Przygotowanie próbek do analizy (Somacount i Infrared Milk Analyzer)
Przygotowanie próbek do analizy (bezpośrednio przed badaniem) polega na podgrzaniu ich w łaźni wodnej do temperatury 14°C.
Próbki można wcześniej konserwować, celem przedłużenia ich trwałości. Konserwowanie próbek, powinno być przeprowadzone możliwie jak najwcześniej po ich pobraniu, bezwzględnie w ciągu 24h.
Konserwanty: mikrotabs, bronopol, dichromian (VI) potasu. Do czasu badania należy próbki przechowywać w temperaturze 2-6°C. Uwaga: Próbki muszą być wolne od zanieczyszczeń mechanicznych i nie mogą być zepsute.
Aparat Somacount do oznaczania komórek somatycznych w mleku surowym.
W aparacie tym wykorzystano technologię nazywaną cystometrią przepływową. Próbka mleka zostaje zmieszana z roztworem buforowym i barwnikiem fluorescencyjnym, który barwi DNA komórek somatycznych. Następnie próbka zostaje wstrzyknięta w strumień płynu nośnego (2% r-r RBS). Strumień ten spotyka się z promieniem lasera, co powoduje fluorescencje zabarwionych komórek. Specjalny fotodetektor wykrywa świecące komórki, a w wyniki analizy przeprowadzonej przez system operacyjny komputera ukazują się na ekranie.
Bezpośredni odczyt oznacza liczbę komórek somatycznych w tysiącach w 1 ml (wyświetlony wynik x 1000).
KALIBRACJA
1.Kontrola aparatu na wodzie o temperaturze 40°C. Wyniki wszystkich pomiarów na wodzie powinny wynosić 0.
2.Kontrola aparatu na próbkach standardowych o znanej zawartości komórek somatycznych. Jeżeli uzyskane wyniki odbiegają od wartości referencyjnych należy wykonać nową konfigurację aparatu.
Analizator składu mleka (Infrared Milk Analyzer)
Aparat jest zaprojektowany do oznaczania składu chemicznego:
-mleka surowego, normalizowanego (pasteryzowanego, UHT),
-półpłynnych produktów mlecznych, takich jak śmietanka, serwatka.
Aparat oznacza procentową zawartość tłuszczu, laktozy, białka i suchej masy.
Zasada oznaczania tych związków opiera się na spektrofotometrycznym pomiarze absorbancji wiązki promieniowania w średnim zakresie podczerwieni (MiR), przechodzącego przez próbkę mleka znajdującego się w kuwecie przepływowej. W analizie wykorzystuje się zakres podczerwieni, w którym obserwuje się absorbancję promieniowania przez grupy – CH łańcuchów kwasów tłuszczowych, grup karboksylowych wiązań estrowych cząsteczek tłuszczów, wiązań peptydowych między cząsteczkami aminokwasów w białkach oraz przez grupy -OH cząsteczek laktozy.
KALIBRACJA
1.Wyzerować wskazania aparatu. Ogrzać wodę destylowaną do temperatury 40°C i umieścić ją pod pipetą. Wykonać analizę wody. Jeżeli wyniki otrzymane dla tłuszczu, białka i laktozy wynoszą 0,00 +/- 0,01 oznacza to, że instrument jest wyzerowany. Jeżeli odchylenia są większe instrument należy wyzerować.
2.Następnie należy przeprowadzić kontrolę poprawności odczytów za pomocą próbek kontrolnych (mleka wzorcowego) o temperaturze 40°C. Wyniki nie powinny odbiegać od wartości kontrolnej. W innym przypadku należy poprawić kalibrację.
Oznaczanie zawartości wody i suchej masy:
Suszenie termiczne- polega na określeniu ubytku masy próbki po usunięciu wody podczas suszenia w warunkach przewidzianych dla danego produktu.
Sucha masa (S.m.) pozostałość po usunięciu z produktu wody właściwą metodą analityczną.
-W przypadku wielu produktów żywnościowych stosuje się suszenie w suszarkach w temp 100-150 C pod normalnym ciśnieniem.
-Dla produktów o mniejszej zawartości wody oraz nie zawierających związków termolabilnych są suszone w temperaturze 130°C.
-W przypadku produktów zawierających związki wrażliwe na podwyższoną temperaturę stosuje się zredukowane ciśnienie (suszarki próżniowe), co obniża temperaturę parowania wody.
Zawartość wody w różnych produktach spożywczych:
Cukier 0,2%; olej 0,2%, mleko w proszku 4%, masło 16%, wyroby cukiernicze 1-26%, produkty zbożowe 3-45%, mięso i produkty mięsne 55-70%, jaja 75%, ryby świeże 70-80%, warzywa, owoce 80-95%, mleko 85-90%, soki owocowe, napoje 90-95%.
Metoda obliczenia wg wzoru Fleischmanna- metoda techniczna:
Procent zawartości s.m. w mleku (x). Obliczamy wg wzoru:
X=1,2*t+2,665[(100*d-100)/d]; t- zawartość tłuszczu w mleku, d-gęstość w mleku, w temp 20C.
Oznaczanie gęstości mleka- polega na areometrycznym pomiarze gęstości co najmniej 2h po udoju. Gęstość mleka mierzy się termolaktodensymetrem skalowanym w temp 20C i podaje się je jako gęstość względna mleka d204, tj gęstość w 20C wyrażoną w stosunku do wody o temp 4C.
Wykonanie oznaczenia:
Temperatura mleka przy oznaczaniu gęstości nie powinna być niższa niż 15C i nie wyższa niż 25C. Mleko wlać ostrożnie po ściance do suchego cylindra w ilości potrzebnej do swobodnego zanurzenia się termodensymetru. Suchy termodensymetr zanurzyć powoli w mleku tak aby nie zamoczyć skali powyżej stanu równowagi. Po ustaniu wahań termodensymetru odczytać stopnie jego zanurzenia a następnie określić temp mleka. Termodensymetr w czasie odczytu stopnia zanurzenia nie powinien dotykać ścianek cylindra.
Gęstość mleka odczytać z tabeli na podstawie ustalonych stopni zanurzenia termo densymetru oraz temperatury mleka w czasie przeprowadzenia oznaczenia.
Procent zawartości s.m. w mleku: x=[(c-a)*100]/b-a;
a-masa naczynka z bibułą do sączenia, g; b- jw. i mlekiem przed suszeniem; c- jw. po suszeniu
Mleko- oznaczanie zawartości suche masy
Przygotowanie próbki do badań chemicznych: próbkę mleka doprowadzić do temperatury 20 C i dokładnie wymieszać. W przypadku stwierdzenia grudek masła lub warstwy śmietany próbkę mleka podgrzać powoli w łaźni wodnej do temp 40C, następnie dokładnie wymieszać i oziębić do temp 20C. Przed każdorazowym pobraniem mleka do oznaczeń próbkę należy dokładnie wymieszać.
Oznaczanie zawartości suchej masy:
-metoda suszenia- metoda odwoławcza;
-zasada oznaczania polega na wysuszeniu mleka wraz z bibułą do sączenia w temp 102C i wagowym ustaleniu pozostałości.
Wykonanie oznaczenia: naczynko wagowe ze spiralnie zwiniętymi dwoma paskami bibuły do sączenia suszyć w suszarce w temp 102C do stałej masy, po czym ostudzić w ekstraktorze i zważyć. Do naczynka odmierzyć 5cm3 mleka i zważyć. Naczynko wstawić do suszarki o temp 60C na 3 godz po czym podnieść temp do 120C i suszyć przez 3 godz. Naczynko ostudzić w ekstraktorze i zważyć.
Obliczanie wyników: procentową zawartość suchej masy w mleku (X) obliczyć wg wzoru: X=[(c-a)*100]/b-c; w którym a- masa naczynka z bibułą do sączenia, g; b- jw. przed suszeniem; c- po suszeniu. Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną wyników co najmniej dwóch równoległych oznaczeń. Wynik zaokrąglić do drugiego miejsca po przecinku.