Strumienie ruchu
A - ruch generowany, jego źródłem są terminale (np. abonenci), rozdziela się na ruch wewnętrzny (F) i ruch generowany wychodzący (G)
B - ruch przychodzący, jego źródłem są inne centrale. Rozdziela się na tranzytowy (T) i przychodzący końcowy (K)
Q - ruch końcowy, sumaryczny strumień którego ujściem są terminale. Składa się z ruchu wewnętrznego (F) i ruchu przychodzącego końcowego (K)
R - ruch wychodzący, jego ujściem są terminale innych central sieci, składa się z ruchu generowanego wychodzącego (G) i ruchu tranzytowego (L).
F - część ruchu generowanego, którego ujściem są terminale tej samej centrali
G - część ruchu generowanego, którego ujściem są terminale innej centrali
K - część ruchu przychodzącego, którego ujściem są terminale rozpatrywanej centrali
T - część ruchu przychodzącego, którego ujściem są terminale innych central sieci
Intensywność wywołań, natężenie ruchu
Intensywność wywołań - całkowita liczba zgłoszeń kierowanych do abonenta na jednostkę czasu.
Jednostką jest 1/t (t - jednostka czasu, zazwyczaj minuta). Oznaczenie: λ
Natężenie ruchu:
- chwilowe - ilość połączeń istniejących jednocześnie na danym odcinku
- średnie - średnia arytmetyczna z wartości wszystkich chwilowych natężeń ruchu na danym odcinku w kolejnych chwilach obserwacji.
Średnie natężenie ruchu:
1) A = λ ∙ h
λ - średnia liczba zgłoszeń na jednostkę czasu
h - średni czas trwania połączenia
2)
T - okres obserwacji
tk - czas trwania k-tego połączenia
c - ilość zestawionych połączeń
Jest jeszcze kilka innych wzorków ale wszystkie w wyniku dają zawsze i tak to samo, więc analizę pozostawiamy czytelnikowi
Jednostką średniego natężenia ruchu jest Erlang (Erl), czyli jedna połączenio-godzina na godzinę (najprościej mówiąc - stosunek czasu zajętości do czasu obserwacji).
1 Erl = 60 PM (połączenio-minuty)
1 Erl = 36 CCS (Hundred Call Seconds)
Sprawność systemu
Wszystkie zgłoszenia napływające do systemu stanowią ruch oferowany. Nie wszystkie połączenia kończą się rozmową. Zgłoszenia nie obsłużone stanowią ruch stracony. Ruch zakończony zestawieniem połączenia stanowią ruch załatwiony. Z punktu widzenia systemu usługa została zrealizowana niezależnie od tego, czy połączenie zakończy się rozmową, czy nie (np. zajęte albo abonent nie odbiera).
Sprawność użytkowa systemu:
cr - liczba zgłoszeń, które zakończyły się rozmową
c - całkowita liczba zgłoszeń
Godzina największego ruchu
Jest to okres 60 kolejnych minut w ciągu doby, podczas którego średnie natężenie ruchu jest największe. Aby wyznaczyć średnie natężenie ruchu w GNR, potrzebny jest współczynnik skupienia.
cd - liczba połączeń wychodzących z danej grupy źródeł w ciągu doby
c - liczba połączeń wychodzących z danej grupy w ciągu godziny największego ruchu
T - czas obserwacji
Systemy załatwiania ruchu
Podział systemów ze względu na załatwianie ruchu
System ze stratami zgłoszeń - zgłoszenie napotykające na blokadę jest tracone i nie jest dalej obsługiwane. Przyjmuje się, że czasy trwania tych połączeń są równe 0. Nie ma kolejki (czyli cp = 0, gdzie cp - długość kolejki)
Systemy z opóźnianiem zgłoszeń - po napotkaniu blokady urządzenie oczekuje w poczekalni na zwolnienie niezbędnych zasobów. Natychmiast po zwolnieniu zasobów rozpoczyna się obsługa oczekującego zgłoszenia. Przyjmuje się, że liczba miejsc w kolejce jest wystarczająco duża (cp = ∞ ).
Systemy mieszane - mające cechy obydwu powyższych, ale przyjmuje się, że ilość miejsc w poczekalni jest ograniczona (0 < cp < ∞).
Miara jakości obsługi:
- współczynnik blokady (natłoku)
Tb - czas blokady
T - czas obserwacji
- współczynnik strat
cs(T) - liczba zgłoszeń straconych
cz(T) - liczba zgłoszeń załatwionych
c(T) - całkowita liczba zgłoszeń w czasie T
Klasyfikacja systemów - notacja
Notacja A.M. Lee:
A/B/N/cp/S
A - rodzaj wejściowego strumienia zgłoszeń
B - typ rozkładu czasów obsługi
N - liczba stanowisk obsługi
cp - pojemność poczekalni
S - liczba źródeł ruchu
Możliwe opcje:
A M - strumień poissonowski, D - zgłoszenie regularne deterministyczne, G - brak założeń
B M - rozkład wykładniczy czasu obsługi, D - stały czas obsługi, G - dowolny rozkład
N tu jakaś liczba całkowita
cp jakaś liczba całkowita (0 - bez poczekalni, brak wartości - nieskończenie duża kolejka)
S jakaś liczba całkowita (jak nie ma podanej oznacza nieskończoną ilość źródeł ruchu)
Strumienie zgłoszeń
Jednorodne - charakteryzuje je zawsze jedna cecha i mogą być opisane jednoznacznie za pomocą:
Ciągu chwil napływu zgłoszenia
Ciągu przedziałów czasu między zgłoszeniami
Ciągu liczb pojawiających się zgłoszeń w zadanych przedziałach czasu
Niejednorodne - charakteryzują je przynajmniej dwie cechy
Zawsze jedną z cech jest chwila napływu zgłoszenia
Pozostałe cechy wyróżniają dane zgłoszenie spośród innych różnych od niego zgłoszeń
Strumień prosty - cechy:
Stacjonarność - prawdopodobieństwo pojawienia się pewnej liczby zgłoszeń w jakimś przedziale czasu zależy tylko od długości tego przedziału, a nie zależy od jego położenia na osi czasu
Brak pamięci - dla dowolnych rozłącznych przedziałów czasu liczba zgłoszeń, które wystąpią w jednym z nich, nie zależy od liczby zgłoszeń zachodzących w pozostałych przedziałach
Pojedynczość - niemożność pojawienia się dwóch lub większej liczby zgłoszeń w tym samym czasie.
Strumień generowany przez nieskończoną liczbę źródeł ruchu strumień Poissona
Odstępy między zgłoszeniami w strumieniu Poissona są zmiennymi losowymi o charakterze wykładniczym.
Cechy strumienia Poissona:
- prawdopodobieństwo napływu „k” zgłoszeń w przedziale czasu „t”
- prawdopodobieństwo, że w czasie „t” nie pojawi się żadne zgłoszenie (czyli że czas do następnego zgłoszenia jest większy od „t” )
- prawdopodobieństwo, że w czasie „t” pojawi się zgłoszenie (czyli że czas do następnego zgłoszenia jest mniejszy lub równy „t”) - dystrybuanta
Ważne pojęcia
Równowaga statystyczna - w danym stanie prawdopodobieństwo nowego wywołania jest równe prawdopodobieństwu zakończenia obsługi jakiegoś innego wywołania. Intensywność strumienia wpływającego do jakiegoś stanu jest równa intensywności strumienia wypływającego z tego stanu.
Proces urodzin i śmierci - szczególny przypadek łańcucha Markowa. Dopuszcza tylko przejścia między stanami sąsiednimi. Czas może być ciągły lub dyskretny.
Prawo wiązki - przy łączeniu małych wiązek łączy w większe wiązki maleje współczynnik strat czyli rośnie średnia obciążalność łącza wiązki. Zakłada się wiązkę doskonałą ze stratami zgłoszeń i model Erlanga. Średnia obciążalność rośnie bardzo szybko dla małych wiązek, zaś bardzo powoli dla dużych wiązek. Łączenie wiązek jest kosztowne i skomplikowane technicznie, dlatego unika się wiązek zbyt dużych. W praktyce wiązki łączy się razem do wielkości 60-180 łączy.
Twierdzenie Closa - dwustronne trzysekcyjne pole komutacyjne Closa v(m,n,r) jest nieblokowalne w wąskim sensie wtedy i tylko wtedy, gdy m ≥ 2n-1.
ZADANIA
Zad. 1.
Zaobserwowano następujące cztery zajętości łącza (rysunek). Wyznaczyć średnią wartość natężenia ruchu telekomunikacyjnego.
Rozwiązanie:
1) A = λ ∙ h
λ = 4/10 (ilość połączeń do czasu obserwacji)
h = 6/4 (średni czas połączenia)
A = 6/10 [Erl]
2)
3)
Zad. 2.
Na wiązkę składającą się z 3 łączy oferowany jest ruch o średnim natężeniu 1 Erl. Zakładany, że ruch ma charakter Poissonowski, a wybór dowolnego łącza w wiązce jest losowy o rozkładzie równomiernym (czyli jednakowe prawdopodobieństwo wyboru dowolnego łącza). Czas zajętości (czas trwania rozmowy) wynosi średnio 2 minuty.
1) Oblicz prawdopodobieństwo, że czas pomiędzy zgłoszeniami jest mniejszy lub równy 2 minuty
2) Oblicz prawdopodobieństwo, że czas pomiędzy zgłoszeniami jest większy niż 2 minuty
3) Oblicz prawdopodobieństwo, że na pierwszym łączu zgłoszenie pojawi się wcześniej niż po upływie 2 minut.
Rozwiązanie:
1)
A = λ ∙ h
2)
3)
1