GM-CSF

- Produkt stymulacji limfocyta T

- Różnicowanie kom. pluripotencjalnych szpiku do granulocytów i monocytów

- Stymuluje osteoklasty (wzrost osteolizy)

- Promiażdżycowy

- Antynowotworowe (pobudza makrofagi do wydzielania interferonu α i TNF α, wzmaga ADCC)

G-CSF

- Różnicowanie linii granulacytowej

- Leczenie agranulocytozy, aplazji

M-CSF

- Różnicowanie linii monocytarnej

Erytropoetyna

- Glikoproteina, produkcja w nerce; ew. przez wątrobiaka

- Stymuluje CFU w kierunku erytrocytu

- Leczenie niedokrwistości w przewlekłej mocznicy

- Pozajelitowo powoduje nadciśnienie tętnicze

- Synteza globuliny w erytroblastach i uwalnianie retikulocytów

Trombopoetyna

- Receptor adekwatny dla czynnika wzrostu, EPO i PRL

- Kieruje do rozwoju megakariocyta

EGF - cz.w. naskórka

- Indukuje proliferację nabłonka (amfirybulina); także UV

- Różnicuje nabł. pęch. płucnych, stymuluje wzrost włosów

- Pat:> rak sutka

FGF - cz.w. fibroblastów

- około 18tu: aFGF (kwaśny), bFGF (zasadowy)

- działa przez fosfolipazę C > DAG IP₃

- Pat:> mięsaki łącznotk. i miażdżyca

- Gojenie ran, Rozwój płodu, Regeneracja tkanek, neurotroficzne działanie

NGF - cz.w. nerwów

- Regeneracja i rozwój nerwów; przekaźnictwo cholinerg.

- Wzrost liczby mastocytów

EDRF - cz.śródbłonkowy wywołujący rozkurcz

- NO

INTERFERONY

- Mechanizm przeciwwirusowy; związki peptydowe

- Działają auto, para, (i w leczeniu) endokrynnie

- Leczenie WZW, białaczki włochatokomórkowej

- α(monocyty), β(fibroblasty), γ(limf T, NK)

ENDOTELINY

- 21aminokwasy, produkowane przez śródbłonek

- Indukowane przez trombinę, ANGII, NOR

- Inhibitor tlenek azotu (antagonista)

- rec.A i rec.B ściany naczyniowej > skurcz m. gł.

- rec.B śródbłonka > cykooksygenaza i NO > rozkurcz

- antyagregacyjnie na płytki

- Pat:> nadc. tętn., indukcja zawału, dławica piersiowa, skurcz naczyćń OUN

- inhibitor receptorów > bosentan

ANGIOTENSYNA > układ RAS

- Układ krążący (aparat przykłębuszkowy) > regulacja ciśnienia krwi

- Układy tkankowe (parakrynnie) > proliferacja komórek

- ANG I, II, III, IV

- Indukcja > przez rec β₁adrenergiczne, obniżone ciśn. tętn., hipoNa

- Rec.AT₁ > silny skurcz, proliferacja m. gł. (poprzez kinazę MATK); inhibitor -sartany

- Rec.AT₂ (u płodu) > rozkurcz, antyrozrostowe (fosfataza); synteza NO i bradykininy

- Działanie niekorzystne

-synteza wolnych rodników

-prozakrzepowe (spadek fibrynolizy)

-uwalnia ADH i ACTH, aldosteron

-modyfikacja lipoprotein

- Pat:> nefropatia cukrzycowa, nadciśnienie, przebudowa m. serc po zawale

ADIPOKINY

-- leptyna

↑ tkanka tłuszczowa - ↑leptyna - ↓(spadek)NPY

leptyna - ↓ insulinę, ↓glikemię, odpowiedzialna za termoregulację

↑NPY - głód, oszczędzanie energii, hormony stresu,

↓LH, ↓FSH

rytm dobowy > noc

leptyna dziala na limf T, monocyty, horm. Sródbłonka

Pat:> niekorzystnie, ↑ molekuł adhezyjnych , powstają reaktywne formy tlenu, ↑ cytokin

-- adiponektyna

dwie domeny - globularna, fibrylarna synteza w formie trimerów, tworzą formy 4 i 6 trimerowe, wymaga glikozylacji

osoby otyłe - ↓adimonektyna

anorexia - ↑, cukrzyca II - ↑

TNFα hamuje syntezę adiponektyny

↓synt IL 6,↓TNFα,↓ekspresję NKκB, ↓ICAM 1

-- FIZZ 3 - rezystyna

Źródło - adipocyty, makrofagi

Powodują - ↑insulinooporności, stymulują ↑ ICAM 1, ↑VCAM 1,↑ MCP1

osoby otyłe ↑rezystyna

-- Wisfatyna

Tłuszcz trzewny

Aktywuje receptor insulinowy

↓apoptozę granulocytów obojetnochłonnych

działanie niekorzystne

-- adipsyna

identyczna składowa D dopełniacza

enzym proteolityczny

Kortyzol

1. bezpośredni wpływ na geny ( transaktywacja)

Kortyzol

A) Działanie bezpośrednie

- Receptor - dimeryczna postać przemieszcza się do miejsca odpowiedzi na DNA ( GRE); krąży w cytozolu związany z białkami szoku kom - nieaktywny

- Aktywacja - przyłączenie hormonu

↑receptorów β2

↓ fosfolipazę A2

↓ IL6, 1, 11

↓GM-CSF, TNF, MMP-9,RANTES

↓iNOS

B) Pośredni wpływ

- Nie działa na DNA, oddziaływuje z NFκB - postać receptora monomeryczna

↓ NFκB, AP1

↓ICAM, VCAM, ↓ IL6, 1, 8

---