Spółka cywilna

Spółka cywilna powstaje w drodze umowy zawartej przez wspólników. Przepisy odnoszące się do spółki cywilnej zawiera kodeks cywilny (art. 860-875). W umowie wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów, (art. 860 k.c.).
Spółka cywilna jest prawną formą współdziałania osób fizycznych lub prawnych dążących do osiągnięcia celów gospodarczych (np. budowy domu). Nie może być powołana dla realizacji innych celów, na przykład prowadzenia działalności filantropijnej. Cel gospodarczy może być długotrwały lub jednorazowy, forma spółki cywilnej jest więc przydatna zarówno dla stworzenia trwałych stosunków między wspólnikami, jak i dla przeprowadzenia jednorazowego zadania. Spółka może być utworzona na czas oznaczony lub nieoznaczony. Umowa spółki wymaga formy pisemnej ad probationem, jej niezachowanie nie powoduje więc nieważności umowy, a tylko ewentualne utrudnienia dowodowe w razie sporu między wspólnikami.
Wspólnicy są zobowiązani wnieść do spółki wkłady przewidziane w umowie. Wkłady mogą mieć postać pieniężną lub rzeczową. Mogą też polegać na wniesieniu do spółki innych praw, na przykład prawa użytkowania gruntu lub lokalu, prawa najmu lub dzierżawy, wniesieniu używania własnego samochodu, patentu, licencji itp. Wreszcie wkładem wspólnika może być świadczenie usług określonych w umowie, zarówno przez cały czas trwania spółki, jak i przez inny ansa oznaczony czas. Wkładem może więc być własność (rzeczy, pieniędzy), inne s.h.). prawo, oraz świadczenie usług. Obowiązek wniesienia wkładu nie musi ciążyć na wszystkich wspólnikach. Musi on wynikać wyraźnie z umowy. Wartość wkładu określa umowa spółki, w przeciwnym razie przyjmuje się, że wkłady wspólników Póły mają jednakową wartość)
Z prawnego punktu widzenia majątek spółki jest współwłasnością wspólników, a dokładnie: współwłasnością łączną (art. 196 k.c.). W czasie trwania spółki wspólnik nie może rozporządzać swoim udziałem we wspólnym majątku, nie może też domagać się podziału wspólnego majątku. Wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału w majątku spółki.
Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Zobowiązaniami spółki są wszelkie zobowiązania zaciągnięte przez jednego wspólnika, celu kilku lub wszystkich wspólników, jeżeli pozostają one w związku z działalnością spółki. Solidarna odpowiedzialność oznacza, że za zobowiązania spółki każdy wspólnik odpowiada zarówno wspólnym majątkiem spółki, jak i całym swoim majątkiem osobistym. Jednakże wspólnik, który później przystąpił do istniejącej już spółki, bądź wystąpił ze spółki, odpowiada tylko za te zobowiązania, które powstały w czasie, kiedy był wspólnikiem. Należy pamiętać, że wspólnicy w umowie nie mogą inaczej ukształtować zasad swojej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, ich solidarna odpowiedzialność stanowi przeto nieodłączną cechę spółki cywilnej.
O sposobie prowadzenia spraw spółki, to znaczy zajmowaniu się jej interesami, rozstrzyga umowa. Może ona zawierać szczegółowe postanowienia powierzające poszczególnym wspólnikom zakresy ich zadań i dziedziny spraw, którymi mają się zajmować. W razie braku takich postanowień, sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki może i powinien prowadzić każdy ze wspólników, bez potrzeby odwoływania się do pozostałych. Dopiero w razie sprzeciwu choćby jednego z nich potrzebna jest w danej sprawie uchwała wspólników. Natomiast do spraw przekraczających zakres zwykłego zarządu konieczna jest uprzednia uchwała wspólników. Bez uchwały można wykonać czynność nagłą, jeżeli jest to konieczne do uchronienia spółki przed niepowetowaną stratą. Z istoty spółki cywilnej wynika, że uchwały wspólników muszą zapadać jednogłośnie.
Z przypisanym danemu wspólnikowi zakresem prowadzenia spraw spółki łączy fora się ściśle prawo do reprezentowania spółki w stosunkach z innymi podmiotami. W zasadzie każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Kwestia ta może na być przez wspólników uregulowana odmiennie, jednakże wymaga to bądź zamieszczenia w umowie spółki odpowiednich postanowień, bądź odrębnej uchwały wspólników. Wspólnicy mogą też powierzyć reprezentowanie spółki osobie nie będącej wspólnikiem, udzielając jej odpowiedniego pełnomocnictwa. Umowa spółki określa zazwyczaj udział wspólników w zyskach i stratach spółki. Jeżeli umowa tej kwestii nie reguluje, udział ten jest równy bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie można zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach, natomiast nie jest dopuszczalne wyłączenie wspólnika od udziału w zyskach. Jeżeli umowa wspomina tylko o udziale w zyskach, wspólnik w tym samym stosunku uczestniczy w stratach. Jeżeli spółka została zawarta n. dłuższy czas, każdy ze wspólników ma prawo żądać podziału i wypłaty zysk z końcem roku obrachunkowego. W innych przypadkach prawo to służy wspólnikom dopiero po rozwiązaniu spółki.
Spółka cywilna, jak wszystkie spółki osobowe, cechuje się stałym składem wspólników. Jednakże możliwe jest poszerzenie grona wspólników, co wymaga zmiany umowy spółki. Możliwe jest także wystąpienie wspólnika ze spółki jednakże może to nastąpić tylko na zasadach przewidzianych przepisami. W szczególności w spółce utworzonej na czas nie oznaczony wspólnik może wypowiedzieć swój udział na trzy miesiące naprzód ze skutkiem na koniec roku obrachunkowego. Jeżeli zachodzą ważne powody, wspólnik może wypowiedzieć swój udział równie: bez zachowania wymienionych terminów. Dotyczy to także spółki utworzonej na czas oznaczony. Umowa spółki może przewidywać krótszy termin wypowiedzenia udziału wspólnika może dokonać także jego wierzyciel, które przeprowadził bezskuteczną egzekucję z ruchomości wspólnika i uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki (art. 870 k.c.)
Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, który wniósł do używania oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczony w umowie spółki. Gdy wartość wkładu w umowie nie była oznaczona, zwraca się wartość wkładu z chwili wniesienia. Natomiast nie zwraca się wartości wkład polegającego na świadczeniu usług oraz używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika. Ponadto wspólnik otrzymuje taką część pozostałego majątku, jak. odpowiada stosunkowi, w którym uczestniczył w zyskach spółki.
Spółka ulega rozwiązaniu w przypadkach przewidzianych w umowie. Jeżeli mimo zajścia przewidzianych tam powodów trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, uważa się ją za przedłużoną na czas nie oznaczony. Niezależnie od treści umowy, każdy ze wspólników może z ważnych przyczyn żądać rozwiązani spółki. Wymaga to wytoczenia powództwa pozostałym wspólnikom. O ewentualnym rozwiązaniu spółki orzeka wówczas sąd. Gdy dojdzie do rozwiązania spółki z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady według zasad przewidzianych dla wystąpienia wspólnika, a pozostał nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczy w zyskach spółki
I. Wpis do ewidencji działalności gospodarczej
Stosownie do art. 7 Prawa działalności gospodarczej przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców, a zasady wpisu określają przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym rejestrze sądowym (Dz. U. Z 2001 r. Nr.17, poz. 209).
O tym co zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać stanowi art.88b ust 2 ustawy Prawo działalności gospodarczej. Powinno ono zawierać:
a) oznaczenie przedsiębiorcy.
b) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność po za miejscem zamieszkania - również wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej,
c) określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej,
d) wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej,
Organ ewidencyjny może odmówić osobie fizycznej wpisu do ewidencji w drodze decyzji. Decyzja odmowna wydawana jest wówczas, gdy zgłoszenie:
1) dotyczy działalności gospodarczej, do której nie stosuje się przepisów ustawy,
2) dotyczy działalności gospodarczej, która podlega
koncesjonowaniu.,
3) dotyczy działalności gospodarczej, której podjęcie nie podlega
zgłoszeniu,
4) zawiera braki formalne, które nie zostały usunięte mimo wezwana
w wyznaczonym terminie.
5) dotyczy działalności gospodarczej objętej prawem wyłączności dla
spółdzielni inwalidów i niewidomych.
Osoba fizyczna, która uzyskała wpis do ewidencji działalności gospodarczej musi pamiętać, że ciąży na niej obowiązek zgłaszania organowi ewidencyjnemu, w ciągu 14 dni, zmian stanu faktycznego i prawnego odnoszącego się do niej i prowadzonej działalności, powstałych po wpisie do ewidencji, objętych danymi zawartymi w zgłoszeniu.
Wpis do ewidencji podlega wykreśleniu w drodze decyzji administracyjnej (w terminie określonym w tej decyzji) w następujących przypadkach:
- zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej,
- prawomocnego orzeczenia sądu, zakazującego osobie fizycznej prowadzenia działalności gospodarczej, objętej wpisem,
- gdy organ ewidencyjny dokonał wpisu z naruszeniem prawa.

II Oznaczenie podmiotu gospodarczego
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o działalności gospodarczej, siedziba przedsiębiorcy i miejsce prowadzonej działalności gospodarczej (zakład) powinny być oznaczone na zewnątrz. Oznaczenie to powinno zawierać nazwę (firmę) lub imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz zwięzłe określenie rodzaju prowadzonej działalności. Ustalone oznaczenie stosować należy również na pieczątkach i drukach używanych przy prowadzeniu działalności gospodarczej.
Dodatkowy wymóg dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność wytwórczą, tzn. osoba taka zobowiązana jest zamieszczać na wyrobach wprowadzanych do obrotu oznaczenia zawierającego: ,
- nazwę (firmę) lub imię i nazwisko producenta i jego adres,
- nazwę lub symbol wyrobu, niezależnie od oznaczeń wymaganych na
podstawie odrębnych przepisów.
III. WPIS DO KRAJOWEGO REJESTRU URZĘDOWEGO PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ - REGON
Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej prowadzony jest przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sposób zinformatyzowany i nosi nazwę REGON.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wniosek o wpis do rejestru obowiązana jest złożyć w urzędzie statystycznym (lub jego oddziale) działającym w województwie, na którego terenie osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania, w terminie 14 dni od swego powstania lub podjęcia działalności. Wniosek składany jest na formularzu RG-1 "Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej lub o zmianę cech objętych wpisem" i zawiera m.in. takie rubryki jak: nazwa podmiotu, nazwisko i imiona, numer PESEL, dokładny adres zamieszkania, formę prawną, formę własności, rodzaj wykonywanej działalności, datę powstania podmiotu i rozpoczęcia działalności, dane organu rejestrowego. Do wniosku osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą musi dołączyć wypis wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub koncesję na prowadzenie danej działalności potwierdzający powstanie podmiotu lub podjęcie działalności. Podmiotom wpisanym do rejestru podmiotów gospodarki narodowej nadawany jest numer identyfikacyjny REGON, który składa się z dziewięciu cyfr, które nie mogą mieć ukrytego lub jawnego charakteru znaczącego, określającego pewnej cechy podmiotu, przy czym osiem pierwszych cyfr stanowi liczbę porządkową, a dziewiąta - cyfrę kontrolną.
Nadany numer pozostaje nie zmieniony w czasie istnienia podmiotu i nie przechodzi na następcę prawnego. Nie powoduje nadania nowego numeru REGON zamiana cech podmiotu objętego wpisem do rejestru podmiotów ani likwidacja i ponowne podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną.
Zaświadczenie o wpisie do rejestru podmiotów gospodarki narodowej wraz z nadanym numerem REGON urząd statystyczny zobowiązany jest przękazać osobie fizycznej nie póżniej niż w terminie 14 dni od dnia złożenia przez nią wniosku o nadanie REGON.
Ponadto osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane aktualizować dane, na podstawie których został nadany REGON w przypadku każdorazowej ich zmiany w terminie 14 dni od ich wystąpienia.
Powyższe obowiązki wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej... (Dz. U. Nr 69, poz. 763) i rozdziału 6 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 ze zm.).
IV Założenie rachunku bankowego
Ustawa o działalności gospodarczej w art. 3 w stosunku do osób fizycznych, które zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz podatkowej księgi przychodów i rozchodów wprowadza obowiązek posiadania rachunku bankowego. Na rachunku tym mają być gromadzone i wydatkowane z niego środki pieniężne w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca i jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza równowartość 3.000 EURO albo równowartość 1.000 EURO, gdy suma wartości tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu poprzednim przekracza 10.000 EURO. przeliczone na złote według kursu kupna walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywane są operacje finansowe.
O posiadaniu rachunku bankowego (często zwanego gospodarczym lub podstawowym) podmiot gospodarczy obowiązany jest zawiadomić:
1) urząd skarbowy, właściwy ze względu na podatek dochodowy, a w razie posiadania więcej niż jednego rachunku - do wskazania jednego z nich jako rachunku podstawowego i zawiadomienia o tym banku, w którym ten rachunek jest otwarty, oraz właściwego urzędu skarbowego; zawiadamiając urząd skarbowy należy podać nazwę i adres banku oraz numer rachunku bankowego albo podstawowego rachunku bankowego,
2) właściwy urząd skarbowy oraz bank, w którym otwarty jest podstawowy rachunek bankowy, o posiadaniu rachunków bankowych w innych bankach, informując o nazwach i adresach banków oraz o numerach rachunków bankowych,
3) banki, w których otwarte są inne rachunki bankowe tego przedsiębiorcy, o nazwie i adresie banku, gdzie otwarty jest rachunek podstawowy, oraz o numerze tego rachunku.
W razie zmiany stanu faktycznego w stosunku do złożonych zawiadomień osoba fizyczna jest obowiązana do zgłoszenia tych zmian w terminie 14 dni od daty ich powstania. Banki w stosunku do podmiotów gospodarczych pragnących otworzyć rachunek bankowy wymagają przedłożenia różnych dokumentów, które wynikają z ich instrukcji wewnętrznych. W stosunku do osób fizycznych prowadzących działalność są to z zasady: wpis do ewidencji działalności gospodarczej lub koncesja, zaświadczenie o numerze REGON, dowód osobisty oraz wzór pieczątki firmowej.
V. Opodatkowanie na ogólnych zasadach
Podatnik zrzekający się opodatkowania w formie karty podatkowej albo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub tracący warunki do opodatkowania w ww. formach opłacą podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Podatek dochodowy opłacany na ogólnych zasadach to podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany przy zastosowaniu:
- podstawy obliczania podatku, o której mowa w art. 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.) i
- skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ww. ustawy.
Ww. podatek dochodowy ustala się w oparciu o założone przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą właściwe księgi, czyli:
- podatkową księgę przychodów i rozchodów, lub księgę rachunkową.
Sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać ta księga, aby stanowiła dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych, a także szczegółowy zakres obowiązków związanych z jej prowadzeniem zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 105, poz. 1199).
O prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów podatnik jest obowiązany zawiadomić w formie pisemnej urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, w którym będą opłacali podatek dochodowy na ogólnych zasadach lub w terminie 7 dni od dnia założenia księgi, jeżeli obowiązek prowadzenia księgi powstaje w ciągu roku.
Podatnik obowiązany do prowadzenia księgi zobowiązany jest również do prowadzenia:
- ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- ewidencji wyposażenia,
- indywidualnych (imiennych) kart przychodów pracowników - w przypadku ich zatrudnienia.
Księgi muszą być prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy dlatego w wielu przypadkach podatnicy decydują się na powierzenie prowadzenia ksiąg biuru rachunkowemu, ale wówczas podatnik jest obowiązany:
- w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym urząd skarbowy, w którym zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi, wskazując nazwę i adres biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów związanych z jej prowadzeniem.
prowadzić w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży (obowiązek ten nie dotyczy podatników ewidencjonujących obrót przy zastosowaniu kas rejestrujących), a w razie wykonywania działalności określonej w § 6 rozporządzenia - także ewidencji, o których mowa w tym przepisie.
Zasady i sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 ze zm.).
Księgi rachunkowe otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności i należy je prowadzić w siedzibie jednostki (osoby fizycznej prowadzącej działalność), a jeżeli ich prowadzenie powierzono jednostce uprawnionej do świadczenia tych usług podatnik jest obowiązany:
- powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu prowadzenia ksiąg w terminie 15 dni od dnia wydania ksiąg poza siedzibę podatnika,
- zapewnić dostępność ksiąg rachunkowych do badania przez upoważnione organy kontroli zewnętrznej w siedzibie podatnika.
Księgi rachunkowe obejmują dziennik, konta księgi głównej (ewidencji syntetycznej), w której obowiązuje ujęcie każdej operacji zgodnie z zasadą podwójnego zapisu, konta ksiąg pomocniczych (ewidencji analitycznej), wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz), zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych.
Księgi powinny być trwale oznaczone nazwą jednostki, której dotyczą, oraz zrozumiałą nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej, wyraźnie oznaczone co do roku obrotowego, a wydruki komputerowe także co do miesiąca i daty sporządzenia, a także przechowywane starannie w ustalonej kolejności.
Do ksiąg rachunkowych miesiąca należy wprowadzać, w postaci zapisu, każdą operację gospodarczą, która nastąpiła w tym miesiącu. Operacje zapisane w księgach są podstawą ustalenia podatku dochodowego.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według następujących zasad:
- zaliczki należy wpłacać poczynając od miesiąca, w którym dochody przekroczyły kwotę powodująca obowiązek zapłacenia podatku w 2000 r.,
- zaliczkę za ten miesiąc (w którym powstał obowiązek jego zapłaty) stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 26a i 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.
Ww. zaliczki za okres od stycznia do listopada uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (zaliczkę za grudzień w wysokości należnej za listopad uiszcza się w terminie do 20 grudnia). W terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku (PIT-5).
VI. ZŁOŻENIE ZGŁOSZENIA REJESTRACYJNEGO
Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług reguluje ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11 , poz. SO ze zm.).
Zgodnie z ww. ustawą opodatkowaniu podlegają czynności określone w art. 2,
zaś podatnikami są m.in. osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium RP, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegające opodatkowaniu, w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet jeżeli zostały wykonane jednorazowo, a także wówczas, gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej. Podatnicy ci są obowiązani, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu, złożyć w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne (VAT-R). Zgłoszenia rejestracyjnego nie muszą składać (choć mogą je złożyć) podatnicy zwolnieni od podatku od towarów i usług na podstawie art. 14 ust. 1 i 6 lub wykonujący wyłącznie czynności o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Obowiązkiem tym zatem nie są objęci podatnicy:
- opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej, w zakresie działalności objętej tą formą opodatkowania,
- rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w ciągu roku podatkowego, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży towarów nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwoty 80.000 zł i nie wykonujący czynności, o których mowa w art. 14 ust. 10 ustawy; w tym przypadku warunkiem uzyskania zwolnienia jest złożenie do urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze zwolnienia (VAT-6),
wykonujący wyłącznie czynności, o których mowa w art. 2 ustawy, dotyczące towarów wymienionych w załączniku 1 do ustawy, oraz usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy.
Art. 9 ust. 3 ustawy daje tym podatnikom możliwość złożenia zgłoszenia rejestracyjnego bez równoczesnej rezygnacji ze zwolnienia. Niezależnie jednak od tej możliwości, do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego zobowiązani są podatnicy, którzy wcześniej wybrali zwolnienie od
tego podatku składając VAT-6 a faktyczna wartość sprzedaży towarów, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, przekroczyła w ciągu roku podatkowego kwotę 80.000 zł lub rozpoczęli wykonywanie czynności, o których mowa w art. 14 ust. 10 ustawy, tj.:
- sprzedaż wyrobów z metali szlachetnych,
- sprzedaż wyrobów akcyzowych, - świadczenia usług prawniczych,
- świadczenie usług w zakresie doradztwa i rzeczoznawstwa,
- świadczenie usług jubilerskich.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku na mocy art. 14 ust. 1 pkt 1 lub art. 14 ust. 6, tj. ze względu na nie przekroczenie granicznej kwoty obrotów obowiązani są do prowadzenia ewidencji kwot uzyskanych ze sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Ewidencja ta pozwala ustalić moment, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia ze względu na przekroczenie kwoty 80.000 zł.
Mimo prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 1 lub art. 14 ust. 6, podatnicy mogą być zobowiązani w szczególnych przypadkach do prowadzenia jeszcze jednej formy ewidencji obrotów. Mowa tu o obowiązku wynikającym z art. 29 ustawy o VAT i dotyczącym rejestrowania kwot obrotu uzyskanego ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników indywidualnych, przy pomocy kas rejestrujących. Z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 1999 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 98, poz. 1 143) wynika, że podatnicy (nawet zwolnieni od podatku) u których wartość obrotu za ubiegły rok podatkowy przekroczyła kwoty wymienione w załączniku nr 1 do rozporządzenia, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność, jeżeli kwota obrotu na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej przekroczyła 20.000 zł - obowiązani są do wprowadzenia kas rejestrujących.
Na koniec należy zauważyć, że:
- podatnik. u którego powstał obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, obowiązany jest prowadzić stosowne ewidencje, o których mowa w art. 27 ust. 4 ustawy o VAT i składać deklaracje podatkowe VAT-7 za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy,
- w ww. terminie podatnicy są obowiązani wpłacać podatek wynikający z deklaracji VAT-7 na rachunek właściwego urzędu skarbowego,
- urzędem właściwym dla składania wszelkich formularzy i dopełniania innych obowiązków wynikających Z ustawy o VAT jest - zgodnie z art. 4 pkt 10 ustawy - urząd właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności. a jeżeli czynności te wykonywane są na terenie dwóch lub więcej urzędów skarbowych - urząd skarbowy właściwy ze względu na siedzibę podatnika, a gdy podatnik nie ma siedziby - urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania podatnika; w pozostałych przypadkach właściwym urzędem skarbowym jest Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście.
VII. ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA
Podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną skutkuje również powstaniem obowiązku w zakresie ubezpieczeń, przy czym podleganie ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) natomiast ubezpieczeniu zdrowotnemu - ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 ze zm.).
W myśl przepisów ww. ustaw obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności i trwa do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu, natomiast stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. dobrowolnie - ubezpieczeniu chorobowemu. Ww. osoby mają obowiązek zgłoszenia siebie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w terminie 7 dni, od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. W tym samym terminie obowiązane są dokonać zgłoszenia płatnika składek, czyli siebie - osobę fizyczną.
Jeżeli osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą opłaca składki wyłącznie za siebie to zobowiązana jest przesyłać dokumenty rozliczeniowe i opłacać składki za dany miesiąc w terminie do 10 dnia następnego miesiąca.
Omawiana grupa ubezpieczonych zobowiązana jest ponadto na mocy art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128 ze zm.) do opłacania składki na Fundusz Pracy. Składki na ten fundusz opłaca się za okres trwania ubezpieczeń społecznych oraz w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na te ubezpieczenia.
Na koniec podamy jakie dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe muszą składać osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą:
1) dokumenty zgłoszeniowe:
- ZUS ZUA - zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, - ZUS ZFA - zgłoszenie danych płatnika składek - osoby fizycznej,
- ZUS ZBA - informacja o numerach rachunków bankowych (jeżeli płatnik składek posiada więcej niż jeden rachunek bankowy),
- ZUS ZAA - adresy prowadzenia działalności gospodarczej, (jeżeli jest) nowy adres prowadzenia działalności lub likwidacja działalności pod wczesnej wskazanym adresem,
2) dokumenty rozliczeniowe:
- ZUS DRA - deklaracja wykazująca składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za dany miesiąc.
Uwaga: 1) Powyższe ma zastosowanie do osób prowadzących pozarolniczą działalność i nie pozostających równocześnie w stosunku pracy lub nie objętych ubezpieczeniami społecznymi z innych tytułów, bowiem w tym przypadku zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności są nieco inne (szerzej na ten temat w Nr 3 i 4 Ubezpieczeń i Prawa Pracy z 1999 r.).
2) Osoba prowadząca pozarolniczą działalność mająca na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny dokonuje zgłoszenia tych osób do ww. ubezpieczeń na odpowiednich formularzach (ZUS ZCZA albo ZUS ZCNA).
VIII Zatrudnianie pracowników
Zgodnie z art. 5 ustawy o działalności gospodarczej osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może zatrudniać pracowników w nieograniczonej liczbie i bez pośrednictwa organów zatrudnienia. Zatrudnianie pracowników pociąga za sobą konieczność wypełniania różnych obowiązków, m.in. z zakresu: Kodeksu pracy (np. dokumentacja osobowa, badania lekarskie, regulamin pracy i wynagradzania, zapewnienia środków higieny itp.), ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (płatnik zaliczek na podatek). ubezpieczeń (płatnik składek), zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, ewidencji i identyfikacji podatników.
Zakres obowiązków pracodawcy jak widać jest bardzo szeroki i wymagałby odrębnego opracowania dlatego zagadnienie zatrudnienia pracowników zostanie pominięte.
IX. ZAWIADOMIENIE INSPEKTORA PRACY
Stosownie do art. 209 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany zawiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności, przewidywanej liczbie pracowników oraz złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych do spełniania wymagań wynikających z przepisów bhp dotyczących prowadzonej przez niego dziedziny działalności.
Obowiązek powyższy należy dopełnić w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Ponadto obowiązek złożenia pisemnej informacji i powiadomienia właściwych inspektorów ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności (zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji), a także w przypadku zaprzestania działalności lub likwidacji zakładu pracy.
Pracodawca prowadzący działalność powodującą szczególne zagrożenie dla zdrowia lub -życia pracowników może zostać zobowiązany przez właściwego inspektora pracy lub właściwego państwowego inspektora sanitarnego do okresowej aktualizacji danych podanych w zgłoszeniu.
Po zapoznaniu się z wymogami formalnymi należy, wypełnić dokumenty które należy pobrać z poszczególnych urzędów oraz sporządzić umowę między wspólnikami.
Formularze dokumentów należy pobrać w następujących urzędach:
1. Urząd Miasta mający swoją siedzibę przy Placu Słowiańskim 8
- tu należy wypełnić zgłoszenie działalności gospodarczej do ewidencji
2. Urząd Skarbowy mający swoją siedzibę przy ul. Najświętszej Marii Panny 3, potrzebne dokumenty to:
- NIP-2;
- zgłoszenie rozpoczęcia działalności gospodarczej;
- formularz wyboru formy opodatkowania na rok podatkowy;
3. Urząd Statystyczny mieszczący się przy ul. Jaworzyńskiej 65, tu wypełnia się wniosek o wpis do Krajowego Urzędu Podmiotów Gospodarki Narodowej
4. ZUS ul. Wojska Polskiego 5, dokumenty to:
- ZPA 1 - dotyczy firmy;
- ZZA 1 - dotyczy ubezpieczeń zdrowotnych;
- ZUA 1 - dotyczy zgłoszenia pracowników;
(Nie przewidujemy zatrudniania pracowników więc nie wypełniamy druku:
ZPA 1)
5. Bank - dowolny oddział w którym założymy rachunek spółki. Dokumenty to:
- wniosek o otwarcie rachunku bankowego;
- oświadczenie o poddaniu się egzekucji;
- umowa rachunku bankowego;
- karta z wzorami podpisów;
- potwierdzenie odbioru formularzy;

---