Morfologia

Kwiaty żarnowca

Żarnowiec miotlasty (Cytisus scoparius, syn. Sarothamnus scoparius) – gatunek krzewu z rodziny bobowatych. Występuje w południowej i środkowej Europie, także w Polsce (pas nadmorski, zach. część niżu i pogórze). Uprawiany i dziczejący. Status gatunku we florze Polski: kenofit, efemerofit.

Morfologia

Pokrój

Miotlasty krzew osiągający 1,5 do 2 m wysokości.

Łodyga

Kanciaste, rózgowate gałązki, przez większą część roku zielone. Na wierzchołkach są bezlistne lub mają tylko drobne, pojedyncze listki. Pędy obficie rozgałęzione.

Liście

Drobne, trójlistkowe, najwyższe niepodzielone.

Kwiaty

Żółte, duże, osadzone po jednym lub dwa w kątach liści wzdłuż prawie całych pędów. Pręcików 10 zrośniętych w rurkę, słupek jeden.

Owoce

Strąki długości ok. 5 cm, początkowo zielone, jedwabisto owłosione, później brunatnoczarne, pękające.

Biologia i ekologia

Siedlisko: piaszczyste i suche zbocza, ugory, poręby, wrzosowiska. Bywa czasami wysiewany dla zwierząt leśnych. Nanofanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Pruno-Rubion fruticosi, Ass. Frangulo-Rubetum plicati, Ass. Calluno-Sarothamnetum (opt.)^[5]

Zastosowanie

Roślina ozdobna – uprawiany ze względu na swoje oryginalne, żółto kwitnące pędy.

• Roślina włóknodajna

• Wykorzystywany do umacniania wydm. Dawniej z jego gałązek sporządzano na wsi miotły.

• Roślina lecznicza

  • Surowiec zielarski: ziele żarnowca (Herba Sarothamni), pozyskuje się z niego sparteinę.

  • Skład chemiczny: alkaloidy chinolizydynowe do 1,5% (sparteina, sarotaminina, lupanina), flawonoidy, tyramina, dopamina.

  • Działanie: zmniejsza wrażliwość i przewodnictwo nerwowe w mięśniu sercowym, a tym samym częstotliwość i amplitudę skurczów. Leki na bazie sparteiny stosuje się przy migotaniu przedsionków, częstoskurczu, przy zaburzeniach krążenia obwodowego. Stosowany także w celu wywoływania i pobudzania skurczów porodowych.

Porzeczka alpejska (Ribes alpinum L.) – gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Występuje w stanie dzikim w Europie (na południu kontynentu tylko w górach), na części obszaru Azji (Kaukaz i Turcja) oraz w Maroku^[2].

Morfologia

Pokrój

Wielopostaciowy krzew o wysokości do około 2,5 m, bez kolców.

Łodyga

Główne pędy są smukłe z brunatną korą, gałęzie mają korę szarą i dzielą się na brunatnawożółtawe gałązki, często zwisające

Liście

Ułożone skrętolegle, głęboko 3-5-klapowane. Klapy są zaostrzone lub tepe, grubo pikowane, nagie lub skąpo owłosione, zwłaszcza z wierzchu. Dolna strona błyszcząca. Ogonki liściowe gruczołowato owłosione o długości równej połowie blaszki. Rozwijają się wczesną wiosną a jesienią długo utrzymują na krzewie.

Kwiaty

Zielonkawożółte, zebrane w pachnące, wzniesione grona. Kwiaty zwykle zwieszają się dwustronnie. Przysadki lancetowate, gruczołowato orzęsione, dłuższe niż szypułki i kwiaty. Kwiaty męskie zebrane w 10-30-kwiatowe grona. Rurka korony płasko miseczkowata, naga. Pięć jajowatych do szeroko eliptycznych działek kielicha. Płatki korony i pręciki bardzo krótkie. Kwiaty żeńskie zebrane w grona 2-5-kwiatowe, działki kielicha są bardzo małe, pręciki stromo wzniesione, a zalążnia duża i naga.

Owoce

Małe, czerwone, wielonasienne. Mdłe w smaku. Nie są wykorzystywane w przetwórstwie. Owoce pokazują się w lipcu.

Biologia i ekologia

• Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Roślina dwupienna, kwitnie od kwietnia do czerwca.

• Siedlisko: Świetliste lasy, zakrzewione zbocza, miejsca skaliste, ale także w wilgotniejszych lasach liściastych. W górach przeważnie w piętrach reglowych i na glebach wapiennych. Doskonale znosi suszę, zacienienie i zanieczyszczenie powietrza. Nanofanerofit.

• W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Querco-Fagetea^[3].

Zastosowanie

Jest uprawiana jako roślina ozdobna, szczególnie w ogrodach i parkach jako roślina żywopłotowa. Jest całkowicie odporna na mróz. Rozmnaża się z nasion lub przez sadzonki.