14 Erozja lodowcowa (20 01; 02)

Granica wiecznego śniegu,

Obszar, na którym akumulacja śniegu zaczyna przeważać nad jego topnieniem w ciągu roku nazywamy granicą wiecznego śniegu. Na obszarach zwrotnikowych jest to wysokość około 6.000 metrów. Na obszarach podbiegunowych granica ta dochodzi do poziomu morza. W Alpach jest to od 2.500 do 3.000 metrów. W Tatrach 2.300 metrów. W Himalajach 5.600 metrów.

powstanie lodowcow,

Lodowce powstają powyżej granicy wiecznego śniegu, na skutek akumulacji śniegu, następnie jego kompakcji i rekrystalizacji, w takiej ilości, że jego masa umożliwia płynięcie. Właśnie zjawisko ruchu jest cechą charakterystyczną lodowców. Płatki śniegu posiadają heksagonalną symetrię. Pod wpływem słońca topnieją, a następnie zamarzają tworząc ziarenka lodu.

Pod wpływem ciśnienia nadkładu, związanym z opadami kolejnego śniegu, podlegają kompakcji. Powstaje kolejno firn, o ziarnach do 1 mm, następnie lód firnowy- ziarna firnu spojone cementem lodowym. W ostatnim etapie powstaje lód lodowcowy, który jest pozbawiony wolnych przestrzeni, przez co jest masywny i ciężki. Gęstość firnu wynosi ok. 0,5-0,6 g/cm3, lód firnowy ma gęstość od 0,6 do 0,9 g/cm3. W lodzie lodowcowym wielkość ta wynosi powyżej 0,9 g/cm3

typy lodowców.

Wyróżniane są lodowce górskie oraz kontynentalne (lądolody), których miąższość jest niejednokrotnie większa od 3.000 m. Z nad lodowców wystają jedynie wierzchołki gór, czyli nunataki. Na zboczach nunataków po ustąpieniu lodowca, pozostają zazwyczaj gołoborza. Najbliższym nunatakiem jest góra Ślęża, gdzie także jest gołoborze, zbudowane z bloków skał gabrowych. Innym gołoborzem są piaskowce kwarcytowe gór Świętokrzyskich. W przeciwieństwie do lodowców górskich, lądolody spływają promieniście. Lodowiec na Grenlandii ma objętość 1,650 mln km3

Grubość lodowca na Antarktydzie wynosi 4 km, a na Grenlandii 3,5 km

Mechanizm ruchu lodowca:

W obrębie lodowca wyróżnia się strefę akumulacji oraz ablacji czyli topnienia, do której należy jęzor lodowca. Lód zaczyna pełznąć wówczas, gdy miąższość nadkładu przekroczy 60 m, czyli nacisku 4 kg na cm2. Ruch ten ma charakter plastycznego płynięcia i jest determinowany głównie siłami grawitacji oraz moderowany temperaturą i kątem nachylenia stoku. Proces pełznięcia powoduje z jednej strony rotacja poszczególnych kryształków. Na rotację tą wpływa obecność wody międzygranularnej. Jest to zasadniczy mechanizm przemieszczania lodowca . Rotacji tej towarzyszy także ruch laminarny, który polega na równoległym przemieszczaniu heksagonalnych kryształów lodu.

Prędkość lodowców zależy od ich masy oraz spadku terenu, przy czym masa ma tutaj większe znaczenie. Prędkość lodowca na jego powierzchni jest proporcjonalna do czwartek potęgi jego grubości. W Himalajach wynosi 0,1-4 m/rok. Na Grenlandii 20 m/rok. Prędkość jęzora lodowca górskiego największa jest przy jego powierzchni w centralnej części. Najmniejsza u jego podstawy i po bokach, co jest spowodowane z jednej strony tarciem, a z drugiej częściowym przymarzaniem. W miejscach naprężeń na powierzchni lodowca, to jest w strefie kruchej (na dole jest strefa plastyczna) powstają liczne szczeliny, i tworzą się tzw. seraki. Tam, gdzie miąższość lodowca staje się zbyt mała, by mógł on się dalej przemieszczać (efekt topnienia), lodowiec zatrzymuje się i nazywamy go wówczas martwym lodem. Powstają z niego oczka wytopiskowe.

Mare de Glace koło Chamonix- liczne seraki.

działalność erozyjna lodowców

W obrębie pola firnowego, czyli tego miejsca gdzie śnieg ulega nagromadzeniu, skały podłoża podlegają zamrozowi, są rozsadzane i wyrywane z podłoża. Jednocześnie część bloków kamiennych spada na powierzchnię czapy śnieżnej. Materiał ten zostaje odprowadzony w dół za pomocą jęzora. O sile zamrozu świadczą zdjęcia z pokazu slajdów. Pośrednim efektem zamrozu jest powstawanie gołoborzy. Proces wyrywania z podłoża skał nazywamy detrakcją. Sam ładunek skalny zawarty w lodowcu jest źródłem abrazji lodowcowej. Żłobienie terenu przez lodowiec to egzaracja lodowcowa. Następstwem wymienionych procesów jest:

Doliny wiszące powstają przy młodej rzeźbie w obrębie której rozwija się lodowiec, Mamy oś główną i dopływy do niej, w obrębie dopływów powstają strome, wiszące doliny.

Erozja wód lodowcowych:

W przeciwieństwie do wód rzecznych, spływających pod wpływem grawitacji, wody podlodowcowe, często znajdują się w warunkach ciśnienia hydrostatycznego. Efektem są jeziora rynnowe. Ich długie i głębokie rynny są następstwem wód znajdujących się pod ciśnieniem, które je wyżłobiły oraz brył martwego lodu, który je wypełniał w stadium wycofywania lodowca. Lód uniemożliwia zasypanie tych dolin.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
AiR 11 12 wyklad 14 20 01 2012 MDW
e 14 2016 01 02 ko
2015 08 20 08 02 42 01
e 14 2016 01 02
2015 08 20 08 02 31 01
2015 08 20 08 02 52 01
SheetMusic 1989 01 02 14
SheetMusic 1989 01 02 20
e 14 2016 01 02 ko
PK, wykład 14, 20 01 2017
2015 08 20 08 02 52 01
2015 08 20 08 02 31 01
Prawo o ruchu … Dz U 2005 108 908 wersja 2011 01 02 2011 08 20
e 14 2016 01 02
20 01 00 02 xxx GLW Fahrrinne doc
2015 08 20 08 02 42 01
Raport Karma Royal canin Vet Diet Renal 14 na chore nerki Ocena 02 na 20

więcej podobnych podstron