*Brak randomizacji jest charakt-sch quasi-eksperymentalych *Bad konfirmacyjne-cel test prawdziwości teor *Bad eksplora -ukierunk na poszukiw nowych zależn empirycz *Co nie jest nauką:- poszuki odp na pytania: jak odnaleźć sens życia -co jest dobrą drogą- jak należy postępować -pyt o cel -jak osiągnąć szczeście *Co domeną nauki -selekc prawdzi istotnych inf *Co j pojęc prawdzi ujęciu pragmatyc -je prawd kiedy j użyteczne do opisu, wyjaśniania przewidyw rzeczy wis *Co j prawdą w ujęciu pragmat -to co j użyteczne w rzeczywi działan *Co j pojęc prawdzi w ujęci platońskim -pojęc j gdy odpowiada mu rzeczywi *Co j prawdą w ujęciu klasyc -zgodność umysłu i rzeczywis *Co j zada języka naukow w odniesieniu do edukacji społecznej -rzetelne przekazyw wiedzy nauko *Co j zada języka nauko w odniesie do komuni naukowej -zapewnianie zgodności paradygmatycznej -zapewn standardów publikacji *Co j zadaniem języka naukow w odnies do doświad potocznego -budowanie def zgodnych z rzeczywis *Co opisują zdania metodolog poprawne i prawdzi logic -relacje międ prawami empiryc a teor nauko -międ przedmiot a pojęciami -międ zdaniami a sądami *Co to j desygnat -przedmi o można orzec nazwę zgodnie z prawdą *Co to j denotacja -zakres nazwy, czyli zbiór wszystkich przedmio *Co to j funktor semantyczny -wyrażenie które z innym wyrażen tworzy wyraże bardziej złożone *Co zawiera klasyczna def -wskazuje warunek konieczny i wystarczający *Co powinien zawier projekt bad nauko -wymagania wobec danyc -probl bada, pyt, hipot -przedm i całościowa koncepcję bad -przewidywana struktura raportu -ramy teoretyczne -metody zbierania,doboru próby –budżet –bibliografi -harmonogram prac -uzasadni potrzeby *Co stanowi cel postępowania naukow w mode hipotetyczno-dedukcyjnym -odkrycie wyjaśnienia zjawiska -uzasadn zjawis *Czym j ukryty paradygmat: -poj nieobiektywnym, do drugiego świata wiedz *Czym j znak w sensie semantycznym -spostrzegany zmysł substrat materialny -obiekt dostarczający inf o przedmiotach -symbol użyteczności dla określonej grupy odbior *Czym zajmuje się semantyka -relacja między wrażeni a rzeczyw do której się one odnoszą *Czym zajmuje się syntaktyka -relacj zachodząc między wrażeniami *Czym j nazwa w sensie syntaktycznym -wrażenie pełni funkcję oznaczania swoich desygnatów -wrażenie, może pełnić w zdaniu funkcję podmiotu lub orzeczenia *Czym j zdanie w rozumieniu logiki -wyrażenie, które coś stwierdza –wyrażenie któremu przysługuje warto logiczna *Czym j termin nauko -wyraz, nazwa lub wyrażenie o specjalnym znaczeniu *Czym j poj nauk -idea, myśl, za któ umysł ujmu rzeczy *Czym j znaczenie w rozumieniu nauk -szczególną relacją między znaki a rzeczą *Czym j zdan teorety -zd zawierają terminy teorety * Czym j parady wg Khuna -zbiór poj i teor tworząc podstawy nauki *Czym są prawa nauk -połączen opis i wyjaśni -uogólnie dan -zd wykraczające poza opis faktów -skrócon inf z obszernych dany *Czym j teor w nauk empirycznych -pojedyncze zd teorety lub system zdań *Czego dotyczy prob operacjonalizacji w bad nau -zgodność paradygmatyczna -komunik –pomiar *Czego dotycz prob def w bad nauk -określenie przedmi –ścisłości -spójności syst terminolo *Centralne twierdz graniczne mówi, -rozkład z próby dązy do rozkł normaln -śr z próby dązy do śr z popula *Czynn zakłócające trafność zewnęt schem to -niereprezentatywność próby -interakcje czynnika eksperymentalnego -źle dobrany zakres zmienne niezależnej *Czynni zakłócające trafność wew schem to –selekcja –testowani –histor –dojrzewa *Czynn zakłócaj trafn schem -przypisy działan zmien niezale -niemożność generalizow wynik *Do jakiej katego ze względ na swój przedm należ psychol: -humanist -o zyciu –fizycz –społecz *Do jakiej katego na metodę psycho: -formalną –history –doświadcza *Do jakiej katego na cel należy psycho: -deskryptywna –stosowan –nomologiczna *Do czego służy jęz nauki: -jako narzędzie/reprezentacja wniosk -jako łącznik teor a doświadczen -do deskrypcji -do komunik nauko, społec, edukacj *Do jakiej grupy pojęć neurotyczność -po teoretyczne *Do jakiej grupy pojęć agresywność -p dyspozycyjne *Do jakiej grupy pojęć bladość skóryy – obserwacyjne *Dobre pyt badawcze –dotycz niezgodności teor -doty luk w wiedzy -dot relacji mię zgromadzoną wiedzą nauko a potrzebami -opierają się na dotychczas zgromadzonej wiedz *Dobór próby osoba ma identyczne prawdopodo - prosta *Dobór losowy jednost pozwala -dla każdej określić prawdopodobie *Dobór próby co n-tej osoby z części -warstwowa *Dobór proby o znajomośc parametrów -kwotowa *Dobór próby co n-tej osoby z listy - systemowa *Dobór sch badawc zależy od -skali pomiarowej -momentu ustalania wartości zmienne -rodzaj związ międz zmienny -ilości zmien *Gdy międz wskaźnikiem a zjawiskiem zachodzi relacja tożsamości to -wskaźnik definicyjn *Gdy mamy cel eksploracyj należy -dobrać więcej niż jeden wskaźnik *Gdy między wskaźnikiem a tym, na co on wskazuje istnieje zależność do kontrol to -wskaźni empirycznym *Gdy na podstawie występowa wskaźni wnioskujemy własność ukryta to-wskaźni inferencyjnym *Gdy mamy cel weryfikacyjny należy -dobrać wskaź określający krańce continuum *Hipote dobrze skonstruowane wg sztumskiego gdy -możliwie ogólne -empirycznie sprawdzalne -jasno sformułowane -stanowią oryginal sformułowania *Hipoteza j weryfikowalna -mówi o istnieniu zależności -wskazuje kierunek zależności *Hipoteza to -poprawna odpowiedz na pyt wymagające sprawdzenia -zdanie twierdzące mówiące o przypuszcz zależnośc *Hipotezy przyjmują postać -teoretycznych -roboczych *istota nauki jako metody poznania wg Kartezjusza -ściśle naukowe i pewne co da się wywieść z rozważań abstrakcyjno-logicznych *istota nauki wg Kanta -prawdziwym źr wiedzy nauko j stosowa metody polegającej na świadomym hipotez pozniej ich weryfikowaniu *Istota nau wg Babbiego -wiedza, co napra j rzeczywiste *Jak powstaje potoczna wiedza życiowa: -pop interpret współwystęp -uznawanie poglądu że B niż A -zindywidualizowanie -uznanie powszechności zjaw -rozumowania przez analogię -dowodzenie na podstawie przypadków –uleganie autorytetu *Jak rozumiał naukę Comte -dzielą się na konkret i abstrakcyj *jakie cele nauki: -wyjaśnianie -rozwój cywilizac, popr warunk życi -opis przeszłe -przewidywanie -rzec aktualnej *Jakie są zadn naukowego języka wnioskow: -interpretowaln w kat logiki formalnej -interpretow w kat rachunku zbiorów *Jakie są właści dobr jęz nauki: -na precyzyjn poj -umożliw opracowanie obserwo wskaźników -podd się formalizacji matema -umożliw budowa teorii wg reguł *Jakie są zad naukow języka opisu -różnicowanie przedmio -różnico właściwoś -różnico relacji *Jakie grupy reguł umożliwiają weryfik sensown zadan -dedukcyjne -aksjomatyczne -empiryczne *Jaka nauka bada logiczne podstaw wraże –semiotyka -t znaków *Jakie zdan w sensie językow nie są w sensie logicz -dyrektywy -oceny -pytania *Jakie działy zawiera semiotyka -syntaktyka -paradygmatyka -semantyka *Jakie są kat syntaktyczne wyrażeń -funktory -nazwa -zdania *Jakie główne rodz funktorów -nazwotwórczy od 1 argum nazwowego -f zdaniotwór od 2 argumen zdaniowyc -f zdaniotw od 1 argumen nazwowego *Jakie właściwośc nadznaczenia w nauce -treść zawiera obok pojęć dodatk elemen -jest inferowane na podstawie obserwowal faktó -j poj nieobserwacyjnym *Jakie terminy występują w psychologii –poj teoretyczne -dyspozycyjne -obserwacyjne *Jaka j rola naznaczeń w nauce –pozwal generować hipotezy -pozwal na rozwój nauki -czynią teorię płodną *Jakie są elementy składow def -definiendum -definiens -spojnik logiczny *Jakie są właściw def cząstkowych -definiens nie musi być równowa definiendum -nie są w pełni zwrotne -mają formę okresu warunkowego *Jakie są właściwo dobrej def -funk komunikac -uzyteczn -pozwala na budow teorii -umożliw wykona testu empirycznego -jest prawdziwa *Jaka j spójność paradyg psych -niska *Jakie funkcj pełnią teor nauk –deskryptywna –predyktywna -praktyczna –eksplanacyj *Jak klasyfikuje praw naukowe Hempel -faktualne- idealizacyjne -następstwa- współistnienia -jakości- ilości -ścisłe- humanisty –determinist -probabilist –teoretyc -empiryczne *Jakie są własności modelu hierarchic nauki -wynik pojedyncz badania rzadko obala teorię -błąd może pojawić się na etapie wyprowadza szczegóło hipotez -negat wynik nie musi być efektem fałszywej te -teo można uznać za zadowalającą, gdy nie udało sformuł lepszej hipot -przyjmow dodatk założen mogą być fałszywe *Jakie reguły postepowania nauko stosujemy w celu dokona odkrycia -staramy się sformuło model niesprzec z fakt pierwotnym -dążymy do wykrycia możliwych wyjaśnień obserwowal fakt *Jak postwa teor nauko wg Poppera -na podst obserwacj -na podst wyjaśnie -bad weryfikujące teorię -gdy zakłada fakt zachodzą przyjmuje się proponow wyjaśnienia -jeśli f nie zachodzą odrzuca się model *Jakie reguły postępow naukow stosuj w celu uzasadni odkryc -wysunięcie wielu hipot dotyczą kolejny fakt -krytyczn weryfiku każd hipot *Jakie czynni wpływaj na rozwoj nauki wg Khuna -rozwój przebiega skokami -teo obudowywan systemy hipot pomocni traci spojność -dobrze funkcjon spójna teo wyjaśnia niemal wszystk fakty -nauka z natury jest kumulatywna -nowa, prostsza teoria ogarnia cały obszar wyjaśnia przez starą -dla wyjaśnien faktó niezgodnych z oczekiwan teoria j obudowywana *Jakie formalne kroki należy podjąć w celu konceptualizacji postępowania -określić meto narzędzi badawc jakie chcemy i możemy zastosować -ustalić pojęcia przy uzyciu których sformułuje problem postawić pyta -określić przedmi i cel bad -zaplan czynności natury organizacy-ekonomi -podjąć decyzje odnośnie materiału *Jakie działania powinien określać termin harmonog prac badawczych -opracowa ostatecz wersji raportu -konsultacje merytoryczne -prace przygotowawcze -konsultacje finalne -poprawki -analiza danych -wstępny raport -konsultacje edytorskie -badania właściwe *Jakie są główne etapy postępowani naukowego –przygotowan i planowan -analiza wyniko -przeprowadz badań -napisanie raportu i prezentacja wyników *Jakie formalne kroki należy podjąć w celu realizacji postepow naukowego -wykonać kodowan -przeprowad selekcję materiałów badawczych -przeprowad bad -dokonać weryfikacji uzyskanych materiałów -przygotować tekst publikacji -opracować wyniki –przygoto uzyskane wyni do analizy *Jednorazowy pomiar wartoś zmienn j typowy dla sch badawc -korelacyjnego -ex-post facto *Które ujęcie rzeczywist ma charak modernistycz -widzimy tylko rzeczy, a wyobrażenia, jakie są rzeczy *Klasyfikacja nauk wg celu: -namotetyczne -stosowane -deskryptywne *Kryteria wiedzy naukowej -obiektywizm -sprawdzalność -ścisłość *Która z poniższych nazw jest ostra -odruch bezwarunkowy -koń -kobieta *Kiedy nazwa jest ostra -o każdym przedmiocie da się orzec czy stanowi jej desygnat *Które elementy zdania Bona… są nazwami w sensie syntaktycznym -bona -królowa -polski -żoną -zygmunta *Kontrola zmiennyc ubocznych polega na -ocenie ich związku –o ich relacji -uwzględnieniu pomiaru -oce relacji *Krzywa ROC odzwierciedla relację międz -czułością swoistością dla wszystkich możliwych nasileń wyniku *Kryteria pozwalające na rozróżnienie sch bad -manipulacja zmiennymi -jednoczesnośc oddziaływania X-Y i pomiaru *Kodowanie danych badaw j -jedynym z etapów realizacji postępow naukow *Kryteria Moment ustalania wartośći zmiennej typowy dla sch eksperyment -przed badaniem *Kilkukrotny pomiar zmiennej wskazuje na s -eksperymental -longitudalnego *Kanony Milla obejmują warunki -zbieżności czasowej -1 podobieństwa -1 różnicy *Kontrola zmienn uboczny i zakłócających j możliwa przez -dobór warstwowy -pomiar zm ubocznych -dobór losowy próby -zapewnienie kontroli -równoważne warianty materiału -wprowadzenie instrukcji maskujących -manipulację zm ubocznymi *Modernistyczne ujęcie rzeczywist -widzimy tylko rzeczy, a wyobrażenia, jakie są rzeczy które widzimy subiektywne punkty widzenia *Metodologiczne typy nauk wg Ajdukiewicza -indukcyjne -dedukcyjne *Moc rozdzielcza wskaźnika -powiązanie pomiędzy wskaźnikiem empiryczn a zjawiskiem przezeń wskazywanym *Mome ustalani warto zmienn typowy dla sch korelacyjnego -w trakcie badania *Manipulacja eksperyment to -randomizacja II-go rzędu -arbitralne przyporządkowanie *Nauką obecnie j: -konkretn dziedzi nauki -naukoznawstwo -zagadnienia filozofi nie przejęte przez naui szczegółowe *Nauka wg Newtona -zasady matematyki pozwalają w pełni opisać rzeczywistość *Na czym polega ścisłość twierd nauko: -posługiwanie się jedynie termin obserwacyj -redukcjonizm pojęć psych do biol chem fizyc -dbałość o precyzje wypowiedzi *Na czym polega sprawdzaln twierdz naukow -podatność na bad empiryczne -możliwość przeprowadz testy w wyni twierdzenie zosta odrzucone *Na czym polega obiekty t naukowego -intersubiektywność wiedzy -zachowanie sensu twierdzenia niezale kto je wypowi i interp -bezstronność naukowa *Na czym polega zasa niesprzeczności paradygmatycznej -weryfikacja i zestawienie hipot może odbywa się tylko w obrębie danego paradygmatu *Nauki opisujące aktua rzeczywis językiem umownych parametrów -nauki doświadczalne *Nauki wg przedmiotu: -humanisty -przyrod -matema *Nauki wg metody: -formalne -doświadcz -historyc *Nowak wyróżnia wskaźniki -empiryczne -inferencyjne -definicyjne *Najważniej paramet rozkładu -miary położenia centraln -miar rozrzutu -kształt *Określe meto prowadze bad j -jednym z elem opisu projek badaw -jednym z et konceptualizacji postęp nauko *Określe hipotez następuje -po postawieniu pyt badaw *Określe wielkości próby następuje -po określeniu populacji badawczej *Określe budżetu projekt badawc j -jednym z elementów opisu projektu badaw *Obiekty i zjawiska na temat których będzi formuło twier -przedmiot bada *Operacjonalizacja hipotez obejmu -określe metod pomiaru -określe sch bad -wybór metod pomiaru -wybór wskaźni zmienn *Opis schema badani powi zawierać -sposób analizy wyników -sposób dobor próby -kolejno czynno bad -charakter procedury bad -sposób podziału na gr *Premodernistyczne ujęcie rzeczywis -widzimy rzeczy jakimi one w rzeczywistości są *Postmodernistyczne ujęcie rzeczywi: -rzeczywi są tylko wyobrażen, które uzyskuj dzięki naszym punktom widzenia *Prawda w nauce jest: -pewną funkcją, niekoniecznie przyjmującą warto 1 i 0 *Pyt dopełnienia -większości zaczynają się od jak, *Pyt rozstrzygnięc -rozpoczyna się od czy *Pyt na które bedziemy poszukiwali odpowiedzi w trakcie bada -problem badawczy *Probl na status probl naukowego gdy -możliwy do rozstrzygnięcia -ważny z punktu wiedzy –nowy nie mają rozstrzygnięcia *Pomysły przekształca w probl nauk najlepiej uzyskać przez -obserwację życia społecz -czytanie lektury nauk -dostrzeganie intrygujących zjawisk *Proble przyczyno-skutkowe formułuje gdy -konieczna jest manipulacja zjawiskiem A -chcemy określić, czy zjawisko A jest przyczyną B *Problemy badaw Nowak dzieli na -dot relac korelacyjnych -dot pozio interesującej nas właściwości w populacji -dot relacj przyczynowych *Problemy korelacyjne formułujemy, gdy -nie mamy podstaw teoretyc określających co jest przyczyną -może istnieć trzecia przyczyna *Pojęcia zmiennej niezależnej i zależnej odnoszą się do -planu badani i sposobu analizy danych *Prób to -grupa, która badamy -podzbiór wylosowanych eleme *Pró, któ®ej właściw są dobr przybliżeniem własno popula, to -próba reprezentatywna *Prawo wielkich licz mówi, że -jej właściwości dążą do parametrów rozkładu w populacji *Podstawowe sch bada to -sc quasi-eksperymentalne -procedur ex-post facto -sch korelacyjny -eksperyment naturalny -eksper kontrolowany *Pomiar zmiennych w układzie pretest –posttest jest typowy dla sch badawcz -quasi-eksperymentalnego -eksperymenta *Rodza metodolo nauk: -ogólna -apragmatyczna -pragmatyczna -normatywna -szczegółowa -opisowa *Rodzaje klasyfikacji nauk -wg przedmiotu -wg celu -wg metody *Rozkł zmienn wielowartościowyjest -zwykle krzywoliniowy *Rozkł zmienn to –prawdopodobień wystąpienia każdej wartość -obserwowana częstość wystąpienia poszczególnych wartości *Rozkl zmienny dwumianowych jest -prostolinijny *Rozkł z próby dąży do normalnego -ze wzrostem liczebności próby *Rodzaj związ międz zmienny typowy dla sch korelacyjnych -współwystąpienie *Rodzaj związ między zmienni typow dla sch eksperymentalnych to -następstwo przyczynowe *Realizacja kanonu Milla dotycząca jednej różnicy -zapewnienie stałych warunków badania *randomizacja I-go rzędu to -losowy dobór osób z populacji *Realizacja kanonu Milla dotycz jednego podobieństwa -wprowadzenie odpowiednio dużej prób *randomizacja II-go rzędu to -losowy podział próby na grupy eksperymentalne *Realizacja kanony Milla dotyczącego zbieżności czasowej -wprowadzenie zmienn niezależnej przed pomiarem zależnej *Sposoby zdobywania wiedzy: -odwoływanie się do wiary -odwoływanie się do autorytetów *Sposób wprowadzenia zmienn zależnej obejmuje -pomiar -powtarzanie pomiaru *Sch ex-post facto charakteryzuje -trudność kontroli zmiennych ubocznych -wysoka trafność ekologa -brak manipulacji -duże ryzyko zależności pozornych *Sposoby manipulacji eksperymentalne obejmują -zróżnicowanie materiału badawczego -zróżnico rodz oddziaływania na osoby badan *Skuteczność manipulacji eksperymentalnej można sprawdzić przez -odrębny eksperyment -pomiar zmiennej niezależnej -wynik badania -wywiad *Sch korelacyjny charakte -ocena dotycząca tylko siły związku -duże ryzyko zależności pozornych -brak manipulacji zmien niezależną -trudność kontroli zmien ubocznych *Sch eksperymentalny wymaga -ograniczenia lub kontroli wpływu zmienn ubocznych -eliminacji wpływu zmienn zakłócających -zapewnienia ze grupy nie różniły się niczym *Sch jest trafny wewnętrznie gdy -mamy pewność, że tylko zmienna niezależna wpływa an zależną *Sch jest trafny zewnętrznie gdy -pozwala generalizować wyniki *Typy nauk wg Ajdukiewicza od opisu faktów: -indukcyjne *Wiedza obiektywna stanowi: -trzeci świat *Wskaźnik to -cecha, zdarzenia lub zjawisko, na podstawie zajścia którego wnioskujemy, iż zachodzi zjawis, które nas interesuje *Wskażnik o wysokiej mocy dyskryminacyjnej jest użyteczny -gdy dobieramy grupy porównawcze *Wskaźnik ma wysoką moc zawierania gdy -wskazuje zjawiska wchodzące w zakres indicatum oraz takie, które w ten zakres nie wchodzą *Wskaźnik ma wysoką moc odrzucania gdy -wskazuje zjawisk wchodzące w zakres indicatum, oraz pomija takie, które też w ten zakres nie wchodzą *W bad psych najczęściej mamy do czynienia -ze wskaź definicyjno-inferencyjno-empirycznymi -ze wskaź definicyjno-empirycznymi *Wskaźnik o wysokiej mocy odrzucania jest użyteczny -w badaniach weryfikacyjnych *Wskaźniki zewnętrzne wobec indiacetum, to -wskaźniki empiryczne -inferencyjne *Wzrost liczby możliwych wartości zmien -przybliża rozkład do normalnej *Wzrost liczby wartoś zmie -przybliża rozkład do jednego z typowych rozkładów prostolinijnych *Wylosowanie danej wartośći dla zmiennej losowej zależy od -rozkładu zmiennej w populacji *Wyniki z próby są użyteczne do opisu populacji, gdy -pr jest reprezentatywna -pr jest duża *Wartościowa badawczo weryfikacja hipotez polega na jej -odrzucenia -potwierdzeniu *Warunki poprawności hipotez wg Kmity i Nowaka -adekwatność odpowiedzi na problem -możliwość przewidywania innych faktów niż pierwotnie zaobserwowane -sprawdzalność -łatwość przyjęcia lub odrzucenia -ograniczoność generalizacji -prosta odpowiedz na problem *Wskaźniki definicyjne są zawsze -wewnętrne wobec indicatum *Wskaźnik o wysokiej mocy zawierania jest użyteczny -w bad eksploracyjnych *Wielkość pr właściwa dla sondażowych badań preferencji, to -około 1000 *Wielkość pr dla normalizacji testów psych -kilka-kilkanaście tysięc *Wielkośc pr dla badań eksperymental -kilkanaście lub kilkadziesiąt *Wielokrotny pomiar zmiennej zależnej jest prowadzony w celu -oceny trwałości efektu -oceny zmian wynikających z rozwoju *Zmie pośrednie są mediatorami,gdy -zależności ze zmienną niezależną główną X i Y są konieczne do wystąpienia zależności *Zmie pośrednie są moderatorami, gdy -mają wraz ze zmien niezależną główną interakcyjny wpływ na zmienna zależną *Zmienne mogą być podzielone ze względu na -firmę kontroli -rolę w wyjaśnianiu -istotność merytoryczną -manipulowalność -przewidywalność *Zmienn występujące w sposób losowy to -zm sporadyczne *Zmien to -logicznie powiązany zestaw wartości *Zmie istotne z punktu widzenia teorii to -zm niezależne uboczne *Zmie nieistotne z punktu widzenia teorii -zm towarzyszące *Zmi są obserwowalne wtedy, gdy -możemy przyporządkować badanym różne wartości zmie i obserwować wartość -możemy tylko obserwować wartość tej zmien *Zmien jest manipulowana gdy -możemy przyporządkować badanym różne wartości zmiennej, jak i obserwować -możemy dowolnie przyporządkować badanym różne wartości tej zmien *Ze względu na strukturę logiczną Ajdukiewicz dzieli pytania na -rozstrzygnięcia -dopełnienia *Założeniami w badaniu są -twierdzenia, które uznajemy za prawdziwe -stwierdzenia których nie badamy