ROZWÓJ EMOCJONALNY I SPOŁECZNY
W 2 roku życia dziecko pragnie przebywać z dorosłymi, szczególnie z osobami znanymi, które wzbudzają w nim pozytywne przeżycia. Chętnie uczestniczy w codziennych zajęciach: próbuje naśladować niektóre czynności dorosłych. Nie jest to wyłącznie naśladowanie zachowań. Z badań M. Bornsteina wynika, że dzieci powyżej 13 miesiąca przejawiają wyższy poziom zabawy symbolicznej jeśli w wieku 5 miesięcy zachęcano je do zabawy, a nie ograniczano się wyłącznie do kontaktu przez demonstrację. Dane wskazują na istotną rolę matki w rozwoju dziecka.
Porozumiewając się z dorosłymi dziecko wprost wyraża swoje pragnienia i potrzeby. Rozumie również pragnienia innych osób w różnych sytuacjach społecznych.
Uczucia dzieci w wieku poniemowlęcym są żywe, zmienne, szybko przechodzą w przeciwstawne. Ich reakcje są gwałtowne, nadal silnie związane z zaspokojeniem potrzeb biologicznych oraz zaciekawieniem. Rozwój emocjonalny we wczesnych okresach życia zależy od dojrzewania układu nerwowego, który podlega wtedy licznym zmianom funkcjonalnym i strukturalnym. Nadal procesy pobudzenia dominują Nd procesami hamowania. Zjawisko to jest związane jednocześnie z różnicami indywidualnymi oraz wrodzonymi cechami temperamentalnymi.
Między 2 a 3 rokiem życia pojawiają się takie złożone uczucia jak zazdrość, duma, wstyd, poczucie winy, zakłopotania. Wiąże się to z rozwojem poczucia własnego „Ja” oraz rozumienia sytuacji społecznych.
W okresie poniemowlęcym dziecko zaczyna być inicjatorem kontaktów społecznych. Jego możliwości komunikacyjne sprzyjają poszerzaniu i wzbogacaniu tych kontaktów. Obcowanie dziecka z rówieśnikami przyczynia się do rozszerzania repertuaru jego społecznych zachowań. Pierwsze kontakty z rówieśnikami ograniczają się do spojrzeń lub „zachowań zaczepnych” będących oznaką zainteresowania, zaś zabawy za społecznego punktu widzenia to zabawy samotne lub równoległe.
ZABAWA W OKRESIE PONIEMOWLĘCYM
W okresie poniemowlęcym obserwujemy kilka rodzajów zabaw, z których najważniejsze to : zabawy manipulacyjne (wkładanie klocków ? foremek jedne w drugie (jeszcze bez uwzględnienia wielkości kolejnych foremek), łączenie i rozłączanie klocków i płytek plastykowych, zdejmowanie i nakładanie krążków piramidki (w dowolnej kolejności, bez zwrócenia uwagi na rozmiar krążków), nawlekanie na sznurek dużych korali, łączenie ze sobą wagoników pociągu), konstrukcyjne (Zabawy konstrukcyjne rozwijają sprawność manualną, wyobraźnię, uwagę, myślenie, kształcą wytrwałość w dążeniu do celu, jaki dziecko sobie postawiło na początku bądź w trakcie zabawy, np. zbudowanie domu. Uczą cierpliwości, odporności na niepowodzenia. Dają okazję do krytycznej oceny swojej pracy i satysfakcji z uzyskania zamierzonego efektu. Rezultatem działania dziecka jest na przykład budowla z klocków. W tym okresie podstawowym materiałem do zabawy konstrukcyjnej są klocki, które uważa się za jedną z najważniejszych zabawek w wieku poniemowlęcym) i symboliczne (zabawa w dom), będące podstawą późniejszych zabaw tematycznych.
Zdolność do udawania, która pojawia się między 18 a 24 rokiem życia wyraża się w tym, że dzieci nie tylko same zaczynają odgrywać sytuacje na niby, lecz również rozumieją zachowanie innych osób.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ AUTONOMI, SAMOKONTROLI, SAMOREGULACJI
SAMOREGULACJA:
AUTONOMIA:
W wieku poniemowlęcym (2-3 rok życia) dzieci uczą się autonomii związanej z osiąganiem samokontroli i poczucia własnej odrębności. Ćwiczą samodzielne jedzenie i ubieranie, wykonywanie czynności higienicznych. Rodzice pozostają nadal najbardziej znaczącymi osobami w rozwoju dziecka.
SAMOKONTROLA: