2 Małżeństwo- przed kierownikiem, osoba duchowną- czym się różnia

Małżeństwo – trwały, legalny związek mężczyzny i kobiety, który powstał z ich woli jako równoprawnych stron, w celu wspólnego pożycia, realizacji dobra małżonków, dobra założonej rodziny i jej celów społecznych. Dwa sposoby zawarcia związku małżeńskiego: a) przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego b) konkordatowe.

Przed kierownikiem Urzedu stany cywilnego – odmienność płci, jednocześnie obecni, złożenie zgodnych oświadczeń, które muszą być złożone przed kierownikiem urzędu; za granicą – przed konsulem bądź osobą pełniącą jego funkcję.

Przesłanki formalno - porządkowe – w lokalu urzędu ST. Cywilnego, wykazać swoją tożsamość, przedłużyć dokumenty potwierdzające stan cywilny, akt urodzenia itp.. , złożyć zapewnienie że nie ma przeszkód do zawarcia związku.

Nadzwyczajny tryb zawarcia związku małżeńskiego - jeżeli jakieś niebezpieczeństwo grozi bezpośrednio jednej ze stron, małżeństwo musi być zawarte publicznie w obecności 2 świadków pełnoletnich. Niezwłocznie sporządza się akt małżeństwa. Dopełnienie – potwierdzenie że małżeństwo zostało zawarte.

Konkordatowe – sporządzony akt małżeństwa przez kierownika urzędu ST. Cywilnego, jednoczesna wola nupturientów. Duchowny pisze zaświadczenie że wszystkie dokumenty zostały złożone, 5 dni na przelanie tych zaświadczeń do USC, gdy dłużej – urzędnik nie sporządzi aktu, protokołu.

3 Przeszkody małżeńskie (jakie sa, czego dotyczą, które są usuwalne.)

Przeszkody małżeńskie –

1) wiek <18 lat, 16 lat kobieta za zgodą sądu.

2) ubezwłasnowolnienie całkowite

3) choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy

4) pozostanie w związku małżeńskim

5) pokrewieństwo

6) powinowactwo

7) przysposobienie.

4 Unieważnienie zw małżeńskiego (przeszkody małżeńskie+3 z wadami oświadczenia woli pod wpływem groźby itp.)

Unieważnienie małżeństwa –

1) koncepcja unieważnialności.

2) rozróżnienie między małżeństwem nieistniejącym, a zawartym mimo istnienia przeszkody

Przyczyny unieważnienia –

1) małżeństwo zawarte mimo istnienia przeszkody.

2) przyczyny związane z wadami oświadczenia woli.

6 Prawa i obowiązki małżeńskie- wymienić

1. niemajątkowe

   - wspólne pożycie i miejsce zamieszkania

   - obowiązek wierności

   - obowiązek wzajemnej pomocy i współdziałania

   - nazwisko (żony/męża/pozstanie przy swoim lub łączone)

b) majątkowe

- obowiązek przyczyniania się do utrzymania rodziny - - upoważnienie do działania za wspołmałzonka (np.opłacać rachunki) - odpowiedzialność solidarna małżonków

7 Rozwiązanie zw. Małżeńskiego rozwód przesłanki

• pozytywne(do osiągnięcia rozowodu)

  - zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

• Negatywne (uniemożliwiające rozwód) :

1. Jeżeli miałoby ucierpieć na tym dobro wspolnych małoletnich dzieci

2. sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (jeden z malz.ciezko chory,niepełnosprawne dziecko)

3. żądanie rozwodu przez malzonka wyłącznie winnego rozkladowi pozycia malzenskiego (brak zgody II strony)

8 Co zawiera wyrok rozwodowy- elementy które są obowiązkowe i fakultatywne, które sa na wniosek

1. Elementy obowiązkowe:

   sąd rozstrzyga obligatoryjnie(zawsze) o:

- winie rozkładu pożycia (lub nie jeśli strony wnoszą o zaniechanie)

-władzy rodzicielskiej, kontaktach z dziećmi ,alimentach na dziecko

-sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania (eksmisja tylko w przypadku gdy jedna ze stron jest właścielem i sama eksmituje)

b)fakultatywne (na wniosek):

-na wniosek jednej ze stron -> o podziale majątku wspólnego

- na wniosek zgodny obojga ze stron-> o podziale wspólnego mieszkania lub przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków

15 Władza rodzicielska (wszystko, tresc, elementy, zasady, modyfikacja wadzy, ograniczenie, pozbawienie, zawieszenie, kiedy, formy ograniczeń (17 pkt)

Treść Władza rodzicielska obejmuje prawo rodzicówdo wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw

Zasady Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską; władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską musi być posłuszne,a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro

dziecka i interes społeczny. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dot. dziecka powinni je wysłuchaćoraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. zakaz ka cielesnych troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój

dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa

odpowiednio do jego uzdolnień.

Modyfikacja władzy Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy

rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. Jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli

rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę

Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania lub

skierować rodziców do placówek albo specjalistów zajmujących się terapią

rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc

z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych

zarządzeń,

2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia

sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega

opiekun,

3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego,

5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce

opiekuńczo-wychowawczej.

Zawieszenie W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd

opiekuńczy może orzec jej zawieszenie. Zawieszenie będzie uchylone, gdy jego przyczyna odpadnie.

Pozbawienie Jeżeli władza rodz. nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody

albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób

rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.

17 Kontakty z rodzicami (kiedy może być ograniczenie, kiedy zakaz)

Oraniczenie Jeżeli wymaga tego dobro dziecka

Zakaz Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru

dziecka lub je narusza.

Formy ograniczen

Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1) zakazać spotykania się z dzieckiem,

2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,

3) zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z

rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez

sąd,

4) ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na

odległość,

5) zakazać porozumiewania się na odległość.

10. Pochodzenie dziecka

Ustalenie macierzyństwa na ogół nie stwarza trudności. Ustalenie macierzyństwa jest nieodzowną przesłanką umożliwiającą ustalenie ojcostwa. Żądanie ustalenia macierzyństwa nie ulega przedawnieniu.

Ojcostwo dziecka może zostać ustalone za pomocą jednego z 3 sposobów:

• Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia. Domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki.
Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia separacji. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem 300 dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczeniu ojcostwa:
• Uznanie dziecka przez jego ojca
• Sądowe ustalenie ojcostwa (możliwe ze tutaj chodzi o badania DNA, ale nie jestem pewien )

11 Kiedy może dojść do ustalenia i zaprzeczenie macierzyństwa i ojcostwa (stan niepodzielny)

Uznanie dziecka:
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 72 wskazuje, iż do uznania dziecka może dojść w przypadku, gdy:
* nie zachodzi domniemanie, iż ojcem dziecka jest mąż matki (domniemanie takie zachodziłoby, gdyby dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania tudzież unieważnienia)
* gdy domniemanie powyższe zostało obalone (do obalenia tegoż domniemania dojść może jedynie wskutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa).
W przypadku zajścia którejkolwiek z dwóch powyższych sytuacji, ustalenie ojcostwa nastąpić może przez uznanie dziecka przez ojca lub na mocy orzeczenia sądowego.

Unieważnienie dziecka
Unieważnienia żądać może dziecko lub mężczyzna, który je uznał. Z żądaniem wyjść może także matka. Charakterystyczne jest, że powództwo w tej sprawie wytoczyć może także prokurator. Nie jest jednak dopuszczalne unieważnienie uznania dziecka po jego śmierci.

Unieważnienia żądać może dziecko lub mężczyzna, który je uznał. Z żądaniem wyjść może także matka. Charakterystyczne jest, że powództwo w tej sprawie wytoczyć może także prokurator. Nie jest jednak dopuszczalne unieważnienie uznania dziecka po jego śmierci.

1. Unieważnienie na żądanie dziecka:

* dziecko może z tym żądaniem wystąpić, gdy mężczyzna, który je uznał przed osiągnięciem przez nie pełnoletności, nie jest ojcem dziecka,
* dziecko może żądać unieważnienia uznania dopiero po dojściu do pełnoletności, jednakże nie później niż w ciągu trzech lat po dojściu do osiągnięcia tejże,
* powództwo winno zostać wytoczone przeciwko mężczyźnie, który dziecko uznał i przeciwko matce (gdy matka nie żyje – przeciwko rzeczonemu mężczyźnie; gdy mężczyzna nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy).

2. Unieważnienie na żądanie mężczyzny, który uznał dziecko:

* w ciągu roku od daty uznania żądać może unieważnienia uznania z powodu wady swego oświadczenia woli,
* powództwo powinno zostać wytoczone przeciwko matce i dziecku (gdy matka nie żyje – przeciwko dziecku).

3. Unieważnienie na żądanie matki:

* powództwo powinno zostać wytoczone przeciwko mężczyźnie, który dziecko uznał i przeciwko dziecku (gdy mężczyzna nie żyje – przeciwko dziecku).

12 Domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa. Jak działa domniemanie i jaki jest zakres

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istnieje domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa. Jeżeli więc matka dziecka pozostaje w związku małżeńskim jej dziecko zostaje niejako „automatycznie” uznane za pochodzące od jej męża.
Domniemanie to powoduje również, że fakt pochodzenia dziecka od innego mężczyzny należy udowodnić przez powództwo o zaprzeczenie ojcostwa. Domniemanie stanowi, że dziecko pochodzi od męża matki, jeżeli urodziło się ono w czasie trwania małżeństwa lub w ciągu 300 dni od ustania albo unieważnienia tego małżeństwa.
Wyjątek stanowi sytuacja, w której dziecko co prawda urodziło się w ciągu 300 dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, jednak po zawarciu przez matkę nowego małżeństwa – takie dziecko uznaje się za pochodzące od nowego męża matki. Ponadto jeżeli małżonkowie pozostają w separacji to dziecka urodzonego po upływie 300 dni od jej orzeczenia również nie obejmuje już domniemanie pochodzenia od męża matki.

13 Ustalenie ojcostwa- uznanie dziecka, sadowe ustalenie ojcostwa ( jakie warunki, czyja zgoda, przed kim)

Ustalenie ojcostwa może nastąpić poprzez:
1. uznanie dziecka
2. na mocy orzeczenia Sądu

Ad 1) Uznanie dziecka następuje przed:
* kierownikiem USC,
* przed sądem opiekuńczym (wydziałem rodzinnym),
* zaś za granicą przed konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania jego funkcji (oczywiście w sytuacji gdy rodzice są obywatelami polskimi).

Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna.

Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym złożyć oświadczenia konieczne do uznania ojcostwa przepisy regulujące obowiązki i prawa wynikające z uznania, przepisy o nazwisku dziecka oraz różnicę pomiędzy uznaniem ojcostwa a przysposobieniem dziecka.

Ad 2) Sprawy o ustalenie ojcostwa są rozpatrywane przez Wydziały Rodzinne Sądów Rejonowych. Postępowanie rozpoczyna się zawsze na wniosek, którego rolę w tym postępowaniu pełni pozew złożony przez jedną ze stron albo prokuratora. Postępowanie o ustalenie ojcostwa może być wszczęte przez:

* dziecko;
* matkę dziecka;
* mężczyznę, który uważa się za ojca dziecka (domniemany ojciec);
* prokuratora;

Matka i domniemany ojciec nie mogą wnieść pozwu po śmierci dziecka, ani po osiągnięciu przez nie pełnoletności.

18 Kuratela (2 typy, scharakteryzować)

I kuratela- regulowana kodeksem rodzinnym i opiekuńczym. Ochrona praw i interesów osób, które tego potrzebują.

2 typy:

• Trwała:

• zbliżona do opieki prawnej dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.

  Działania kuratora:

  - przedstawiciel osoby (w czynnościach prawnych, które mają skutki majątkowe)

  - w pozostałych sytuacjach w zależności od sądu.

• Dla osób niepełnosprawnych na jej wniosek – zakres jego obowiązków ustalony jest według orzeczenia sądowego lub wniosku tej osoby najczęściej powoływany do zarządzania majątkiem.

• Z ograniczonym zakresem pieczy dla ochrony ściśle określonych praw lub dla załatwienia konkretnej sprawy.

  Wynagrodzenie kuratora pokrywa się z majątku osoby na której wniosek został ustanowiony chyba, że nakład jego kurateli jest niewielki lub jest sprzeczny z zasadami życia społ. nie otrzymuje nagrodzenia.