Twardość:+Cr,Si,MnpNipW,V,Co,Mo,Cu,P—Mna,Nia, Wytrzym:+Cr,Si,Mnp NipW,V,Co,Mo,Cu,P,MnaNiaGran.plastycz:+Cr,Si,MnpNipW,V,Co,Mo,Cu,P,
—MnaNiaWydłużen:+MnaNia—Si,Cr,W,Co,Mo,S,PŻarowytrzym:+Cr,Si,Mnp NipNiaW,V,CO,Mo,CuPrzewęż:Nia—Cr,Al.,W,Co,Mo,S,PSprężyst:+SiMnpCrV Udarn:+NiaV,Mo—Si,Cr,Al,Co,S,POdporn.nakorozj:Cr,NiaV,Cu,—SKryty.pr. chłodz:+Cu—Cr,NipMnaNiaMnp,W,V,Mo,SiWęglikotwórczość:+V,Mo,W,Cr —SiOdpor.nazużyc:W,Co,V,Mo,Cr—Si,MnpNipPodatn.naobr.plast:+MnpV
—MnaNiaCuS,Al,W,Si,Cr,NipCo,Mo,PSkrawalność:+S,P—MnaNiaW,Si,Mnp NipMoWłasno.magnetycz:+W,Co,NipAl,Cr,Mo Hart.stali szybkotn:w cz. hart.ist stos.stopn.pogdrzew.narzędzi do temp.austenityz.z wygrz Ważne
jest zastos.temp.50÷70>temp.solidusu dan.gat.st.co umożl.rozpu.sie węg-lików w osnowie austenity.Wtemp.1000÷1100rozp.sięwęgliki M23C6,a w> –węgl.M6CiM4C3(najtrud)Gdy temp.austenityz.zost.dobr.prawidł,do rozt. istwprow.taka il.węgl.że pozost.uniemożl.nadmier.rozr.ziarn auste.Obrób cieplna:a)grzanie:Pol.na doprow.ciep.w ciągu założ.cz.w celu uzysk. określ temp.przez cał.mas.nagrzewanego przedm.Skł.sięz:nagrzewi wygrzew.W zależ.od przewodn.ciepl,kszt,wymiarów imasy przedm,rodz.ośr. nagrzew-ającego,różn.temp.między piecem a nagrzew.przedm,temp.nagrzew, moc pieca i inn.czynn,szybk.nagrzew.może być b.zróżnic.b)chłodz:zabieg. obr. ciep.zachodz.w wyn.odprowadz.ciep.przez ośr.chłodz.Jego zad.ist obniż.
temp.cał.przed.obrabianego ciepl.do wymag.wart.Chłodz.musi odb.się z szybk.zapewn.prawidł.przebieg okreś.przemian faz.Szyb.chłodz.ist zależ. od wiel.czynn,min od kszt,wymiarów i m.przedm,temp.nagrze,spo. chłod. głów.zaśod rodz.i własn.ośr.chłodz.Ośr.chłodz:h2o oraz roztw.h2o soli, oleje hartow,kąp.sol.i metal,ośr.sfluidyz,powiet.i inn.gazy.c)wyżarz:poleg na nagrza.st.do okreś.temp,wygrz.w tej temp.i studz.w celu uzysk.strukt. zbliż.do stanu równow.Rodzaje:-ujednorodniające:pole.na nagrz.st.do temp.1050÷1200,wygrz.długotrw.i studz.Cel.jest ogranicz. niejednrod.skł. chem.-rekrystaliz:pol.na nagrz.met.uprzed.odkształc.plast.na zim.do temp wyż.od temp.rekrystaliz,wygrz.i chłodz.z dowolną szyb.Częs.stos.jako
międzyoperacyjne podcz.walcow.lub ciągnienia met.naa zim,usu umocn. zgniotowe,powdjąc zmniejsz.tward.i wytrzym.-odprężające: pol.na nagrz. st.do temp.<Ac1,wygrz.w tej temp.i powol.studz.Cel.tej oper.ist usun. na-pręż odlewn,spawaln,ciepln.lub spowod.obr.plast.Prawie nie wią.się z wp-row.zmian struktura.-normaliz:pol.na nagrz.st.do temp.30 ÷50>Ac3, wygż w tej temp.i następ.studz.w spoko.powie.Oper.tamana ce.uzysk. jednorod struk.drobnoziar,a przez to poleps.własn.mech.st.-zupeł:stos.do st. stop, pol.na nagrz.st.do temp.30÷50>Ac3,Accm,wygrz.wtej temp.i nast.b.woln. chłodz.-izoterm:nagrz.st.do temp.30÷50>Ac1,wygrz.w tej temp,szyb. ochł. do temp.nieco<Ac1,wytrzym.izoterm.wtej temp.aż do zakońc.przem. per-
lit.i nast.chłodz.w pow.-sferoidyz:nagrz.st.do temp.zbliż.do Ac1, wygrz.w tej temp,b.woln.chłodz.do temp.ok600i nastę.dowol.chłodz.do temp oto.
d)harto:Ze wzgl.na rodz.uzyskiw.struktury hart.można podz.na:martenzy-tycznei bainityczne.H.mart:nagrz,st.do temp.austenityz,wygrz.w tej temp. i ozięb.z szybk.>od kryty.w celu uzysk.strukt.martenz.H.baini-stos.się chło. z szybk.<od kryty.lub z wygrzew.izoterm.w warun.zapewniaj.przeb.przem. bainity.H.powierzch szyb.nagrz.warst.wierzch.przedm.do temp.hart.inast. szyb.chłodz.Harto.powierzchn.umożl.ogranicz.nagrzew.do cienk.warst. powierzchn.i to jedynie w mscch,ktr.powin.być obrob.ciep.Niewywoł więc d.napręż.i odkszt.ciep.e)Odpuszcz:nagrz.st.zahart.do temp.<Ac1,wygrz.w
tej temp.i ochłodz.do temp.pokoj.W zależn.od temp.odpuszcz.może być: niskie(150÷200),średnie(250÷500),wysokie(>500°C,lecz<Ac1) 4.St.szbktn.: stos.gł.na wieloostrz.narz.skraw,częs.na narz.wykrojnikowe,a takżnanarz. do obr.plast.na zim.i gor.St.te wykaz.d.tward.i odporn.na ścier.w temp.do ok600.Wymag.własn:zwła.b.d.hart.oraz efe.tward.wtór,uzysk.się prz. odp-ow.kombin.stęż.C i takich pierw.stop.jak Cr,W,MoiV,awwiel.gat. dodat.Co. St.szybtn.są defin.jako zawier.≥0,6%C i 3÷6%Cr,oraz co najm.2spoś.pierw. o łącz.stęż.≥7%.Węgliki spiekanemater.skład.się z węgl.met.trud.top-liwych,głów.W,a takżTi,Tai Nb,o udz.objęt.ok65÷95%oraz met.wiążąc, ktrmjest zwyk.Co.Prod.węglików spiek.pol.na wytwarz.proszku węgl. Spo-
śród liczn.metod jego wytwarz.moż.wyróżn:met.stapiania,nawęgl.proszk. czyst.metali,tlenków lub wodork.metali w.st.stał.przez spiekanie,nawęgl. proszk.czyst.met,tlenk.lub wodork.met.gazami zawieraj.C,wydziel.z fazy gaz,wytrąc.węgl.ze stopion.met,elektrolizę soli.Węglikostale-Cermetale narzędz.uzysk.metodami metalur.proszków,w ktrch objętościowy udział węgl.wynosiok.50%,a osno.wiążącą stan.stale stopowe lub stopy utwardz. wydzieleniowo o strukt.martenzytycznej lub austenitycznej,sąnazyw.węgl-ikostlami spiekanymi.Cermetale-stanow.samodz.gr.spiek.mater. narzędz. Komponentami wsółcz.cermetali narzędz.oprócz cząstek ceram.węglika tytanu(TiC),azotku tytanu(TiN),węglikoazotku tytanu Ti(C,N), odpowiad.za
tward.spieku są inn.dodtki węglków iazotk.częs.złżn:(Ti,Ta)N,(Ti,Mo)C, (Ti, W)C,(Ti,Ta,W)C,(Ti,Ta,Mo,W,Nb)(C,N) oraz faza wiążąca składaj.się najcz.z Co iNi.CBN–Regul.azotek boruist wysokowydajn.materi.z masy polikrystal, ktra podob.jak PKD jest produk.w proc.wykorzyst.wys.temp.oraz wys. ciśn CBN, który tward.ustępuje tyl.diament,jest odpowied.do obró. materłw, ktre nie mog.być obrab.narzędziami zPKD lub z diam.natural.Główne zast- osow.znajd.on w obrób.met.żelaz.o twardod 45 HRC,żeliw szarch,żeliw ut-wardzanych i superstopównabazieCo,Ni iFe.PKD–polikrystal.syntet. diam, diam.syntet.supertwardy mater.narzędz.powstaj.przz podd.grafitu dział. b.wys.temperatur iciśnień.Równ.można dotegoużyć płytkidiam. naturaln i
podd.go podob.obr.Ceram.biała-pdst.składn.tego mater.jest chem. i ciepl. stabilny tlenek alum.-Al2O3 (korund),do ktrgow celuogranicz.rozros.ziarna dod.się w ślad.udział.innetlenki,np.MgO,TiO.Charaktsię d.tward.w temp. pokoj.i pod-wyższ.d.odporn.na zuż.ścirne,d.odporn.na zuż.chem.Ale równ. d.kruch.i m.wytrzym.Ceram.czar-dziekiAl2O3 dodatkomTiC oraz/lubTiN (30-40%)otrzym.się tzw. ceram.miesz.o kol.czarn.uzysk.dzięki węglik. tyt. Dyspers.umocn.ceram.tlenk.poprz.dodat.TiC i TiNma naceluprzedewszyst. zwiększ.ciągliw. tego mater.Jednocz.dzięki d.tward.domieszek TiC i TiN następ.wzr.tward.ceram.miesz.o około 10% w porówn.z tward. ceram. tlenko.Ceram.szara-Si3N4+Al2O3 Spiek.azotek krzemu może być stos.do
tocz.i frezow.żeliwa szarego, sferoidaln.i stopow, stop.na osno.Niw silnie przeryw.proc.technolog. Zastos.tego mater.umożl.zarów.przy tocz, jak i frezow. b.znaczne skróc.głów.cz.skraw.przy pręd.>1000 m/min, niemożl. do uzysk.przy obr.płytkami z węgl.spiek.lub mater. tlenko.czy tlenk-węglk. Cechy:d.przewod.ciep.i b.m.rozszerz.ciep.Kolejn.przy spiek.do narz.spie-kanych-1wytworz.proszku metalu lub mieszan.prosz.różn.matrłw,2przy-got.prosz(wysusz,przesianie,miesz)3formow.prosz.na zim4prasow.na zim, 5spiekanie,6obrób.wykańcz.(wygładzenie ostr.krawędzi,tępienie, nakład- anie warstw)