Wyrok

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

z dnia 6 lipca 2005 r.

VI SA/Wa 2083/04

1. Przedsiębiorcami w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) nie są jednostki i zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze, ponieważ jednostki te wyróżnia się jako formy prawa budżetowego, nie zaś formy wykonywania działalności gospodarczej.

Niepodleganie wpisowi do rejestru samo w sobie nie może przesądzać o braku przymiotu przedsiębiorcy po stronie zainteresowanego podmiotu, mimo że przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), a obecnie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) wiążą z tym aktem prawnym podjęcie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Należy bowiem mieć na uwadze, że ze względu na politykę gospodarczą realizowaną przez ustawy regulujące działalność gospodarczą nie można w każdym wypadku przyjąć, że przedsiębiorcą jest ten, kto prowadzi (wykonuje) działalność gospodarczą lub że do każdego, kto jest przedsiębiorcą w sensie prawnym, stosuje się przepisy Prawa o działalności gospodarczej, o nabyciu statusu przedsiębiorcy decyduje spełnienie przesłanek ustawowych, wpis zaś do rejestru potwierdza jedynie ten status i umożliwia wykonywanie działalności gospodarczej.

2. Gospodarstwo pomocnicze ma tylko zdolność prawną cząstkową, w tym znaczeniu, że reprezentując siebie jednocześnie reprezentuje cząstkę macierzystej osoby prawnej, na bazie której zostało utworzone. Podmiotowość prawna natomiast musi wynikać z przepisu ustawy. Jeżeli chodzi o Skarb Państwa to on sam, a nie państwowe jednostki organizacyjne, ma taką podmiotowość w stosunkach cywilnoprawnych.

3. Gospodarstwo pomocnicze pozbawione jest uprawnienia ubiegania się o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.

O zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych ma prawo ubiegać się Dowódca Jednostki Wojskowej na rzecz utworzonego przez siebie i zależnego gospodarstwa pomocniczego, tj. Kasyna. W zakresie tego wyodrębnienia Dowódcy służy bowiem status przedsiębiorcy. Przez wyodrębnione gospodarstwo pomocnicze Dowódca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tego wyodrębnienia.

LEX nr 190634

190634

Dz.U.2010.220.1447: art. 4; art. 14

Dz.U.2007.70.473: art. 18

Dz.U.2003.15.148: art. 20

Dz.U.1999.101.1178: art. 7

Dz.U.1964.16.93: art. 34

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Romanowski (spr.).

Sędziowie WSA: Pamela Kuraś-Dębecka, Asesor Andrzej Czarnecki.

Protokolant: Paweł Muszyński.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2005 r. sprawy ze skargi Kasyna Wojskowego w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 27 sierpnia 2004 r. nr SKO/AL/1186/04 w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych

oddala skargę.

Uzasadnienie faktyczne

Dowódca Jednostki Wojskowej w D., działając na podstawie art. 20 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.), § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 8 maja 1991 r. w sprawie gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych (Dz. U. Nr 42, poz. 185) oraz § 6 ust. 1 zarządzenia nr 38/MON Ministra Obrony Narodowej, decyzją z 2 stycznia 2003 r., powołał przy tej Jednostce gospodarstwo pomocnicze - Kasyno Wojskowe nr 5 w R. przy ul. L. Ustalił m.in., że przedmiotem działalności gospodarstwa, wyodrębnionego z zakresu działania Jednostki, są świadczone odpłatnie usługi (produkcja) dla zaspokojenia potrzeb macierzystego oddziału gospodarczego. Do zakresu działania gospodarstwa należy świadczenie usług gastronomicznych i handlowych dla potrzeb garnizonu R.

Powołując się na wymienioną decyzję (jak również m.in. na decyzję urzędu skarbowego z dnia 5 maja 1994 r. w sprawie nadania Kasynu numeru identyfikacyjnego (NIP), zaświadczenie z dnia 6 marca 2003 r. o numerze identyfikacyjnym Regon oraz umowę z dnia 29 grudnia 2000 r. użyczenia przez Jednostkę Kasynu części budynków na nieruchomości Skarbu Państwa przy ul. L. w R.; przy czym w decyzji NIP i umowie użyczenia wymieniona Jednostka oznaczona jest numerem 5051), Kasyno wystąpiło z wnioskiem z dnia 2 czerwca 2004 r. o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa, jak również zawierających powyżej 18% alkoholu. We wniosku podało, że jako przedsiębiorca nie podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej bądź rejestru przedsiębiorców. Przedmiotem działalności gospodarczej jest lokal gastronomiczny, w którym prowadzona jest sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych.

Po rozpatrzeniu ww. wniosku Prezydent Miasta Radomia decyzją z dnia 5 lipca 2004 r., na podstawie art. 18³ ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 ze zm.) zwanej dalej w.t.p.a., art. 29 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), zwanej dalej p.d.g. oraz art. 104 k.p.a., odmówił Kasynu wydania wnioskowanego zezwolenia.

W świetle ww. art. 18³ w.t.p.a. do zezwoleń, o których mowa m.in. w art. 18 tej ustawy stosuje się odpowiednio przepisy p.d.g., o ile przepisy p.d.g. nie stanowią inaczej. Z kolei stosownie do art. 18 ust. 2 w.t.p.a., zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wydaje się na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy. Do wniosku tego należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 18 ust. 6 w.t.p.a., a to m.in. zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z rejestru przedsiębiorców oraz decyzję właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, potwierdzającą spełnienie warunków sanitarnych przez punkt sprzedaży. Art. 29 p.d.g. stanowi natomiast, że wydanie, odmowa wydania i cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Organ ustalił w szczególności, że wprawdzie ww. gospodarstwo pomocnicze Kasyno Wojskowe nr 5 prowadzi działalność gospodarczą, jednak nie jest przedsiębiorcą. Przedsiębiorcą jest bowiem - zgodnie z p.d.g. - osoba fizyczna, osoba prawna, niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego oraz wspólnik spółki cywilnej, który może podjąć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Tenże rejestr, to Krajowy Rejestr Sądowy utworzony na podstawie ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 769 ze zm.), zwany dalej KRS. Zatem ww. decyzja Dowódcy Jednostki z dnia 2 stycznia 2003 r. nie może być traktowana "jako dokument stanowiący o przymiocie przedsiębiorcy" po stronie Kasyna. Nadto nie został spełniony wymóg dostarczenia organowi ww. decyzji właściwego powiatowego inspektora sanitarnego.

Kasyno odwołało się od powyższej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu (dalej SKO) podnosząc m.in. sprzeczność przyjętej przez organ pierwszej instancji definicji przedsiębiorcy z art. 2 ust. 2 p.d.g. Według tego przepisu przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Zdaniem Kasyna, fakt że jako jednostka organizacyjna Skarbu Państwa nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców nie oznacza "samo przez się", że ma zostać pozbawiona prawa wykonywania działalności gospodarczej na równych zasadach z innymi - podlegającymi rejestracji - przedsiębiorcami. Wykonuje bowiem działalność gospodarczą zawodowo i we własnym imieniu.

SKO nie uwzględniło odwołania. Decyzją z dnia 27 sierpnia 2004 r. ww. decyzję pierwszoinstancyjną utrzymało w mocy. Podkreśliło, że zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 p.d.g. przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców, a przedsiębiorca będący osobą fizyczną po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zatem w rozumieniu w.t.p.a. przedsiębiorca winien być wpisany do rejestru przedsiębiorców. Nie figurując w stosownym rejestrze, mimo że prowadzi działalność gospodarczą, nie może prowadzić sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych. Kasyno będące gospodarstwem pomocniczym przy jednostce wojskowej nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców ani do KRS; nie może więc prowadzić "działalności komercyjnej jaką jest sprzedaż alkoholu". Nie spełnia bowiem wszystkich wymogów ustawowych do wydania zezwolenia w tym zakresie. Aczkolwiek przedmiotowa decyzja (w tym odmowna) winna być wydana oddzielnie na każdy rodzaj napojów alkoholowych, jednak uchybienie to nie ma wpływu na merytoryczną treść rozstrzygnięcia, którą jest okoliczność, że podmiot nie będący przedsiębiorcą nie może uzyskać zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.

Kasyno zaskarżyło powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o jej uchylenie. Zarzuciło decyzji:

1) oparcie rozstrzygnięcia na podstawie prawnej w postaci art. 2 ust. 1 p.d.g. nieobowiązującego w dniu wydania decyzji,

2) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, skutkiem uznania, że skarżący nie jest przedsiębiorcą,

3) naruszenie art. 86 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) przez wskazanie, że art. 18³ w.t.p.a. odsyła do ustawy - Prawo działalności gospodarczej (p.d.g.),

4) naruszenie przepisów o postępowaniu mające wpływ na wynik sprawy przez nie rozstrzygnięcie wszystkich zarzutów odwołania.

Według skarżącego, SKO przy rozpatrzeniu odwołania nie uwzględniło zmiany stanu prawnego pomiędzy datami wydania decyzji przez organ pierwszej instancji, złożenia odwołania i datą wydania decyzji przez SKO. W tym zakresie SKO oparło swoje rozstrzygnięcie na art. 2 ust. 1 p.d.g., który w dniu wydawania decyzji, tj. dnia 27 sierpnia 2004 r., już nie obowiązywał. Utracił bowiem moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - Dz. U. Nr 173, poz. 1807 (por. art. 1 i art. 66 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej), zwanej dalej s.d.g. Art. 18³ w.t.p.a. odsyła do ustawy - Prawo działalności gospodarczej (p.d.g.), co pozostaje w sprzeczności z art. 86 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którym ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o przepisach ustawy - Prawo działalności gospodarczej, należy przez to rozumieć właściwe przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę powyższą zmianę stanu prawnego, SKO - zdaniem skarżącego - powinno rozważyć, czy skarżący jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Według skarżącego, odmówienie mu przymiotu przedsiębiorcy wyłącznie z tego względu, że nie podlega obowiązkowi wpisu do KRS czy ewidencji działalności gospodarczej, nie znajduje podstaw w obowiązującym prawie. Wpis taki nie ma bowiem w tym zakresie charakteru konstytutywnego, a rozstrzygające znaczenie należy przypisać faktycznemu podjęciu i prowadzeniu działalności gospodarczej. Organy administracji nie kwestionują zaś tej okoliczności, gdyż ustaliły, że skarżące Kasyno prowadzi działalność gospodarczą.

Nie wzięto również pod uwagę, że zgodnie z utrwaloną praktyką uznaje się, iż gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych i zakłady budżetowe prowadzą działalność gospodarczą. Z tego względu występują w obrocie profesjonalnym w imieniu macierzystych osób prawnych: Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Powinny więc w tym obrocie mieć zagwarantowane równe prawa, np. w zakresie możliwości uzyskania zezwolenia na wykonywanie działalności określonego rodzaju, z innymi przedsiębiorcami. Nie można zaś, zdaniem skarżącego, przejawiać wobec tych jednostek dyskryminacji, powołując się wyłącznie na to, że nie podlegają one obowiązkowi wpisu do właściwego rejestru czy ewidencji. Dlatego też wszystkie kasyna wojskowe, działając w organizacyjno-prawnej formie gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych, nie mają trudności z uzyskaniem zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Również drugie Kasyno Wojskowe Nr 8 w D. będące gospodarstwem pomocniczym tej samej co skarżący jednostki budżetowej ma takie zezwolenia.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o oddalenie skargi. Przyznało, że w dniu wydania zaskarżonej decyzji (27 sierpnia 2004 r.) obowiązywały przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (s.d.g.), która weszła w życie z dniem 21 sierpnia 2004 r. Jednak zmiana ta nie ma wpływu na rozstrzygnięcie SKO zawarte w zaskarżonej decyzji. Sporna kwestia jest bowiem tożsamo uregulowana w p.d.g. i s.d.g. Skarżące Kasyno nie może prowadzić sprzedaży napojów alkoholowych, gdyż nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu s.d.g.

Uzasadnienie prawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy chodzi tu o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słusznościowych i celowościowych.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Stanowi o tym art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), zwanej dalej p.p.s.a.

Skarga, analizowana stosownie do podanych założeń sądowej kontroli decyzji administracyjnych, podlega oddaleniu, aczkolwiek zasadniczo z innych powodów niż te, które legły u podstaw zaskarżonej decyzji. Sąd uznał bowiem, że mimo częściowo błędnego uzasadnienia decyzja ta w ostatecznym rachunku odpowiada mającym zastosowanie w tej sprawie przepisom prawa.

W świetle art. 18 ust. 1, 2, 5 i 6 w.t.p.a. sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko w oparciu o zezwolenie, które właściwy organ wydaje na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy (ust. 1 i 2). Wniosek winien zawierać w szczególności oznaczenie przedsiębiorcy, jak również należy do niego dołączyć m.in. zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z rejestru przedsiębiorców.

Na użytek stosowania ustawy w.t.p.a. w tym względzie, istotne jest zdefiniowanie pojęcia przedsiębiorcy, gdyż w myśl powyższego jedynie przedsiębiorca może starać się o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych. Z prawnego punktu widzenia instytucja zezwolenia oznacza dopuszczenie przedsiębiorcy do wykonywania określonej działalności gospodarczej, po uprzednim stwierdzeniu, że spełnia on określone prawem warunki ku temu.

Stosownie do art. 2 ust. 2 i 3 p.d.g. przedsiębiorcą w rozumieniu tej ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, przy czym za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich tej działalności. Definicję tę zasadniczo - co do istoty rzeczy - powtarza obecnie obowiązująca (od dnia 21 sierpnia 2004 r.) ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (s.d.g.), która w przepisie art. 4 ust. 1 stanowi, ze przedsiębiorcą w rozumieniu tej ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Tak jak poprzednio za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności.

Przedsiębiorcami w rozumieniu powyższych przepisów nie są natomiast jednostki i zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze, ponieważ jednostki te wyróżnia się jako formy prawa budżetowego, nie zaś formy wykonywania działalności gospodarczej. Stosownie do art. 20 ust. 1 i 2 ww. ustawy o finansach publicznych (dalej f.p.) gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna. Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, z tym że może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe (por. ust. 7 omawianego artykułu). Tworzy je, przekształca w inną formę organizacyjno-prawną i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, który określa m.in. przedmiot działalności wyodrębnionej z zakresu działalności jednostki budżetowej oraz składniki majątkowe przydzielone gospodarstwu przez jednostkę budżetową. Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, wydatki stanowiące koszty działalności, rachunek wyników, stan środków obrotowych i rozliczenia z budżetem (ust. 6 art. 20 ustawy f.p.). W świetle przepisów f.p. jednostki i zakłady budżetowe, w tym gospodarstwa pomocnicze, mimo wyodrębnienia organizacyjnego, majątkowego i finansowego, nie mają osobowości prawnej. Korzystają natomiast z osobowości prawnej Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. To zaś oznacza, że nie działają w imieniu własnym. Jeżeli więc ustawa o finansach publicznych (f.p.) zezwala im na wykonywanie czynności odpowiadających cechom działalności gospodarczej, to uznanie ich za przedsiębiorców nie było możliwe w świetle art. 2 ust. 2 p.d.g., gdyż nie działały one w formie osobowych spółek prawa handlowego, a obecnie nie jest możliwe w świetle art. 4 ust. 1 s.d.g., gdyż z przepisów ustawy f.p. nie wynika przyznanie tym jednostkom zdolności prawnej. Jak już wcześniej nadmieniono, wzmiankowany art. 4 ust. 1 s.d.g. wprawdzie przyznaje status przedsiębiorcy także jednostce organizacyjnej nie będącej osobą prawną (obok osoby fizycznej i prawnej), jednak uzależnia to od przyznania tejże jednostce zdolności prawnej przepisami innej ustawy i wykonywania we własnym imieniu działalności gospodarczej. Gospodarstwo pomocnicze wykonuje działalność gospodarczą jako wyodrębniona jednostka organizacyjna, jednak z powodu braku zdolności prawnej nie legitymuje się przymiotem przedsiębiorcy. W tej sytuacji uznać należy, że gospodarstwo pomocnicze ma tylko zdolność cząstkową, w tym znaczeniu, że reprezentując siebie jednocześnie reprezentuje cząstkę macierzystej osoby prawnej, na bazie której zostało utworzone. Podmiotowość prawna natomiast musi wynikać z przepisu ustawy. Jeżeli chodzi o Skarb Państwa to on sam, a nie państwowe jednostki organizacyjne, ma taką podmiotowość w stosunkach cywilnoprawnych (por. także uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 1996 r. - II CZP 34/96, OSNC 1996/7-8/103, stwierdzającą, że zakład budżetowy gminy i gospodarstwo pomocnicze państwowej jednostki budżetowej nie mają zdolności sądowej w postępowaniu przed sądem gospodarczym - art. 479⁷ k.p.c.). Analogicznie podmiotowość ta odnosi się też do stosunków administracyjnoprawnych, zważywszy przede wszystkim na art. 30 § 1 k.p.a., zgodnie z którym zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Wyłączenie jednostek i zakładów budżetowych, w tym gospodarstw pomocniczych wykonujących działalność gospodarczą, z grona przedsiębiorców oznacza pozbawienie ich uprawnień przedsiębiorcy (por. w tym zakresie również: Cezary Kosikowski - Koncesje i zezwolenia na działalność gospodarczą, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002 r., str. 15 i nast.). Oznacza to także pozbawienie gospodarstwa pomocniczego uprawnienia ubiegania się o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, gdyż takowe zezwolenie może być wydane tylko na wniosek przedsiębiorcy i jego rzecz. Skoro skarżące Kasyno przedsiębiorcą nie jest, to prawidłowo organ uznał, że nie ma uprawnień do ubiegania się o zezwolenie na sprzedaż alkoholu. Działalność w tym zakresie jest reglamentowana. Zasady i tryb tej reglamentacji określają przepisy w.t.p.a., wyraźnie przewidując - jak już wyżej nadmieniono - wydawanie takich zezwoleń wyłącznie na rzecz przedsiębiorcy - w rozumieniu tego pojęcia ustalonym przez przepisy p.d.g., a obecnie s.d.g.

Na marginesie powyższego należy odnotować - na co zresztą Kasyno zwracało w toku sprawy uwagę - że niepodleganie wpisowi do rejestru samo w sobie nie może przesądzać o braku przymiotu przedsiębiorcy po stronie zainteresowanego podmiotu, mimo że przepisy p.d.g. a obecnie s.d.g. wiążą z tym aktem prawnym podjęcie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Należy bowiem mieć na uwadze, że ze względu na politykę gospodarczą realizowaną przez ustawy regulujące działalność gospodarczą nie można w każdym wypadku przyjąć, że przedsiębiorcą jest ten, kto prowadzi (wykonuje) działalność gospodarczą lub że do każdego, kto jest przedsiębiorcą w sensie prawnym, stosuje się przepisy prawa o działalności gospodarczej. Trudności interpretacyjne pogłębia fakt, iż przepisy ww. ustawy o KRS (por. treść art. 36 tej ustawy) nie zawsze przewidują obowiązek wpisu do rejestru przedsiębiorców wszystkich podmiotów wykonujących działalność gospodarczą (por. Cezary Kosikowski - Koncesje i zezwolenie..., jak wyżej, str. 24 i nast.). Zdaniem Sądu o nabyciu statusu przedsiębiorcy decyduje spełnienie przesłanek ustawowych, wpis zaś do rejestru potwierdza jedynie ten status i umożliwia wykonywanie działalności gospodarczej. Zatem przedsiębiorcą staje się w chwili spełnienia przesłanek z art. 2 p.g.d., a obecnie z art. 4 s.d.g.; wpis zaś do rejestru wymagany przez art. 7 p.g.d., a obecnie art. 14 s.d.g., stwierdza jedynie spełnienie tych przesłanek i umożliwia podjęcie działalności gospodarczej. Uwaga ta dotyczy przedsiębiorców, którzy nie są osobami prawnymi (osób fizycznych i osobowych spółek handlowych - według art. 2 p.g.d. oraz osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, jednak legitymujących się zdolnością prawną - według art. 4 ust. 1 s.d.g.). Dla stania się przedsiębiorcą, będącym osobą prawną, konieczne jest wpisanie do właściwego rejestru zarówno po to, aby uzyskać osobowość prawną, jak i status przedsiębiorcy (por. art. 7 p.g.d. i 14 s.d.g. w zw. z art. 37 § 1 k.c.; jak również W. Katner - Prawo działalności gospodarczej. Komentarz..., Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003 r., str. 60 i nast.).

Do osób prawnych należą oprócz Skarbu Państwa jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (art. 33 k.c.). Osoba prawna działa przez swoje organy. Skarb Państwa jest osobą prawną swego rodzaju. W obrocie prawnym bierze bowiem udział poprzez swoje tzw. stationes fisci, będące określonymi jednostkami organizacyjnymi (por. art. 67 § 2 k.p.c.).

W okolicznościach faktycznoprawnych tej sprawy podmiotem reprezentującym Skarb Państwa (stationes fisci) w obrocie prawnym jest Dowódca Jednostki Wojskowej w D., który powołał gospodarstwo pomocnicze - Kasyno Wojskowe nr 5 przy tej Jednostce, celem prowadzenia działalności gospodarczej w zakreślonym aktem powołania zakresie.

Kasyno jest zorganizowaną formą działalności ubocznej Jednostki Wojskowej, a wobec tego, że - jak to zostało wyżej szczegółowo wykazane - nie służy mu status przedsiębiorcy, co umożliwiałoby starania o uzyskanie przedmiotowego zezwolenia, o zezwolenie to ma prawo ubiegać się ww. Dowódca Jednostki na rzecz utworzonego przez siebie i zależnego gospodarstwa pomocniczego, tj. Kasyna. W zakresie tego wyodrębnienia Dowódcy służy bowiem status przedsiębiorcy. Przez wyodrębnione gospodarstwo pomocnicze Dowódca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tego wyodrębnienia.

Oczywiście wniosek Dowódcy o wydanie na rzecz gospodarstwa pomocniczego (Kasyna) zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych podlegałby ocenie w trybie przepisów w.t.p.a., a sposób jego załatwienia byłby determinowany istnieniem formalnoprawnych warunków do prowadzenia przez Kasyno działalności w tym zakresie (por. przepisy art. 14 ust. 1 pkt 6 oraz art. 18 ust. 1 pkt 4 w.t.p.a., w świetle których zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w obiektach zajmowanych przez organy wojskowe i spraw wewnętrznych, jak również w rejonie obiektów koszarowych i zakwaterowania przejściowego jednostek wojskowych, natomiast sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych w miejscach znajdujących się pod zarządem wojskowym lub jednostek organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych - położonych poza tymi obiektami - może być prowadzona jedynie za stosownym zezwoleniem).

Nawiązując do wcześniejszych wywodów, należy podkreślić, że aczkolwiek organ drugiej instancji powinien w postępowaniu administracyjnym ocenić sprawę według przepisów prawa materialnego obowiązujących w dniu wydania przez ten organ decyzji odwoławczej (na co prawidłowo zwróciła uwagę strona skarżąca, zaś SKO przyznało w odpowiedzi na skargę fakt uchybienia tej zasadzie), jednak w okolicznościach faktycznoprawnych tej sprawy nie ma istotnego znaczenia dla jej końcowego wyniku to, że organ odwoławczy powołał się w zaskarżonej decyzji na art. 2 nieobowiązującej już wówczas od kilku dni ustawy p.g.d., a to z uwagi na akcentowaną już wyżej zbieżność (w analizowanym zakresie) uregulowania objętego tym przepisem z art. 4 ust. 1 nowej ustawy s.d.g. Pod rządami obu wymienionych przepisów Kasyno - co wyżej wykazano - nie uzyskało statusu przedsiębiorcy, co przesądza treść rozstrzygnięcia.

Z drugiej strony, stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. Sąd uchyla decyzję jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

Skoro takiego naruszenia nie stwierdzono, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.