OCHRONY ŚRODOWISKA
ŚRODOWISKO - to ogól elementów przyrodniczych w tym także przekształconych w wyniku przez działalność człowieka, a w szczególności powierzchnie ziemi, krainy, wody, powietrze itp., a także wzajemne oddziaływanie pomiędzy nimi.
Elementy przyrodnicze
Relacje zachodzące przyrodzie
Wzajemne oddziaływanie pomiędzy nimi
Te które powstały w sposób pierwotny jak i te które zostały przekształcone przez człowieka
Przykładowe wyliczenie elementów przyrodniczych
Ochrona i kształtowanie środowiska - to podjęcie lub zaniechanie działań w celu zachowania lub przywrócenia równowagi przyrodniczej
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego
Kształtowanie środowiska i gospodarczymi zasobami z zasadą równoważonego rozwoju
Funkcja restytucyjna - przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego
Funkcja prewencyjna - funkcja zapobiegawcza, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Zrównoważony rozwój - to rozwój społeczno-gospodarczy w którym występuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej dla współczesnego i przyszłego pokolenia. Konstytucja RP art. 5
Kompensacja przyrodnicza - to zespół działań obejmujących np. roboty budowlane, zalesienie, rekultywacja ziemi lub zadrzewienie, ma to wszystko prowadzić do przywrócenia równowagi i wyrównania szkód dokonanych w środowisku.
Organy ochrony środowiska - stanowią organy administracji powołane do wykonania zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska, stosowanie do ich własności określonej w dziale I, tytule VII.
Wójt, Burmistrz, Prezydent miasta, Starosta, Sejmik województwa, Marszałek województwa, Wojewoda, Minister właściwy do spraw środowiska, Generalny dyrektor ochrony środowiska, Regionalny dyrektor ochrony środowiska
Organy inspekcji ochrony środowiska -Główny inspektor ochrony środowiska, Wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska wchodzące w skład zespolonej administracji wojewódzkiej, (zadania wykonują) :
Sejmiki województwa i Marszałek województwa
Podstawowe zadania inspekcji ochrony środowiska :
Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska
Kontrola przestrzegania decyzji ustalających korzystanie ze środowiska
Ekologia - to nauka biologiczna o gospodarce przyrody w jej ekosystemie, o strukturze i funkcjonowaniu żywej przyrody i obejmuje całość zjawisk dotyczących wzajemnych zależności między organizmami ich zespołami a ich żywym i naturalnym środowiskiem.
Trzy kierunki badań ekologicznych :
Autekologia - badania nad zmianami poszczególnych gatunków
Populacjologia - ekologia populacji, badania działań i ingerencji człowieka
Biocenologia - bada strukturę i dynamikę ekosystemu [biocenozę (zwierzęta, sawanna) i biotop (środowisko) ]
Sozologia - nauka zajmująca się podstawami ochrony przyrody i jej zasobów oraz zapewnieniem trwałości jej użytkowania, nauka o przyczynach i następstwach w naturalnych i przekształconych przemian zachodzących w wyniku działalności człowieka.
Temat 3 Przesłanki ochrony środowiska
Biologiczne - utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemu
Społeczne - wymuszenie od podmiotów gospodarczych troski o środowisko
Ekonomiczne - dematerlizacja towarów, konsumpcji i rozwój technologii
SYSTEM PRAWA KRAJOWEGO - Konstytucja RP ( akty niższego rzędu są potrzebne, akty hierarchicznie niższego rzędu, konstytucje cechuje stabilność)
Analiza uregulowań :
Grupa przepisy ogólne artykułu 2 i 7 Konstytucji RP
Grupa zrównoważonego rozwoju artykuł 5 Konstytucji RP
Grupa przepisy regulujące władze publiczne artykuł 68 paragraf 4
Grupa rozwiązywanie dotyczące prawa i obowiązki jednostek artykuł 86 Konstytucji RP
Grupa regulacja dopuszczalności ograniczeń praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska artykuł 31
Artykuł 74 Ust. 1 Bezpieczeństwo ekologiczne
Ust. 2 Ochrona środowiska jest obowiązek władz publicznych
Ust. 4 Władze publiczne wspierają działania obywatela na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska
Prawo ochrony środowiska (Rozdział -> Dział -> Artykuł ->Tytuł)
- o ochronie środowiska 27.04.2001
- o ochronie przyrody 16.04.2004
- ustawy wodne, geologiczne i górnicze, grunty rolne i leśne, lasy, rybołówstwa
Rozporządzenia
ustaw w celu ich wykonania ( wydawane na podstawie ustaw)
prawo miejscowe na obszarze działania na poszczególnych jednostek podziału terytorialnego ( województw, Starost, gmin) np. Rezerwat Przyrody
SYSTEM PRAWA MIEDZYNARODOWEGO
prawo oraz relacje pomiędzy państwami i organizacjami
prawo umów międzynarodowych
OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ (System prawa wspólnotowego)
w istocie znaczna cześć dokonanych ostatnio w Polsce zmian prawa ochrony środowiska stanowi konsekwencje realizacji zobowiązań przewidzianych wspomnianym układem.
Standardy jakościowe i ilościowe - w celu przestrzegania tych standardów jakości tworzone są programy dotyczące ochrony środowiska, obowiązek prowadzenia pomiarów wielkości emisji, substancji i energii.
Ochrona powietrza (j) - ocena jakości powietrza i obserwacja zmian tzn. państwowego monitoringu środowiska
Ochrona wód (j, i)
Ochrona wód geologicznych i górniczych (geotermalne i solanki)
Ochrona powierzchni zmieni (ustawa o ochronie gruntów ornych i leśnych)
Ochrona przed hałasem ( jest emisją i zanieczyszczeniem)
Ochrona kopalni (geologiczne i górnicze)
Ochrona zwierząt oraz roślin
Odpowiedzialność w ochronie środowiska
Cywilna - obejmuje zapobieganie grożącej szkodzie, a ponadto konsekwencji wpływu rozwiązań ochronnych na wartość nieruchomości oraz sposób korzystania z niej.
Karna - dotyczy przede wszystkim sytuacji w których rodzaj i wielkość naruszenia środowiska podlega karze.
Administracyjna - organy administracji publicznej nakazy, zakazy określonego zachowania się np. wstrzymania działalności.
Pojecie szkody - uszczerbek majątkowy w prawem chronionych dobrach, za którą odpowiedzialność ponosi dłużnik
Związek przyczynowy - pomiędzy szkodą a zdarzeniem, musi zachodzić normalny związek przyczynowy
Odpowiedzialność odszkodowawcza
kontraktowa, konsekwencja niewykonania
pokontraktowa, ściśle określona jako dyrektywa
oparta na zasadzie winy
oparta na zasadzie ryzyka
oparta na zasadzie tzn. produktu niebezpiecznego
Artykuł 322 - przewiduje stosowanie przepisu kodeksu cywilnego
- ma odpowiedzialność na zasadzie ryzyka
Ustawa 2007 roku o zapobieganiu szkodą środowisku i ich naprawie
po raz pierwszy podano definicje szkody w środowisku
„zanieczyszczający płaci” zasada
Skutki prawne objęcia ochrona
Ponosi przedsiębiorca odpowiedzialny za szkodę
Ponosi skarb państwa jeśli nie wskazano przedsiębiorcy
Periodyzacja dziejów prawnej ochrony o środowisku w Polsce :
Okres 1- od początku państwowości polskiej od połowy XVI wieku <okres zalążków prawnej ochrony opartej na prawie zwyczajowym, a zwłaszcza systemie regaliów> przywileje, uprawnienie władcy
Okres 2- od połowy XVI wieku do połowy XIX wieku charakteryzuje się włączeniem pewnych elementów ochronnych do przepisów głównie stanowionych, odnoszących się przede wszystkim do leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa
Okres 3- od połowy XIX wieku do I wojny światowej określony najczęściej okresem konserwatorskiej ochrony przyrody
Okres 4- międzywojenny (1918-1939) kiedy od ochrony konserwatorskiej dochodzi ochrona biocenotyczna i pojawiają się pierwsze elementy ochrony planistycznej.
Konserwatorska - stan który mamy teraz, ochrona pojedynczych elementów
Biocenotyczna - ochrona lasów, ogrodów i gatunków występujących na tym obszarze
Planistyczna - ochrona całego krajobrazu np. Puszcza Kampinoska
Okres 5- obejmuje ochronę środowiska od II wojny światowej do przełomu ustrojowego, decydują role uchwał o ochronie przyrody i przyjęcia zadań ochrony przyrody.
Obowiązują regulacje prawne :
Ustawa 27 kwietnia w 2001 roku prawo ochrony środowiska
Ustawa 2004 roku o ochronie przyrody
Ustawa z dnia 21 grudnia 1874 roku Franciszek Józef wprowadził zakaz wybierania i psucia jaj i gniazd wszystkich ptaków dziko żyjących oprócz ptaków drapieżnych.
Prawo krajowe
-konstytucja
-ustawy
-rozporządzenia
-prawo miejskie
Prawo wspólnotowe
-unia europejska
-komisja europejska
-parlament europejski
Prawo międzynarodowe
-umowy międzynarodowe
-konwencje
rozporządzenia
decyzje
dyrektywy
ONZ
Rada europejska