1. podaj współczesne cele rolnictwa

dostarczenie żywności (w określonej ilości, jakości i trwałości); uzyskiwanie dochodu i zysku; produkcja substytutów (surowców mineralnych - nieodnawialnych); ochrona środowiska; zdrowotność ludzi i zwierząt; zatrudnienie mieszkańców obszarów wiejskich;

2. podaj historyczna definicje rolnictwa

rolnictwo - to powiązany ze sobą zespół dziedzin i dyscyplin naukowych agronomii, inżynierii rolniczej, ochrony środowiska, ogrodnictwa, rybactwa, technologii żywienia i żywności, medycyny weterynaryjnej, zootechniki uprawiających szereg specjalności. Wszystkie te dyscypliny opierają się o podstawowe nauki przyrodnicze i techniczne, a także społeczne.

3. jak kształtuje się powierzchnia użytków rolnych w Polsce, wyjaśnij różnicę pojęć: struktura obsiewów, struktura użytków rolnych, struktura użytkowania ziemi

UR zajmuje 54% powierzchni kraju (na 31,3 mln ha): GO 41,8% (zasiewy 34,4%, ugory i odłogi 7,4%), sady 0,8%, użytki zielone 11,4%;

LASY 29,1%, POZOSTAŁE 16,9%

struktura zasiewów - % udział poszczególnych roślin w ogólnej powierzchni GO, czyli zasiewów.

struktura UR - % udział poszczególnych rodzajów użytków w całej powierzchni UR;

4. podaj definicje i rodzaje plonów ze względu na czas pozostawiania na polu

Plon główny - zasiewy pozostające przez weszką część okresu wegetacyjnego, dostarczają plon główny i uboczny

Plon międzyplon - ścierniskowy, ozimy, wysiewka poplonowa, uprawa dodatkowa na zielona masę roś trzeciej w ciagu 2 lat miedzy 2 plonami głównymi lub głównym i wtórnym

Plon wtórny - zasiewy uprawiene po międzyplonie ozimym.

5. co to jest plenność, podaj używane w rolnictwie jednostki

plenność - zdolność roślin do wytwarzania określonego plonu - użytecznych części przeznaczonych na cele spożywcze, paszowe, przemysłowe, nawozowe. Wyrażamy ja w jednostkach: masy (tona, dt, kg) uzyskanej w ciągu roku z jednostki m2, ar, hektar w formie plonu głównego lub międzyplonu.

1. możliwość regulowania naświetlenia łanu

-czynne - w szklarniach i inspektach;

-bierne - uprawa roślin określonego typu, asymilacji, ustawieniu liści, ich rozmieszczeniu; stosowanie odpowiedniej obsady roślin na powierzchni; południowy siew; usuwanie chwastów; wczesne przecinki i przerywki buraka; dobór terminu siewu roślin zgodny z fotoperiodyzmem.

2. znaczenie światła w rozwoju roślin

Światło jest potrzebne roślinie do: przeprowadzenia procesu fotosyntezy(5% energii cieplnej zużywanej na ten proces); transportowanie asymilatów od liści do organów spichrzowych i pobieranie wody (75% energii);

Światło ważne jest dla RDD i RDK

3. podaj opis rośliny rozwijającej się przy słabym oświetleniu

W przypadku roślin dnia długiego słabe oświetlenie powoduje, że rośliny wytwarzają więcej korzeni i liści ale nie wytwarzają kłosów.

U roślin spichrzowych np. u buraka powoduje znaczne zmniejszenie masy korzeni, spada też masa liści, ale wolniej niż korzeni.

4. co to są rośliny dnia długiego i krótkiego? wady roślin dnia krótkiego? dlaczego łatwiej uprawiać u nas rośliny dnia długiego

Rośliny dnia krótkiego RDK zakwitają jeśli fotoperiodyzm (czas oświetlenia w ciągu doby) jest krótszy niż 12 godzin. Jeżeli okres oświetlenia jest dłuższy — rośliny nie kwitną, lecz pozostają w stadium wegetatywnym. Krytyczna długość dnia nie jest jednakowa dla wszystkich RKD, lecz zależy od gatunku (lub nawet odmiany) rośliny i może wahać się od 11 do 15 godzin.np. kukurydza, proso, soja. W roślinach krótkiego dnia zachodzą w ciemności reakcje chemiczne wrażliwe na światło, które pobudzają kwitnienie. [ma to związek z systemem fitochromowym. Światło hamuje przebieg tych reakcji i tym samym powstrzymuje kwitnienie. Żeby rośliny krótkiego dnia zakwitły, należy je zaciemnić na odpowiednio długi okres, gdyż tylko w takim przypadku reakcje owe przebiegną do końca i spowodują zakwitnięcie. Skrócenie tego okresu nawet o kilka minut powstrzymuje kwitnienie. Przedłużenie natomiast nie ma wpływu na zakwitniecie

Rośliny długiego dnia kwitną wtedy, kiedy dzienny okres oświetlenia (fotoperiod) jest dłuższy od krytycznego; jeżeli jest krótszy — rośliny pozostają w stadium wegetatywnym. Długość okresu krytycznego nie jest stała, lecz podobnie jak u RKD zależy od gatunku rośliny i waha się od 8 do 15 godzin. Do grupy tej należy wiele roślin rocznych, kwitnących w lecie oraz roślin dwuletnich np: szpinak, burak cukrowy

5. jak można regulować temp gleby

CZYNNE:

-zwiększyć ilość substancji organicznej (wzrost ilości mikroorganizmów, intensyfikacja egzotermicznych procesów w glebie),

-odprowadzenie nadmiaru H2O (melioracje),

-zabiegi uprawowe zmniejszające parowanie (zmniejszają straty ciepła, zmiana barwy gleby - zmniejsza albedo),

-zmniejszenie zacienienia gleby (niszczenie chwastów),

-osłony leśne i zadrzewienia sródpolne,

BIERNE:

-dobór gatunków i odmian określonych warunków klimatycznych,

-dostosowanie terminów siewu i zbioru do panujących temperatur,

6. uszkodzenia zimowe roślin (podaj krótkie wyjaśnienia)

-niska temp brak okrywy śnieżnej powoduje wymarzanie (rośliny SA jesno zielone)

-zamarzanie i odmarzanie gleb- wysadzanie roślin, rozrywanie korzeni, osłabianie węzła krzewienia

-gruba pokrywa śnieżna- wyprzenie( rośliny brunatnieją)

-woda stojąca- wymakanie(brunatnieją)

-grzyby pasożytnicze- pleśń śniegowa( rośliny sczerniałe, pokryte nalotem)

-wiatry wysuszające- wysmalanie(rośliny spopielone)

-przymrozki-wymarzanie

7. co to są przymrozki, kiedy występują, dla których roślin są szczególnie groźne?

Jest to spadek temp min do 0 stopni oraz poniżej przy średniej temp dobowej wyższej od 0 stopni. Wyróżniamy: wiosenne, letnie, jesienne i zimowe. Rośliny wrażliwe na przymrozki: brukiew, buraki, truskawki, ziemniaki

Odporne: marchew

Z punktu widzenia okresu wegetacyjnego (druga definicja)

-spadek temperatury minimalnej do i poniżej 0°C w okresie ze średnią dobową temperaturą wyższą od 5°C

Pod wpływem przymrozku:

-buraki wykazują zdolność do pośpiechowatości

-u rzepaku pękają łodygi i zanika główny pęd

-u tytoniu objawy uszkodzeń mogą pojawić się dopiero po pewnym czasie

-przymrozki w końcowej fazie wegetacji zielonych łęcin ziemniaka mogą powodować zubożenie bulw w skrobie i zmniejszyć ich trwałość

W miąższu jabłek pojawiają się plamy obniżające jakość owoców.

8.jak można zapobiegać wymarzaniu ozimin?

Przed wymarzaniem chroni: dobry siew (głębokość), nawożenie P/Ca bez nawozu N, termin siewu.

9. przykładowe temperatury wymarzania roślin

żyto -20stC, pszenica -17stC

10. od czego zależy długość danej fazy rozwojowej roślin (przykład)

Na długość okresu kiełkowania u buraka wpływa temperatura np. temp 4-5 st C - okres kiełkowania trwa ponad 20 dni, temp 10 st C - 8-9 dni, temp 15 st C - 4 dni.

Zależy od ilości światła, które jest potrzebne do fotosyntezy, do przenoszenia asymilatów, wody, transpiracji. Np. jęczmień który jest rolna dnia długiego i jeśli nie będzie dostatecznie doświetlony to nie utworzy kwiatostanów, ma wtedy dużo liści mniej łodyg i dużo korzeni. Natomiast proso, roślina dnia krótkiego przy dużym naświetleniu tworzy dużo mniej kłosów, ma bardzo dużo łodyg i więcej korzeni i liści.

1. co to jest rola, warstwa próchniczna orna?

rola - wierzchnia warstwa gleby; warstwa uprawna gleby, podlegająca bezpośredniemu działaniu narzędzi rolniczych i jest podłożem dla roślin;

warstwa próchniczna - część gleby mająca dużo substancji organicznej zhumifikowanej; widać wyraźne przejście w profilu zarówno w barwie, jak i w zawartości węgla;

2. jak można kształtować ilość próchnicy na danym polu?

w latach 1940-50 wynosiła 20-22cm; w latach 1950-60 wynosiła 25-30cm, obecnie ma nie mniej jak 30cm, ale nie więcej jak 50cm

wykonując orkę pogłębiającą + dobre nawożenie stwarzamy warunki do powiększenia poziomu próchnicy

3. jaka jest optymalna miąższość warstwy ornej

Optymalna miąższość to 35cm. Powyżej 40cm powoduje spadek plonu.

4.definicje: gęstość gleby, gęstość fazy stałej; w jakich granicach może zmieniać się udział poszczególnych faz w glebach mineralnych?

Gęstość gleby suchej jest to masa 1 cm3 gleby wysuszonej w temp 105 C o nienaruszonym układzie naturalnym, waha się  od 1,1-1,9g/cm3
Gęstość polowa masa 1 cm3 gleby świeżo pobranej z pola o nienaruszonym układzie naturalnym i aktualnej wilgotności, zmienna zawartość wody powoduje że Gp jest labilna.
Gęstość fazy stałej - stosunek suchej fazy stałej gleby do jej objętości. =2,65 g/cm3 waha się od 2,3-2,9 zależy od składu mineralogicznego gleby i od zawartości części organicznych.

W dobrze uprawianej glebie ornej faza stała zajmuje ok.50% objętości gleby w poziome akumulacyjnym, z czego ok. 45% stanowią części mineralne a ok.5% części organiczne
-faza stała-jej gęstość dla gleb mineralnych wynosi 2,65g/cm3

-gęstość gleby suchej w glebach mineralnych waha się w granicach 1,1-1,8g/cm3

5. jak definiujemy układ gleby

układ gleby - przestrzenne ułożenie cząstek jej fazy stałej w jednostce objętości; określamy masą suchą gleby w g/cm3 (gęstość gleby).

Wyróżniamy następujące układy gleby: naturalne, nadane (luźny, zagęszczony, zbity)

6. podaj definicje układu luźnego, zagęszczonego i zbitego

luźny - uzyskiwany podczas spulchniania (np. orka, bronowanie); zmniejsza się ilość fazy stałej w jednostce objętości; dobry jesienią; wzrasta ilość porów dużych, spada ilość porów małych i średnich; poprawa warunków powietrznych; pogorszenie warunków wodnych; gęstość gleb: 0,9-1,2g/cm3;

zagęszczony - występuje w wyniku naturalnego zagęszczenia (opady) lub działania rolnika (wałowanie) przejazdów ciągników; wzrasta udział fazy stałej w jednostce objętości; gęstość gleb: 1,3-1,5g/cm3; spada ilość porów dużych, wzrasta ilość porów małych; poprawa stosunków wodnych; pogorszenie stosunków powietrznych;

zbity - uzyskiwany przy nadmiernym zagęszczeniu (ulewy, przejazd maszyn po mokrych glebach); nadmierny udział fazy stałej; gęstość gleb: 1,6-2,0g/cm3; spada porowatość ogólna; całkowita redukcja porów dużych; utrudnia przenikanie korzeni; brak tlenu dla korzeni; poprawa warunków wodnych;

1.co to jest tekstura i struktura roli?

tekstura - wzajemny układ przestrzenny; jest to sposób ułożenia cząstek elementarnych (agregatów), brył i bryłek, z których zbudowana jest gleba. Wyróżniamy teksturę luźna, niespoistą i związaną spoistą.

struktura - stan gleby, w którym cząstki elementarne tworzą zlepione skupiska (agregaty) określonych kształtów i wymiarów; jest trwałością agregatów.

2. co wpływa korzystnie a co negatywnie na strukturę gleby

Czynniki niszczące strukturę: mechaniczne (opady), fizyko-chemiczne, chemiczne (Na+, K), woda (nadmiar->rozklejanie).

Czynniki tworzące agregaty: koloidy organiczne i mineralne (żele, kwasy humusowe), stan uwilgotnienia, temperatura (zamarzanie i rozmarzanie), mikroflora i mikrofauna, ciśnienie korzeni, czynnik uprawy roli, różnoziarnistość.

3. jaki wpływ ma struktura na porowatość gleby

Struktura gleby wpływa na rozpadanie się na oddzielne części - agregaty. Powstają wtedy agregaty <0,5mm(pyłkowe), 5-15mm (orzechowe), 1-5mm(bryłkowe), 0,5-15mm(ziarniste). Sklejanie takich agregatów ma wpływ na tworzenie struktury gruzełkowatej czyli takiej, w której znajdują się pory kapilarne gromadzące wodę. Woda ta pobierana jest przez rośliny.

Struktura gruzełkowata ma odpowiednią zwięzłość, lepkość i plastyczność.

4. jakie rodzaje por wyróżniamy w porowatości ogólnej, jaka jest ich funkcja?

Wyróżniamy następujące rodzaje por:

grube szybkodrenujące >50; grube wonlodrenujące 50-10; średnie 10-0,2; drobne <0,2;

pory dzielimy na :
-kapilarne-maja zdolność podnoszenia wody
-niekapilarne - większe od kapilarnych, ale nie mające zdolności podnoszenia wody
Ppry kapilarne dzielimy na:
-duże makropory - średnica większa niż 0,0085mm,wypelnione zwykle powietrzem a tylko okresowo wodą
-średnie, mezopory - średnica 0,0002-0,0085,wypelnione powietrzem lub woda dostępna dla roślin
-drobne, mikropory - średnica mniejsza niż 0,0002,wypelnione woda niedostępna dla roślin

5. podaj główne pozycje przychodów i rozchodów w bilansie wodnym pola

Przychody: opad atmosferyczny „O”, dopływ boczny Wob, podsiąk kapilarny;

Rozchody: odpływ grawitacyjne, odpływ boczny Wspł, odpływ powietrza, parowanie „P”, transpiracja;

Rozchód/Przychód: H2O hygroskopowa

Z1 + O + Wob = P + T + Wspł + Z2

6.co to jest woda niedostępna, od czego głownie zależy jej ilość w glebie? co to jest woda użyteczna, podaj jej parametry? jakie znasz systemy nawodnień? jaka powinna być dobowa dawka polewowa?

H2O niedostępna - otacza drobne ziarenka iłu, wciska w małe przestrzenie i wiąże z glebą dużymi siłami, przez co system korzeniowy nie może jej pobrać. Ilość wody niedostępnej w glebie zależy od ilości części spławialnych. Im więcej części spławialnych, tym więcej wody niedostępnej.

H2O dostępna dla roślin - zależy od głębokości lustra wody;

Woda użyteczna dla roślin to ta woda zebrana w porach o śr powyżej 0,2 , z której mogą korzystać rośliny.

Dobowa dawka nawodnieniowa to 10-20mm.

Typy nawodnień:

kroplowe, deszczowane (zraszanie), podsiąkowe, zalewowe, stokowe, bruzdowe;

---