OBRAZ BOGA, ŚWIATA I CZŁOWIEKA W EPOCE ŚREDNIOWIECZA I RENESANSU
|
ŚREDNIOWIECZE |
RENESANS |
BÓG |
Teocentryzm, zawsze jest on uznawany za postać panującą nad światem, a więc człowiek musi się jemu podporządkować Bóg był nadrzędną istotą rządzącą nad światem, istotą wszechmocną (choć nie wiem co to znaczy, bo stwierdzenie "może wszystko" jest logicznie bez sensu), istotą która stworzyła ten świat i człowieka na swoje podobieństwo i dała mu władzę nad ziemią i wszelkim stworzeniem na ziemi; poza tym pojawiły się trzy filozoficzne koncepcje, porządkujące stosunki Bóg, człowiek i reszta stworzenia |
|
ŚWIAT |
Na dalszym planie |
|
CZŁOWIEK |
człowiek musi się podporządkować Bogu scholastyka uznaje, że człowiek powinien zająć się dowodzeniem prawd religijnych poprzez wiarę; augustynizm ("Wyznania" św. Augustyna) pokazuje człowieka, jako istotę zawieszoną między zwierzętami i aniołami oraz dodatkowo rozdartą wewnętrznie przez sprzeczne uczucia pochodzące z ciała i duszy; uważa, że istota ludzka została przez Boga umieszczona w hierarchii świata raz na zawsze i nie powinna jej zmieniać, aby nie naruszyć ładu świata (etyka tomizmu tego zabraniała) franciszkanizm ("Kwiatki św. Franciszka") opisuje radosną wersję wiary, opartej na miłości do stworzenia i miłosierdziu, ubóstwie oraz braterstwie; dominowały postawy całkowicie poddane postaciom z Biblii: "Bogurodzica" jest właściwie apostrofą do Matki Boskiej i prośbą do niej o spełnienie modlitwy; "Pieśń o Rolandzie" prezentuje postawę rycerza, podporządkowaną Bogowi, własnemu honorowi oraz ojczyźnie i jest to właściwie postawa tyrtejska, ale rozbudowana o zestaw zasad moralnych, którymi ma się on kierować oraz cały złożony rytuał, każdej prawie czynności (od pasowania do śmierci); "Boska Komedia" Dantego opisuje pielgrzymkę do zaświatów, dokonując właściwie podsumowania całej wiedzy średniowiecznej
|
Antropocentryzm . Fascynacja człowiekiem i wszystkimi sprawami związanymi z życiem ludzkim, wykształtował się ideał renesansowego humanisty, człowieka wyzwolonego z pęt autorytetu kościelnego, krytycznego i odważnego w poszukiwaniu prawdy, uniwersalnego, wszechstronnie wykształconego , znającego języki obce, historię, retorykę, gramatykę, orientującego się w estetycznych kanonach piękna, stawiającego na pierwszym miejscu jednostkę, jako wartość najwyższą, autonomiczną i niezależną. Był to przy tym człowiek społecznie zaangażowany , oddany ojczyźnie patriota. Hasłem głównym jest : „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce |