Słownictwo XXI w
d.jedynak@uw.edu.pl www.chomikuj .pl jedynak h:materiały
26.01.2013 – test zaliczeniowy
29.09.2012
1.Wyraz , leksem , jednostka leksykalna.
a) wyraz w ujęciu potocznym
- wyraz = słowo , synonim txtu, wypowiedzi , najważniejszy element języka
-wymiana wypowiedzi /synonim/
b) dla językoznawców termin nieprecyzyjny , intuicyjny , często odrzucany
c) określenie:
-od spacji ( kryterium zapisu)
- fonetycznie( jako element systemu = słowo+ jego odmiany)/logicznie/akcent
WYRAZ TEKSTOWY – wyraz jako element tekstu
LEKSEM – wyraz jako element systemu
2.Kryteria wyodrębniania wyrazów w txt i systemie.
GRAFICZNE – ciąg znaków zawarty pomiędzy spacjami
FONETYCZNE –wyraz jako ciąg fonemów, z jedną sylabą akcentową
STRUKTURALNE -ciąg fonemów którego nie można rozbić , poprzestawiać lub skrócić bez zmiany znaczenia
MORFOLOGICZNE – wyraz jako ciąg fonemów, w trakcie odmiany przyjmujemy jeden zestaw końcówek
SKŁADNIOWE- minimalna część tekstu, mogąca pełnić funkcję poprawnego wypowiedzenia
SEMANTYCZNE- najmniejsza całość znaczeniowa , któremu możemy przypisać znaczenie
R.Laskowski [EWOJP]
WYRAZ – najmniejsza , względnie samodzielna jednostka językowa ,zdolna do spełniania jakieś funkcji syntaktycznej i może samodzielnie lub w połączeniu z innym wyrazem stanowić człon wypowiedzenia , lub wypowiedzenie
JEDNOSTKA LEKSYKALNA- ciąg elementów wyróżniających się ,mających znaczenie globalne --->IDIOMY/ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE. Są niepodzielne semantycznie.
a) ciągłe :
Pojedyncze elementy graficzne
b) nieciągłe:
Idiomy
Nieciągłe czasowniki „….. się”
3.Ile jest wyrazów w języku polskim?
a)dane psycholingwistyczne
Zasób słów przeciętnego Polaka wynosi ok. kilkanaście tysięcy słów , używanych czynnie. Biernie , osoby wszechstronnie wykształcone znają ok. 100 tys. słów. Większość ludzi -> bierna znajomość ok 30 tys. słów
b)dane leksykograficzne
SJP – zawiera około 125 tys. haseł
4.Słownictwo wspólnoodmianowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu.
Kryteria :
-odmiana ogólna – odmiany środowiskowe , zawodowe itp.
-granice współczesności
- problem okazjonalizmów ,indywidualizmów , potencjalizmów ( zdrobnienia/zgrubienia)
-granica pomiędzy wyrazami a formami wyrazowymi i wariantami wyrazów.
-odrębność formy(?)
-czasowniki dokonane i niedokonane
-rzeczowniki odczasownikowe
- z końcówką „-ący”
-czasowniki z „się”
5.Leksykologia jako dyscyplina językoznawcza.
LEKSYKOGRAFIA – najstarszy dział językoznawstwa w którym podjęto badania nad statystyką ilościową
- konkordancje txt – spis zw. alfabet w danym txt. + lokalizacja + kontekst
-indeksy – alfabetyczna lista wyrazów występujących w txt. , częstotliwość + lokalizacja
- słowniki frekwencyjne – bez lokal. Kontekstów , podają częstość wyrazów w txt.
ZALEŻNOŚCI STATYSTYCZNE DOT. WYRAZÓW WG ZIPF`A
-im krótszy -> tym częściej występuje w txt
- im bardziej wieloznaczny -> jw.
- im starszy -> jw.
-zapożyczenia -> jw.