Jeśli nie znasz jakiegoś polecenia konsoli i tracisz czas szukając programu w Xserwerze przeczytaj ten post może znajdziesz potrzebną ci funkcję.

bzip2 (*.bz2) - wysokowydajny kompresor
Porównaj: gzip, tar

cal [miesiąc] [rok]
Opis: ustawienia daty
miesiąc liczba dwucyfrowa rok całe cztery cyfry

cat [-u] [-s] [-v] [-t] [-e] nazwa_pliku
Opis: przekierowuje strumień danych
Porównaj: grep, head, sed, join, paste, tail, uniq, wc
Opcje:
-u (wyjście (nie?) jest buforowane)
-s (eliminuje ostrzeżenia o plikach nieistniejących)
-v (emituje znaki niegraficzne (blanki))
-t (tab=^I, a nowa linia=^L)
-e (emituje "$" na końcu każdej linii (wyłącza opcje -v))
Przykład:
sklejanie plików cat plik1 plik2 >plik12

cd [ścieżka_dostepu]
Opis: zmiana katalogu (bez parametru: przejście do katalogu użytkownika)
Opcje:
cd / (katalog główny)
cd . (katalog bieżący)
cd .. (katalog nadrzędny)
cd - (katalog poprzedni)
cd $home (katalog macierzysty, taki sam efekt bez podania parametrów)

chown
Opis: ustawianie właściciela pliku
Porównaj: chmod
Opcje:
chown [tryb] wlasciciel[:grupa] nazwa_pliku
tryby :
-R (przerwarzaj rekursywnie)
--from=OBECNY_WLASCICIEL:OBECNA_GRUPA
-f (bez wyswietlania komunikatow)
Przykład:
Wlascicielem wszystkiego w tym katalogu bedzie istniejacy uzytkownik 'root':
chown -R root .

chmod [tryb] [kto][+/-/=][uprawnienie] nazwa_pliku
Opis: ustawianie praw dostępu do pliku tzw. atrybuty
Porównaj: chown,touch
Opcje:
tryby :
-R (przerwarzaj rekursywnie)
-f (bez komunikatow)
kto:
(a)ll, (g)roup, (o)thers, (u)ser
uprawnienie:
(r)ead, (w)rite, e(x)ecute, semafor, (l)oging
Przykład:
chmod g+w plik
chmod - tryb mozna tez ustawic osemkowo, np. chmod 755 plik
pierwsza cyfra - wlasciciel
druga - grupa
trzecia - swiat
tryb ustawia sie poprzez dodanie do siebie trybu:
1 - uruchomienie
2 - zapis
4 - odczyt
mozna tez ustawic 0 czyli brak praw dostepu

gcc - najwazniejsze opcje:
-L/path/to/lib - ustawia sciezke przeszukiwania dla bibliotek
-I/path/to/includes - sciezka przeszukiwania plikow naglowkowych
-o nazwa_pliku - ustawia nazwe pliku wynikowego
kompliator dla jezyka c++ ma takie same opcje jak gcc, jego wywolanie to
g++ [opcje] [plik]

ln -s: utworz dowiazanie symboliczne

clear [tryb_terminala]
Opis: czyści okno terminalu
Porównaj: echo

cmp
Opis: porównuje pliki bit po bicie
Porównaj: dircmp
Opcje:
-s (silent - bez podawania komunikatow)
-c (wyswietla rozniace sie znaki)
-l (raportuje pozycje i wartosci rozniacych sie znakow)

copy [-almnorv] [-ad] źródło przeznaczenie
Opis: kopiuje pliki i katalogi
Porównaj: cp, scp, mv, rm
Opcje:
-a (żąda potwierdzenia przed procesem kopiowania)
-l (używa linków jeśli jest to możliwe)
-m (kopiuje pliki z czasem ostatniej modyfikacji)
-n (nie nadpisuje istniejących ju? plików)
-o (wymusza przeniesienie flag pliku))
-r (kopiuje zawartość podkatalogów))
-v (bieżący raport)
-ad (pyta o potwierdzenie kopiowania podkatalogów (dla opcji -r ))

cp
Opis: kopiuje pliki
Porównaj: copy, scp, mv, rm
Opcje:
zobacz w poleceniu copy
cp nazwa_pliku1 nazwa_pliku2
cp nazwa_plików nazwa_podkatalogu

dd
Opis: konwertuje i kopiuje pliki

df [-t] [-f] [-v] [-i] [nazwa_systemu_plików]
Opis: raportuje zajetosc systemu na dyskach
Porównaj: du, ls
Opcje:
-t (raportuje liczbę bloków wolnych i zajętych (standardowo tylko wolnych))
-f (raportuje aktualną liczbę bloków wolnych)
-v (raportuje procent bloków użytych i wolnych)
-i (raportuje procent i liczbę użytych i-węzłów)

dircmp [-d] [-s] [-wn] katalog1 katalog2
Opis: porównuje katalogi
Porównaj: cmp, du, mkdir, ls
Opcje:
-d (emisja różnic w plikach o tej samej nazwie)
-s (emituje listing identycznych plików podkatalogów)
-w (zmienia długość linii do n znaków (standardowo 72))

du [-afrsu] [nazwy]
Opis: szacuje obszar zajętośći plikow
Porównaj: df, ls
Opcje:
-bkmh (w b-bajtach, k-kilobajtach, m-megabajtach, h-czytelnie)
-a (raportuje każdy plik z osobna)
-c (wyswietla wielkosc sumarycznie)
-f (pliki tylko dla file systemów (bieżący))
-l (uwzglednia rozmiar dowiazan symbolicznych)
-r (nie komunikuje niemożliwości otwarcia pliku)
-s (sumuje podkatalogi) -u (ignoruje linki (nie zlicza ich))
-x (ingnoruje inne systemy plikow)
-S (raportuje sume dla kazdego podkatalogu)
Przykład:
Sprawdzimy ile zajmuje nasz system:
du -s -h -x /
Zobaczymy ile zajmuje kazdy podkatalog katalogu bierzacego:
du -S -c -h

echo [-n] [argumenty]
Opis:
Porównaj: cat, clear
Opcje:
-n (nie wyświetla znacznika nowej linii)

egrep
Opis: odmiana polecenia grep

elm
Opis: program pocztowy

fdisk
Opis: zarządzanie partycjami dysku

fetchmail
Opis: zarządzanie zewnętrzną pocztą

file [-cl] [-fplik] [-mplik] argument
Opis: testowanie pliku
Opcje:
-c (sprawdza numery magiczne)
-l (testuje dodatkowo linki (z opcją -c))
-f (podaje plik z zapisanymi plikami do testowania)
-m (w miejsce pliku z numerami magicznymi ma być wyspecyfikowany -mplik)

find [sciezka_poczatkowa] polecenie
Opis: wyszukiwanie pliku, katalogu
Porównaj: ls, which ,finger
Opcje:
-name wyrazenie (wyszukuje w nazwie łancuch spelniajacy 'wyrazenie' jak *.txt)
-iname wyrazenie (j.w. bez rozrozniania wielkosci liter)
-regex wyrazenie_regularne (jak -name, tyle ze wyrazenie regularne jak '[0-9].+mp[:digit:]')
-perm tryb_dostepu (uwzgledniamy atrybuty)
-type x (np. d-katalog, f-plik, l-dowiazanie symboliczne i inne)
-links n_ (poszukiwany ma n_ dowiazan symbolicznych)
-size n[c] (n-ilosc bloków c-ilosc znaków)
-user nazwa_użytkownika_
-atime n_ (access time)
-mtime n_ (modyfing time)
-g nazwa_grupy_
-print (wyswietla wynik poszukiwan na wyjscie standardowe)
-exec komenda \; (wykonuje komende na znalezionych o parametrach zakonczonych "\;", w razie potrzeby "{}" wskazuje na znaeziony plik)
Przykład:
Wyszukamy wszystkie pliki .html i .htm w bierzacym katalogu (rekursywnie):
find . -iname *.htm*
Poszukamy plikow w calym systemie zawierajacy slowo "linux" i pokazemy wynik poszukiwan:
find -type f -exec grep -q 'linux' {} \; -print
Poszukamy pliki .htm .html .gif .png w bierzacym katalogu i zdejmiemy z nich atrybut wykonywalnosci, wynik dzialania przejrzymy w programie less:
find . -regex .+[hgp][tin][mfg].? -exec chmod -x {} \; -print | less


finger [-bfilpqsw] [login1 [login2]]
Opis: wyszukuje informacje o użytkowniu, wyświetla nazwę użytkownika, pełną nazwę terminalu, right status, iddle time, login time
Porównaj: find
Opcje:
-s (format krótki)
-w (format wąski)
-f (format skrócony)
-b (poszerzony raport)
-l (najpełniejszy raport)
-q (szybka lista użytkowników)
-i (szybka lista użytkowników wraz z iddle time)

fsck
Opis: naprawa systemu plików

ftp
Opis: prosty klient ftp

gcc
Opis: kompilator języka c

gnus
Opis: przeglądarka news

grep [-bchilnsvy] [-fnazwa_pliku] [-ewyrażenie] lista_nazw_plików
Opis: wyszukiwanie linii zawierających wyrażenia regularne
Porównaj: egrep, awk, sed, find
Opcje:
-v (emituje tylko linie spełniające wyrażenie)
-c (emituje liczbę linii spełniającą warunek)
-l (emituje tylko nazwy plików)
-n (poprzedza każdą wyświetloną linie numerem)
-d (poprzedza każdą wyświetloną linie numerem bloku)
-s (eliminuje błędy)
-i (ignoruje małe i wielkie litery)
-e (wyrażenie = poszukiwany łańcuch)
-f file ('file' to plik zawierąjacy listę wyrażeń odzielonych znakami nowej linii, a ktore ma spełniać poszukiwany plik)
Przykład:
grep '[Gg]rzegorz' imiona.txt

gunzip
Opis: rozpakowuje pliki *.gz, *tgz, *.taz
Porównaj: gzip, tar, bzip2
Przykład:
dekompresja: "gunzip plik.tar.gz" otrzymujemy tylko "plik.tar"

gzip
Opis: kompresor, spakowane są nim pliki *.gz
Porównaj: gunzip, tar, bzip2
Przykład:
kompresja: "gzip -9v *" z maksymalną skutecznością poszczególne pliki w katalogu, zastępując stare dekompresja: "gzip -x plik.tar.gz" otrzymujemy tylko "plik.tar"

head [-liczba] lista_nazw_plików
Opis: wyświetlanie początkowej części pliku
Porównaj: cat, grep, join, paste, tail, uniq, wc
Opcje:
-liczba (emituje liczbę pierwszych linii plików (standardowo 10))

hello login_użytkownika [nazwa _tty]
Opis: umożliwia wysylanie krótkiego tekstu na ekran adresata z aktywnym wywołaniem
Porównaj: mesg, talk, write

hwconfig [nlhcq] [-fnazwa_pliku_konfiguracyjnego] [parametr] [parametr=wartość]
Opcje:
-n (nazwa)
-l (emituje pełny raport)
-h (emituje dodatkowo nagłówek)
-c (sprawdza konflikty urządzeń (we-wy, DMA, IRQ))
-q (sprawdza, ale nie raportuje bez konfliktu)

joe
Opis: edytor tekstów
Porównaj: pico, vi

join [-an] [-jmn] nazwa_pliku1 nazwa_pliku2
Opis: specjalne sklejanie plików, może być użyteczne przy sacalaniu różnych wersji tego samego dokumentu txt
Porównaj: cat, grep, head, paste, tail, uniq
Opcje:
-a (n=1,2 emituje pozostałe linie pliku n (np. -a1 emituje cały plik1))
-j (scala wg. m-tego pola n-tego pliku)

killall [-nr_sygnału] nazwa
Opis: zabijanie procesów danego programu
Porównaj: kill, ps
Opcje:
-15 (jest to uśmiercenie w trybie normalnym (standardowo))
-9 (pewne uśmiercenie)
Przykład:
przed usuwaniem procesow sprawdz najpierw za pomoca 'ps'

kill [-nr_sygnału] PID
Opis: zabijanie procesów
Porównaj: killa, ps
Opcje:
-15 (jest to uśmiercenie w trybie normalnym (standardowo))
-9 (pewne uśmiercenie)
Przykład:
przed usuwaniem procesow sprawdz najpierw za pomoca 'ps'

ps
Opis: zarządzanie procesami

less
Opis: przeglądarka tekstów, obustronne przewijanie
Przykład:
Wyswietlimy zawartosc katalogu w programie less:
ls -a | less

lftp
Opis: dobry klient ftp

lilo [nazwa] [single]
Opis: boot manager (Linux Loader)
Porównaj:
Opcje:
single (umozliwia uruchmienie linuxa w trybie awaryjnym)
Przykład:
Zastosujemy tryb awaryjny po zgloszeniu sie lilo:
LILO: linux single

links
Opis: tekstowa przeglądarka www, z obsługa tabel i ramek
Porównaj: lynx

ln
Opis: tworzy logiczne dowiązania do plików tzw. linki

ls [-ACFLRabcdfginopqrstux] [ścieżka_dostepu/nazwa_pliku]
Opis: wyświetla zawartość katalogu
Porównaj: find
Opcje:
-lc (emisja w kolumnie plików z katalogu)
-lf (lista nazw (wskazuje podkatalogi i pliki symbolicznie, linkowanie do pliku fizycznego))
-lr (listuje zawartość podkatalogów (antyalfabetycznie lub antydatowo))
-ls (listuje alfabetycznie)
-lx (emisja kolumnowa, ale porządkowanie wzdłuż? wiersza)
-A (nazwy wszystkich plików (te? tych ukrytych))
-L (informacje o pliku i ścieżce do fizycznego pliku (w linkach))
-R (listowanie z podkatalogami)
-a (wszystkie nazwy)
-b (wymusza emisje znaków niegraficznych w \ddd (heksadecymalnie))
-d (emituje tylko nazwę podkatalogu bez zawartości (przy lr))
-l (listing w formacie długim (tryby dostępu, liczba linków, właściciel pliku, grupa do której należy właściciel, wielkość w bajtach i data ostatniej modyfikacji))
-n (wymusza emisje nazwy właściciela i grupy)
-p (dodaje "/" za każdą nazwą katalogu)
-q (wstawia "?" w miejsce znaków nie alfanumerycznych)
-r (odwraca porządek emisji)
-s (podaje wielkość plików w blokach (standardowo blok=512B))
-t (emisja wg. czasu modyfikacji)
-u (emituje czas ostatniego dostępu)
Przykład:
zobacz less

lynx
Opis: tekstowa przeglądarka www
Porównaj: links

make
Opis: kompilacja programów

man [-abcwf] [-tproc] [-pnr_strony] [-dścieżka_dostepu] [-Tterminal] [-rozdział] [nazwa_polecenia]
Opis: wyświetla podręcznik do programu podanego jako parametr
Opcje:
klawisz "q" to wyjscie z programu
- a (wszystkie łańcuchy zgodne z podanym ciągiem)
- b (dołoży do ekranu pustą linie (bez powtarzania linii przy zmianie strony))
- c (wstępna preparacja tekstu, edycja sformatowana)
- w (pokaże ścieżkę dostępu do zasobu)
- f (emituje zawartością pierwszego pasującego pliku)
- t (formatuje niesformatowany tekst)
- p (wywołanie oprogramowania stronicującego)
- d (dodatkowa ścieżka dla poszukiwania zasobów)
- T (standard do wyowietlania tekstu)

mesg [n] [y]
Opis: włącza i wyłącza reagowanie na wywoływania
Porównaj: hello, talk, write

mc
Opis: menedżer plików: midnight commander

mkdir [-mtryb_dostepu] [-p] [-e] nazwa_katalogu
Opis: tworzy nowy katalog
Porównaj: rmdir
Opcje:
-m (ustawia tryb dostępu do katalogu ( rwx ))
-p (generuje katalog i brakujące ścieżki dostępu)
-e (zmienia RUID na EUID (rzeczywisty i efektywny właściciel))

mkfs
Opis: formatowanie systemu plików

more
Opis: przeglądarka tekstów, przewijanie w dół

mush
Opis: program pocztowy

mutt
Opis: zaawansowany program pocztowy i news

mount
Opis: montuje napędy/dyski

mv
Opis: zmienia nazwe/przenosi plik
Porównaj: copy, cp, rm
Opcje:
mv [-f] nazwa_pliku1 nazwa_pliku2
mv [-f] nazwa_podkatalogu1 nazwa_podkatalogu2
mv [-f] nazwa_pliku nazwa_podkatalogu
-f (nie potrzebuje potwierdzenia)

pack
Opis: posty kompresor
Porównaj: bzip2, gzip, tar, unpack
Opcje:
pack [-] lista_nazw_plików
pack lista_nazw_plików

passwd [-m] [-dluf] [-nminimum] [-xprzedział_czasu] [-rliczba_powt.] [nazwa_użytkownika]
Opis: ustawianie hasła
Opcje:
n_u (login użytkownika)
-m (terminal modemowy)
-d (usuń hasło użytkownika n_u)
-f (wymusza zmianę hasła przy następnym logowaniu się)
-l (wyeliminowanie użytkownika ze zgłaszania się do systemu)
-u (usuniecie wszystkich administracyjnych założonych blokad użytkownika n_u)
-n (liczba dni, które muszą upłynąć pomiędzy zmianą hasła)
-x (czaso/kres, przed upływem którego trzeba zmienić hasło)
-r (dopuszczalna liczba błędnych powtórzeń hasła)

paste
Opis: łączy wiersze pliku
Porównaj: cat, grep, head, join, paste, tail, uniq, wc
Opcje:
paste lista_nazw_plików
paste -d lista_plików lista_nazw_plików
(łączy wiersze pliku, i-ty wiersz z i-tym wierszem)
-d (znak końca linii zostaje zastąpiony wyspecyfikowanym znakiem (np. -d '/'))

pico
Opis: dość przyjazny edytor tekstowy
Porównaj: joe, vi

pine
Opis: wygodny program pocztowy

ping
Opis: wysyła pakiety testowe

procmail
Opis: narzędzie zarządzające pocztą

ps [-edafltpug] [-tlista_terminali] [-plista_identyfikatorów_procesu] [-ulista_użytkowników] [-glista_identyfikacyjna_grupy]
Opis: wyświetla procesy i ich skumulowany czas wykonania, nazwy komendy
Porównaj: kill, w ????
Opcje:
-e (wszystkie procesy na serwerze)
-d (wszystkie procesy na serwerze, ale bez liderów grup)
-a (najczęściej używane procesy)
-f (pełny format)
-l (długi format)
-t (np. ps -t ttyi1a)
-u (loginy lub identyfikatory)
F(flex) (- flaga procesu, binarna addytywna)
00 (proces zakończony)
01 (proces systemowy (w pamięci pierwotnej))
02 (rodzic śledzi proces)
04 (rodzic śledzący proces zatrzymał śledzonego)
08 (proces w pamięci pierwotnej (status gotowy))
10 (proces w pamięci pierwotnej zablokowany w oczekiwaniu na zakończenie zdarzenia)
20 (proces nie może być przeniesiony do pamięci zewnętrznej)
S (status procesu)
O (aktywny, wykonywany)
S (uśpiony)
R (gotowy, oczekujący na dostęp do procesora)
I (wykreowany, nowy)
Z (zakończony, rodzic nie czeka na wykonanie procesu)
T (proces jest zatrzymany przez sygnał śledzącego rodzica)
X (czeka na więcej pamięci pierwotnej pozostałe)
UID (identyfikator użytkownika (dla -f podany jest login))
PID (identyfikator procesu)
PPID (identyfikator procesu rodzica)
C (wykorzystanie procesu dla potrzeb zarządzania)
PRI (priorytet)
NI (liczba (współczynnik) do obliczania priorytetu)
ADDR (adres procesu w pamięci operacyjnej)
SZ (ilość pamięci niezbędnej dla zrzucenia procesu do pamięci)
STIME (czas startu procesu)
TTY (nazwa terminala)
TIME (skumulowany czas realizacji procesu przez procesor)
CM (command - nazwa komendy (dla -f podane są te? parametry))

pwd
Opis: wyświetla ścieżkę bieżącego katalogu

quota
Opis: sprawdza/ustawia ograniczenie wielkości konta

rmdir
Opis: usuwa pusty katalog

rm [-fri] nazwa_pliku
Opis: usuwa pliki
Porównaj: mv, rmdir
Opcje:
-f (nie potrzebuje potwierdzenia dla plików bez prawa zapisu)
-r (usuwa teŻ podkatalogi)
-i (praca interakcyjna z potwierdzaniem każdego pliku)

rmdir [-p] [-s] nazwa_ścieżki_dostępu
Opis: usuwa pusty katalog
Porównaj: mkdir, rm
Opcje:
-s (nie pojawiają się raporty o błędach)
-p (wraz z zawartymi pustymi katalogami)

rpm
Opis: instaluje pakiety rpm

scp
Opis: kopiowanie zdalne plików szyfrowane

screen
Opis: otwiera nowe okna konsoli podczas pracy zdalnej

sed
Opis: edytor strumieniowy, umożliwia zaawansowaną podmianę ciągu tekstu
Porównaj: grep
Opcje:
-e skrypt (skrypt w linii komend)
-f plik_skryptu (umozliwia obrobke wedlug skryptu w pliku)
skrypt:
przez mnogosc parametrow skryptu polecam przejrzec monuala do seda: "man sed"
s/wyrazenie_regularne/zamiennik/

setenv
Opis: ustawia zmienna lokalna/globalna

setterm
Opis: ustawienia konsoli

sort [-cmu] [-onazwa_wyjścia] [-ywielkość_pamięci] [-zwielkość_buforu] [-dfiMnr] [lista_nazw_plików]
Opis: sortuje linie w pliku
Porównaj:
Opcje:
-c (sprawdza czy pliki nie są już posortowane, jak nie są to sortuje)
-m (sprawdza, ale nie porządkuje)
-u (wyświetla po jednym egzemplarzu posortowanych linii)
-o (plik wyjściowy (standardowo jest to monitor))
-d (korzysta tylko z liter, cyfr i blanków)
-f (w czasie porównywania zamienia litery małe na wielkie)
-i (ignoruje znaki niegraficzne)
-M (ciąg znaków traktuje jako nazwę miesiąca)
-n (ciąg cyfr zawierający znaki jest porównywany alfanumerycznie)
-r (wykonuje w odwrotnej kolejności)

split [-n] [nazwa_pliku[nazwa]]
Opis: czyta plik i rozbija na odpowiednia liczbę linii (innych plików)
Porównaj: cat, join, sed

ssh
Opis: bezpieczny telnet tzw. secure shell

startx
Opis: uruchamia x-window

su
Opis: umożliwia prace z uprawnieniami roota

slrn
Opis: dobry klient news i pocztowy

tail
Opis: wyświetlanie końcowej części pliku
Porównaj: cat, grep, sed, head, join, paste, uniq, wc
Przykład:
Gdy potrzebne nam ostatnie 22000 bajtów jakiegoś pliku:
tail -c22000 jakisplik plikwynikowy

talk login_użytkownika [nazwa _tty]
Opis: wywołuje adresata z aktywnym wywołaniem na wspólną pogawędkę w czasie rzeczywistym
Porównaj: mesg, hello, write

tar
Opis: archiwizer plików, poprawia skuteczność kompresji kompresora jak: gzip, bzip2
Przykład:
np. kompresja1: tar -cz ./katalog/ >archiwum.tar.gz
np. kompresja2: tar --use-compress-program=bzip2 -c ./katalog/ >archiwum.tar.bz2

telnet
Opis: klient telnet

tin
Opis: klient poczty i news

top
Opis: wyswietla obciazenie procesora przez poszczegolne procesy

touch [-amc] [mmddhhmm[yy]] lista_nazw_plików
Opis: uaktualnia datę pliku, moze tworzyc nowy plik
Porównaj: chmod
Opcje:
gdy podany plik nie istnieje, zostaje utworzony o podanej nazwie i wiekosci 0 bajtow
-a (zmienia tylko czas ostatniego dostępu)
-m (zmienia tylko czas ostatniej modyfikacji)
-c (zapobiega wykreowaniu jeśli nie istnieje)

unpack lista_nazw_plików
Opis: rozpakowuje pliki spakowane poprzez 'pack'
Porównaj: pack
Opcje:
- (raportuje informacje o użytych argumentach do pakowania)

uniq [-udc] [+n] [-n] [input[output]]
Porównaj: cat, grep, head, join, tail
Opcje:
-u (emituje linie unikalne)
-d (emituje pierwszą ze znalezionych)
-n (ignoruje pierwsze n pól (pole jest utożsamiane z wyrazem))
+n (ignoruje pierwsze n znaków linii)

uptime
Opis: mowi jak dlugo jest uruchomiony komputer

w [-hlqtw] [-nlista_nazw] [-surządzenie_zrzutowe] [lista_użytkowników]
Opis: wyświetla "kto co robi", czas bieżący w nagłówku, czas od postawienia systemu, liczbę użytkowników i średnie obciążenie procesami
Opcje:
-h (bez nagłówka)
-t (tylko nagłówek)
-w (nagłówek i krótka lista użytkowników)
-q (szybka emisja (nazwa, terminal, iddle time, nazwa procesu))
-l (długi format (terminal, login time, iddle time, czas użyty przez procesy))
-n (pobiera dane o podanych nazwach (iddle, JCPU, PCPU))

wc [-lwc] lista_nazw_plików
Opis: raportuje ilość linii, słów, znaków w wyspecyfikowanych plikach
Porównaj: cat, grep, head, join, paste, tail, uniq, sed
Opcje:
-l (linie)
-w (słowa)
-c (znaki)
Przykład:
policzmy ile jest plików w katalogu:
ls | wc -l

wget
Opis: ściągacz plików, obsluga ftp, http
Opcje:
-A (wskazanie interesujących nas plików)
-l (level: poziom przeszukiwania, -l1 odpowiada jednemu poziomowi np. w celu pobrania dokumentu z grafikami)
-np (no-parent: nie pobiera plików z katalogu nadrzędnego)
-nv (ograniczenie do minimum wyświetlanie komunikatów)
-q (rezygnacja z wyświetlania jakichkolwiek komunikatów)
-r (recursive: zagłębianie się w strukturę katalogów (czy dokumentów html), domyślnie do 5 poziomu)
-R (wykluczenie okreslonego typu plików)
Przykład:
pobierzemy zawartość odnośników prowadzących do plików gif i jpg tylko z dokumentu "lista.html", dodatkowo za pomocą & zadanie wykonamy w tle
np.: wget -r -l1 -A gif,jpg http://obrazki.com/lista.html &
pobierzemy całą witrynę dotyczącą samochodów, bez plików avi i mpg
np.: wget -r -R.avi,.mpg http://obrazki.com/samochody/ &

which
Opis: podaje sciezke do szukanego programu
Porównaj: find

who [-uATHldtasqbrfp] [lista]
Opis: informuje o zalogowanych użytkownikach
Porównaj: w, whodo
Opcje:
-u (raportuje aktualnie zalogowanych)
-A (stan konta danego użytkownika)
-T (pokazuje wyłącznie stan terminala)
-H (nagłówek z komentarzem)
-l (lista wszystkich linii na których system czeka na login (wolne terminale))
-t (chwila ostatniej zmiany czasu systemowego)
-s (emituje nazwę, linie i czas (short))
-q (emituje nazwę i numer (quick))
-b (czas i data ostatniego przeładowania systemu)

whodo
Opis: kto co robi
Porównaj: w, who

write login_użytkownika [nazwa _tty]
Opis: umożliwia wysyłanie jednorazowo wiele linii tekstu na ekran adresata z aktywnym wywołaniem
Porównaj: mesg, hello, talk

vi
Opis: skomplikowany edytor tekstowy, dostępny w większości unixów
Porównaj: joe, pico

---