Upad艂o艣膰
Z Wikipedii
Upad艂o艣膰 - procedura wszczynana w razie niewyp艂acalno艣ci d艂u偶nika, polegaj膮ca g艂贸wnie na wsp贸lnym dochodzeniu roszcze艅 przez wszystkich jego wierzycieli. Upad艂o艣膰 to tzw. egzekucja uniwersalna prowadzona na rzecz wszystkich wierzycieli d艂u偶nika, ze wszystkich sk艂adnik贸w jego maj膮tku jednocze艣nie. Tym w艂a艣nie upad艂o艣膰 r贸偶ni si臋 od egzekucji syngularnej prowadzonej przez niekt贸rych tylko wierzycieli i tylko z poszczeg贸lnych sk艂adnik贸w maj膮tku d艂u偶nika. Trzecim w systematyce rodzajem egzekucji s膮dowej (wprowadzonym do procedury cywilnej w 2005 roku) jest egzekucja generalna w trybie art. 10641 i nast. kpc tj. egzekucja przez zarz膮d przymusowy. Egzekucja generalna lokuje si臋 niejako pomi臋dzy dwoma wcze艣niej wspomnianymi trybami egzekucji i posiada pewne cechy ka偶dej z nich i tak np. egzekucja generalna obejmuje skutkami zaj臋cia wszystkie sk艂adniki maj膮tku d艂u偶nika tak jak w przypadku egzekucji uniwersalnej, lecz jest prowadzona nie na rzecz wszystkich wierzycieli d艂u偶nika a jedynie na rzecz poszczeg贸lnych wierzycieli egzekwuj膮cych tj. posiadaj膮cych tytu艂 wykonawczy czyli analogicznie jak w przypadku egzekucji syngularnej.
Post臋powania upad艂o艣ciowe (w tym naprawcze) umo偶liwiaj膮 tak偶e restrukturyzacj臋 przedsi臋biorstwa d艂u偶nika (np. w drodze uk艂adu), a w niekt贸rych porz膮dkach prawnych (w tym tak偶e w Polsce) pozwalaj膮 pod pewnymi szczeg贸lnymi warunkami na zwolnienie d艂u偶nika z reszty d艂ug贸w.
W prawie polskim upad艂o艣膰 to post臋powanie przewidziane w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upad艂o艣ciowe i naprawcze, prowadzone w stosunku do d艂u偶nika (zwanego w ustawie "upad艂ym"), kt贸ry sta艂 si臋 niewyp艂acalny. Wszcz臋cie post臋powania upad艂o艣ciowego nast臋puje wskutek og艂oszenia upad艂o艣ci przez s膮d.
Dla wszcz臋cia post臋powania upad艂o艣ciowego wymagana jest zdolno艣膰 upad艂o艣ciowa (art. 5-9 puin) oraz niewyp艂acalno艣膰 d艂u偶nika (art. 10-12 puin).
Zdolno艣膰 upad艂o艣ciowa przys艂uguje co do zasady przedsi臋biorcom (art. 5 puin), kt贸rymi s膮 osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne posiadaj膮ce zdolno艣膰 prawn膮 (np. sp贸艂ki osobowe) prowadz膮ce we w艂asnym imieniu dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮 lub zawodow膮. Od 2009 roku zdolno艣膰 upad艂o艣ciow膮 posiadaj膮 tak偶e osoby fizyczne nieprowadz膮ce dzia艂alno艣ci gospodarczej - tzw. "Upad艂o艣膰 Konsumencka".
Niewyp艂acalno艣膰 w rozumieniu Prawa upad艂o艣ciowego i naprawczego po nowelizacji z maja 2009 roku - zachodzi je偶eli d艂u偶nik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowi膮za艅 pieni臋偶nych(art. 11 ust. 1 puin). Wymagalno艣膰 to stan, w kt贸rym wierzyciel ma prawn膮 mo偶no艣膰 偶膮dania zaspokojenia przys艂uguj膮cej mu wierzytelno艣ci (np. wskutek nadej艣cia terminu 艣wiadczenia). D艂u偶nika nie b臋d膮cego osob膮 fizyczn膮 uznaje si臋 za niewyp艂acalnego tak偶e w sytuacji, gdy jego zobowi膮zania przewy偶szaj膮 warto艣膰 maj膮tku, cho膰by na bie偶膮co wykonywa艂 swoje zobowi膮zania. Regulacja ta precyzyjniej definiuje niewyp艂acalno艣膰 faktyczn膮 (brak maj膮tku na pokrycie zobowi膮za艅), lecz z uwagi na brzmienie ust. 1 art. 11 puin, w rozumieniu obowi膮zuj膮cych przepis贸w - niewyp艂acalno艣膰 jest to偶sama z brakiem p艂ynno艣ci finansowej.
Dodatkowym warunkiem wszcz臋cia post臋powania upad艂o艣ciowego jest mo偶liwo艣膰 pokrycia jego koszt贸w z maj膮tku d艂u偶nika (art. 13 puin).
Post臋powanie upad艂o艣ciowe prowadzi si臋 w trybie upad艂o艣ci likwidacyjnej albo upad艂o艣ci uk艂adowej. Naczeln膮 zasad膮 prawa upad艂o艣ciowego i naprawczego jest "Zasada Optymalizacji" zawarta w art. 2 puin stanowi膮cym , i偶 "Post臋powanie uregulowane ustaw膮 nale偶y prowadzi膰 tak, aby roszczenia wierzycieli mog艂y zosta膰 zaspokojone w jak najwy偶szym stopniu, a je艣li racjonalne wzgl臋dy na to pozwol膮 - dotychczasowe przedsi臋biorstwo d艂u偶nika zosta艂o zachowane.".
Upad艂o艣膰 likwidacyjna ma na celu zasadniczo zbycie przedsi臋biorstwa upad艂ego i zaspokojenie wierzycieli z uzyskanych w ten spos贸b 艣rodk贸w. Upad艂o艣膰 uk艂adowa ma na celu restrukturyzacj臋 przedsi臋biorstwa upad艂ego w drodze uk艂adu i zaspokojenie wierzycieli w drodze jego wykonania.