3-elementy nowej podstawy- 1. Edukacja polonistyczna. Wspomaganie rozwoju umysłowego w zakresie wypowiadania się. Dbałość o kulturę języka. Początkowa nauka czytania i pisania. Kształtowanie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeŜenia, potrzeby, odczucia,b) w kulturalny sposób zwraca się do rozmówcy, mówi na temat, zadajepytania i odpowiada na pytania innych osób, dostosowuje ton głosu do sytuacji, np. nie mówi zbyt głośno,c) uczestniczy w rozmowie na tematy związane z Ŝyciem rodzinnym iszkolnym, takŜe inspirowane literaturą;2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:a) rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy, b) zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty, c) pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; dba o estetykę i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii), d) posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie,e) interesuje się ksiąŜką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich moŜliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela, f) korzysta z pakietów edukacyjnych (np. zeszytów ćwiczeń i innych pomocy dydaktycznych) pod kierunkiem nauczyciela; 3) w zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych: a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego,6b) rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie posłuŜyć się nim w odgrywanej scence,c) odtwarza z pamięci teksty dla dzieci, np. wiersze, piosenki, fragmenty prozy.2. Język obcy nowoŜytny. Wspomaganie dzieci w porozumiewaniu się z osobami, które mówią innym językiem. Uczeń kończący klasę I:1) rozumie proste polecenia i właściwie na nie reaguje;2) nazywa obiekty w najbliŜszym otoczeniu;3) recytuje wierszyki i rymowanki, śpiewa piosenki z repertuaru dziecięcego;4) rozumie sens opowiedzianych historyjek, gdy są wspierane obrazkami, gestami,przedmiotami4.zalecane warunki i sposób realizacji- 1. Dla zapewnienia ciągłości wychowania i kształcenia, nauczyciele uczący w klasie I szkołypodstawowej powinni znać podstawę programową wychowania przedszkolnego.2. NaleŜy zadbać o adaptację dzieci do warunków szkolnych, w tym o ich poczuciebezpieczeństwa. Czas trwania okresu adaptacyjnego określa nauczyciel, biorąc pod uwagępotrzeby dzieci.3. Sale lekcyjne powinny składać się z dwóch części: edukacyjnej (wyposaŜonej w tablicę,stoliki itp.) i rekreacyjnej (odpowiednio do tego przystosowanej). Zalecane jestwyposaŜenie sal w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć (np. liczmany),sprzęt audiowizualny, komputery z dostępem do Internetu, gry i zabawki dydaktyczne,kąciki tematyczne (np. przyrody), biblioteczkę itp. Uczeń powinien mieć moŜliwośćpozostawienia w szkole części swoich podręczników i przyborów szkolnych.4. Wskazane jest, aby edukacja w klasach I-III szkoły podstawowej odbywała się wzespołach rówieśniczych liczących nie więcej niŜ 26 osób.5. Edukacja w klasach I-III szkoły podstawowej realizowana jest w formie kształceniazintegrowanego. Ze względu na prawidłowości rozwoju umysłowego dzieci, treścinauczania powinny narastać i rozszerzać się w układzie spiralnym, tzn., Ŝe w kaŜdymnastępnym roku edukacji wiadomości i umiejętności nabyte przez ucznia mają być powtarzane i pogłębiane, a potem rozszerzane. 6. W klasach I-III szkoły podstawowej edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi. Prowadzenie zajęć z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych i języka obcego nowoŜytnego moŜna powierzyć nauczycielom posiadającym odpowiednie kwalifikacje. Zajęcia z zakresu edukacji zdrowotnej mogą być realizowane z udziałem specjalisty z zakresu zdrowia publicznego lub dietetyki, pielęgniarki lub higienistki szkolnej.7. Edukacja polonistyczna. W początkowym okresie nauki kontynuowany jest rozpoczętyw przedszkolu proces kształtowania dojrzałości dzieci do nauki czytania i pisania.Umiejętności te kształtuje się według wybranej metody, dbając o łączenie czytaniaz pisaniem. W klasie I szkoły podstawowej około połowy czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną uczniowie mogą zajmować się rysowaniem i pisaniem, siedząc przy stolikach. Trzeba teŜ pamiętać o tym, Ŝe klasa I jest pierwszym etapem nauki czytania i pisania, a umiejętności te są intensywnie kształtowane w klasie II i III tak, aby uczniowie kończący klasę III wykazali się umiejętnościami określonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego.8. WaŜnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci zamiłowania doczytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych utworach oraz korzystanie z bibliotek (np. biblioteki szkolnej). Dobór utworów ma uwzględnić następujące gatunki literatury dziecięcej: baśnie, bajki, legendy, opowiadania, wiersze, komiksy - przy wyborze naleŜy kierować się realnymi umiejętnościami czytelniczymi dzieci,a takŜe potrzebami wychowawczymi i edukacyjnymi. Dzieci powinny uczyć się napamięć wierszy, fragmentów prozy, tekstów piosenek itp. dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu.
|
5-klasyfikacja i formulowanie celow-Cele dzielimy na ogólne i szczegółowe. Cele ogólne wskazują kierunki dążeń edukacji. Cele szczegółowe odnoszą się już do konkretnych umiejętności i zakresu wiedzy. Operacjonalizacja celów-po lekcji możemy sprawić co dzieko umie,wie,rozumie.Przykłady celów operacyjnych:-uczeń potrafi przeczytać tekst literacki w sposób sprawny,biegły. -zna literę A, a.Cele dzielimy na:-poznawcze-mają związek z wiedzą rzeczową, zdobytą podczas procesu kształcenia,-kształcące- obejmują podstawowe umiejętności, i techniki niezbędne w toku dalszej pracy umysłowej,- wychowawcze- dotyczą etycznego wymiaru edukacji, kształtowania postaw wobec innych, wobec otaczającego świata, społeczeństwa, dzieł kultury i środowiska przyrodniczego.11.Kryteria klasyfikacji-Klasyfikacja metod wg Zborowskiego, ze względu na:-wartości fonetyczne języka pisanego(metody: alfabetyczna, fonetyczna, sylabowa, wyrazowa i zdaniowa),- proces psychiczny w toku czytania(metody: syntetyczne, analityczne, analityczno-syntetyczne),- czynnik fizjologiczny- udział zmysłow w procesie czytania( metody: słuchowa, wzrokowa, kinestetyczna) 16. Metoda fonetyczno-literowa barwna Bronisława Racławskiego- oparta głownie na rozwijaniu słuchu fonematycznego oraz edukacji językowej dzieci przedszkolnych, podczas której dzieci poznają język od strony fonetycznej, bogacąc równocześnie słownictwo i doskonaląc składnie.17Metoda Dobrego Startu Magdy Bogdanowicz- stanowi modyfikacje francuskiej metody Bon Depart usprawniającej funkcje percepcyjno- motoryczne dz., a zwłaszcza analizatory wzroku, słuchu i kinestetyczno- ruchowy. Trzy warianty tej metody:1- piosenki do rysowania/2-Piosenki i znaki/3-Piosenki na literki. Stanowią zestaw ćwiczeń dla dzieci od 4 r.ż.kształtujących naukę pisania i czytania przez polisensoryczne uczenie się poszczególnych liter alfabetu. Elementem większości ćw. i zabaw są piosenki.18-Metoda wprowadzenia dziecka w świat pisma Ireny Majchrzak- to propozycja uczenia pisma na podstawie globalnego odczytywania swojego imienia.Imię jest dla dziecka b.ważne i dobrze znane, dlatego jest ono zaangażowane emocjonalnie i zainteresowane dalszym poznawaniem pisma. Uczeń poprzez obserwacje poznaje i porównuje litery własnego imienia, imion osób mu bliskich, aż stopniowo poznaje cały alfabet..19. Koncepcja Glenna Domana- metoda nauki czytania, metoda globalna małych dzieci, oparta na doborze bliskich dz. wyrazów, prezentowanych mu w dowolnie wybranym czasie i miejscu. Np. wyraz „kubek” pokazujemy dużą czcionką i pokazujemy kubek, mówiąć” To jest kubek, popatrz, dotknij,zapamiętaj”. Litery najlepiej duże, czerwone 10x60cm prezentowane w sposób całościowy. 15 pierwszych wyrazów bliskie: imiona rodziców, rodziny, cześci ciała, zwierzęta domowe, nazwy bliskich przedmiotów. Ważne jest przygotowanie do tej zabawy poprzez: częste mówienie do dziecka,czytanie książek, opowiadanie, wspólne zabawy, układanie i rozwiązywanie zagadek. W przypadku uczenia małych dzieci lepiej zrezygnować z uczenia kolejnych liter alfabetu,bo są całkowitą abstrakcją, natomiast wyrazy oznaczają konkretne przedmioty. 5 etapów tej metody: 1- nauka bliskich pojedynczych słow,2-nauka wyrażeń dwuwyrazowych zawierających nazwy czynności: mały kotek, mam kubek. 3- Wprowadzenie prostych zdań „kotek pije mleko”.4-Rozbudowanie wcześniejszych zdań „Czarny kotek pije mleko”.5-Samodzielne czytanie przez dziecko barwnie ilustrowanych książek. / Małe dzieci ucza się czytać bez emocji i stresu, bo traktują to jako zabawę,ciekawe zadanie. Nauka czyt. Umożliwa szybszy rozwój psychofizyczny. Czytanie znacząco wspiera rozwój mowy, ale także stymuluje wszystkie zmysły i wiele funkcji organizmu.20 Metoda wczesnej nauki czyt, i pis. W systemie pe dag. M.Montessorii- rozwijanie motywacji do nauki, rozwijanie pewności siebie, wspomaganie naturalnych zdolności dziecka, to podnosi samoocene. Podstawą rozwoju i wychowania jest aktywność, która jest naturalną potrzeba dziecka(najlepiej 3-6lat- tu rozwijanie czyt. I pis. Ten okres jest najbardziej korzystny dla rozwoju dziecka myślenia symbolicznego przejawiającego się zainteresowaniem się słowami i ich znaczeniem. Najbardziej odpowiedni okres na wprowadzenie pisma wg autorki to oklo 4 r.ż.Wyróżniła 4 okresy w procesie nauki czyt i pis: 1-przygotowawczy- zajęcia z wykorzystaniem materiałow sensorycznych, ćwiczenia w posługiwaniu się ołowkiem i pisakiem, dziecko uczy się trzymania i prowadzenia ołówka przez obrysowywanie i zamalowywanie figur, doskonaląc precyzje ruchów dłoni i palców. W tym okresie dzieci rozwijają motywacje do opanowywania umiejętności czyt i pis. Podczas zajęc czytane są dzieciom książki, rozmowa na temat lektury, opowiadane są historyjki obrazkowe, baśnie, legendy, dzieci uczą się na pamięć wierszy. Podczas zabaw rozwijana jest umiejętność słuchowego wyodrębniania głosek na początku, w srodku i na końcu wyrazu. Podczas zabaw muzyczno-ruchowych, spiewu, rytmicznych piosenek,, recytacji i wyliczanek dzieci uczą się wyodrębniania zdań, wyrazów, sylab i głosek. , 2- Techniczny- dzieci poznają kształt liter i kojarzą je z odpowiadającymi im głoskami. Do tego celu służą tabliczki w kolorze czerwonym do oznaczenia samogłosek i niebieskie do oznaczenia spółgłosek. Wg autroki litery wprowadza się już od 3 roku życia. 3- Czytania i pis słów-dzieko uczy się w tym czasie tworzenia nowych słów, ich przekształceń, zasad ortograficznych, przez sotoswanie zabaw z poleceniami , 4- Czyt i pis zdań i dłuższych tekstów- do tego celu wykorzystywane są różne materiały dydaktyczne: ilustracje, książki, dłuższe polecenia w postaci kilkuwyrazowych zdań, karty eksperymentów, karty definicji, rozsypanki sylabowe, wyrazowe i zdaniowe, zagadki, rymowanki, wierszyki, opowiadania, baśnie, legendy, słowniki. |
21 Metoda Celestyna Freineta- metoda nazywana technikami freinet, który w poszukiwaniu metod nauki czytania wprowadzil technikę układania i drukowania tekstów. Zgodnie z naturalną metodą F. wykrycie istoty czytania odbywa się dzięki krótkim wierszom i opowiadaniom tworzonym przez dzieci na podstawie ich przeżyć i obserwacji. Na pocztku nauki drukuje się bardzo krótki tekst lub jedno zdanie, odczytywane w sposób całościowy. W tym czasie dokonuje się naturalna analiza i synteza, czyli podział wyrazów na sylaby i głoski. Następnie dzieci wyodrębniają litery i składają je w ramki zestawu drukarskiego.22- Psychofizjologiczne podstawy procesu czytania.-.- apekt fizjolog.-: na siatkówce oka powstają obrazy graficzne, które są odbiciem czytanego tekstu. Kiedy utworzy się obraz następuje pr.fizjol. przesłanie obrazu nerwem wzrokowym do części analizatora. Tam jako dokonuje się spostrzeganie znaków graficznych. Proces ten polega na rozumieniu spostrzegających wyrazów i zdań utrwalanych w postaci obrazów graf.#głowne elementy:- wzrokowy(spostrz.obrazów graf. Wyrazów);-słuchowo-dźwiękowy-to fonetyczny odpowiednik artykułowanej mowy);-znaczeniowy(sematyczny)-czynność psych. Polegająca na rozumieniu zdań i treści tekstu. Pierwsze 2elem to czynność odruchowo-warunkowa, a 3 sensomotoryczna-polega na rozumieniu, interpretacji, przeżywaniu treści tekstu. Etapy procesu psychofizjiolo.-1-obejcie okiem pola spostrzeżeń,2-odbiór wrażeń tekstu na siatkówce oka, ruch oczny?, 3-transmisja impulsów z siatkówki do wzrokowych….?ośrodków mózgu,4-pobudzenie procesów kojarzenia,5-interpretacja impulsów wzrokowych./Fizjologiczna wizja aktu czytania-pobudzenie nerwowe w ośrodkach korowych mózg…..??wzrokowych(tworzą się obrazy graf.tzw.grafeny) i słuchowych(tworzą się fonemy);-uruchomienie przez dziecko narządów artykulacyjnych aparatu mowy(procesmotoryczny);- wymówienie określonych słów./W proc.czyt.bierze udział:pamięć wzrokowa-obrazy,słowa;-myślenie;-wyobrażenia i emocje;-jest to intensywna praca oczu i śledzenie tekstu od lewej do prawej strony.Ad.23 Istota nauki czytania, gotowość i aspekty procesu czytania.-Istotę początkowej nauki czyt.stanpwi rozpoznawanie(dekodowanie)przedstawionych graficznie słow, zdań,krótkich lub dłuższych tekstów często przekształcanych na język mówiony, natomiast jej celem jest rozumienie przekazywanych informacji.Gotowość do czyt. I pisania obejmuje:1-got.psychomotor.-istotą są ukształtowane umiejętności i sprawności decydujące o szybkim opanowaniu technik czyt.i pis.;2-got.słownikowo-pojęciowa-warunkuje rozumienie znaczeń czyt.wyrazów,wrażeń i tekstu.Dziecko powinno mieć odpowiedni zasób wyrazów,wrażeń i tekstu ,dysponować doświadcz.z zakresu wiedzy o rzeczywistości,kulturze,technice i przyrodzie, o sobie,dobra znajomość słownictwa i zw.wyrazowych.;3-got.emocjonalno-motywacyjna-jej istotą jest odkrywanie wartości i potrzeby znajomości jęz.pisanego i zasad nim rządzących,jego znaczenia w procesie komunikacji i przekazu doświad.kulturowych. Ważne jest kształt.pozytywnego stosunku do książki i interesowanie się, rozwijanie krytycznego i twórczego stosun. Do czytanych tekstów. 3aspekty czytania-techniczny/sematyczny/krytyczno-twórczy28.Psychofizjologiczne podstawy procesu pisania.-opanowanie umiejętności pisania zwykle jest poprzedzone przyswojeniem podstaw sztuki czytania. Dotyczy to złożonych procesów psychofizjologicznych koniecznych do prawidłowej koordynacji ruchów oka i ręki, właściwych palców, nadgarstka, przedramienia i ramienia. Ręka dziecka(7-9lat) nie jest jeszcze dostatecznie ukształtowana, zwłaszcza struktura kostno- mięśniowa- kości paliczków dłoni są jeszcze chrząstkami, podczas gdy kości ramienia i przedramienia uległy już skostnieniu. Oznacza to, że uczeń wykonuje sprawne duże ruchy ręką, ale bardziej aktywne w tym procesie kości nadgarstka i palców łatwo się męczą. Dlatego proces czyt można wtedy przyspieszyć, mimo, że jest on trudniejszy. Nie należy jednak zbytnio odraczać procesu pis , gdyż odtwarzanie przez dziecko czytanych wyrazów jest rzeczą naturalną i oba procesy wzajemnie się uzupełniają i integrują. Jeśli nie rozpoczniemy w odpowiednim momencie nauki pisania spowoduje to powszechne naśladowanie druku, a w konsekwencji kształtowanie błędnych nawyków, które zahamują późniejsze postępy w procesie pisania. Wg Wróbla na czynność pisania składają się: -aspekt psychologiczny( dotyczy analizy i syntezy słuchowej, wzrokowej oraz ruchowej); -aspekt fizjologiczny( polega na złożonych pobudzeniach nerwowych oraz ich integracji w korze mózgowej i aparacie ruchowym ręki); -aspekt motoryczny(ruchy ramienia i przedramienia[ruchy większe] oraz nadgarstka i palców[ruchy małe].Graficzne odwzorowanie wymaga sprawności dłoni i trzech palców, a szczególnie wielkiego, wskazującego i środkowego. Ważne są też techniczne warunki pisania, np. postawa ciała, układ rąk piszącej i towarzyszącej podczas pisania, odległość oczu od papieru ok.30cm, oraz sposób trzymania narzędzia pisarskiego. Istota pisania nie polega na wykonywaniu ruchów, które umożliwiają kreślenie odpowiednich liter połączonych w wyrazy, lecz jest ściśle powiązana z wyobrażeniami słuchowo- wzrokowymi dotyczącymi wyodrębniania w wyrazach głosek i sylab poprzez analizę dźwiękową oraz z graficznymi kształtami liter w wyrazach. Dopiero z nimi kojarzą się właściwe wyobrażenia ruchowe łączące się w pewną całość motoryczną. Ćwiczenia przygotowujące dziecko do nauki pisania w przedszkolu: staranne kreślenie linii prostych, małych i wielkich łuków,owali, pętli; dociąganie liter do końca linii prostych, przechodzenie z prostej w łuk, pętlę oraz umiejętność łączenia trudnych owali ze sobą, pamiętanie o znakach diakrytycznych oraz ortografii; kreślenie kształtów litero podobnych i lini falistych, łamanych, równoległych, kół, spirali itp. Wskaźnikiem empirycznym stopnia opanowania procesu gotowości do pisania dziecka jest także odpowiedni poziom orientacji przestrzennej- zdolnośc do odtwarzania znaków graficznych w miejscu określonym na powierzchni kartki, z zachowaniem tzw. kierunku postępującego w kreśleniu liter-czyli od lewej do prawej. Pisanie jako akt psychomotoryczny składa się z takich elementów jak: -słuchowe wyodrębnianie głoski i rozpoznanie jej odpowiednika literowego; - rozmieszczanie kolejnych liter w wyrazie i napisanie jej; Dzisiaj stosowane metody nauki pisania uwzględniają w tym procesie 3zasadnicze stadia: etap przygotowawczy, etap właściwy(ćw. w pisaniu), oraz doskonalenie umiejętności pisania.
|