POPYT, PODAŻ, RÓWNOWAGA RYNKOWA

POPYT EFEKTYWNY (pieniężny) a POPYT POTENCJALNY (potrzeba)
Różnicą jest to, że popyt efektywny to tylko te potrzeby, które mają pokrycie w realnej sile nabywczej konsumentów

POPYT- ilość dobra, na które występuje zapotrzebowanie w danych warunkach

POPYT W UJĘCIU ZALEŻNYM OD CENY- ilość dobra na które występuje zaporzebowanie przy różnych posziomach ceny tego dobra

DETERMINANTA POPYTU (czynniki wypływające na popyt):
a)cena dobra
b)ceny innych dóbr (dobra komplementarne – uzupełniające się i substytucyjne)
Popyt na oba dobra komplementarne zmienia się w tym samym kierunku, w zależności od zmiany ceny.
Maleje popyt na relatywnie droższy substytut, a wzrasta na relatywnie tańszy. Oprócz bliskich substytutów (masło, margaryna) w ekonomii występują substytuty w szerokim znaczeniu. Są to dwa dobra pomiędzy którymi zachodzi następująca zależność: w miarę wzrostu popytu na jedno dobro, maleje popyt na drugie.
c)dochody konsumentów
Jeżeli wzrastają/maleją dochody konsumentów i wzrasta/maleje popyt na dobro to jest ono normalne/ zwykłe.
Jeżeli wzrastają/maleją dochody konsumentów to maleje/wzrasta popyt na dobro to jest ono niższego rzędu.
d)upodbania/ gusty/ moda
e)warunki naturalne, klimatyczne (np. popyt na odzież zimową w okresie jesienno-zimowym)
f)liczba i struktura konsumentów (np. sturuktura wieku, płci)
g)reklama
h)oczekiwania co do przyszłości (ceny, dochody)

Oprócz ceny, reszta czynników to czynniki pozacenowe (łącznie z drugim, bo nie jest to cena danego rozpatrywanego dobra).

*wykres przesunięcia krzywej popytu, gdy cena (P) jest nie zmienna, a popyt (D) maleje lub rośnie. Jest to efekt oddziaływania czynników pozacenowych

KRZYWA POPYTU wg A. Marshalla

Oś y- P- cena danego dobra
Oś x- Q- ilość danego dobra lub D- popyt
linia popytu wyznaczona metodą najmniejszych kwadratów
PRAWO POPYTU

Ceteris paribus- przy założeniu, że pozostałe czynniki są niezmienione

Prawo popytu wyraża związki pomiędzy popytem, a ceną danego dobra.

Jeżeli cena dobra wzrasta to ceteris paribus popyt na dobro maleje, a jeżeli cena dobra maleje to, ceteris paribus, popyt na dobro wzrasta.

Marshall wyróżnił okresy czasu:
a)okres infrakrótki (ultrakrótki)- czas na tyle krótki, ze nie obserwuje się żadnych zmian
b)krótki- czas w ciągu którego podmioty gospodarcze mogą tylko częściowo przystosować się do nowych warunków
c)długi- czas, w ciągu którego podmioty gospodarcze mogą w pełni przystosować się do nowych warunków

Przykład:
Wzrosła cena energii elektrycznej, w krótkim okresie zaobserwowano niewielki spadek popytu na nią, ale w dłuższym okresie spadek był znacznie większy, ponieważ podmioty gospodarcze miały czas na znalezienie alternatywnych źródeł energii i przystosowania urządzeń do korzystania z nich.

PARADOKSY POPYTU (osobliwości zachowań konsumentów):
a)paradoks Giffena (biedaka)
Odkryty w XIX w w Irlandii na przykładzie chleba. Cena chleba wzrastała, a wśród ludności o bardzo niskich dochodach wzrastał popyt na chleb, ponieważ cena jednej jego kalorii, była relatywnie niższa od ceny jednej kalorii innego produktu żywnościowego.
b)efekt owczego pędu (naśladownictwa Leibensteina)
Ludzie nabywają pewne dobra, ponieważ robią to inni.
c)efekt snobizmu Leibenstaina
Ludzie w ogóle nie nabywają pewnych dóbr, albo ogrniczają ich nabycie (działają wbrew modzie). Wynika to z chęci wyróżnienia się.
d)efekt Veblena (prestiżowy)
Konsumenci nabywają pewne dobra ze względu na ich relatywnie wysoką cenę. Konsumnpcja na pokaz- im droższe tym lepsze. Wynika to z chęci demonstracji bogactwa, uznania, prestiżu.
(przykład produkty marki Apple: MacBooki)
e)paradoks spekulacyjny
Cena wzrasta i popyt wzrasta, ponieważ w przyszłości przewiduje się jeszcze większy wzrost ceny. Tak samo jak cena maleje, to popyt maleje, a spodziewany jest dalszy spadek ceny.