ELEKTROKARDIOGRAFIA

Kompendium dla słuchaczy Wydziału Elektroradiologii

Opracowała Bożena Ostrzycka

na podstawie:

W. i Z. Sadowscy : Zaburzenia rytmu

E. Braunwald : Heart Disease

B. A. Dąbrowscy : Podręcznik elektrokardiografii

Elektrokardiografia

Analiza zapisu ekg

Załamki „P” pochodzenia zatokowego

1. „P” dodatni w I i II, ujemny w aVR.

2. częstość rytmu zatokowego

• prawidłowa (60-100) lub zwolniona, przyspieszona

• miarowość (niemiarowość oddechowa, bezładna).

Załamki „P” wykazują związek z zespołami QRS.

• częstość „P” = QRS i odstęp PQ<=0,s.

rytm zatokowy z prawidłowym przewodzeniem p-k.

• częstość „P” = QRS i odstęp PQ>0,2s

rytm zatokowy z blokiem I^o

• częstość „P” >QRS z zachowanym związkiem P i QRS

rytm zatokowy z blokiem p-k II^o

• częstość „P” = QRS z poszerzonymi i zniekształconymi QRS

rytm zatokowy z blokiem odnogi lub wiązek lewej odnogi pęczka Hisa

4. Załamki „P” wykazują okresowy (nie stały) związek z zespołami QRS.

• częściowe rozkojarzenie p-k z pobudzeniami zatokowymi przewiedzionymi

• zaawansowany blok p-k II^o

• częstoskurcz komorowy z pobudzeniami zatokowymi przewiedzionymi

• Załamki „P” nie wykazują związku z QRS (rytm zatokowy nie kontroluje czynności komór)

• częstość p>QRS - blok III^o

Załamki „P” pochodzenia pozazatokowego.

1. Po analizie kształtu i osi załamka ustalić czy odpowiada:

• rytmowi przedsionkowemu bądź wędrującemu rozrusznikowi od węzła zatokowego do p-k

• wstecznemu pobudzeniu przedsionków przez ektopiczny ośrodek węzłowy lub komorowy

• oznaczenie częstości określa charakter rytmu pozazatokowego

• rytm zastępczy

• rytm czynny

Brak załamków „P”.

1. migotanie przedsionków (fala f, niemiarowa czynność komór)

2. migotanie przedsionków (fala f, miarowa czynność komór)

• częstość QRS>60/min - napadowy częstoskurcz węzłowy

• częstość QRS<60/min - blok III^o

• trzepotanie przedsionków (fala F, czynność miarowa przy stałym, niemiarowa przy zmiennym przewodzeniu p-k)

• Rzekomy brak załamka „P”

• załamek „P” ukryty w zespole ST-T

• załamek „P” kryjący się w zespole QRS ( w rytmach węzłowych)

Zaburzenia czynności węzła zatokowo-przedsionkowego.

1. Prawidłowy rytm zatokowy

• 60 - 100/min. (zał. „P” zawsze dodatni I, II, ujemny aVR)

• Przyspieszony rytm zatokowy

• 100 - 160-200/min. (zał. „P” zawsze dodatni w I,II, ujemny w aVR)

• cykl PP najczęściej zmienny

• Zwolnienie zatokowe

• PQ >= 0,2s.

• Niemiarowość zatokowa

• różnica cyklu PP >= 0,6s.

• stały kształt załamka „P” i czasu PQ

• częstość rytmu zwykle między 45-100/min.

• Wędrowanie rozrusznika

• zmienny kształt załamków „P” z zachowaniem cech ich zatokowego pochodzenia

• różnice cyklu PP z częstością rytmu 45-100/min

• odstęp PQ może być krótszy w fazie zwolnienia rytmu ale zawsze PQ>0,2s.

Przedsionkowe zaburzenia rytmu serca.

1. Ekstrasystole przedsionkowe.

• przedwczesne w stosunku do częstości rytmu zatokowego

• czas sprzężenia PP^' stały

• załamek „P” ma odmienny kształt w porównaniu z załamkiem „P” pochodzenia zatokowego

• Napadowy częstoskurcz nadkomorowy (6 i więcej pobudzeń)

• załamek P^' ma inny kształt niż P zatokowe

• częstość rytmu 150-250/min.

• zespoły QRS o prawidłowym kształcie (wyjątki: bloki odnóg, preekscytacja)

• Częstoskurcz przedsionkowy z blokiem (PAT z blokiem)

• częstość P^' w 80% przypadków 140-220/min.

• w połowie przypadków rytm przedsionków niemiarowy

• załamki P^' o małej amplitudzie, często spiczaste rozdzielone linią izoelektryczną we wszystkich odprowadzeniach

• Trzepotanie przedsionków.

• miarowa fala trzepotania (fala F )- „zęby piły)

• częstość fali F 250-350/min.

• częstość i miarowość komór zależy od przewodzenia p-k

• kształt QRS może być zmienny

• Migotanie przedsionków.

• fala migotania ( f ) o zmiennej amplitudzie, czasie trwania i kształcie - częstość 400-700/min

• Całkowicie niemiarowa czynność komór

Komorowe zaburzenia rytmu.

1. Ekstrasystolia komorowa.

• typowo: QRS > 0,2s. ,przedwczesne, istotne zmiany ST-T

• RBBB z lewej komory, LBBB z prawej komory

• para - 2 kolejne pobudzenia komorowe

• salwa - 3 do 5 pobudzeń komorowych

• Przyspieszony rytm komorowy.

• rytm 60-110/min często nie miarowy

• szerokość QRS >= 0,2s.

• charakterystyczna obecność pobudzeń złożonych

• niemal stałe występowanie rozkojarzenia p-k

• samoistne ustępowanie z częstymi nawrotami

• Częstoskurcz komorowy.

• poszerzone i zniekształcone QRS ze zmianami ST-T(>0,2s.)

• częstość rytmu 140-250/min ( miarowy RR)

• nagły początek i koniec napadu

• Trzepotanie komór.

• QRS 180-250/min sinusoidalny kształt

• Migotanie komór.

• QRS 150-500/min chaotyczne niemiarowe wychylenia o zmiennej amplitudzie

Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i śródkomorowego.

1. Blok przedsionkowo-komorowy I^o

• wydłużenie czasu przewodzenia p-k ponad normę dla wieku i częstości rytmu PQ > 0,2s max 0,22s P:QRS 1:1

• Blok przedsionkowo-komorowy II^o

• typ bloku - periodyka Wenckenbacha, Mobitz I - postępujące wydłużenie PQ aż do zablokowania przewodzenia p-k

• najkrótsze PQ po wypadnięciu QRS a najdłuższe przed wypadnięciem

• największy przyrost wydłużenia PQ przy drugim przewiedzionym pobudzeniu po przerwie

• stopniowe skracanie przyrostu wydłużenia PQ co powoduje stopniowe skracanie RR

• typ bloku - Mobitz II

• okresowe zablokowanie pobudzenia przedsionków ( z wypadnięciem QRS) bez wydłużenia odstępu PQ

• Blok przedsionkowo-komorowy III^o ( całkowity )

• zupełne przerwanie przewodzenia między przedsionkami i komorami

• częstość p > QRS

• Blok prawej odnogi pęczka Hisa (RBBB)

• zespół QRS >= 0,12s

• wtórne zmiany ST-T (obniżenie ST,ujemny T)

• kształt QRS w V_1-2 typu rSR, rsR^',rR^'

• szeroki zawęźlony załamek S w I, V_5-6

• Blok lewej odnogi pęczka Hisa (LBBB)

• zespół QRS >= 0,12s

• szeroki zawęźlony R w I, aVL, V_5-6 (bez Q i S)

• wtórne zmiany ST-T (obniżenie ST, ujemny T)

Blok niezupełny prawej lub lewej odnogi - to samo poza QRS < 0,12s i > 0,1s

Przerost przedsionków i komór.

1. Przerost prawego przedsionka (P- pulmonale)

• amplituda „P” w II, III,aVF, V₁ >= 2,5mm

• „P” spiczasty niekiedy z zawęźlonym ramieniem wstępującym

• Przerost lewego przedsionka ( P - mitrale)

• czas załamka „P” > 0,1 lub 0,12s

• dwugarbny kształt w I, aVL lub aVF oraz lewokomorowych, w V₁dwufazowy (faza ujemna głębsza niż 1mm lub dłuższa niż 0,04s)

• Przerost prawej komory

• V₁ - R >7mm S < 2mm

• Zwrot ujemny > 0,04s

• Obniżenie ST i ujemny T gdy R > 5 mm

• V₅ lub V₆ - R < 5mm S > 7mm

• R_V1+S_{V5 -V6} > 10,5mm

• R_aVR > 5mm

• Przerost lewej komory

• R_V1 + S_III >25mm

• R_aVL > 11mm ( pozioma pozycja serca)

• R_aVF > 26mm (pionowa pozycja serca)

• Przedsercowe : S_V1 + R_V5-6 >= 35mm

• S_V1 >= 24mm

• R_V5-6 >= 26mm

• pomocnicze kryteria: głębokie Q w aVL, I, V₆ ze wzrostem R w V₁

• zespół QS w V₁ nawet V₂

• niesymetryczny kształt załamka T

Elektrokardiograficzna lokalizacja zawału.

LOKALIZACJA ZAWAŁU	Patologiczny załamek Q
Przegrodowy	V1, V2
Przedni	V3, V4
Przednioprzegrodowy	V1-4
Boczny	I, aVL, V6
Przednioboczny	I, aVL, V3-6
Rozległy przedni	I, aVL, V1-6
Wysoki boczny	I, aVL, ( wstęga wyżej)
Dolny	II, III, aVF
Koniuszkowy	II, III, aVF = w jednym lub wielu od V1-4
Tylny	Wysokie, szerokie R w V1-2
Prawej komory	Uniesienie ST w V3R, V4R, V5R

Wg Braunwalda.

---