INSTRUKCJA BHP

TRANSPORT WEWNĄTRZZAKŁADOWY

WÓZKI JEZDNIOWE Z NAPĘDEM SILNIKOWYM.

W warunkach zamkniętego zakładu podstawowym środkiem transportu kołowego są wszelkiego rodzaju napędzane wózki jezdniowe.

Ze względu na rodzaj napędu mogą to być wózki o napędzie spalinowym (wysokoprężnym lub gazowym) i wózki o napędzie elektrycznym (akumulatorowe).

Używanie wózków spalinowych z silnikiem wysokoprężnym lub napędzanym gazem jest dopuszczalne w pomieszczeniach produkcyjnych pod warunkiem,
że substancje szkodliwe wydalane z silnika nie spowodują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji szkodliwych w powietrzu.

Używanie w pomieszczeniach wózków spalinowych napędzanych benzyną etylizowaną lub innym paliwem o podobnie trujących składnikach jest zabronione.

ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE WYRÓŻNIA SIĘ WÓZKI :

1. naładowne - służą do transportu ładunków na platformie lub w skrzyni ładunkowej,

2. ciągnikowe - przeznaczone są do holowania wózków jezdniowych doczepnych (przyczep),

3. podnośnikowe - są środkiem transportu poziomego i pionowego. Stosuje się je głównie w transporcie magazynowym, gdzie służą do rozładunku
   i załadunku środków transportu dalekiego (samochodów, wagonów), transportowania ładunków na niewielkie odległości oraz układania towarów w pomieszczeniach magazynowych.

Konstrukcja wózka i jego wyposażenie powinno odpowiadać przeznaczeniu wózka i postanowieniom dokumentacji techniczno-ruchowej.

Z a b r o n i o n e j e s t dokonywanie samowolnych zmian konstrukcyjnych wózka i wyposażenia dodatkowego, demontaż urządzeń ochronnych i sygnalizacyjnych.

Każdy wózek powinien posiadać dwa rodzaje hamulców, tj. zasadniczy
i postojowy, utrzymanych w sprawności i działających niezależnie. Hamulec postojowy powinien działać bez konieczności stałego nacisku na dźwignię hamulcową.

Wózek powinien być zabezpieczony przed dostępem i uruchomieniem przez osoby przypadkowe. Wyjęcie kluczyka z wyłącznika instalacji elektrycznej powinno uniemożliwić uruchomienie wózka.

Wyłącznik prądu wózków akumulatorowych powinien być sprzężony
z hamulcem w taki sposób , by zaciągnięcie hamulca powodowało wyłączenie prądu.

Wózek podnośnikowy powinien posiadać zabezpieczenie przed przeciążeniem unieruchamiające mechanizm podnoszenia przy obciążeniu większym
1,1 wielkości obciążenia nominalnego.

Wózek podnośnikowy powinien być wyposażony co najmniej w światła hamowania „stop” i światła pozycyjne. Zaleca się instalowanie na maszcie reflektora („szperacza”) o natężeniu światła minimum 120 lx.

CZYNNOŚCI POPRZEDZAJĄCE EKSPLOATACJĘ.

Codziennie przed przystąpieniem do eksploatacji wózka sprawdzić elementy, układy i mechanizmy mające decydujący wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji, a w szczególności:

1. prawidłowość działania układów kierowniczego, hamulcowego
   i napędowego, mechanizmów podnoszenia oraz osprzętu,

2. sprawność oświetlenia i sygnalizacji, prawidłowość działania urządzeń pomiarowo-kontrolnych oraz elementów i urządzeń zabezpieczających kierowcę i osoby współuczestniczące w czynnościach transportowych.

Fakt sprawdzenia stanu technicznego wózka należy odnotować w książce eksploatacyjnej wózka.

Kierowca powinien dbać o należyty stan techniczny wózka, przestrzegać postanowień instrukcji obsługi wózka i jego osprzętu oraz instrukcji z zakresu bezpieczeństwa pracy.

INFORMACJE O WARUNKACH PRACY.

Kierowca powinien być informowany o aktualnych warunkach pracy,
a w szczególności o :

1. masie ładunków, ich właściwościach fizycznych i chemicznych oraz rodzaju opakowania,

2. zagrożeniach pożarowych, wybuchowych, chemicznych itp., występujących w pomieszczeniach, w których wózek ma być eksploatowany,

3. warunkach technicznych dróg i bezpiecznej trasie przejazdu wózka.

PRZEWÓZ INNYCH OSÓB.

Przewożenie osób na wózkach lub przyczepach jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wózki lub przyczepy są do tego przystosowane przez producenta.

Podnoszenie osób za pomocą wózków podnośnikowych jest dopuszczalne na pomostach dostosowanych specjalnie do tego celu przez producenta wózka i zamocowanych zgodnie z dokumentacją producenta.

Wysokość podnoszenia oraz udźwig wózka wyposażonego w pomost nie mogą przekraczać wielkości podanych przez producenta.

Zabronione jest używanie wózków do ciągnięcia wózków doczepnych, jeżeli ich liczba lub ciężar ładunku przekraczają wielkości określone przez producenta oraz do pchania innych pojazdów.

DOPUSZCZALNA PRĘDKOŚĆ.

Maksymalna prędkość jazdy z ładunkiem dla wózków akumulatorowych trzykołowych nie może przekraczać 8 km/h, a czterokołowych 10 km/h.

Maksymalna prędkość wózków spalinowych nie może przekraczać 15 km/h.

Dopuszczalna prędkość wózków nie powinna przekraczać:

• 12 km/h - na zewnątrz budynków i hal fabrycznych,

• 6 km/h - wewnątrz budynków na głównych drogach i przejazdach,

• 3 km/h - w bramach, w miejscach zwężeń dró, na zakrętach.

przy wjeździe do budynków i pomieszczeń powinny być umieszczone
w widocznym miejscu tablice informujące o dopuszczalnym obciążeniu podług
i stropów.

Na terenie zakładu - placu manewrowego dopuszczalna prędkość wózka ograniczona jest do 5 km/godzinę.

Kierowcy - operatorzy wózków zobowiązani są do przestrzegania przepisów ruchu drogowego.

POMIESZCZENIA ZAGROŻONE POŻAREM LUB WYBUCHEM.

W pomieszczeniach, w których mogą znajdować się palne gazy, pary lub pyły, mogą być używane jedynie wózki specjalnie dostosowane przez producenta do pracy w warunkach zagrożenia pożarem lub wybuchem.

Każdorazowo przed rozpoczęciem prac w pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem powinien być dokładnie sprawdzony stan techniczny wózka i współpracujących elementów wyposażenia dodatkowego oraz urządzeń niezbędnych do bezpiecznego wykonania pracy i zapewnienia bezpieczeństwa otoczeniu.

PRZEWÓZ MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH.

Każdorazowo przed rozpoczęciem prac związanych z transportem materiałów niebezpiecznych powinien być dokładnie sprawdzony stan techniczny wózka
i współpracujących elementów wyposażenia dodatkowego oraz urządzeń niezbędnych do bezpiecznego wykonania pracy i zapewnienia bezpieczeństwa utoczeniu.

Przed rozpoczęciem prac związanych z transportem materiałów niebezpiecznych osoba wyznaczona do organizacji tych prac powinna
w szczególności:

• udzielić kierowcy i osobom współpracującym szczegółowego instruktażu
  o sposobie użycia sprzętu pomocniczego i gaśniczego oraz właściwych metod pracy i postępowania w razie wypadku,

• przydzielić, stosownie do rodzaju przewożonych materiałów i warunków pracy, odpowiednie środki i sprzęt ochronny.

INNE PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEJ EKSPLOATACJI WÓZKÓW.

• nie przekraczanie maksymalnego obciążenia przewidzianego dla danego wózka,

• układanie ładunku w taki sposób, aby nie wystawał poza boczny obrys wózka. Ładunek dłużycowy wystający poza wózek należy odpowiednio oznakować.

• układanie cięższych ładunków w ten sposób, aby znalazły się w dolnej warstwie, lżejsze w warstwach górnych,

• zabezpieczenie butli z gazami technicznymi, balonów z cieczami, ładunków okrągłych - przed zmianą położenia,

• zachowanie odpowiedniej prędkości, szczególnie na zakrętach,

• unikanie nagłego ruszania, gwałtownego skręcania i hamowania,

• unikanie trzymania nóg i innych części ciała poza obrysem wózka,

• pozostawianie wózka na skrzyżowaniu dróg czy przejazdów kolejowych jest zabronione,

• zabezpieczenie wózka przed możliwością uruchomienia przez inne nieuprawnione osoby,

• w przypadku wózków podnośnikowych:

• jeżdżenie z podniesionym ładunkiem jest zabronione,

• jechanie tyłem przy zjazdach z ładunkiem z pochyłości,

• jechanie z ładunkiem tylko w pozycji wideł opuszczonych do około 30 cm nad ziemią i maksymalnie przechylonych do tyłu.

WYMAGANIA DLA KIEROWCY WÓZKA.

• ukończone 18 lat,

• ukończony kurs dla kierowców wózków i otrzymanie świadectwa stwierdzającego nabycie kwalifikacji w zawodzie kierowcy danego typu wózka,

• brak przeciwwskazań zdrowotnych (psychofizycznych) do wykonywania pracy kierowcy,

• imienne zezwolenie pracodawcy na kierowanie wózkami po terenie zakładu pracy. Zezwolenie wydawane jest kierowcy, który wykazał się znajomością terenu zakładu pracy i charakterystycznych cech ładunków, które będzie przewoził, znajomością przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych oraz zakładowych instrukcji z zakresu eksploatacji wózków i ruchu na drogach zakładowych. Zezwolenie jest ważne na terenie zakładu pracy, który je wystawił. Zezwolenie na kierowanie wózkiem powinno być cofnięte w razie stwierdzenia, że kierowca nie przestrzega bezpiecznej eksploatacji wózka, a w szczególności gdy spowodował zagrożenia zdrowia lub życia ludzi.

Poruszanie się po drogach publicznych wymaga prawa jazdy odpowiedniej kategorii.

ZABRONIONE JEST !

• Przeciążanie wózka ponad dopuszczalną nośność (udźwig).

• Podnoszenie ludzi na widłach lub innym osprzęcie wózka.

• Pozostawianie wózka podnośnikowego z ładunkiem na uniesionych widłach.

• Podnoszenie ładunku na jednym zębie wideł.

• Wykonywanie kilku czynności jednocześnie np. jazdy i podnoszenie ładunku lub przechylanie masztu.

• Przewożenie ładunków niebezpiecznych bez właściwych środków ostrożności ( np.: butle z gazem bez kołpaków, balony szklane z niebezpiecznymi cieczami bez koszy, itp.).

• Wjeżdżanie na pomosty, stropy, do wagonów o niesprawdzonej wytrzymałości.

• Przebywanie osób pod uniesionym ładunkiem oraz w zasięgu pracy osprzętu wózka.

Zagrożenia na stanowisku pracy kierowcy wózka

i sposoby ochrony przed zagrożeniami

Kierowca wózka podczas pracy narażony jest na różne czynniki niebezpieczne

oraz szkodliwe czynniki fizyczne i chemiczne .

Czynniki niebezpieczne :

1. brak utwardzonej powierzchni dróg i składowisk,

2. zły stan nawierzchni (dziury, koleiny itp.),

3. brak odpowiedniego oświetlenia pomieszczeń, składowisk itp.,

4. nieprzestrzeganie przepisów przez użytkowników dróg,

5. przeciążenie wózków (w tym także doczepianie przyczep do wózków nie dostosowanych do tego przez producenta),

6. niewłaściwe ułożenie materiałów,

7. przewożenie osób na wózkach lub przyczepach nie przystosowanych do tego celu,

8. brak nadzoru nad czynnościami załadunku, podnoszenia itp.,

9. niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym (prowadzenie prac przy instalacji elektrycznej wózka przez osoby nie upoważnione),

10. zagrożenia pożarowe i wybuchowe wynikłe z iskrzenia instalacji elektrycznej w pomieszczeniach, w których znajdują się palne gazy, pary lub pyły,

11. zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi, ruchomymi i luźnymi oraz inne związane z właściwościami fizykochemicznymi ładunku,

12. zagrożenie poparzeniem przy przewozie ładunków chemicznych,

13. zagrożenie pożarem lub wybuchem przy przewozie materiałów niebezpiecz.

Czynniki fizyczne :

1. hałas, wywołany zbyt głośną pracą silnika, ale także warunkami pracy w sytuacji przekroczenia największego dopuszczalnego natężenia hałasu,

2. wibracja.

Czynniki chemiczne :

1. niebezpieczeństwo zatrucia spalinami lub oparami paliwa,

2. materiały pędne i smary (etylina, nafta, olej napędowy, oleje silnikowe),

3. przewożone substancje chemiczne grożące zatruciem przy niewłaściwym zabezpieczeniu.

W związku z powyższymi zagrożeniami kierowca wózka powinien :

1. przestrzegać obowiązujących przepisów i zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych i publicznych,

2. stosować środki ochrony osobistej, takie jak :

• kask ochronny,

• rękawice ochronne,

• okulary ochronne,

• odzież chroniącą przed kontaktem z kwasami,

• ochronniki słuchu (przy przekroczeniu NDN hałasu.

Opracował:

Zatwierdzam:

---