“Antygona” a “Odprawa posłów greckich” - tematyka , problematyka i budowa dramatów
Antygona
Tematyka - zaczerpnięta z mitu o Labdakidach.
Problematyka
Konflikt Antygony i Kreona ( zarazem konflikt praw boskich z ziemskimi )
Tragizm bohaterki , miotającej się w swym wyborze - lojalności wobec władcy, czy też wypełnieniu obowiązków siostry w oparciu o prawo boskie.
Tragizm władcy - wybierającego między podtrzymaniem własnego autorytetu , jako króla , a zadośćuczynieniem wobec brata.
Tragizm całego rodu , jako ziszczenie strasznej klątwy - kary za kazirodczy związek syna Edypa z matką Jokastą.
Budowa - sztandarowy przykład dramatu antycznego :
jedność czasu , miejsca i akcji ( czas - doba , miejsce - miasto Teby , akcja - jednowątkowa )
ograniczenie występujących aktorów w danej scenie do trzech
brak scen zbiorowych - w zamian opowiadanie ich przez jedną z postaci
konflikt tragiczny - dwóch stron mających racje , z których jedna musi ponieść klęskę. Konflikt oparty o działanie sił wyższych - fatum
specyficzna budowa :
-prolog (zapowiedź wydarzeń )
-parodos (I wystąpienie chóru - wprowadzenie w akcje )
-pięć przeplatających się epejsodionów (wystąpienia aktorów ) i stasimonów (wystąpień chóru ).
-exodos (ostatnie wystąpienie chóru - podsumowanie )
schemat wydarzeń :
-ekspozycja (wstępne informacje )
-zawiązanie akcji
-rozwój akcji
-punkt kulminacyjny
-dalsze powikłania akcji
-rozwiązanie akcji
-epilog (dodatkowe informacje uzupełniające )
Odprawa posłów greckich
Tematyka - zaczerpnięta z mitu o Parysie i Helenie.
Problematyka - w sposób metaforyczny nawiązująca do sytuacji w XVI-wiecznej Polsce.
problem państwa i jednostki : obowiązki jednostki wobec państwa
problemy rządów :
-powszechne przekupstwo w czasie obrad zgromadzeń Rady Królewskiej
-chaotyczność i burzliwość narad
-ufność w słowa krzykaczy - wodzirejów sejmowych
Budowa
podobieństwa z dramatem antycznym :
jedność czasu miejsca i akcji ( czas - dzień , miejsce - przed pałacem królewskim w Troi , akcja - jednowątkowa - poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy wydać posłom Helenę )
elementy tragizmu : przypowieść zagłady Troi - proroctwo Kasandry , decyzja Priama o zwołaniu rady wojennej
cechy nowe dramatu :
brak sytuacji tragicznych i stopniowego rozwoju akcji prowadzących do katastrofy
ostateczna decyzja władcy znana jest już na początku dramatu
światem kierują nie bogowie ani fatum , lecz ludzie - wydarzenie są uzależnione od decyzji bohaterów