Terminy ogólne:
Wykres jest to przedstawienie graficzne zwykle w układzie współrzędnych zależności między wielkościami zmiennymi
Przekrój jest to kład przedstawiający dodatkowo zarysy leżące poza płaszczyzną przekroju
Szczegół jest to przedstawienie na rys zwykle w powiększeniu pozycji lub części przedmiotu w celu podania wymaganej Info
Schemat jest to rys w którym zastosowano symbole graf w celu pokazania funkcji czesci składniowych układu i ich współrzędnych
Rzut pionowy jest to widok w płaszczyżnie pionowej
Pozycja jest to czesc składowa element lub fizyczna właściwość przedstawiona na rys
Nomogram jest to wykres z którego można określić bez obliczeń przybliżoną wartość liczbową przedstawionych graficznie wielkości
Widok z Góry jest to widok kład lub przekrój w płaszczyźnie poziomej widziany z góry
Kład jest to przedstawienie rysunkowe pokazujące tylko zarysy przedmiotu leżące w 1 lub kilku płaszczyznach przekroju
Rodzaje rysunków:
Rys. podwykonawczy jest to rys stosowany do zapisu szczegółów konstrukcji po jej zakończeniu
Rys. kontrolny jest to rys stosowany w ramach operacji odbioru charakteryzujący stan realizowanych prac
Rys. złożeniowy jest to rys przedstawiający wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na wyższym poziomie strukturalnym zestawianych czesci
Plan ogólny jest to rys który identyfikuje teren i zakres robót budowlanych w stosunku do planu urbanistycznego albo podobnego dokumentu
Rys. elementu jest to rys przedstawiający pojedynczy element składowy zawierający wszystkie Info wymagane do określenia tego elementu
Rys. zestawu elementów jest to rys przedstawiający wymiary sposób wyróżnienia oraz zawierający dane dot wykonania zestawu elementów danego rodzaju
Rys. szczegółu jest to rys przedstawiający na ogół w powiększeniu cześc konstrukcji lub element i zawierający specyficzne Info dot kształtu i konstrukcji albo montażu i połączeń
Rys. szkicowy; wstępny jest to rys służący za podstawe do wyboru końcowego rozwiązania
Plan ogólny robót jest to rys przedstawiający planowanie robót budowlanych łącznie z ich położeniem oznaczeniami identyfikacyjnymi i wymiarami
Rys. złożeniowy ogólny jest to rys złożeniowy przedstawiający wszystki zespoły i częśći całego wyrobu
Rys. instalacyjny jest to rys przedstawiający ogólny układ pozycji i Info niezbędne do zainstalowania danej pozycji w stosunku do współpracujących z nią pozycji
Rys. połączenia jest to rys podający info potrzebną do założenia i dopasowania 2 czesci odnoszaca się do ich wymiarów ograniczenia kształtu
Wykaz czesci jest to kompletna lista pozycji tworzących zespół albo poszczególnych czesci przedstawionych na rys
Rys. rozmieszczania; sytuacji jest to rys przedstawiajacy lokalizacje placow budowli budynkow
Oryginał rys jest to rys przedstawiający aktualne zatwierdzone info
Rys. obrysu jest to rys przedstawiający zewnętrzny zarys wymiary gabarytowe i podajacy mase przedmiotu
Rys. częśći jest to rys przedstawiający pojedyńczą część i zawierajacy wszystkie info niezbędne do okreslenia tej częśći
Plan czesciowy robót jest to rys przedstawiający wydzieloną część planu ogólnego robót na ogół w większej podziałce i podający info uzupełniające
Rys. modelu jest to rys przedstawiający model wykonany z drewna metalu lub innego materiału który otacza się materiałem formierskim w celu wykonania formy odlewczej
Rys. wykonawczy jest to rys na ogół opracowany na podstawie danych projektowych zawierający info do wykonania
Rys. odmian wykonania jest to rys przedstawiający częśći o podobnym kształcie lecz i odmiennych parametrach
Plan sytuacyjny jest to rys sytuacyjny przedstawiający rozmieszczenie obiektów budowlanych w stosunku do lokalizacji znanych punktów
Rys. podzespołu jest to rys na niższym poziomie strukturalnym pokazujący tylko liczbe grub i czesci
Format arkuszy:
1. Format podstawowy:
Formatem zasadniczym arkusza jest A4 o wymiarach 210x297mm A3=2A4 A2=2A3=4A4
2. Formaty pochodne:
A4x3(297x630mm) do A4x9 (297x1892mm)
A3x3 (420x891mm) do A3x7 (420x2080mm)
A2x3 (594x1261mm) do A2x5 (594x2102mm)
A1x3 (841x1783mm) do A1x4 (841x2378mm)
A0x2 (1189x1682mm) do A0x3 (1198x2523mm)
Linie:
Linie służą do wykonywania rys technicznych maszynowych
Podziałki:
Podziałką rys nazywa się stosunek liczbowy wymiarów liczonych przedstawionych na rys do odpowiednich rzeczywistych wymiarów liniowych rysowanego przedmiotu
* Podziałki zwiększające 50:1 20:1 10:1 5:1 2:1
* Podziałka naturalna 1:1
* Podziałki zmniejszające 1:2 1:5 1:10 1:20 1:50 1:100 1:200 1:500 1:1000 1:2000 1:5000 1:10000
Tabliczki rysunkowe:
1. Tabliczki podstawowe zawierające najwięcej info i przeznaczone do rys wykonawczych oraz do rys złożeniowych montażowych i ogólno wymiarowych
2. Tabliczki zmniejszone o mniejszej ilości funkcji umieszczane na schematach i na pierwszych arkuszach dokumentów tekstowych
3. Tabliczki uproszczone o jeszcze mniejszej ilości info umieszczane na 2 i dalszych arkuszach dokumentów tekstowych
Rodzaje Przekrojów:
1. Przekroje proste
2. Przekroje złożone
2.1. Przekrój łamany jest to przekrój 2 lub wiecej płaszczyznami
2.2. Przekrój stopniowy jest to przekrój 2 lub więcej płaszczyznami równoległymi
3. Przekroje pionowe
4. Przekroje poziome
5. Przekrój rozwinięty
Rodzaje widoków:
• zwykłe,
• pomocniczy,
• pomocniczy przesunięty,
• pomocniczy przesunięty i obrócony,
• rozwinięty,
• cząstkowy,
• cząstkowy w zwiększonej podziałce
Kłady
Miejscowy kład: przekroju to figura płaska otrzymana na płaszczyznie
przekroju poprzecznego, która obrócono o 90o dookoła sladu
płaszczyzny przekroju, kładac na widoku przedmiotu. W kładzie nie wystepuja zarysy przedmiotu znajdujace sie za płaszczyzna
przekroju
Kresowanie przekroju:
Pola przekroju, tj. obszary, w których płaszczyzna przekroju przecina materiał, kreskuje się liniami cienkimi ciągłymi.
Linie kreskowania powinny być nachylone pod kątem 45o do:
- linii zarysu przedmiotu,
- jego osi symetrii,
- poziomu.
Sposoby wymiarowania:
*Wymiar normalny- wymiar przedmiotu, względem ktorego odnosi się odchyłki. Wymiar normalny i odchyłki wyznaczają zakres, w którym powinny zawierać się rzeczywiste wymiary przedmiotów.
*Wymiar swobodny- wymiar, którego rzeczywista wartość nie odgrywa większej roli; dla tego wymiaru nie podaje się tolerancji.
Sposoby tolerowania wymiarów:
*Różnica między wymiarem maksymalnym a minimalnym nosi nazwę tolerancji wymiaru.
--tolerowanie symetryczne - obie odchyłki są jednakowe i różnią się tylko znakiem np. 40±0,1.
--tolerowanie asymetryczne - jedna z odchyłek jest równa zero np. 40+0,1.
--tolerowanie asymetryczne dwustronne - dwie odchyłki o różnych znakach i wartościach np. fi 40(+0,2 -0,1), czyli dopuszcza się wymiar od 39,9mm do 40,2mm,
--tolerowanie asymetryczne jednostronne - dwie odchyłki o jednakowym znaku, np. fi 40(+0,2 +0,1), czyli dopuszcza się wymiar od 40,1mm do 40,2mm.
--tolerowanie normalne- jest to tolerowanie wymiarów przez dobranie odpowiednich odchyłek z norm.
--tolerowanie swobodne- jest to tolerowanie wymiarów przez dobranie odchyłek według uznania konstruktora. Jest zawsze tolerowaniem liczbowym.
Tolerancja kształtu:
--tolerancja kształtu- dotyczy jednego elementu przedmiotu
--tolerancja położenia- dotyczy dwóch elementów: elementu tolerowanego i elementu odniesienia.
--tolerancja kształtu i połżenia- dotyczy dwóch elementów: elementu tolerowanego i elementu odniesienia.
RYSUNEK <---
Znaki chropowatości:
Na rysunkach technicznych chropowatość pokazuje się stosując znak chropowatości wraz z pożądanymi informacjami:
a - wartość chropowatości poprzedzona symbolem skali (np. Ra, Rz)
b - wartość reprezentująca naddatek materiału na obróbkę
c - symbol kierunkowości struktury powierzchni
d - informacja o metodzie wykonania, rodzaju obróbki
e - wartość reprezentująca wysokość falistości, poprzedzona odpowiednim symbolem lub długość odcinka elementarnego jeżeli nie jest wyszczególniony w normie (ISO 4288)
f - wartość parametru chropowatości innego niż Ra poprzedzona symbolem skali.