POLITYKA PIENIĘŻNA, 10.01.2015 – wykłady

POLITYKA PIENIĘŻNA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO

Elementy strategii polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego:

-Doprecyzowanie pojęcia: stabilność cen

- Mechanizm transakcji pieniężnej

-Dwa filary strategii polityki pieniężnej EBC

*pierwszy filar

*drugi filar

Instrumenty i procedury polityki pieniężnej:

-operacje otwartego rynku

-stałe ułatwienia

-system rezerw obowiązkowych

-kontrahenci i zabezpieczenia

*kontrahenci w operacjach pieniężnych

*zabezpieczenia w operacjach pieniężnych

Stabilność cen to sytuacja, w której roczny wzrost cen mierzony zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (ang. Harmonised Index Consumer Prices – HICP) kształtuje się poniżej 2% blisko tego poziomu. Stabilność cen winna być utrzymywana w średnim okresie czasu.

Rozszerzony agregat pieniężny M3, w jej określeniu uwzględnia się:

-wzrost poziomu cen (obecnie 2%)

-zakładowy wzrost realnego PKB (tendencja wzrostu 2%-2,5% rocznie)

-zmiany w szybkim obiegu pieniądza (tendencja malejąca rzędu 0,5%-1%)

Biorąc pod uwagę te czynniki Rada Zarządzająca Europejskiego Banku Centralnego przyjmowała dotąd w grudniu każdego roku wskaźnik wartości odniesienia na poziomie 4,5%.

Grupy narzędzi w polityce pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego:

-operacje otwartego rynku

-operacje banku centralnego na koniec dnia

-obowiązkowe rezerwy

Operacje otwartego rynku w ESBC

-transakcje odwracalne

-operacje bezwarunkowe banków centralnych

-emisja przez banki centralne certyfikatów dłużnych

-swapowe transakcje dewizowe

-przyjmowanie przez banki centralne depozytów banków komercyjnych na z góry określony termin

W ramach operacji otwartego rynku wykorzystuje się pięć rodzajów instrumentów:

1. Transakcje odwracalne (repo i reverse repo), polegające na zakupie lub sprzedaży aktywów przez banki centralne w ramach umów z przyrzeczeniem odkupu.

2. Transakcje bezwarunkowe (outright) w ramach których aktywa są nabywane i sprzedawane do ich terminu zapadalności,

3. Emisje certyfikatów dłużnych

4. Swapy walutowe, będące jednoczesnymi kasowymi transakcjami zakupu/sprzedaży i terminowymi transakcjami sprzedaży/zakupu …

Podział operacji otwartego rynku w ESBC z punktu widzenia ich celu:

-podstawowe operacje refinansujące (MRO)

-dłużne operacje refinansujące (LTRO)

-operacje dostrajające (FTO)

-operacje strukturalne (SO)

- podstawowe operacje refinansujące MRO

to operacje odwracalne, z reguły zasilające rynek w środki płynne, czyli w pieniądz centralny. Przeprowadzanie są w każdym tygodniu z zasady z jednotygodniowym terminem zapadalności, w drodze przetargów standardowych. Operacje te odgrywają zasadniczą rolę w dążeniu do realizacji celów Eurosystemu na otwartym rynku i zapewniają podstawową część środków refinansujących sektor finansowy(najważniejsze operacje)

- dłuższe operacje refinansujące LTRO

są to transakcje odwracalne zasilające w środki płynne. Przeprowadzane są co miesiąc, z zasady z trzymiesięcznym terminem zapadalności. Dostarczają one instytucjom kredytowym dodatkowych środków refinansujących na dłuższy okres. Przeprowadzane są w drodze przetargów standardowych. Operacje te stanowią tylko niewielką część całkowitego refinansowania. Eurosystem z zasady nie zamierza w tych operacjach wysyłać sygnałów na rynek. (znaczenie niezbyt duże, 3 cel)

- operacje dostrajające FTD

są przeprowadzane doraźnie w celu regulowania płynności na rynku oraz sterowania stopami procentowymi głownie w celu łagodzenia wpływu płynności na rynku na stopy procentowe. Operacje dostrajające są realizowane przede wszystkim, jako transakcje odwracalne. Mogą one jednak przyjmować formę transakcji bezwarunkowych, swapów walutowych i przyjmowania lokat terminowych. Operacje dostrajające są zazwyczaj realizowane przez KBC, a w wyjątkowych przypadkach przez EBC, gdy coś nieoczekiwanego zaczyna dziać się na rynku pieniężnym, realizowane w drodze przetargów szybkich lub procedur bilateralnych.

- operacje strukturalne

są przeprowadzane w przypadku gdy ECB zamierza skorygować strukturalną pozycję płynnościową Eurosystemu wobec sektora finansowego. Są one przeprowadzone w drodze emisji certyfikatów dłużnych, transakcji odwracalnych i transakcji bezwarunkowych, Operacje strukturalne w formie transakcji odwracalnych i emisji certyfikatów dłużnych przeprowadzane są przez KBC w drodze przetargów standardowych, zaś w formie transakcji bezwarunkowych w drodze procedur bilateralnych.

Procedury przeprowadzania operacji otwartego rynku:

- Przetarg standardowy trwa 24h, banki składając ofertę muszą uwzględnić cenę jaką chcą zapłacić (podstawowe operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje strukturalne)

- Przetarg szybki (operacje dostrajające)

- Transakcje dwustronne (pomiędzy dwoma bankami)

Operacje banku centralnego na koniec dnia, które mają na celu ograniczenie wahań stóp procentowych na rynku pieniężnym to:

- Kredyt z banku centralnego na koniec dnia (zabezpieczony papierami wartościowymi, w PL to kredyt lombardowy)

- Depozyt w banku centralnym na koniec dnia

Z punktu ……procedur ogół operacji otwartego rynku w Eurosystemie można podzielić na cztery grupy:

1. Podstawowe operacje refinansujące

2. Dłużne operacje refinansujące

3. Operacje dostrajające

4. Operacje strukturalne

Podstawowe operacje refinansujące to operacje odwracalne, z reguły zasilające rynek w środki płynne. Przeprowadzane są w każdym tygodniu z zasady z jednotygodniowym terminem zapadalności, w drodze przetargów standardowych. Operacje te odgrywają zasadniczą rolę w dążeniu do realizacji celów operacji Eurosystemu na otwartym rynku i zapewniają podstawową część środków refinansujących sektor finansowy.

Dłużne operacje refinansujące to transakcje odwracalne zasilające w środki płynne. Przeprowadzane są co miesiąc, z zasady z trzymiesięcznym terminem zapadalności. Dostarczają one instytucjom kredytowym dodatkowych środków refinansujących na dłużny okres. Są przeprowadzane w drodze przetargów standardowych. Operacje te stanowią tylko niewielką część całkowitego refinansowania. Eurosystem z zasady nie zamierza w tych operacjach wysyłać sygnałów na rynek.

Operacje dostrajające są przeprowadzane doraźnie w celu regulowania płynności na rynku oraz sterowania stopami procentowymi głównie w celu łagodzenia wpływu płynności na rynku na stopy procentowe. Operacje dostrajające są realizowane przede wszystkim jako transakcje odwracalne. Mogą one jednak przyjmować formę transakcji bezwarunkowych, swapów walutowych i przyjmowaniu lokat terminowych. Operacje dostrajające są zazwyczaj realizowane przez KBC, a w wyjątkowych przypadkach przez EBC, w drodze przetargów szybkich lub procedur bilateralnych (?)

Stopa EONIA – w PL POLONIA, jest to jednodniowa stopa procentowa, która oscyluje wokół podstawowej stopy operacji refinansujących. Jest to stopa procentowa rynku pieniężnego ( stopa, po której banki komercyjne udzielają sobie kredytów i przyjmują depozyty) EONIA nie przekracza poziomu sufitu i podłogi.

Rezerwa obowiązkowa

jest to określona część aktywów (kredyty) lub pasywów (depozyty) banku komercyjnego, którą bank jest zobowiązany utrzymywać na rachunku w Banku Centralnym lub w postaci innych, ściśle określonych aktywów, jak gotówka w kasie czy pewne rodzaje papierów wartościowych.

System rezerw obowiązkowych polega więc na tym, że banki komercyjne muszą zdeponować w BC kwotę odpowiadającą pewnej części swoich aktywów (np. w PL 3%, EURO 0% lub 2%. Teraz wynosi 1%, w 2010 stopa rezerw wynosiła 2%). Rezerwy są oprocentowane według stopy oprocentowania podstawowych operacji finansujących. Jeśli bank komercyjny nie wpłaci wymaganej rezerwy, poniesie sankcje – złożenie dodatkowego nieoprocentowanego depozytu. System rezerw obowiązkowych ma zabezpieczyć płynność.

Stopa procentowa może być ujemna, np. w Szwajcarii!

POLITYKA FISKALNA U UGW

jest filarem wspierającym stabilność waluty EURO. Są to dochody i wydatki publiczne, w wyniku których powstaje deficyt lub następuje wzrost długu publicznego

Zdrowe finanse publiczne ułatwiają prowadzenie polityki pieniężnej, której głównym celem jest utrzymywanie stabilnych cen i która sprzyja obniżaniu stóp procentowych. Dyscyplina budżetowa przyczynia się do łagodzenia oczekiwań inflacyjnych, co zmniejsza zakres różnego rodzaju niepewności i ułatwia inwestorom i oszczędzającym długoletnie planowanie, obniżka stóp procentowych zachęca także do zwiększenia inwestycji prywatnych.

Jeśli uzdrowi się finanse publiczne to możliwe jest wykorzystanie w niedużym zakresie stabilizatorów budżetowych w okresach dekoniunktury, co wpływa łagodząco na przebieg cyklu koniunkturalnego. Funkcjonowanie automatycznych stabilizatorów budżetowych jest szczególnie istotne dla krajów.

wchodzących w skład UGW. Kraje te bowiem nie mają możliwości prowadzenia samodzielnej polityki pieniężnej.

Ograniczenie długu publicznego zmniejsza koszty jego obsługi tworzące pewne pole manewru, które można wykorzystać w celu obniżenia podatków lub zwiększenia wydatków publicznych. Dodatnie wydatki publiczne przeznaczane są na sfinansowanie inwestycji.

Kraje, którym dziś uda się zrównoważyć finanse publiczne, będą mogły łatwiej w dłuższym okresie czasu stawić czoła rosnącym wydatkom związanym ze starzeniem się ich społeczeństw. Zmniejszenie długu publicznego umożliwi bowiem ograniczenie wydatków budżetowych na jego obsługę. To zaś pozwoli skierować więcej środków publicznych na finansowanie rent, emerytur i działań z zakresu ochrony zdrowia.

POLITYKA FISKALNA W UGW FILAREM WSPIERAJĄCYM STABILNOŚĆ WALUTY EURO

Unia jest zbiorem państw zarządzanych przez różne partie mające różne korzenie polityczne. Naprawa strefy euro potrwa lata ale finał będzie pozytywny.

1. Cechą deficytów budżetowych jest ich potencjalna inflacjogenność

2. Negatywny wpływ braku dyscypliny fiskalnej na akumulację kapitału, co prowadzi do podwyższenia stopy procentowej.

3. Funkcjonowanie „automatycznych stabilizatorów”

4. Konieczność prowadzenia Policy-mix i ograniczenia z nią związane

5. Wzmocnienie „skłonności do deficytu”

6. Wzrost popytu na pieniądz na rynkach finansowych prowadzi do wzrostu stóp procentowych w UGW

7. Występowanie „efektu wypychania”

8. Koncepcja „dóbr klubowych”

Rozwiązania zawarte w Traktacie o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht)

1. Ogólne Wytyczne Polityki Gospodarczej

2. Zakaz udzielania przez krajowe banki centralne pożyczek na pokrycie deficytu jednostek należących do sektora finansów publicznych.

3. Klauzula „nie ratowania”

4. Obowiązek unikania nadmiernego deficytu.

W pakcie Stabilności i Wzrostu zawarto trzy podstawowe reguły fiskalne:

1. Ograniczenie dopuszczalnego (planowanego i faktycznego) poziomu deficytu sektora finansów publicznych do maksimum 3% PKB;

2. Ograniczenie poziomu długu publicznego brutto do maksimum 60% PKB;

3. Obowiązek utrzymania równowagi budżetowej w średnim okresie (w średnim okresie budżet powinien być zrównoważony lub wykazywać nadwyżkę).

Funkcjonowanie euro jako waluty międzynarodowej

Euro jako waluta międzynarodowa, pełni trzy funkcje:

1. Środka płatniczego

2. Waluty obrachunkowej

3. Waluty rezerwowej.