EGZAMIN RADCOWSKI

Zadanie z zakresu prawa karnego

Do Sądu Rejonowego w Kraśniku, prokurator Prokuratury Rejonowej w Kraśniku, wniósł akt oskarżenia przeciwko Mariuszowi Walczakowi.

Dane osobowe zawarte w akcie oskarżenia:

Mariusz Walczak, syn Waldemara i Marii z d. Kłos, ur. 15 października 1989 r. w Warszawie, stan cywilny: kawaler; stan zdrowia: zdrowy; pracuje jako mechanik w zakładach remontowych „Masznap” w Kraśniku z wynagrodzeniem 2000 zł brutto, karany przez Sąd Rejonowy w Kraśniku wyrokiem z dnia 12 marca 2008 r. za popełnienie przestępstwa z art. 233 § 1 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą to karę odbył w całości
w okresie od 30 maja 2008 r. do 30 stycznia 2009 r.;

- oskarżony był zatrzymany do tej sprawy w okresie od 25 marca 2009 r. do 27 marca 2009 r.

Mariusz Walczak został oskarżony, o to, że:

w dniu 25 marca 2009 r. w Kraśniku, wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą dokonał kradzieży z włamaniem do budynku zajmowanego przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Kraśniku, przy ulicy Piotrkowskiej 4, w ten sposób, iż po przecięciu metalowej sztaby zabezpieczającej drzwi wejściowe, a następnie wyważeniu tych drzwi przy użyciu metalowej łapki, weszli do środka budynku, gdzie z pomieszczenia biurowego, po wyłamaniu zamka w drzwiach wejściowych, zabrali w celu przywłaszczenia dwa przenośne komputery marki Toshiba z pełnym oprogramowaniem biurowym, tj. przedmioty łącznej wartości 7.000 zł., stanowiące własność Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
w Kraśniku, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k.

Z uzasadnienia aktu oskarżenia wynikało, iż podstawę do wniesienia aktu oskarżenia stanowiły następujące okoliczności i dowody:

- oskarżony został zatrzymany przez policjantów w dniu 25 marca 2009 r. o godzinie 23.20
(protokół zatrzymania k.2-3), na skutek informacji uzyskanej od anonimowego informatora, który zadzwonił na policję i przekazał, że widział jak wieczorem ok. 23.00 z budynku Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku wyszli dwaj mężczyźni niosąc jakieś pakunki, a następnie udali się w kierunku dworca PKP (notatka służbowa k.1);

- z zeznań policjanta Pawła Zwinnego wynikało, że dokonując sprawdzenia tej informacji udał się z kolegą z patrolu na dworzec PKP i w jego pobliżu zauważył mężczyznę, który na widok radiowozu zaczął uciekać, odrzucając przy tym od siebie łom (k.10-11) oraz wyrzucając, do pobliskiej małej fontanny, pakunek;

- po zatrzymaniu oskarżonego (po kilkudziesięciometrowym pościgu), policjanci wrócili na miejsce porzucenia przedmiotów i stwierdzili, że w małej fontannie znajduje się szara papierowa torba, a w niej są dwa przenośne komputery marki Toshiba, które zostały jednak zupełnie zniszczone, albowiem najpierw uderzyły w murek, a następnie wpadły do wody
(protokół oględzin k.5-6);

- łom został zabezpieczony jako dowód rzeczowy (k.4); nie został poddany badaniom mechanoskopijnym;

- dokonano oględzin pomieszczeń Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku, gdzie stwierdzono przecięcie metalowej kraty oraz wyważenie drzwi w pomieszczeniu biurowym (protokół k.14-16);

- przesłuchano kierownika administracyjnego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
w Kraśniku Anatola Palacza, który opisał, że poprzedniego dnia drzwi były nieuszkodzone
i zamknięte na zamek, a dwa przenośne komputery marki Toshiba zakupiono miesiąc temu,
a znajdowały się w pomieszczeniu biurowym; przesłuchiwany Anatol Palacz przedstawił – pochodzące z 25 lutego 2009 r. – rachunki zakupu tych komputerów wraz z właściwymi programami, z których wynikało, że wydano na nie łącznie 7.000 zł (k.32-36); Anatol Palacz podał nadto, że szkoła nie posiadała ubezpieczenia majątkowego i w związku z tym nie może liczyć na wypłatę odszkodowania;

- w oparciu o zebrane w sprawie dowody oskarżonemu został postawiony zarzut popełnienia przestępstwa z art. 279 § 1 k.k., a po przesłuchaniu w dniu 27 marca 2009 r. (k.40-42) został zwolniony do domu;

- przesłuchano w charakterze świadka także matkę oskarżonego Genowefę Walczak (wówczas jeszcze podejrzanego), która zeznała, że syn po powrocie do domu powiedział jej, iż to jego znajomy namówił go do dokonania przestępstwa, a po jego dokonaniu miał zabrać ukradzione w biurze przedmioty i sprzedać (k. 47-48); matka oskarżonego została przed przesłuchaniem uprzedzona o prawie do odmowy składania zeznań oraz odpowiedzi na pytania, które mogłyby narazić ją lub osobę dla niej najbliższą na odpowiedzialność karną (art. 183 § 1 k.p.k.), ale pomimo tego zeznania złożyła, nie korzystając z tych praw;

- oskarżony przyznał się w toku postępowania przygotowawczego do dokonania zarzucanego mu czynu, podał, że przestępstwo to zaplanował jego znajomy, skradzione rzeczy miały zostać sprzedane w sąsiednim mieście w lombardzie, a uzyskane pieniądze miały być przeznaczone na alkohol; w dalszej części odmówił złożenia wyjaśnień co do przebiegu przestępstwa i stwierdził, że nie ujawni współsprawcy włamania, a na dobrej opinii sąsiadów mu nie zależy (k.40-42);

- skradzionych komputerów nie udało się naprawić (opinia informatyka z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku – k.39);

- w wywiadzie środowiskowym (k.38) – nie stwierdzono, aby utrzymywał „kontakty
z elementem przestępczym”, ale stwierdzono dwukrotną interwencję na skutek skarg sąsiadów o zakłócanie ciszy nocnej – jak to opisano w wywiadzie – pod wpływem alkoholu; na zakończenie sporządzający wywiad napisał, że z uwagi na częste spożywanie alkoholu
i zakłócanie porządku innym mieszkańcom oskarżony jest „oceniany w środowisku negatywnie”.

W sprawie tej prowadzono dochodzenie, a akt oskarżenia sporządzony przez Policję zatwierdził i wniósł do sądu Prokurator Rejonowy w Kraśniku, wskazując, że sprawa winna być prowadzona w trybie uproszczonym.

W toku postępowania sądowego – jeszcze przed terminem pierwszej rozprawy – osoby właściwie umocowane do reprezentowania Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
w Kraśniku (szkoły mającej status państwowej instytucji posiadającej osobowość prawną – art. 88 § 2 k.p.k.), złożyły w jej imieniu oświadczenie o działaniu szkoły w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy oraz udzieliły pełnomocnictwa procesowego radcy prawnemu Tomaszowi Amantowi, prowadzącemu własną kancelarię w Kraśniku, do reprezentowania szkoły w sprawie karnej, jako oskarżyciela posiłkowego oraz powoda cywilnego.

Jednocześnie do oświadczenia o działaniu w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy załączone zostało powództwo cywilne, w którym reprezentujący pokrzywdzonego radca prawny wniósł o zasądzenie od oskarżonego na rzecz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku, kwoty 7000 zł tytułem naprawienia szkody wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu, a nadto o zasądzenie na rzecz powoda cywilnego, jak to ujęto w pozwie, cyt.: „stosownych kosztów procesu”.

W toku postępowania sądowego Sąd Rejonowy w Kraśniku przyjął do rozpoznania powództwo cywilne, a odpis pozwu został doręczony oskarżonemu w dniu rozprawy, tj. 25 czerwca 2009 r.

Oskarżony w toku rozprawy przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu, odmówił składania wyjaśnień, a po ich odczytaniu – potwierdził je (k.74-75). Co do powództwa cywilnego wniósł o jego oddalenie, albowiem – jak podał – to współoskarżony miał zabrać skradzione przedmioty; przyznał, że łom stanowi jego własność. Przeprowadzono wnioskowane przez prokuratora – w akcie oskarżenia – dowody, w tym przysłuchano policjanta Pawła Zwinnego, a także Anatola Palacza, ujawniono przez odczytanie wszystkie dokumenty ujęte w akcie oskarżenia (m.in. oględziny obiektu – k. 14-16; protokół zatrzymania łomu i protokół oględzin komputerów – k.5-6, a także m.in. opinię informatyka), a ten materiał dowodowy – jeśli chodzi o jego treść – nie uległ zmianie w porównaniu
z postępowaniem przygotowawczym.

Matka oskarżonego przed rozpoczęciem pierwszego zeznania przed sądem oświadczyła, że korzysta z prawa do odmowy składania zeznań; wobec powyższego sąd na podstawie art. 391 § 1 k.p.k. odczytał jej zeznania z postępowania przygotowawczego
i zaliczył w poczet materiału dowodowego (k.78).

W mowach końcowych:

- prokurator wnosił o uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu z art. 279 § 1 k.k. i wymierzenie kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat oraz zasądzenie powództwa cywilnego w całości;

- pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu z art. 279 § 1 k.k., wymierzenie mu kary 2 lat pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, stosownej grzywny oraz zasądzenie w całości powództwa cywilnego, a także kosztów procesu związanych z powództwem cywilnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1000 zł plus podatek VAT (przedstawił dowód uiszczenia przez PWSZ tej kwoty za prowadzenie sprawy);

- oskarżony wnosił o łagodny wyrok.

Sąd Rejonowy w Kraśniku, po rozpoznaniu sprawy w trybie uproszczonym w składzie jednego sędziego zawodowego, nie uprzedzając stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu, na rozprawie w dniu 25 czerwca 2009 r., wydał i ogłosił następujący wyrok (wyrok został należycie podpisany i ogłoszony):

1. Mariusza Walczaka uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu, z tym, że przyjmuje, iż przestępstwa tego dopuścił się w ciągu niespełna dwóch miesięcy od odbycia kary 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Kraśniku z dnia 12 marca 2008 r. w sprawie II K 125/08 i przestępstwo to kwalifikuje z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., i za to przestępstwo, na podstawie art. 279 § 1 k.k., wymierza oskarżonemu 2 (dwa) lata pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33 § 2 k.k. karę grzywny w wysokości 400 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł;

2. Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres lat 2 (dwóch);

3. Na podstawie art. 44 § 2 k.p.k. orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa łomu metalowego;

4. Zasądza od oskarżonego na rzecz powoda cywilnego - Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku 3500 (trzy tysiące pięćset) zł, tytułem powództwa cywilnego, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty oraz 1220 zł, w tym należny podatek VAT, tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

5. W pozostałym zakresie powództwo cywilne oddala;

6. Zasądza od powoda cywilnego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kraśniku 175 (sto siedemdziesiąt pięć) zł tytułem opłaty od oddalonego powództwa cywilnego;

7. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 175 (sto siedemdziesiąt pięć) zł tytułem opłaty od powództwa cywilnego oraz 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem opłaty sądowej; zwalnia oskarżonego do wydatków postępowania i obciąża nimi Skarb Państwa.

Wniosek o uzasadnienie tego wyroku złożył wyłącznie pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego i powoda cywilnego.

Ze sporządzonego i doręczonego radcy prawnemu uzasadnienia wyroku wynika, że:

- sąd ustalił stan faktyczny w sposób zgodny z twierdzeniami aktu oskarżenia i nie miał jakichkolwiek wątpliwości co do winy oskarżonego, a to wobec wymowy zgromadzonych w sprawie dowodów; wskazano przy tym, że ustalenia faktyczne oparto na wyjaśnieniach oskarżonego, zeznaniach policjanta Pawła Zwinnego i Anatola Palacza oraz: protokole zatrzymania osoby, protokole zatrzymania przedmiotu (łomu), protokole oględzin miejsca kradzieży, a także cytat: „zwłaszcza zeznaniach matki oskarżonego” (k. 86);

- przyjętą kwalifikację sąd uzasadnił tym, że sprawcy przełamali zabezpieczenia budynku (sztaba metalowa i zamknięte drzwi) i zabrali w celu przywłaszczenia przedmioty stanowiące własność pokrzywdzonego;

- przyjęcie powrotu do przestępstwa - w ramach określonych treścią art. 64 § 1 k.k. - sąd uzasadnił twierdzeniem, że oskarżony po odbyciu kary 8 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo podobne, popełnił przestępstwo przed upływem 5 lat od odbycia kary za poprzednie przestępstwo;

- co do kary sąd wskazał, że kara 2 lat pozbawienia wolności jest adekwatna do wysokiego stopnia społecznej szkodliwości i winy, a jako elementy kształtujące stopień społecznej szkodliwości podał: działanie zaplanowane i w porozumieniu z inną osobą, znaczną wartość wyrządzonej szkody, działanie w zamiarze bezpośrednim z niskiej pobudki (pieniądze miały być przeznaczone na alkohol);

- dostrzeżone i przyjęte przez sąd okoliczności obciążające to: odmowa złożenia wyjaśnień przed sądem, poprzednia karalność oraz negatywna opinia środowiskowa (k.38), zaś łagodzące - przyznanie się do czynu;

- pomimo uprzedniej karalności oskarżonego sąd stwierdził, cyt.: „wprawdzie oskarżony jest kawalerem i nie ma nikogo na utrzymaniu, ale fakt wykonywania stałej pracy oraz dotychczasowa postawa oskarżonego daje podstawę do przekonania, że pomimo niewykonania kary pozbawienia wolności, będzie on przestrzegał porządku prawnego”; innego stwierdzenia co do powodów zawieszenia wykonania kary nie zawarto w uzasadnieniu wyroku;

- uzasadniając przepadek łomu, sąd podkreślił, że stanowił on przedmiot którym oskarżony posłużył się dokonując przestępstwa;

- co do powództwa cywilnego, sąd stwierdził, że wobec faktu, iż sprawców było dwóch, to może zasądzić tylko połowę kwoty wyrządzonej szkody, licząc odsetki od daty doręczenia odpisu pozwu;

- zwolnienie oskarżonego od wydatków postępowania uzasadnił koniecznością uiszczenia grzywny oraz zasądzonego powództwa cywilnego i trudną – z tego powodu - sytuacją majątkową;

- co do obciążenia powoda cywilnego częścią opłaty od powództwa, wskazał, że uczynił to w zakresie oddalonego powództwa.

Proszę sporządzić jako radca prawny Tomasz Amant - pełnomocnik pokrzywdzonego i powoda cywilnego, apelację od tego wyroku albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do jej wniesienia, opinię prawną. W przypadku złożenia apelacji należy przyjąć, że sądem właściwym jest Sąd Okręgowy w Lublinie V Wydział Odwoławczy.

3