T E R A Ź N I E J S Z O Ś Ć

Present Simple

1. Czasu używamy :

• opisując stałe cechy charakterystyczne ludzi i rzeczy :

np. London lies on the Thames

• opisując powtarzające się czynności :

np. They drink tea for breakfast.

• w opisach serii czynności np. w komentarzach sportowych :

np. He holds service and breaks again.

• w nagłówkach gazet :

np. The Worl Cup begins next year.

• w odniesieniu do przeszłych wydarzeń ( często fikcyjnych ) dla zwiększenia efektu dramatycznego :

np. He comes into the room and finds the body.

2. Budowa czasu :

Osoba + bezokolicznik* + dopełnienie

* - w 3 osobie l.p. do czasownika dodajemy - s, czasowniki zakończone na : -ss; -ch; -x i -o dodają - es zamiast -s, a czasowniki zakończone na - y po spółgłosce zmieniają - y na - i oraz dodają - es.

3. Pytania i przeczenia tworzymy dodając czasownik posiłkowy do ( does ) do bezokolicznika danego czasownika.

Present Continuos

1. Czasu używamy :

• w odniesieniu do czynności lub zwyczajów, których nie uważa się za stałe :

np. He is living in Zakopane - pobyt tymczasowy.

• w odniesieniu do czynności właśnie teraz wykonywanych :

np. He is playing the piano, now.

• z okolicznikiem czasu, który podobnie jak czas Present Simple, służy do wyrażenia przyszłych planów

np. I am leaving for the seaside tomorrow - indywidualny pla. The train leaves at 10. - oficjalna zapowiedź.

2. Budowa czasu :

Osoba + forma czasu teraźniejszego czasownika posiłkowego be + bezokolicznik z końcówką -ing.*

* - dodając końcówkę -ing, opuszczamy w pisowni nieme -e :

np. to write - I am writing

w czasownikach jednosylabowych, zawierających jedną samogłoskę i zakończonych spółgłoską dodając końcówkę -ing podwajamy końcową spółgłoskę ;

np. to run - running

również dłuższe czasowniki, których ostatnia sylaba jest akcentowana, zawiera jedną samogłoskę i zakończona jest spółgłoską, podwajają końcową spółgłoskę przed -ing :

np. to begin - I am beginning

3. Formy pytające tworzymy poprzez inwersję osoby i czasownika posiłkowego "be" w odpowiedniej formie. Formy przeczące natomiast tworzymy dodając słowo "not" po czasowniku posiłkowym.

4. Czasowniki nie mające form ciągłych :

• czasowniki dotyczące sfery poznawczej, takie jak : think, believe, realize, understand, know, feel, mean, suppose, expect, remember, recollect, forget, recall, trust, mind, seem

• czasowniki odnoszące się do sfery emocjonalnej, takie jak want, desire, refuse, wish, care, love, hate, like

• czasowniki odnoszące się do wrażeń zmysłowych, takie jak see, hear, smell, taste

• czasowniki odnoszące się do posiadania takie jak own, belong, possess

• niektóre inne czasowniki : contain, consist, keep, concern, matter.

P R Z E S Z Ł O Ś Ć

Present Perfect

1. Czasu używamy :

• w odniesieniu do czynności, która dopiero co się skończyła lub, której skutki nadal trwają :

np. I have made you a cup of coffe - możesz ją teraz wypić

• w odniesieniu do czynności, która odbył się w przeszłości w nie określonym bliżej czasie, a mówiący kładzie nacisk na samą czynność, nie zaś na czas, w którym się ona odbyła :

np. I have seen this film

• w odniesieniu do czynności, która została wykonana w okresie czasu, który jeszcze trwa :

np. I have seen him this morning - zdanie wypowiedziane przed południem

• w odniesieniu do stanu lub zwyczaju, który rozpoczął się w przeszłości, trwa do chwili obecnej i może również trwać w przeszłości - w tym wypadku często używamy określników since i for.

For - oznacza okres trwania stanu lub czynności
Since - oznacza początek okresu trwania stanu lub czynności.

2. Budowa :

Osoba + operator have, lub has + czasownik w formie Past Participle + dopełnienie.

3.Forma pytająca tworzona jest przez inwersję, a przecząca przez dodanie słówka not.

4.Charakterystyczne przysłówki i określenia przysłówkowe:

• just - włanie

• already - już

• yet - już (w pytaniach); jeszcze (w przeczeniach)lately - ostatnio

• recently - niedawno

• at last - nareszcie

• ever - kiedykolwiek

• never - nigdy

• so far - jak dotad

• up till now - do tej pory

• up to the present - do teraz

Present Perfect Continuos

1. Czasu używamy :

• dla oznaczenia czynności, która trwała jakiś czas w przeszłości, aż do chwili obecnej; nacisk położony jest na samą czynność, która nie została najprawdopodobniej zakończona, a nie na jej skutek ;

np. I have been reading a book. - czytam, ale jeszcze nie skończyłem.

• dla oznaczenia czynności, która trwała pewien czas, aż do chwili obecnej i może trwać jeszcze w przyszłości :

np. She has been drawing all day.

* w czasie Present Perfect Continuos nie używamy czasowników nie posiadających formy ciągłej.

2. Budowa :

Czas tworzymy za pomocą czasu Present Perfect i czasownika posiłkowego be ( w odpowiedniej formie ) i formy -ing.

Past Simple

1. Czasu używamy :

• w odniesieniu do zdarzeń, które miały miejsce w określonym czasie w przeszłości. Określenie czasu najczęściej zawarte jest w zdaniu. Czas ten występuje również, wtedy, gdy tylko szerszy kontekst pozwala zorientować się, że zdarzenie miało miejsce w przeszłości :

np. I visited England in 1897. - wtedy
I visited a few countries - podczas podróży mającej miejsce w przeszłości

• rozróżnienie między użyciem czasu Past Simple, a Present Perfect jest trudnym problemem. Należy pamiętać, że użycie czasu Past Simple oznacza, że mówiący traktuje przeszłe zdarzenie jako coś minionego, mającego miejsce w przeszłości, podczas, gdy użycie czasu Present Perfect oznacza niejednokrotnie, że to samo przeszłe wydarzenie traktujemy z perspektywy teraźniejszości, am ono jakieś konsekwencje :

np. Why did you make this mistake ? - wtedy
Why have you made this mistake ? - i ma to konsekwencje

• używamy w odniesieniu do czynności powtarzanych w przeszłości :

np. When he stayed in England he didn't weae a cap.

• używamy w odniesieniu do serii czynności, które miały miejsce w przeszłości :

np. I entered the house, turned on the light, put down my luggage and took off my raincoat.

2. Budowa :

Osoba + bezokolicznik z końcówką -(e)d

Pytania i przeczenia tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego did + not + bezokolicznik.

Past Continuos

1. Czasu używamy :

• w odniesieniu do czynności, która była w toku w określonym momencie w przeszłości :

np. At 4 p.m. she was working at home
When you called, he was watching a football match.

• w odniesieniu do czynności, która trwała przez cały określony czas w przeszłości :

np. I was teaching from 8 till 12.

• w odniesieniu do dwóch lub więcej równoczesnych czynności w przeszłości :

np. I was working while they were enjoying themselves

• dla zaznaczenia, że zamierzona czynność nie została wykonana :

np. I was going to tell you. - tego nie zrobiłem

• w pewnych zwrotach uprzejmościowych :

np. I was wondering if you could do it.

• w potocznym języku, gdy chcemy zaznaczyć nie dokończoną czynność w przeszłości :

np. I was reading about it some time ago - coś o tym czytałem

2. Budowa :

Osoba + odpowiednia forma be + czasownik z końcówką -ing.

* - nie używa się czasowników nie mających form ciągłych.

Past Perfect

1. Czasu używamy :

• gdy chcemy wyraźnie zaznaczyć, że czynność odbyła się przed inną czynnością w przeszłości lub była jej przyczyną :

np. I had read it before I saw the film.

2. Budowa :

Osoba + had + Czasownik w formie Participle Passe.

Past Perfect Continuos

1. Czasu używamy :

• jest to czas podobny do czasu Present Perfect Continuos, i donosi się do czynności mających miejsce w przeszłości przed innymi zdarzeniami. Użycie tego czasu podkreśla trwanie czynności :

np. I had been reading before you heard the noise.

2. Budowa :

Osoba + had + be w odpowiedniej formie + czasownik z końcówką - ing.

P R Z Y S Z Ł O Ś Ć

Will ( shall ) + Infinitive

1. Czasu używamy :

• w odniesieniu do przyszłych obiektywnych zdarzeń lub stanów :

np. He will be thirteen next year.

• szczególnie często w trybie warunkowym w odniesieniu do rzeczywistego warunku w przyszłości :

np. If you ask me, I will give you an answer

2. Budowa :

• w pierwszej osobie l.p. i m. używamy następujących form :

I (we) + shall, will, 'ill + have to hours of English tommorow.

• w drugiej i trzeciej osobie l.p. i m. używamy will ('ill).

• przeczenia tworzymy przez dodanie "not"

Be going + infinitive

1. Czasu używamy do wyrażenia zamiaru przyszłego, ale jesteśmy już tego pewni i przekonani.

I am going to buy this car tommorow.

2. Budowa :

Osoba + be going + to + bezokolicznik.

Future Continuos

1. Czasu używamy do określenia czynności, która będzie się działa w przyszłości. Określa czynność, która będzie się działa przez dłuższy okres w przyszłości w określonym momencie.

Tomorrow I will be learning all day.
At five (this time) tomorrow I will be going to school.

2. Budowa :

Osoba + will/shall + be + czasownik + ing

Future Perfect

1. Czasu używamy do wyrażenia czynności, która zakończy się przed określonym momentem w przyszłości lub inną czynnością przyszłą.

By the end of may I will have passed all exams
Before he ...

2. Budowa :

Osoba + will/shall + have + Participle Passe

Future Perfect Continuos

1. Czasu używamy do wyrażenia czynności, której dany okres trwania zakończy się przed danym momentem w przyszłości, ale sama czynność będzie trwała dalej. Podkreślamy, iż ileś czasu mija, ale czynność jeszcze trwa.

By December, we will have been singing in the same group for 3 years.

2. Budowa:

Osoba + will/shall + have + been + verb + ing

Z D A N I A      C Z A S O W E
O K R E Ś L A J Ą C E      P R Z Y S Z Ł O Ś Ć.

Zdanie nadrzędne	Spójnik czasowy	Zdanie czasowe
Future simple Future continuos Future perfect Czasowniki modalne np.: can, may, must Prośba Polecenie	When - kiedy After - po; kiedy Before - przed As soon as - jak tylko Until/till - dopóki While - podczas gdy By the time - w czasie If - jeżeli Unless - jeżeli nie	Present simple Present perfect Present continuos

Np.:

On pójdzie na spacer kiedy ty wrócisz
He will go for a walk when you come back.
F.Simple                     P.Simple, a nie F. Simple

Pójdziemy na spacer jak tylko skończę pracę.
We will go for a walk as soon as I have finished work.
F.Simple                            Perfect, a nie F.Perfect.

8

---