Fundament -element konstrukcyjny przekazujący na podłoże gruntowe całość obciążeń budowli lub maszyn (w przypadku fundamentu pod maszynę, urządzenie) wykonany z betonu, żelbetu, murowany z cegieł lub kamieni, rzadziej z drewna (budowle lekkie). Pod wpływem przekazywanych obciążeń dochodzi do odkształceń gruntu, co z kolei powoduje osiadanie budowli. W związku z tym, dobór odpowiedniego rozwiązania fundamentu (sposobu posadowienia budynku) ma zapewnić:

• minimalne i równomierne osiadanie budowli oraz jej stateczność

• właściwą głębokość posadowienia (na warstwie gruntu o odpowiedniej nośności i poniżej głębokości przemarzania gruntu)

• łatwość wykonania

• zabezpieczenie budowli przed zawilgoceniem

Dylatacja- [łac. dilatatio `rozszerzanie'], szczelina dylatacyjna, przerwa dylatacyjna, celowo wykonana szczelina w konstrukcji bud.; dzieli długie budowle na części mogące się niezależnie od siebie odkształcać wskutek np. zmian temp., osiadania budowli.

1.Podział fundamentów z uwagi na sposób posadowienia:

Fundamenty płytkie (zwane też bezpośrednimi) - stosowane, gdy opór gruntu jest mniejszy od nacisku wywieranego przez nowo-wznoszony obiekt, a głębokość posadowienia nie przekracza 4 metrów;

Podział :

• ławy fundamentowe (pod murami lub szeregiem słupów) ;

• stopy fundamentowe (pod słupami, filarami);

• płyty fundamentowe;

• ruszty fundamentowe (stosowane na gruntach słabonośnych w celu zwiększenia sztywności);

• skrzynie fundamentowe (stosowane na terenach szkód górniczych);

• bloki fundamentowe (najczęściej przyczółki mostowe)

Fundamenty głębokie:

- gdy warstwa gruntu nośnego w obrębie której ma być posadowiony obiekt, zalega na głębokości powyżej 4 metrów stosuje się tzw. fundamenty podparte np. studnie, pale, kesony, dzwony;

- gdy w podłożu pod obiektem zanotowano brak warstwy nośnej bezpośredniej , uniemożliwiającej podparcie, wykorzystuje się siły tarcia między pobocznicą pala, a otoczeniem gruntowym na ich wspólnym kontakcie. Zakłada się wówczas tzw. fundament zwieszony.

Rodzaje:

• pale fundamentowe

Podział pali ze względu na sposób pracy

• pale normalne - przekazują obciążenie na grunt przez tarcie na pobocznicy i opór pod stopą pala

• pale zawieszone - przekazują obciążenie na grunt przez tarcie na pobocznicy pala

• pale stojące - przekazują obciążenie na grunt przez stopę pala (np. pale oparte stopą na skale)

• studnie fundamentowe

• kesony (wykonywane poniżej poziomu wody)

• ściany szczelinowe/barety

• kolumny, słupy

W języku obiegowym pod pojęciem fundament rozumie się również część podziemna ścian konstrukcyjnych, postawionych wprost na ławach czy płytach fundamentowych.

Zgodnie z obowiązującymi zasadami sztuki budowlanej część ta powinna być zabezpieczona izolacją przeciwwilgociową:

• poziomą, odcinającą ścianę od ławy (płyty) oraz stropu;

• pionową, osłaniającą ścianę zewnętrzną od otoczenia gruntowego.

Izolacja przeciwwilgociowa

2.Dylatacje dzielimy na:

• konstrukcyjne - wydzielają fragmenty budynku stanowiące jednolitą całość pod względem statyki. Stosowane są przy zmianie sposobu posadowienia, zmianie układu konstrukcyjnego budynku, dużych różnic w obciążeniach, przy znacznych wymiarach budowli w rzucie poziomym itp.

• termiczne - mają za zadanie wyeliminowanie wpływu dużych naprężeń, które mogłyby powodować odkształcenia termiczne (na skutek rozszerzalności cieplnej) poszczególnych fragmentów konstrukcji

• technologiczne - eliminują wpływ skurczu lub pęcznienia materiałów użytych do wykonania elementu budowli

• przeciwdrganiowe - mają zadanie eliminacji lub zmniejszenia wpływu drgań, wstrząsów itp. jednego elementu na drugi. Stosowane np. pomiędzy maszyną a jej fundamentem, posadzką a fundamentem maszyny wytwarzającej drgania (np. młot), w rejonach trzęsień ziemi lub szkód górniczych.

---