Definicje czastkowe - przyklady3, I rok, METODOLOGIA


Potrzeba porządku wg koncepcji Murrey'a charakteryzuje się następującymi zachowaniami:

Emocjonalne wyczerpanie można stwierdzić u osoby, która nie jest w stanie funkcjonować na dotychczasowym poziomie zaangażowania psychicznego i emocjonalnego. W pojawia się u niej brak radości życia, brak naturalnej energii i zapału do działania, poczucie ogólnego zmęczenia, zwiększona drażliwość i impulsywność. Istotny jest brak satysfakcji z realizowanych zadań, pomimo radzenia sobie z sytuacjami według obiektywnych wskaźników. Dodatkowo jednostka wkłada większy wysiłek w pełnienie ról zawodowych, ponieważ czuje się wyczerpana i wyeksploatowana, a jednocześnie nie widzi możliwości zregenerowania sił. Bardzo często w sytuacji rozpoczynania nowego dnia i spotykania ludzi, którym powinna pomagać, brakuje jej energii. W obszarze związanym z pracą zawodową pojawia się poczucie braku dalszej zdolności do efektywnej pracy oraz pełnego zaangażowania w pełnienie ról zawodowych. W płaszczyźnie psychologicznej jednostka może odczuwać rozluźnienie emocjonalnych więzi z podopiecznymi, wyrażające się często utratą bliskości i przywiązania. W zakresie dolegliwości psychosomatycznych mogą pojawić się zaburzenia snu, bóle głowy czy problemy z układem pokarmowym.

EAS

Emocjonalność, która charakteryzuje emocje w kategorii cech, dzieli się na trzy podskale: niezadowolenie, strach i złość. Ogólnie można powiedzie, że emocjonalność to wymiar intensywności reakcji, na którego jednym biegunie znajduje się brak reakcji, a na drugim - reakcje emocjonalne tak intensywne, że są poza kontrolą (Buss i Plomin 1975; Goldsmith i wsp. 1987). Strelau (2001) pisze, że emocjonalność to niezadowolenie oraz skłonność do łatwego i szybkiego rozstrojenia. Jako jedyna cecha może być mierzona od początku życia.

Niezadowolenie (emotionality-distress) to tendencja do łatwego i silnego reagowania niepokojem, którego ważnym składnikiem jest poziom pobudzenia układu sympatycznego. Wymiar, którego jeden kraniec obejmuje brak reakcji, drugi zaś intensywne, trudne do opanowania lub niekontrolowane reakcje (np. płacz, krzyk, napady złego humoru). Typowe są trudności w zachowaniu spokoju, a także duża wrażliwość na bodźce wywołujące niezadowolenie. Wysokie wyniki wskazują na silną tendencję badanej osoby do łatwego i intensywnego reagowania niepokojem, na występowanie u niej trudności w utrzymaniu spokoju oraz dużą wrażliwością na bodźce wywołujące niezadowolenie. Przejawy niezadowolenia można obserwować już od momentu narodzin. Buss i Plomin (1984) twierdzą, że termin ten odnosi się nie tylko do bycia niezadowolonym, ale także do bycia w stanie pobudzenia układu autonomicznego (autonomic arausal).

Strach (emotionality-fear), inaczej tendencja do reagowania strachem, wyodrębnia się z niezróżnicowanej emocjonalności już po 2-3 miesiącach życia dziecka. Wiąże się ze skłonnością do unikania awersyjnej stymulacji, a także próbami ucieczki przed zagrożeniem. Przejawy strachu w różnym stopniu mogą podlegać bezpośredniej obserwacji. Najbardziej dostępne obserwacji są czynności motoryczne, które obserwuje się przede wszystkim u dzieci (bieg, odskakiwanie, chowanie się). Niekiedy dostrzega się przerwanie aktywności lub jej zmianę. Tendencja do reakcji strachem przejawia się w różnym nasileniu reakcji mimicznych i napięciu mięśni dłoni, ramion oraz karku. Reakcje fizjologiczne, które informują o natężeniu strachu, obejmują przemieszczenie krwi do dużych grup mięśni, wzrost tętna i ciśnienia krwi oraz szereg innych reakcji wynikających z pobudzenia układu współczulnego. Dorośli wskazują na pojawiające się u nich uczucia narastającego napięcia (szczególnie mięśni żołądka i kończyn), lęku oraz przewidywania negatywnego wydarzenia. Buss i Plomin (1975) sugerują, że dobrym wskaźnikiem emocji strachu jest aktywność układu mięśniowo-szkieletowego. Uzyskanie wysokich wyników na skali Strachu wskazują na silną tendencję badanej osoby do reagowania tą emocją, do ucieczki lub unikania sytuacji i osób spostrzeganych jako zagrażające. Osoby takie są motywowane do unikania zagrażających sytuacji, ponieważ mają niższy próg reakcji, a tym samym reagują w bardziej intensywny sposób, np. panikują, gdy inne osoby tylko się martwią.

Ostatnia składowa emocjonalności - złość (emotionality-anger) - jest wywoływana przez bodźce, które drażnią lub frustrują. Wskaźnikami złości są reakcje ekspresywne, motoryczne i poznawcze. Reakcje fizjologiczne są analogiczne do tych towarzyszących strachowi, różnią się tylko poziomem pobudzenia autonomicznego układu nerwowego, a także przeciwstawnymi zachowaniami (ucieczka i unikanie w przypadku strachu oraz atak i negacja przy złości). Obserwowalne przejawy złości to zaczerwienienie twarzy, zwężenie oczu, napięcie warg, zaciśnięcie pięści oraz postawa ciała sygnalizująca gotowość do ataku. Zmiany poznawcze to wrogie nastawienie - awersja lub nienawiść do innych. Czasami towarzyszą też wyobrażenia na temat tego, co ktoś może uczynić innym. Obejmuje też przypisywanie negatywnych atrybutów osobom, wobec których jest się wrogo nastawionym. Wysoki wynik w skali Złości wskazuje na występowaniu u badanej osoby silnej tendencji do okazywania złości i przejawiania agresji, także instrumentalnej.

Druga litera z akronimu EAS odnosi się do aktywności, czyli wydatkowaniu energii fizycznej, przy czym wyłączony z tego wymiaru jest jakikolwiek wysiłek psychiczny, towarzyszący procesom poznawczym, oraz pobudzenie związane z procesami emocjonalnymi. Dotyczy czynności motorycznych związanych z głową, kończynami górnymi i dolnymi oraz tułowiem, obejmuje skalę od bezruchu do skrajnie energetycznego zachowania. Aktywność opisuje sposób zachowania niezależnie od treści zachowania.

Buss (1989) uważa, że aktywność jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech osobowości człowieka, między innymi, dlatego że łatwo ją zaobserwować. Główne jej składniki to tempo (szybkość działania) i wigor (siła lub intensywność reakcji). Dzieci cechujące się wysokim tempem działania mają tendencję do szybkiego mówienia i chodzenia, przeskakiwania stopni na schodach, gwałtownego wybiegania pomieszczeń. Duży wigor przejawia się w głośnym mówieniu i krzyczeniu. U dorosłych - w głośnym hałaśliwym śmiechu, silnym stąpaniu podczas chodzenia albo wchodzenia po schodach, silnym popychaniu drzwi przy ich otwieraniu.

Drugorzędnymi składnikami aktywności są wytrzymałość, przejawiająca się w tendencji do kontynuowania pracy lub zabawy wtedy, gdy inni ją przerywają, oraz składnik motywacyjny związany z potrzebą wydatkowania energii.

Aktywność związana z ruchem może się przejawiać w każdym rodzaju zachowania, zarówno w jego tempie, jak też intensywności (wigorze). Stanowią one alternatywne sposoby wydatkowania energii. Niektóre aktywne osoby mogą poruszać się szybko i mieć duże tempo działania, ale jednocześnie przejawiają mały wigor i na odwrót. Jednak najczęściej jest tak, że dużemu tempu działania towarzyszy duży wigor. Osoby aktywne wykazują tendencje do ciągłego bycia w ruchu, do pośpiechu i do wykonywania więcej czynności w porównaniu z innymi ludźmi. Motywują ich zadania i działania wymagające dużej energii. Wypowiadając się, swoje słowa akcentują żywą gestykulacją. Kiedy nie są zaangażowani w działanie odczuwają frustrację i zniechęcenie (Buss, 1989). Najlepszym dla nich sposobem na rozładowanie nadmiaru energii są różne gry wymagające wysiłku i szybkiego dostosowywania się do zmieniającej się sytuacji, np. koszykówka, piłka nożna, squash (Buss, Plomin 1975).

Trzecią cechą wchodzącą w skład temperamentu jest towarzyskość - ogólna tendencja do poszukiwania innych ludzi i przebywania z nimi oraz unikania samotności. W towarzyskości można wyróżnić dwa aspekty (Buss, Plomin 1975) - tendencję do poszukiwania i pozostawania z innymi (sociability) oraz serdeczność (social responsivity). Pierwszy można scharakteryzować jako uczuciowość (affection), potrzebę uwagi (attention), solidarność (solidarity) i sympatię (sympathy). Drugi to zachowania wobec innych, które zaspokajają ich potrzeby społeczne. Osoby charakteryzujące się wysokim natężeniem tej cechy są silnie motywowane do poszukiwania towarzystwa innych ludzi. Bywają sfrustrowane i wytrącone z równowagi w sytuacji odosobnienia. Nie tylko dążą do zawierania nowych znajomości i wchodzenia w rozmaite interakcje społeczne, ale przede wszystkim pragną pozostawać z innymi ludźmi w długotrwałym kontakcie. Źródłem tej tendencji specyficzne nagrody społeczne - wspólna aktywność, uwaga otrzymywana od innych lub przynajmniej obecność zapobiegająca poczuciu odosobnienia, a także reakcje świadczące o istnieniu rzeczywistej interakcji, a szczególnie inicjowanie kontaktu społecznego przez inne osoby. Im osoba jest bardziej towarzyska, tym silniej reaguje na pozytywne wzmocnienia społeczne i tym dotkliwiej odczuwa ich niedobór. Buss i Plomin (1984) stwierdzają, że towarzyskość uczestniczy w regulacji optymalnego poziomu aktywacji jednostki, ponieważ każda forma interakcji społecznej posiada wartość stymulacyjną. Osoby towarzyskie często charakteryzowane są jako ciepłe, otwarte, często uśmiechające się, pomocne. Inni postrzegają je jako empatyczne i bardziej altruistyczne.

Osoby o niskim poziomie towarzyskość, choć także lubią przebywać w towarzystwie innych ludzi, mają do tego słabszą motywację i łatwiej tolerują samotność. Niski poziom towarzyskości nie jest tożsamy z potrzebą izolacji.

Za typową miarę tej cechy uważa się częstotliwość inicjowania kontaktów społecznych, liczbę związków oraz liczbę czasu spędzanego z innymi ludźmi, reakcję na izolację i społeczną wrażliwość.

Agresja instrumentalna - agresywne działanie będące środkiem do osiągnięcia celu, np. odepchnięcie kogoś na bok, aby szybko wydostać się z pomieszczenia.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ANOVA-AB-przyklad, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
ANOVA-A-przyklad, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
Przykladowe pytania egzaminacyjne - Brzezinski, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
ANOVA - A - powtarzane pomiary (2), SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
ANOVA-AB-interakcja 1, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
METODOLOGIA kolokwium, I rok, METODOLOGIA
Pods. metodologii, SWPS, Truskawka SWPS, 1 rok, metodologia badań naukowych z elementami logiki
ANOVA-AB-interakcja 2, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
ANOVA - A - powtarzanie - df (3), SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
3.Metodologia bad 8.11 wykład, IV rok, Metodoogia badań społecznych- wykłady
7 Definicja zdrowia WHO, V rok Lekarski CM UMK, 19 - Zdrowie publiczne, materiały
metodologia pytannia ze zdjec, Studia - ratownictwo medyczne, 3 rok, Metodologia poznania naukowego.
wersja 2, Psychologia, I ROK, Metodologia
cechy dobrej teorii, I rok, METODOLOGIA
definicje, nauka, socjologia, przedmioty, metodologia
Statystyka wyklad-3, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
definicje kultury, Politologia, 1 rok UJ
ANOVA-A i AB-omega-kwadrat-2, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński
ANOVA-A-Transformacja, SWPS, ROK 2, Metodologia ze statystyką - Brzeziński

więcej podobnych podstron