Mieczysław B.B. Biskupski

określona jako Irlandczyk⁸³. Ma irlandzką wymowę, inaczej niż Dombrowski, który, co ciekawe, mówi bez akcentu. Jego ro­dzina wspomina wielokrotnie o kościele, żona zaś rozmawia przez telefon z Irlandką, panią Riley. Krótko mówiąc, mimo że postać Grogana jest mniej ważna dla fabuły, jego irlandzka na­rodowość zostaje wyraźnie wskazana i rozwinięta, podczas gdy Dombrowski jest zaledwie tajemniczym „Hunyakiem" bez cech wyróżniających⁸⁴.

Dombrowskiego gra Henry Brandon, emigrant (urodzony w Berlinie jako Heinrich von Kleinbach). Choć Brandon wy­stępował w najróżniejszych rolach, często obsadzano go jako In­dianina, Persa albo Araba ze względu na rysy i ciemne włosy⁸⁵. Zaangażowanie Brandona mogło być jednym z nielicznych przy­padków, gdy Warner Brothers wybrało wysokiego, robiącego wrażenie wyglądem aktora do roli Polaka — o ile Dombrowski miał być Polakiem. Tradycyjne hollywoodzkie wersje Polaka to Edward G. Robinson, Peter Lorre i John Garfield, wszyscy bardzo niscy, smagli i „wyraźnie obcego pochodzenia".

Nawet ta mała próbka filmów jest mniej istotna, niż mo­głoby się wydawać. Radek w Black Fury prawdopodobnie miał być Słowakiem albo nie mieć żadnego konkretnego pochodzenia etnicznego poza ogólnie wschodnioeuropejskim. Podobnie Do­mbrowski z Black Legion mógł być celowo niedookreślony, z elementami pierwotnego, żydowskiego wizerunku częściowo ukrytymi przez polskie nazwisko, bez związanych z nim cech

⁸³ Zapomniany dziś Soubier zagrał w niewielu filmach w swojej dość dłu­
giej karierze.

⁸⁴ Jeden z komentatorów określa na przykład Dombrowskiego jako „pracowi­
tego Słowianina"; postać ta jest zbyt mglista, by ją dokładniej zidentyfikować.

⁸⁵ Pewne pojęcie o tym, jaki typ reprezentował zdaniem Hollywood Bran-
den, dają niektóre spośród ról, w jakich wystąpił w swej długiej karierze: Fu
Manchu, Hassan, Malik, syn Czyngis-chana Juchi i niezapomniany me­
dyk Wapato. John Ford z przyjemnością obsadzał go w roli wodza Indian.

88

Polska obecność w amerykańskim kinie przed rokiem 1939

narodowych. Status Palooki jako Polaka jest w najlepszym razie wątpliwy. Oznacza to, że cała hollywoodzka reprezentacja spo­łeczności polskiej przed drugą wojną światową składała się z dzi­wacznych Jankowskich \vAs the Earth Turns i barbarzyńskich in­truzów w dolinie Connecticut z The Wedding Night.

Poza tym mamy tylko nieco wątpliwych Polaków w pomniej­szych rolach. W zapomnianym filmie Chesterfield z 1934 roku Sons of 'Steel jest postać o imieniu Stanislaus. W roli tej wystąpił niemiecki emigrant Adolph Milar, który grał przedstawicieli różnych narodowości w ciągu długiej hollywoodzkiej kariery. Nie wiadomo, czy w tym filmie miał być Polakiem. W filmie Warner Brothers z 1935 roku Stranded pojawia się na piątym miejscu w obsadzie postać nazwana Stanisłaus Janauschek, grana przez Roberta Barrata, którego kariera również trwała długo i który często grał dowódców wojskowych - był później dwa razy Douglasem MacArthurem. Nazwisko bohatera może być jedną z nieporadnych hollywoodzkich prób oddania pol-jikiego nazwiska, ale trudno powiedzieć coś więcej o tym filmie. Wynkoski grany przez Warda Bonda w produkcji studia Co­lumbia z 1934 roku Girl in Danger może także być Polakiem, nie ma jednak co do tego pewności⁸⁶. Kay Francis w godny za­pamiętania sposób zagrała Verę Kowalską, najwyraźniej Polkę, w melodramacie Warner Brothers z 1937 roku Confession. Większość pozostałych bohaterów ma jednak rosyjskie nazwiska, jej narodowość nie jest więc ustalona. Film w znacznej części uranowi remake niemieckiego Mazurka z polską aktorką Połą Negri, więc tak czy inaczej ma coś wspólnego z Polską. Co cie­kawe, w trzech filmach z 1932 roku (Flesh, Uptown New York

"" Girl in Danger to bardzo „etniczny" film, w którym oprócz Wynkoskiego pojawiło się kilka postaci Irlandczyków i Włochów. Nie trzeba dodawać, y.e Hollywood we wszystkich rolach obsadziło aktorów innych narodowo­ści niż grane przez nich postacie.

89