Właściwości glebotwórcze: Są to właściwości fizyczne i chemiczne skał, z których pod wpływem czynników zewnętrznych powstają gleby. Do fizycznych należą podatność na erozję wietrzną (eoliczną) i wodną oraz uziarnienie skał. Jeżeli skała jest miękka i równoziarnista, tym łatwiej ulega erozji. Natomiast do chemicznych należą skład (głównie zawartość Sio4 z czego nadepnie wynika odczyn) i zawartość minerałów. Im więcej minerałów zostanie uwolnionych ze skał pod wpływem erozji tym powstała gleba będzie lepsza. W przypadku skał magmowych duże znaczenie ma odczyn wynikający z zawartości SiO4. Skały: kwaśne >65% SiO4; obojętne 52-65% ; zasadowe 40-52%; ultrazasadowe <40%. Skały zasadowe(ciemne) zawierające więcej Ca, Mg, Fe, mniej SiO4, są lepszymi skałami macierzystymi dla gleb niż skały kwaśne, bogate w SiO4.

Głębokość zwietrzania skał: Wietrzenie fizyczne i biochemiczne odbywa się jednocześnie z dużym nasileniem na powierzchnię skał, jak również w mniejszym stopniu w strefie przy powierzchni skorupy ziemskiej, zw. strefą wietrzenia. Strefa ta kończy się na głębokości, do której nie dochodzą wpływy atmosfery , słońca oraz chemicznego działania wody i powietrza. Wynosi ona od kilku do kilkunastu metrów w głąb.

Wietrzenie skał i minerałów- proces złożony, określany jako rezultat działania niszczących sił przyrody: fizyczny rozpad i biochemiczny rozkład skał i minerałów. Końcowy produkt wietrzenia jest rezultatem synergicznego działania wszystkich zachodzących przemian. Na wpływy sił niszczących narażone są skały i minerały pozostające w stałym kontakcie z czynnikami atmosferycznymi, tzn. występujące na powierzchni ziemi lub w jej pobliżu. W pierwszej fazie wietrzenia podlegają one rozkruszeniu na mniejsze fragmenty, a nawet na poszczególne ziarna mineralne. Tak rozkruszony materiał, posiada znacznie zwiększoną powierzchnię reakcji i charakteryzuje się mniejszą spoistością oraz obecnością szczelin, pęknięć i mikrootworów. Staje się on obiektem ataku wody, tlenu i dwutlenku węgla, inicjującym szereg reakcji chemicznych prowadzących do zmian w składzie chemicznym wietrzejącego materiału. Powstają nowe minerały, zwane minerałami wtórnymi oraz substancje nie wykazujące budowy uporządkowanej, tzn. substancje amorficzne. Nowopowstałe produkty charakteryzują się odmienną niż minerały pierwotne budową oraz odmiennymi właściwościami fizyko-chemicznymi. Cechuje je zdolność do pozostawania w stanie względnej równowagi z panującymi warunkami atmosferycznymi.

Czynniki wietrzenia fizycznego:

-zmiany temperatury związane z nasłonecznieniem

-działanie mrozu

-mechaniczne działanie organizmów roślinnych i zwierzęcych

Czynniki wietrzenia biochemicznego:

-woda i substancje w niej rozpuszczone: bezwodnik kwasu węglowego, tlen, kwasy szczawiowy, octowy i cytrynowy

-kwas siarkowy i azotowy

-kwasy humusowe

Procesy wietrzenia:

-hydroliza

-uwadnianie (hydratacja)

-utlenianie (oksydacja)

-odtlenianie (redukcja)

-uwęglanie (karbonatyzacja)

-odkrzemionkowanie (desilikacja)

Produkty wietrzenia ogólnie dzieli się na :

1. minerały ilaste,

2. tlenki i wodorotlenki glinu, żelaza, tytanu i krzemu (tzw. trwałe produkty

końcowe rozpadu),

3. uwolnione jony.

Procesy kształtujące oblicze Ziemi :

Wszystkie procesy geologiczne ( i geomorficzne) kształtujące oblicze Ziemi, zależnie od źródła siły, która je wywołuje, można je podzielić n dwie grupy:

-egzogeniczne- czyli będące skutkiem działania tzw. sił zewnętrznych, których źródłem jest energia Słońca i Księżyca; ciepło i światło Słońca umożliwiają istnienie roślin i zwierząt , powodują powstawanie fal i prądów morskich, są podstawowym warunkiem opadów, spływania rzek, lodowców itp.;

-endogeniczne- czyli zachodzące na skutek działania sił wewnętrznych, których źródłem jest energia dostarczona przez samą Ziemię ; wewnętrzne ciepło Ziemi razem z ciepłem powstającym wskutek rozpadu pierwiastków promieniotwórczych w skorupie ziemskiej objawia się w wybuchach wulkanów, trzęsieniach ziemi, ruchach górotwórczych, a także ruchach lądów i dna morskiego.

Głównymi procesami geologicznymi, które wywierały największy wpływ na kształtowanie różnych form rzeźby terenu oraz utworów macierzystych dla tworzących się z nich gleb, poza procesami wietrzenia:

-działalność wód płynących

*erozja czyli żłobienie skał

*transport czyli przemieszczanie materiału skalnego

*akumulacja czyli osadzania niesionego materiału

-działalność lodowców

- działalność wiatru