IMMUNOMODULACJA
procesy biologiczne , preparaty wzmagające odpowiedź immunologiczną
1. Immunostymulatory endogenne (naturalne, biomodulatory):
→ cytokiny,
→ TNF-α,
→ INF-γ,
→ czynniki wzrostu dla komórek szpiku: GM-CSF, G-CSF, M-CSF,
→ poliwalentne preparaty immunoglobulin,
→ tuftsyna
→ hormony grasicze: tymozyna, tymulina, tymopentyna, grasiczy czynnik
humoralny
Interferony-α,β,γ
znajdują zastosowanie w leczeniu chorób wirusowych i nowotworowych u ludzi
Komercyjnie dostępną postacią INF-γ jest rekombinowany INF-γ-1b-Imukin
wskazania:
- przewlekła choroba ziarniniakowa
nawracające ropne zakażenia dróg oddechowych, skóry I tkanek miękkich (spowodowany upośledzoną zdolnością fagocytów do zabijania bakterii)
- próby leczenia chorób infekcyjnych
AIDS
zwiększa zdolność makrofagów do niszczenia zarazków wewnątrz- I zewnątrzkomórkowych
przewlekłe zakażenie wirusem Epsteina-Barra
w postaci trądu charakteryzującej się anergią odpowiedzi immunologicznej
próby w leczeniu nowotworó:
przewlekła I ostra białaczka szpikowa
choroba limfoproliferacyjna
przerzutowy rak nerki
próby w leczeniu chorób autoagresyjnych
rzs
atopowe zapalenie skóry
Mechanizmy działania przeciwwirusowego INF:
wpływ na translację genomu wirusa do specyficznych białek wirusowych
aktywacja układów enzymatycznych o działaniu przeciwwirusowym:
kinaza białkowa hamująca syntezę białek
2′5′ syntetaza oligoadenylowa enzymatyczna degradacja RNA wirusów
Wskazania :
- białaczka włochatokomórkowa
- brodawczaki krtani
- mięsak Kaposiego
występuje głównie u osób z upośledzoną odpornością zwłaszcza w przebiegu AIDS, objawy na skórze, błonach śluzowych i węzłach chłonnych , skuteczność leczenia IFN zaobserwowano zwłaszcza po zastosowaniu dużych dawek (30-35 mln j.)
- przewlekłe zapalenie wątroby typu B
- przewlekłe zapalenie wątroby typu C
- rak nerki - u około 15% obserwowano reakcję na leczenie
- czerniak złośliwy - poprawę stanu zdrowia obserwowano u 20-40% chorych
- stwardnienie rozsiane
Uzasadnieniem stosowania IFN-β może być obserwacja że, aktywność choroby uwarunkowana może być obecnością przetrwałych lub utajonych wirusów w oun. Stwierdzono ponadto, że u chorych na SM synteza IFN-α przez makrofagi, monocyty, limfocyty B i komórki NK , INF-β przez nabłonki i fibroblasty jest upośledzona, przeprowadzone w 1981 roku badania potwierdziły że u osób z zaawansowaną postacią SM , którym dokanałowo podawano IFN-β występowała mniejsza liczba zaostrzeń
Objawy niepożądane:
-zespół grypopodobny (flu-like syndrom) występujący po 6-72 godzinach od rozpoczęcia terapii: wzrost temperatury ciała do 39-40 °C, dreszcze, bóle głowy, mięśni i stawów, ustępujący nieco po paracetamolu
- inne objawy: złe samopoczucie, brak apetytu, nudności, wymioty, biegunki,
duże dawki IFN mogą działać toksycznie na oun- zawroty głowy, zaburzenia orientacji, depresja, napady padaczkowe, śpiączka, encefalopatia,
INF działa mielosupresyjnie - leukopenia, małopłytkowość i niedokrwistość
IL-1
Rola w patogenezie chorób:
- jest czynnikiem wzrostowym dla komórek białaczkowych
- IL-1 jest wytwarzana przez komórki nowotworów: rak tarczycy, jajników, żołądka, może być autokrynnym czynnikiem wzrostowym komórek raka żołądka i tarczycy
- dożylne wstrzyknięcie powoduje zwiększenie stężenia PAF, prostaglandyn i NO w surowicy - substancji mających zdolność rozszerzania naczyń i mogących wywoływać wstrząs u zwierząt doświadczalnych
- w komórkach maziówki indukuje wytwarzanie kolagenazy, w chondrocytach - metaloproteinaz i proteoglikanów, stymuluje proliferację ludzkich osteoblastów, stymuluje resorpcję kości i hamuje proces kostnienia, ma znaczenie w patogenezie rzs
- IL-1 rola w patogenezie wrzodziejącego zapalenia jelit i chorobie Crohna, indukuje przez prostaglandyny i IL-8 uszkodzenie ściany jelit i nacieczenie przez aktywowane neutrofile i makrofagi
- odgrywa rolę w patogenezie cukrzycy insulinozależnej,
- obniża ciśnienie tętnicze, upośledza skurcz mięśnia sercowego, wzrost przepuszczalności naczyń krwionośnych
- zwiększa wytwarzanie surowiczego amyloidu A, rola w patogenezie amyloidozy
Antagonista receptora IL-1 IL-1Ra, IL-1 receptor antagonist
ma zdolność wiązania się z receptorem dla IL-1 lecz nie aktywuje go, po zastosowaniu w warunkach in vitro i in vio obserwowano:
- zmniejszenie objawów wstrząsu u zwierząt z posocznicą E.coli lub
Staph. epidermidis
- zmniejszenie objawów paciorkowcowego zapalenia stawów
- opóżnienie wystąpienia spontanicznej cukrzycy u szczurów
- hamowanie proliferacji komórek białaczkowych w o. i p. białaczce
szpikowej
- wydłużenie przeżycia przeszepionego serca u myszy
IL-2
stosowanie dużych dawek IL-2
⇒ 6x zwiększenie liczby limfocytów we krwi obwodowej, aktywację komórek LAK in vivo
małe dawki IL-2 są najskuteczniejsze w wysoce immunogennych nowotworach: rak nerki, czerniak
rak nerki- odpowiedź na IL-2 obserwowano zarówno u chorych po nefrektomii i chemioterapii lub radioterapii jak i u chorych wcześniej nie leczonych 20% powodzenia, nie ma praktycznie reakcji u chorych z wywiadem ponad 24 miesiące i przerzutami (więcej niż dwa ogniska przerzutowe)
- czerniak złośliwy
w monoterapii IL -2 całkowitą remisję uzyskano w 3% przypadków
Il-2 może zmniejszać ryzyko nawrotu białaczki po przeszepieniu autologicznego szpiku
Objawy niepożądane stosowania IL-2:
- wieloukładowy zespół zwiększonej przepuszczalności naczyń włosowatych:
uszkodzenie komórek śródbłonka, przenikanie białek osocza i płynów do przestrzeni pozanaczyniowej (hipotonia, uogólnione obrzęki zwiększenie masy ciała, duszność,oliguria) - objawy te ustępują wkrótce po zaprzestaniu stosowania Il-2
- objawy rzekomogrypowe
- bradykardia zatokowa, migotanie przesionków, częstoskurcz nadkomorowy, blok przedsionkowo-komorowy
- powikłania płucne (duszność, niewydolność oddechowa, obrzęk śródmiąższowy płuc
- ostra niewydolność nerek
- objawy niewydolności tarczycy
- niedokrwistość, leukopenia, przejściowa limfopenia eozynofilia,
małopłytkowość
- zmiany psychiczne
Rola IL-2 w adoptywnej immunoterapii nowotworów
jest to forma immunoterapii biernej, polega na podawaniu dożylnie aktywowanych in vitro komórek o właściwościach cytotoksycznych (najczęściej do tej pory stosowano LAK)
LAK - są to limfocyty , które w wyniku inkubacji z IL-2 są zdolne do efektu cytotoksycznego w stosunku do komórek nowotworowych bez udziału antygenów MHC.
po inkubacji 2-4 dniowej komórek limfocytów w obecności IL-2 uzyskane komórki LAK podaje się dożylnie w czasie około 30 min (1,8-18.4 x 1010 komórek LAK na cykl) + równocześnie IL-2 w celu zapewnienia dalszej proliferacji przeszczepionych komórek LAK
Wyniki: u około 10-15 procent uzyskano remisję całkowitą lub częściową,
Cytotoksyczność komórek LAK wykazano między innymi przeciw izolowanym komórkom: mięsaka tkanek miękkich, mięsaka kościopochodnego, gruczolakoraka okrężnicy, jajnika, trzustki, chłoniaka, raka przełyku, raka nadnerczy.
Objawy uboczne terapii z zastosowaniem komórek LAK i IL-2:
niedokrwistość wymagająca przetoczeń, eozynofilia, duszność, podwyższenie temperatury, nudności lub wymioty, biegunka, trombocytopenia, komórki LAK są zdolne do niszczenia limfocytów , monocytów, komórek szpiku, komórek nabłonka rogówki, komórek śródbłonka.
Czynnik stymulujący kolonie granulocytarno-makrofagowe GM-CSF
jest czynnik krwiotwórczy wzrostowy, wpływa na wielopotencjalne komórki macierzyste szpiku i na ukierunkowane komórki krwiotwórcze układu granulocytarno-makrofagowewgo
GM-CSF (Molgramostim, Leucomax-Sandoz, Schering-Plough)
stosowany w leczeniu:
- wrodzonych i nabytych neutropenii,
- niedokrwistości aplastycznej i zespołów mieloplastycznych,
- w łagodzeniu powikłań związanych z mielosupresyjnym działaniem
leków przeciwnowotworowych i radioterapii,
- w przyspieszeniu regeneracji układu krwiotwórczego po przeszczepieniu
szpiku
- cykliczna neutropenia i wrodzona agranulocytoza
- niedokrwistość aplastyczna
- ostre białaczki szpikowe i limfoblastyczne
GM-CSF skraca okres neutropeni po chemioterapii,
zwiększa populację komórek białaczkowych znajdujących się w fazie S
cyklu podziałowego ( w fazie tej działają cytarabina i inne pbiałaczkowe)
- przeszczepianie szpiku kostnego
GM-CSF przyspiesza odtwarzanie hematopoezy po przeszczepieniu
auto- i allogenicznego szpiku,
- podanie po 24 godzinach od przeszczepu GM-CSF skraca czas
neutropeni,
- skraca czas hospitalizacji
- zmniejsza zapotrzebowanie na antybiotyki u chorych po wykonaniu
autoprzeszczepu,
stosowanie GM-CSF może być celowe zwłaszcza u chorych, u których stwierdza się opóźnienie w regenercji hematopoezy po przeszczepieniu auto- lub allogenicznego szpiku
Objawy niepożądane:
bóle kostne i mięśniowe, gorączka, dreszcze, nudności, biegunka, zmęczenie i bóle głowy, zapalenie żyły po podaniu dożylnym, niekiedy skórne reakcje alergiczne, rzadko reakcje anafilaktyczne, ostra niewydolność oddechowa, zwiększona przepuszczalność naczyń włosowatych z retencją płynu, przesiękiem do jamy opłucnej i worka osierdziowego oraz hipoproteinemią
Czynnik stymulujący kolonie granulocytarne (G-CSF)
stymuluje proliferację i różnicowanie komórek prekursorowych lini granulocytarnej (CFU-GM i CFU-G), w obecności IL-3 pobudza proliferację komórek wielopotencjalnych i prekursorów megakariocytów,
stosowane rekombinowane postacie tego czynnika (Filgrastim - Neupogen i Lengrastim - Granocyte)
- chemioterapia nowotworów
,
skraca czas trwania neutropeni u chorych po przeszczepieniu szpiku, jego stosowanie zmniejsza częstość występowania powikłań infekcyjnych i antybiotykoterapię po przeszczepieniu szpiku allo- lub autologicznego, zwiększa liczbę wielopotencjalnych komórek krwiotwórczych we krwi obwodowej chorych leczonych cytostatykami
- ostra białaczka szpikowa
przyspiesza regenerację granulocytów chorych na ostrą białaczkę szpikową leczoną dużymi dawkami cytarabiny i idarubicyną
- wrodzone i nabyte neutropenie
- AIDS
do objawów występujących u chorych należą leukopenia, zaburzenia czynnościowe limfocytów, granulocytów, monocytów co doprowadza do zakażeń oportunistycznych, stosowanie G-CSF zwiększało 10 razy liczbę granulocytów i umożliwiało utrzymywanie tych wartości jeśli lek dalej był stosowany w dawkach podtrzymujących
Objawy uboczne:
bóle kostne, stany zapalne skóry, zapalenie drobnych naczyń, splenomegalia, rzadko odczyny anafilaktyczne
Leczenie immunoglobulinami
preparaty zawierające w stężonej postaci przeciwciała występujące normalnie w populacji dawców, przygotowywane z pełnej krwi od 8-15 tysięcy dawców, po wyłączeniu obecności wirusów, zawierać muszą co najmniej 96% IgG, których rozkład odpowiada rozkładowi w normalnej surowicy, jest to ważne z powodów:
immunoglobuliny każdej podklasy IgG są zdolne do wiązania się z drobnoustrojem (bakterią, wirusem)
Wskazania do stosowania immunoglobulin:
- pierwotny zespół niedoboru przeciwciał:
wrodzona agammaglobulinemia (typ Bruton′a)
- wtórny zespół niedoboru przeciwciał;
- rozrosty nowotworowe układu siateczkowo-śródbłonkowego (ch. Hodgkina, szpiczak, choroba Waldenstroma), terapia immunosupresyjna, splenektomia, utrata białek
- ostre zakażenia bakteryjne i wirusowe: posocznica, zap. otrzewnej, zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych
- profilaktyka przeciwwirusowa: w ospie wietrznej, odrze, różyczce,wirusowym zapaleniu wątroby typu A
- samostna plamica małopłytkowa
preparaty liofilizowane + płyn do rozpuszczania
Przeciwskazania:
- u chorych z wybiórczym niedoborem IgA, którzy posiadają przeciwciała klasy IgA,
- u chorych którzy w przeszłości b. ciężko reagowali na dożylne lub domięśniowe podawanie immunoglobulin ludzkich
Należy uważać aby nie podawać immunoglobulin równoczasowo ze szczepionkami, przeciwciała nabyte biernie mogą interferować z replikacją wirusa zawartego w szczepionce, od której zależy odpowiedź immunologiczna pacjenta.
Szczepionka zawierająca wirus powinna być podana conajmniej trzy tygodnie przed lub trzy miesiące po podaniu immunoglobulin.
Działania niepożądane:
uczucie zmęczenia, ból głowy, mięśni, dreszcze, nudności, uczucie duszności w klatce piersiowej, hipotonia, zapaść
Preparaty: Bioglobulina, Intraglobin, Pentaglobin, Sandoglobulin
LNI - ludzkie normalne immunoglobuliny, przygotowane z plazmy pochodzącej co najmniej od 1000 dawców, przebadanych w kierunku Hbs, anty HIV, HIV2, HCV, antygenu Hbs
oprócz preparatów domięśniowych dostępne są także preparaty dożylne IVIG. które w wyniku zastosowanych metod oczyszczania pozbawione są możliwości łączenia się w agregaty, co doprowadza do reakcji anafilaktycznych.
Wyciąg z grasic cielęcych TFX-Jelfa
Fiolka z liofilizatami
działanie:
zwiększa odporność miejscową i ogólną, hamuje procesy autoagresji, zmniejsza ujemne skutki stosowania leków cytostatycznych i immunosupresyjnych w stosunku do układu krwiotwórczego
Wskazania:
- zespoły chorobowe przebiegające z pierwotnym lub wtórnym niedoborem odporności
- stymulacja układu immunologicznego w chorobach nowotworowych
- przewlekłe, agresywne zapalenie wątroby
- rzs
- wtórne (jatrogenne, po radioterapii) zaburzenia hemopoezy
2. Immunostymulatory bakteryjne i izolowane z grzybów
Lipopolisacharydy
Dipeptyd muramylowy
polisacharydy
Preparaty zawierające zabite bakterie:
Broncho-vaxom, Biostim, Panodin, Esberitox
Broncho-vaxom - kapsułki zawierające wyciąg antygenów najczęściej spotykanych bakterii: H. influenzae, Diplococcus pneumoniae, K. pneumoniae, K. ozanae, Staphylococcus aureus,
wpływa pobudzająco na mechanizmy naturalnej obrony organizmu:
stymuluje makrofagi, wpływa na populację komórek limfoidalnych, uczynnia limfocyty T do zwiększonej produkcji limfokin, pobudza limfocyty B oraz przyspiesza ich przechodzenie w plazmocyty, wzmaga produkcję przeciwciał, zwiększa ogólną odporność organizmu na najczęściej spotykane zakażenia układu oddechowego:
Wskazania:
zapobiegawczo u chorych z częstymi zakażeniami dróg oddechowych, zapalenia migdałków podniebiennych, gardła, krtani, zatok obocznych nosa, ucha środkowego
3. Immunostymulatory syntetyczne:
lewamizol, imutiol
cymetydyna, retinoidy, polinukleotydy
Immunoterapia nowotworów
Strategie stosowane w immunoterapii nowotworów
1. AKTYWNA IMMUNOTERAPIA
a. antygeny nowotoworowe jako "szczepionki"
b. anty-idiotypy
2. ADOPTYWNA IMMUNOTERAPIA
a. TIL (limfocyty naciekające nowotwór), LAK (aktywowane limfokinami komórki zabijające)
b. TIL, LAK modyfikowane
3. TERAPIA GENOWA
a. transfekcja genów cytokin do limfocytów
b. transfekcja genów cytokin do komórek nowotworowych
4. BIERNA IMMUNOTERAPIA
a. przeciwciała monoklonalne
b. przeciwciała monoklonalne jako nośniki:
- radioizotopy
- toksyny
- leki
Inna forma adoptywnej immunoterapii - stosowanie limfocytów uzyskanych z guza nowotworowego i inkubowanych in vitro z IL-2 są to komórki nazwane TIL (tumor infiltrated lymmphocytes)
komórki TIL - są to w największej ilości komórki Tc, ponadto limfocyty T pomocnicze - nie mające właściwości cytotoksycznych a zdolne do wydzielania limfokin, najczęściej izolowane z guza złośliwego, można je namnożyć in vitro inkubując z IL-2, tak namnożone komórki TIL są 50-100 razy skuteczniejsze w leczeniu nowotworów u myszy niż komórki LAK Zdolne są one do niszczenia dużych guzów, których nie są w stanie zniszczyć komórki LAK.
Marzenie - stworzenie szczepionki przeciwnowotworowej, bo osobnicza odpowiedź przeciwnowotworowa może być spowodowana przez antygeny nowotworowe, które są rozpoznawane jako obce przez system immunologiczny gospodarza ale spełnione muszą być następujące warunki:
nowotwór musi posiadać nowe epitopy nie występujące na normalnych komórkach, system obronny musi być odpowiednio aktywowany do odpowiedzi na te nowe antygeny
aktywna immunoterapia
przewiduje immunizację komórkami nowotworowymi w nadziei na powstanie nowej lub wzmożonej odpowiedzi immunologicznej przeciwko antygenom nowotworowym, przygotowanie szczepionki:-napromieniowywano komórki nowotworowe i podawano z adiuwantami w celu wywołania silnej odpowiedzi immunologicznej, adiuwanty wzmacniają odpowiedź immunologiczną oddziaływując na komórki systemu immunologicznego,
inna forma-zastosowanie genetycznie zmodyfikowanych komórek nowotworowych (na drodze mutagenezy prowadzącej do wytworzenia immunogennych wariantów komórek nowotworowych, do wytworzenia szczepionek pnowotworowych wykorzystano: tranfer genów, zakażenie wirusem infekcyjnym, mutagenezę, najnowsze techniki inżynierii genetycznej prowadzą do powodowania sekrecji cytokin przez komórki nowotworowe co doprowadza wzmocnienia prezentacji antygenów nowotworowo-swoistych lub wzmocnienia procesu aktywacji limfocytów nowotworowo-swoistych,
przykład konstrukcji szczepionek przeciwnowotworowych: wyizolowano szereg antygenów glikoproteinowych z melanomy np. melanoferryny p97 - użycie jako szczepionki zrekombinowanego wirusa krowianki u którego występowała ekspresja białka gp 97 powodowało wzrost odporności przeciwko komórkom melanomy u gryzoni i małp,
inna metoda to wakcynacja rekombinowanymi drobnoustrojami - zastosowanie wirusów rekombinacyjnych lub rekombinantów mykobakterii jeko wektorów - w następstwie infekcji wektorem dochodzi do wewnątrz komórkowego wytwarzania antygenu, a w wyniku ekspresji antygenu w kontekście antygenów klasy I i II MHC dochodzi do indukcji CTL jak i komórek pomocniczych Th
adiuwanty immunologiczne, powodują wzrost odpowiedzi immunologicznej na antygeny:
powodują efekt umiejscowienia (depot effect) czyli sekwestracja antygenu, powolne uwalnianie i fagocytoza przez makrofagi oraz inne komórki prezentujaće antygen
aktywacja makrofagów
aktywacja komórek T i B
do najnowszej generacji adiuwantów należą;
niejonowe kopolimery L121, które aktywują makrofagi i powodują doczepienie antygenu do frakcji lipidowo-wodnej
Detox, zawierający monofosforyl lipidu A(analog szkieletu ściany mycobacterium), glikozydy i alkaloidy roślin tropikalnych , frakcje komórkowe bakterii z rodzaju Corynebakterium, Mycobakterium i Nocardia
Terapia genowa
- transfekcja obcych genów co doprowadza indukowania ekspredsji nowych genów w nowotworach (wprowadzenie do nowotworu allogenicznych genów klasy i MHC np. gen Ld klasy I MHC wprowadzony do lini H2b raka płuc Lewisa powodował, że komórki te zostały odrzucane a ich tumorogenność została osłabiona
-transfekcja genów wirusowych, kodujących białka o wysokiej immunogenności indukującej silną odpowiedź przeciwwirusową do komórek nowotworowych
-wprowadzenie do komórek nowotworowych genów cytokin - wiele cytokin wytwarzanych przez komórki nowotworowe indukowało lokalny stan zapalny, w wyniku czego dochodziło do eliminacji i odrzucania nowotworu,
po wprowadzeniu do nowotworu genów Il-2 komórki nowotworowe wydzielały tę cytokinę , powodowało to regresję dużego inokulum komórek nowotworowych, stwierdzono znaczny naciek tkanki nowotworowej przez limfocyty
po wprowadzeniu do komórek nowotworowych genu dla IFN-γ stwierdzono, że następuje indukcja produktów genów MHC klasy I i klasy II, a perwnych wypadkach powodowło to odrzucenie nowotworu
po transfekcji genu TNF-α komórki nowotworowe rosły wolniej a po transplantacji były odrzucane u syngenicznych zwierząt
Terapia komórkami naciekającymi nowotwór TIL
w wielu nowotworach stwierdza się obecność normalnych komórek limfocytarnych TIL, komórki wykorzystane w podobnym modelu jak komórki LAK wykazują większą skuteczność, założenie: limfocyty naciekające nowotwór potrafią swoiście rozpoznawać antygeny w kontekście cząsteczek układu MHC na komórkach nowotworu i po powtórnym umieszczeniu ich w organizmie będą wykazywały zdolność do naciekania skupisk komórek nowotworowych, wprowadzony do komórek TIL gen np. dla TNF potęgował przeciwnowotworowe działanie komórek TIL, Limfocyty TIL miały pełnić rolę konia trojańskiego bo wprowadzone do komórek guza lokalnie produkowały TNF w lokalnie dużych stężeniach, inne geny wprowadzone do komórek TIL np. IL-2, IL-4, INF-γ, który miałby aktywować właściwości cytotoksyczne TIL i stymulować ekspresję cząsteczek MHC klasy I na komórkach guza
Wyciąg z grasic cielęcych TFX-Jelfa
Fiolka z liofilizatami
działanie:
zwiększa odporność miejscową i ogólną, hamuje procesy autoagresji, zmniejsza ujemne skutki stosowania leków cytostatycznych i immunosupresyjnych w stosunku do układu krwiotwórczego
wskazania:
- zespoły chorobowe przebiegające z pierwotnym lub wtórnym niedoborem odporności
- stymulacja układu immunologicznego w chorobach nowotworowych
- przewlekłe, agresywne zapalenie wątroby
- rzs
- wtórne (jatrogenne, po radioterapii) zaburzenia hemopoezy
2. Immunostymulatory bakteryjne i izolowane z grzybów
Lipopolisacharydy
Dipeptyd muramylowy
polisacharydy
Preparaty zawierające zabite bakterie:
Broncho-vaxom, Biostim, Panodin, Esberitox
Broncho-vaxom - kapsułki zawierające wyciąg antygenów najczęściej spotykanych bakterii: H. influenzae, Diplococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae, Klebsiella ozanae, Staphylococcus aureus,
wpływa pobudzająco na mechanizmy naturalnej obrony organizmu
stymuluje makrofagi, wpływa na populację komórek limfoidalnych, uczynnia limfocyty T do zwiększonej produkcji limfokin, pobudza limfocyty B oraz przyspiesza ich przechodzenie w plazmocyty, wzmaga produkcję przeciwciał, zwiększa ogólną odporność organizmu na najczęściej spotykane zakażenia układu oddechowego:
Wskazania: zapobiegawczo u chorych z częstymi zakażeniami dróg oddechowych, zapalenia migdałków podniebiennych, gardła, krtani, zatok obocznych nosa, ucha środkowego
3. Immunostymulatory syntetyczne:
lewamizol, imutiol
cymetydyna, retinoidy, polinukleotydy
Adiuwanty
związki, które podane razem z antygenem, wzmagają przeciwko niemu odpowiedź immunologiczną, badź indukują odpowiedź immunologiczną przeciwko antygenowi, który podawany bez adiuwantu jest nieiimunogenny
Odczulanie
Ma na celu uzyskanie zmniejszenia lub ustąpienia objawów uczulenia u alergików.
Wielokrotne iniekcje wielokrotnie wzrastających dawek alergenów, stosowane zwłaszcza w leczeniu sezonowego nieżytu nosa, astmy atopowej, alergii na jady owadów
wskazania:
uczulenie na jad owadów, roztocze, kurz domowy, pyłki roślin
alergiczny sezonowy I całoroczny nieżyt nosa
gorączka sienna
astma oskrzelowa atopowa z przewlekłymi objawami, kiedy inn metody leczenia okazują się nieskuteczne
Korzystne efekty odczulania na układ immunologiczny alergika:
- indukcja przeciwciał blokujących IgA, IgG, uniemożliwiających wiązanie się z alergenem IgE
- osłabienie przyrostu swoistych IgE, które narastają w sezonie zwiększonego narażenia na alergen
- zwiększenie aktywności limfocytów pomocniczych
- osłabienie mechanizmów efektorowych: spadek deganulacji komórek tucznych (redukcja wydzielania histaminy), osłabienie proliferacji limfocytów, osłabienie produkcji cytokin- co doprowadza do zmniejszenia objawów natychmiastowej I późnej reakcji alergicznej
Odzculanie przeprowadza się u osób w przedziale wieku 5-45 lat
- Nie odczulamy chorych, uczulonych na alergeny możliwe do eliminacji z otoczenia (pokarmy, sierść zwierząt)
- Osoby kwalifikujące się do odczulania winny wykazywać dodatnie testy skórne, podwyższone swoiste IgE na dany alergen, dodatni wywiad alergologiczny, ewentualnie dodatnie wyniki prowokacyjne
stosować tylko u osób z chorobami atopowymi
Odczulanie powinno być prowadzone odpowiednio długo 3-4 lata
Odczulanie na pyłki może być stosowane okresowo, przed sezonem pylenia, ale przez kilka lat z rzędu
Szczepionki:
- dawki (jednostki Noona - 1911 pierwsze próby odczulania, PNU - protein nitrogen unit) odpowiednio duże aby skuteczne
- nie poleca się kojarzenia w jednej dawce więcej niż 3-4 alergenów
- najbardziej skuteczne szczepionki monowalentne
Przeciwskazania:
u chorych , u których w ostatnim okresie wystąpił ataka astmy nie ustępujący po inhalacji
unikać podczas ciąży
ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznych, konieczność zestawu przeciwstrząsowego
Postępowanie:
adrenalina domięśniowo blisko miejsce zastrzyku alergenu
aminofilina, hydrokortizon