Szkoła Podstawowa

Z ………….

Ul. …………….

……………………..

Program własny koła teatralnego

Opracowała………….

SPIS TREŚCI

1. Wstęp.....................................................................................................................................................................3

1. Cele edukacyjne.....................................................................................................................................................4

1. Zadania szkoły ......................................................................................................................................................5

1. Treści nauczania.....................................................................................................................................................6

1. Struktura programu i przewidywane osiągnięcia uczniów po zakończeniu zajęć koła teatralnego.......................8

1. Opis procedur osiągania celów - środki i sposoby realizacji - metody..................................................................................................................................................................13

1. Ocenianie osiągnięć uczniów...............................................................................................................................15

1. Oferta dydaktyczna...............................................................................................................................................16

1. Opinia programu własnego...................................................................................................................................17

1. Kwestionariusz ewaluacji programu własnego.....................................................................................................18

1. Przykładowe scenariusze zajęć.............................................................................................................................19

1. WSTĘP

Głównym założeniem programu własnego kółka teatralnego jest kształtowanie osobowości uczniów poprzez wspólne działania i możliwość wykazania się swoimi możliwościami.

Ważnym elementem działalności koła jest zapoznanie młodzieży z kulisami pracy w teatrze, kontakt ze sztuką, żywym słowem oraz ludźmi bezpośrednio (zawodowo) związanymi z teatrem.

Uczestnictwo w zajęciach koła teatralnego może być dla części uczniów przyczynkiem do poznania swoich ukrytych zdolności i początkiem przyszłej prawdziwej kariery. W pozostałych przypadkach przygotowaniem do odgrywania różnych ról w życiu rodzinnym i społecznym.

Program przeznaczony jest dla klas IV - VI szkoły podstawowej. Należy go realizować w wymiarze 2 godzin tygodniowo.

Dzieci kochają bawić się w teatr, mogą do woli przebierać się i stawać kimś innym. Praca nad spektaklem to wyjątkowa okazja do rozwoju intelektualnego i emocjonalnego dziecka. To przygoda dla ucznia i nauczyciela, to okazja do dyskusji nad pewnymi postawami i zachowaniami uczniów. To również moment, kiedy uczniowie bardziej bezpośrednio nawiązują kontakt z nauczycielem, stają się otwarci, chętni do rozmów i wyciągnięcia wniosków.

Teatr to praca nad tekstem literackim, nad jego interpretacją, a to pozwala na wiele odniesień moralnych, wychowawczych i społecznych.

Tworzenie przedstawienia rozwija wyobraźnię dzieci. To one podsuwają wspaniałe rozwiązania scenograficzne, projektują ciekawe kostiumy, dobierają rekwizyty, charakteryzację, ruch sceniczny.

Dzięki pracy nad spektaklem buduje się więź między uczniami, uczy się odpowiedzialności za siebie i kolegę, bo przecież udane przedstawienie to wysiłek całego zespołu, to poczucie ogromnej satysfakcji z osiągniętego sukcesu.

Chciałabym, aby na zajęciach koła teatralnego uczęszczały nie tylko dzieci zdolne, ale również te mniej zdolne, dyslektyczne i sprawiające kłopot, bowiem w zajęciach tego koła chodzi przede wszystkim o walory wychowawcze, a nie o kreowanie szkolnych gwiazd. Bardzo ważne jest wspólna praca, poszukiwanie rozwiązań, kreowanie scenicznej rzeczywistości, bo to rozwija dzieci. I to jest ważniejsze nawet od efektu końcowego, który zawsze jest jednorazowy.

II. CELE EDUKACYJNE

1. Ujawnienie zainteresowań, możliwości, potrzeb oraz teatralnych umiejętności uczniów.

2. Rozbudzanie motywacji uczestniczenia w zajęciach kółka teatralnego.

3. Uwrażliwienie na sztukę, pobudzenie uczniów do działań artystycznych.

III. ZADANIA SZKOŁY

l. Stworzenie sytuacji i możliwości przeżyć teatralnych.

2. Umożliwienie kontaktu z dziełem scenicznym.

3. Umożliwienie twórczej realizacji ucznia.

4. Rozwijanie gustów teatralnych.

5. Umożliwienie kontaktu z dziełami teatralnymi.

6. Zapewnienie każdemu dziecku wszechstronnego rozwoju intelektualnego i estetycznego.

IV. TREŚCI NAUCZANIA

Klasa IV

1. Krótka historia teatru lalek.

2. Typy lalek, sposoby ich animacji.

3. Budowa teatru - ludzie zaplecza.

4. Najprostsze formy teatralne.

5. Słowniczek teatralny.

6. Kultura żywego słowa, dykcja, likwidacja błędów wymowy.

7. Ciekawe wydarzenia kulturalne w mieście, regionie, kraju (wystawy, koncerty, premiery filmów).

Działania twórcze uczniów:

- formy dramy

- inscenizacja baśni oraz tekstów związanych z regionem

- prace plastyczne po obejrzeniu spektaklu w teatrze

- tworzenie projektów kostiumów i ich wykonanie

Działania wspomagające realizację programu:

- wizyta w Teatrze im. A.Mickiewicza (3 razy w roku)

- wizyty w teatrach znajdujących się poza Częstochową

- stały kontakt z logopedą

- nawiązanie współpracy z kołem teatralnym winnej szkole

Klasa V

1. Historia teatru aktorskiego.

2. Przedstawienie specyfiki teatru aktorskiego.

3. Teatr lalkowy a teatr aktorski - podobieństwa i różnice.

4. Budowa teatru - scena, zaplecze.

5. Ludzie teatru - znani aktorzy.

6. Reżyser - twórca spektaklu.

7. Kultura żywego słowa - dykcja, modulacja głosu, intonacja głosu, różne intencje wypowiedzi, mimika, gest, itp.

8. Słowniczek teatralny.

Działania twórcze uczniów:

- formy dramy

- inscenizacje

- spektakle teatralne na bazie legend, podań regionalnych,

mitów, tekstów literackich.

Działania wspomagające realizację programu:

- wyjazdy na spektakle Teatru Lalek Banialuka w Bielsku

- wyjazdy do teatrów w Krakowie, Łodzi, Warszawie

- współpraca z Młodzieżowym Domem Kultury

- udział w ciekawych wydarzeniach kulturalnych w mieście

- stały kontakt z Teatrem im. A.Mickiewicza

Klasa VI

1. Scenariusz teatralny - początek pracy nad spektaklem.

2. Praca nad tekstem.

3. Przygotowanie przedstawienia.

4. Wizyta za kulisami w profesjonalnym teatrze.

5. Zebranie wiedzy o teatrze z klasy IV i V (słownik teatralny).

6. Środki ekspresji aktora.

7. Turniej wiedzy o teatrze.

Działania twórcze uczniów:

- spektakle na bazie wyszukanych i zaproponowanych przez uczniów tekstów - np. fragmenty powieści, bajki.

- Projekt scenografii, kostiumów, elementy dekoracji (papier, tektura)

- Oprawa muzyczna spektaklu

Działania wspomagające realizacje programu:

- udział w przedstawieniu Teatru Pantomimy we Wrocławiu

- uczestnictwo w profesjonalnych warsztatach w teatrze

- wyjazdy do innych teatrów

- wizyty na ciekawych wystawach, w kinie (imprezy kulturalne w mieście i regionie)

V. STRUKTURA PROGRAMU I PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ KOŁA TEATRALNEGO

1.	2.	3.	4.
Zadania edukacyjne	Treści edukacyjne i działania w ich zakresie	Cele szczegółowe	Oczekiwane osiągnięcia uczniów - uczeń:
I. Rozpoznanie zespołu dzieci.	1. Integracja grupy (stosunki interpersonalne) 2. Podział grupy według sfery działań	1. Integracja grupy. 2. Rozpoznanie zainteresowań dzieci. 3. Wyłonienie grupy teatralnej, plastyczno - technicznej, muzycznej.	1. Dba o sympatyczną atmosferę w grupie. 2. Ma zaufanie do członków grupy. 3. Potrafi współdziałać4. w grupie, skutecznie się w niej komunikować5. . 6. Potrafi twórczo pracować7. w wybranej grupie. 8. Potrafi wytworzyć9. atmosferę zaufania i szacunku do pracy innych.
II. Wychwytywanie wad wymowy, zajęcia logopedyczne.	1. Wyposażenie uczniów w umiejętności przydatne w pracy. 2. Korygowanie wad wymowy według potrzeb.	1.Ćwiczenie wymowy (dykcja). 2. Ćwiczenie modulacji głosu i jego siły. 3. Ekspresja słowa - ć4. wiczenia. 4. Ćwiczenie emisji głosu - ćwiczenia natężenia i barwy głosu.	1. Potrafi poprawnie artykułować2. , akcentować3. i pauzować4. wyrazy i zdania. 5. Potrafi grać6. głosem. 3. Potrafi wypowiadać się w odpowiednim tempie.
III. Rozwijanie umiejętności pracy w zespole.	1. Współtworzenie małego dzieła scenicznego.	1. Doskonalenie umiejętności uczniów w ramach prac każdej z wyłonionych grup - ć2. wiczenia. 3. Mobilizowanie do jak najlepszego i starannego wykonania zadań.	1. Zna znaczenie współpracy wszystkich grup odpowiedzialnych za końcowy efekt, jakim jest spektakl. 2. Zna swoją rolę w procesie twórczym. 3. Potrafi wyzwolić4. potrzebę samodzielności i inwencji twórczej. 5. Potrafi rzetelnie i odpowiedzialnie wykonywać6. swoją pracę.
IV. Rozwijanie umiejętności odbioru i przekazu dzieła literackiego.	1. Zapoznanie uczniów z różnymi formami twórczości. 2. Ocena prezentowanej formy twórczości. 3. Subiektywizm i obiektywizm oceny.	1. Organizowanie wyjść2. do teatru, muzeum, kina, ... 3. Udział w ciekawych imprezach kulturalnych. 4. Kontakt z twórcami (aktor, malarz, poeta). 5. Dyskusje na temat obejrzanej sztuki, filmu, dzieła.	1. Dostrzega i rozpoznaje różne formy twórczości artystycznej. 2. Umie zauważyć3. i odebrać4. przesłanie płynące z dzieła artystycznego. 5. Potrafi krytycznie spojrzeć6. na dzieło artystyczne.
V. Rozbudzenie zdolności recytatorskich uczniów.	1. Ćwiczenie zdobytych wcześniej umiejętności. 2. Wyjaśnienie terminu trema i podanie sposobów walki z nią (co to jest trema i jak z nią walczyć3. - opanowujemy emocje).	1. Organizowanie konkursów recytatorskich z udziałem widzów. 2. Wprowadzenie ć3. wiczeń rozluźniających.	1. Potrafi recytować2. . 3. Potrafi zastosować4. w praktyce wcześniej zdobyte umiejętności. 5. Potrafi ocenić6. siebie i swój występ. 7. Opanowuje emocje towarzyszące publicznym występom.
VI. Uczenie istnienia w kulturze.	1. Współpraca z członkami kół teatralnych z innych szkół. 2. Udział w warsztatach organizowanych przez profesjonalnego aktora. 3. Udział w spektaklach teatralnych reprezentujących różne odmiany tej sztuki: teatr lalek, pantomima, ...	1. Wizyty w teatrze. 2. Obserwowanie gry scenicznej aktorów profesjonalnych. 3. Uczestniczenie w profesjonalnych warsztatach. 4. Wyjazdy na spektakle teatralne (Teatr Lalek, ...). 5. Organizowanie przedsięwzięć6. z innymi kołami teatralnymi. 7. Stworzenie słowniczka z alfabetycznym spisem pojęć8. .	1. Wychwycić2. elementy gry aktorskiej: mimika, gest, modulacja głosu, kreacja aktorska. 3. Twórczo współpracować4. z inną grupą koła teatralnego. 5. Rozróżnić6. typy gry teatralnej (aktor, lalkarz, mim, ...). 7. Zna słownictwo związane z teatrem.
VII. Wyzwalanie w uczniach możliwości kreacyjnych.	1. Wspólne działania w ramach pracy grupy (dźwięk, dekoracje, kostiumy, ...). 2. Wybór sztuki dostosowanej do możliwości grupy oraz posiadanych środków i bazy. 3. Współpraca przy rozwiązywaniu różnych problemów powstałych przy wystawianiu wybranej sztuki. 4. Stworzenie atmosfery sukcesu.	1. Synchronizacja działań wg ustalonych zasad. 2. Dyskusje (rzetelna ocena możliwości). 3. Giełda pomysłów. 4. Motywowanie grupy do intensywnej pracy.	1. Działać2. zgodnie z przydzielonym mu zadaniem. 3. Rzetelnie ocenić4. możliwości swoje i grupy. 5. Zna swoje możliwości. 6. Wierzy w sukces swój i grupy.
VIII. Rozwijanie zainteresowań uczniów językiem jako składnikiem dziedzictwa kultury.	1. Zapoznanie uczniów z różnymi formami wypowiedzi. 2. Zajęcia z zakresu kultury żywego słowa. 3. Ścisły kontakt z biblioteką szkolną - kształcenie zamiłowania do jezyka literackiego.	1. Przygotowywanie spektakli teatralnych na podstawie bajek, baśni polskich, tekstów związanych z regionem. 2. Korygowanie błędów wypowiedzi. 3. Wyszukiwanie tekstów mających na celu kształcenie zamiłowania do języka. 4. Recytacja wybranych tekstów.	1. Rozpoznaje różne formy i style wypowiedzi. 2. Poprawnie formułuje myśli zamknięte w wypowiedź. 3. Recytuje poprawnie wybrany fragment utworu literackiego.
IX. Rozwijanie pozytywnych cech charakteru.	1. Kształcenie pozytywnych cech charakteru, tj. systematyczności, odpowiedzialności, kreatywności, tolerancji, życzliwości, szacunku, otwartości itd. 2. Rozwijanie osobowości ucznia poprzez stawianie mu różnych wymagań, dających możliwość3. sprawdzenia siebie i swoich umiejętności. 4. Umożliwienie członkom koła prezentacji i sprawdzenia swoich możliwości (umiejętności) w rywalizacji z innymi.	1. Przydzielanie różnych prac i egzekwowanie ich wykonania oraz poziomu realizacji. 2. Indywidualna i grupowa praca każdego członka koła. 3. Udział członków koła w konkursach teatralnych na terenie szkoły i poza nią.	1. Solidnie, efektywnie pracuje samodzielnie i w grupie rozwijając swoją osobowość2. . 3. Rywalizuje, współzawodniczy z innymi grupami kół teatralnych.
X. Rozbudzanie uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach koła.	1. Przedstawienie dzieł scenicznych przygotowanych przez członków koła innym uczniom, rodzicom. 2. Przekonanie uczniów o wartości kontaktu z żywym słowem dla widzów (odbiorców dzieła). 3. Żywa reakcja widzów nagrodą za trud włożony w przygotowanie spektaklu. 4. Zachęcenie uczniów do aktywnego uczestnictwa w zajęciach poprzez obserwacje efektów swoich działań.	1. Przedstawianie pracy koła w postaci spektakli podczas uroczystości szkolnych. 2. Przedstawianie scen teatralnych w innych szkołach, przedszkolach, domach opieki. 3. Pochwały, pozytywne recenzje, reakcje widzów. 4. Dyskusja nt. spektaklu i ocena jego przebiegu.	1. Rozpoznaje wartości płynące z udziału w pracach koła. 2. Prezentuje swoje umiejętności różnym odbiorcom. 3. Pozytywnie reaguje na pochwały, recenzje, oceny. 4. Obserwuje i wyciąga odpowiednie wnioski.
XI. Pobudzanie uczniów do działań artystycznych (rozwijanie zdolności aktorskich, plastycznych, tanecznych).	1. Obchody na terenie szkoły Międzynarodowego Dnia Teatru (27. III). 2. Wprowadzenie elementów rytmiki. 3. Przeprowadzenie w klasie VI Turnieju wiedzy o teatrze.	1. Wybieranie odpowiedniego tekstu. 2. zaprezentowanie go środowisku szkolnemu. 3. Zorganizowanie wystawki związanej tematycznie z częstochowskim teatrem. 4. Ćwiczenia rytmiczne. 5. Zorganizowanie i przeprowadzenie konkursu	1. Pracuje nad dziełem teatralnym. 2. Prezentuje dzieło szerszemu gronu widzów. 3. Zbiera materiały na temat częstochowskiego teatru. 4. Porusza się na scenie, tańczy. 5. Zna historię teatru.

VI. OPIS PROCEDUR OSIĄGANIA CELÓW - ŚRODKI I SPOSOBY REALIZACJI - METODY

A. Organizacja i planowanie pracy.

1. Częste wizyty uczniów w teatrze.

2. Wizyty uczniów w Teatrze Lalek.

3. Redagowanie sprawozdań ze spotkań z aktorami.

4. Recenzje obejrzanych spektakli.

5. Wywiady z aktorami.

6. Lekcje teatralne dla młodzieży prowadzone przez profesjonalnych aktorów.

7. Przygotowanie własnych spektakli, inscenizacji na bazie znanych utworów.

8. Przygotowanie samodzielnie kostiumów, scenografii, rekwizytów, podkładu muzycznego.

9. Konfrontacja własnych umiejętności poprzez udział w przeglądach teatralnych teatrzyków szkolnych.

10. Prezentacja przedstawień dla szkoły, rodziców, środowiska.

11. Kultura żywego słowa - ćwiczenia.

12. Przygotowanie Międzyszkolnego Konkursu Teatralnego Teatralia.

13. Wyjścia do kina.

14. Przygotowanie materiałów pomocniczych: afisze, programy, itp.

15. Tworzenie słownika teatralnego.

16. Nawiązanie kontaktów z członkami innych kół teatralnych w Częstochowie.

B. Dobór metod i form pracy.

Jak wynika z powyższej organizacji pracy prowadzący zajęcia przewiduje prowadzenie zajęć nie tylko w klasie, sali audiowizualnej, ale i poza szkoła. Część działań związana będzie z wizytami w teatrze, kinie, a co za tym idzie, będą one realizowane w formie wyjść, wycieczek.

Formy pracy oraz metody uzależnione będą od potrzeb. Przewiduje się pracę indywidualną, jak i zbiorową (zespołową).

Wśród zastosowanych metod dominować będzie podająca, poszukująca oraz metody aktywne.

C. Warunki realizacji programu.

1. Nabór odbywa się na zasadzie dobrowolności przy akceptacji rodziców.

2. Grupa nie powinna przekraczać 15 osób, ponieważ praca z większą ilością młodzieży będzie utrudniona.

3. Klasopracownia powinna być zaopatrzona w magnetofon z mikrofonem.

4. W klasopracowni, w której odbywać się będą zajęcia, powinna znajdować się szafa, w której przechowywane będą stroje i rekwizyty oraz kącik na elementy dekoracji.

5. Każdy uczeń uczestnik koła otrzyma na zakończenie zajęć (kl.VI) dyplom potwierdzający jego udział w zajęciach.

6. Szkoła powinna posiadać salę audiowizualną.

VII. OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW.

Osiągnięcia konieczne:

1. Rozumienie pojęć dotyczących teatru, jego budowy, ludzi z nim związanych, poznawanych w poszczególnych etapach działalności koła.

2. Rozumienie i znajomość różnych form i technik teatralnych poznawanych na zajęciach koła.

3. Praktyczne stosowanie zdobytych wiadomości i umiejętności aktorskich oraz scenograficznych w inscenizacjach pokazywanych na forum szkoły i środowiska.

4. Sprawdzanie swych umiejętności (aktorskich, recytatorskich, plastycznych itd.) poprzez udział w konkursach organizowanych w szkole i poza nią.

Sposoby oceniania osiągnięć uczniów:

- oceniać potencjalne możliwości uczniów pozytywnie motywować

-często nagradzać

-zwracać uwagę na sukcesy, a nie porażki

-zwracać uwagę na realizację celów, tj. aktywność, postawa wobec zadań, zaangażowanie

-oceniać osiągnięcia w zakresie umiejętności teatralnych oceniać opanowaną na danym etapie wiedzę teatralną

Po każdym roku nauki nauczyciel prowadzący koło dokona oceny programu w postaci sprawozdania ujmującego realizację zamierzonych celów, osiągnięć, uwagi, wnioski do dalszej pracy na rok następny.

VIII. OFERTA DYDAKTYCZNA.

Literaturą pomocniczą przy realizacji programu mogą być:

1. Filler W., Współczesny teatr polski, Warszawa 1976.

2. Grodzicka A., Reżyserzy polskiego teatru, Warszawa 1979.

3. Grzegorek L., Poznajemy teatr, Warszawa 1972. ,

4. Hausbradt A., Elementy wiedzy o teatrze, Warszawa 1982.

5. Iłowski S., Vademecum teatru amatorskiego, Kraków 1986.

6. Jurkowski H., Dzieje teatru lalek. Od antyku do romantyzmu, Warszawa 1970.

7. Rybotycka L., Gry dramatyczne. Teatr młodzieżowy, Warszawa 1997.

8. Wroński J., Teatr szkolny i jego funkcje wychowawcze, Kraków- 1974.

---