CZYNNIKI KTÓRE WYWOŁAŁY POTRZEBĘ DOSKONALENIA PROCESÓW LOGISTYCZNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE:
- pojawiła się bariera w podwyższaniu efektywności produkcji
- poszerzyła się paleta oferowanych produktów (rozwija się market, dostosowano procesy produkcyjne do indywidualnych potrzeb klienta. Produkuje szeroki asortyment. Pojawiły się problemy z dystrybucją, potrzebowano więcej materiałów)
- nastąpiła zmiana filozofii utrzymywania zapasów (wprowadzono coraz bardziej efektywne mierniki kontroli zapasów. Ograniczono ilość zapasów)
- lata 70-te - rosną koszty transportu w sposób istotny. (Transport - koszty zaczęły się wahać - rosły. Transport stał się zainteresowaniem zarządu-chciano minimalizować koszty)
- pojawienie się nowych technologii informatycznych (w logistyce wykorzystuje się szczególnie dane. Zostały wprowadzone ze względu na dużą ilość danych systemów informacyjnych)
- rosnące wykorzystanie komputerów przez przedsiębiorstwa będące naszymi odbiorcami. (Odbiorcy kontrolują jakość swoich dostawców, przez co dostawcy udoskonalali swoja dystrybucję)
- globalizacja działań wielu przedsiębiorstw (przedsiębiorstwa rozszerzyły zakres swoich działalności i były zainteresowane zakupami materiałów z różnych części świata oraz dostarczeniu swoich produktów do różnych części świata)
Zintegrowane zarządzanie logistyką - połączono w całość wszystkie koncepcje logistyczne (łańcuch dostaw)
Logistyka w aspekcie:
-koncepcyjno-funkcjonalnym - jest to koncepcja zarządzania przepływami dóbr i informacji w znaczeniu zbioru metod i funkcji planowania, sterowania, organizowania i kontroli opartych na zintegrowanym oraz systematycznym ujmowaniu tych problemów. Logistyka to system zarządzania przepływami.
- przedziałowo-strukturalny : Logistyka to zintegrowany proces przepływów towarowych i informacyjnych oraz określa kompleks przedsięwzięć i rozwiązań strukturalnych związanych z integracją i realizacją tych przepływów. Przedmiotem logistyki jest proces przepływu produkcji i usług.
-aspekt efektywnościowy : Logistyka to determinanta (czynnik) wzrostu efektywności. Przedsiębiorstwo zorientowane na oferowanie klientom pożądanego serwisu przy równoczesnej racjonalizacji struktury kosztów logistyki.
(koszty logistyki są bardzo duże dlatego wpływają na efektywność przedsiębiorstwa)
LOGISTYKA (potoczna definicja) - jest to proces zarządzania przepływem i magazynowaniem surowców, półfabrykatów, produktów gotowych poczynając od dostawców przez firmę do klientów.
LOGISTYKA (podręcznikowa definicja) - proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego oraz efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiednich informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta.
Kluczowe cechy logistyki:
transformacja czasowo-przestrzenna przedmiotu przepływu
integracja funkcji planowania, sterowania, organizacji i kontroli procesów logistycznych (kompleksowe zarządzanie)
przyporządkowanie przepływów informacji przepływom towarów
orientacja na kryterium efektów i użyteczności rynkowych związanych z realizacją dostaw oraz kryterium racjonalizacji struktury kosztów
wyodrębnienie zakresu i struktury przedmiotu działalności logistycznej
Działania logistyczne :
- prognozowanie popytu, planowanie potrzeb materiałowych procesy zaopatrzeniowe
- przepływy informacji, lokalizacja zakładów produkcyjnych i składów czynności składowe, kontrola zapasów.
- gospodarowanie odpadami , pakowanie, realizacja zamówień, czynności transportowe, obsługa zwrotów, obsługa klienta.
Podstawowe zadania logistyki:
- koordynacja przepływu surowców, materiałów do produkcji i wyrobów gotowych do konsumentów
- minimalizacja kosztów tego przepływu
- podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta
Zadania te wynikają z definicji logistyki : ważne jest to żeby koszty nie były zbyt duże. Logistyka ma ogromne znaczenie dla kształtowania efektywności przedsiębiorstwa każde działania logistyczne są źródłem kosztów.
Sprawność - jakość obsługi klienta.
Procesy logistyczne przechodzące bardzo sprawnie w przedsiębiorstwie staja się źródłem ważnych przewag w przedsiębiorstwie. Zarządzanie przepływami może mieć miejsce w skali mikro (jedno przedsiębiorstwo) i makro (cała gospodarka)
Na przełomie XX/ XXI wieku pojawiła się koncepcja zwana logistycznym łańcuchem dostaw zintegrowanie tych wszystkich działań w jednym systemie uczestnicy tego systemu:
Dostawca producent hurtownia detaliści konsument
W ramach tego łańcucha mają miejsce przepływy :
- dóbr i usług - przepływ jednokierunkowy; gdy są reklamacje : dwukierunkowa
- informacji - przepływ dwukierunkowy
- wartości pieniężnych - przepływ jednokierunkowy
Cele podmiotowe łańcucha dostaw:
- rozpoznanie zapotrzebowania ostatecznego klienta i wymagań co do poziomu obsługi (zapotrzebowanie)
- podjęcie racjonalnych decyzji dotyczących zapasów - w których punktach łańcucha dostaw umiejscowić zapasy i ile ich tam składować (zapasy)
- wdrożenie mechanizmu koordynacji - grupa odpowiednich polityk i procedur zarządzania łańcuchem dostaw jako zintegrowaną całością
Rolę dominującą w strukturze dostaw pełni producent.
Symulatory rozwoju logistyki:- wymagania kierowników; - koszty logistyki; - systemy informacji i komunikacji; - konkurowanie czasem; - innowacje produktów i procesów;
- integracja europejska; - rozwój transportu ; - ekologia; - globalna konkurencja ;
- warunki i ograniczenia prawne
W Polsce logistykę postrzega się przez pryzmat działalności operacyjnej (gwarancja transportu, posiadania magazynów). Brak szerszego zrozumienia organizacyjnego procesu logistyki. Bardzo trudno zidentyfikować faktyczne koszty logistyki.
Transport ma za zadanie przemieszczać produkty. Logistyka ma niwelować lukę czasowo-przestrzenną.
Problemy decyzyjne w ramach transportu :- wybór usługi transportu; - wybór przewoźnika; - wybór drogi przewozu; - określić sposoby przewozu
Czynniki wyboru w ramach problematyk decyzyjnych:
rodzaj produktu - przydatność transportowa produktu (pewne cechy wrażliwe na wartość i skutki transportu) stopień odporności produktu na wartość i skutki transportu .fazy przydatności:
- materialną- wywodząca się z cech biologicznych, chemicznych produktu który świadczy o wrażliwości produktu (wrażliwość na : uszkodzenia, wilgoć, temperaturę, światło, szkodliwość dla zdrowia ludzkiego, podatność na wybuch, samozapalenie; podatność na rozlewanie, wysypywanie, ulatnianie, podatność na wchłanianie obcych zapachów lub wydawanie własnych)
- techniczną - świadczy o niej kształt, rozmiary, koloryty, złożoność,
- ekonomiczną - decyduje o wartości produktu
odległość przestrzenną rozpatruje się w 2 aspektach:
- przestrzenne położenie względem siebie punktu początkowego i końcowego
- położenie przestrzenne tych punktów względem istniejących dróg transportowych z oferowanych połączeń
potrzeba pierwotna i jej charakter
Potrzeba pierwotna wywołuje potrzeby przewozu. (wielkość zapotrzebowania, czas, jakość przewozu)
Transport (gałęzie):- lotniczy,- kolejowy,- morski,- samochodowy,- przesyłowy - np. rurociąg,- wodno-śródlądowy, - kombinowany
Ze względu na fazy własności środków transportu:- własny ≠ obcy
Transport obcy ze wzgl. na źródło: - dostawcy / odbiorcy
Transport własny i zasadniczość tego wyboru .przesłanki wyboru: - analiza kosztów; - zapotrzebowanie na specjalne formy przewozu ; - użycie pojazdów do celów sprzedaży i/ lub promocji ; - specyficzne potrzeby kontroli menadżerskiej , planowanie przewozu i jakości dostaw.
Transport kolejowy: - zdolność do przewozów masowych
- relatywnie niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże odległości wynikające z silnej depresji kosztów jednostkowych
- stosunkowo rozległa sieć połączeń kolejowych dobrze dostosowana do lokalizacji głównych rynków zapotrzebowania i zbytu
- duża dostępność przestrzenna wynikająca ze zmiany gęstości sieci dróg i punktów transportowych
- korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu będąca efektem występujących niezawodności przewozów kolejowych oraz regularności, częstotliwości i rytmiczności oferowanych połączeń.
- specjalistyczny tabor przystosowany do przewozów ładunków o zróżnicowanej podatności transportu
- możliwość dowozu do przewoźników innych gałęzi transportu
- relatywnie niższe niebezpieczeństwo przewozu ładunków wrażliwych na wstrząsy i przeładunek oraz duże niebezpieczeństwo kradzieży
Transport samochodowy: - najlepsza dostępność przestrzenna wynika z największej spośród wszystkich gałęzi transportu gęstości i spójności sieci
- najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia rynków zaopatrzenia i zbytu ; - bardzo korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu, będąc efektem stosunkowo dużej zdolności eksploatacyjnej oraz najkorzystniejszej dostępności w czasie
- specjalistyczny towar przystosowany do przewozu ładunku o zróżnicowanej podatności transportowej - najlepsze możliwości dowozu do przewoźników innych gałęzi transportu - stosunkowo wysokie koszty przemieszczenia wynikające z degresji kosztów
Transport morski: - zdolność do masowych przewozów ładunków w najszerszym wachlarzu przydatności transportowej
- światowy zasięg obsługiwanych szlaków przewozowych
- najkorzystniejszy czas przewozu na danych odległościach będące efektem najsilniejszej degresji kosztów jednostkowych
- niewielka prędkość eksploatacyjna statków oraz relatywna miara częstotliwości i punktualności połączeń morskich
- relatywnie niskie bezpieczeństwo wrażliwych na wilgoć, dłużej trwający czas dostaw czy przeładunku
- konieczność wyboru usług dowozowo - odwozowych w związku ze stosunkową niską dostępnością przestrzenną portów morskich
Transport Wodny-śródlądowy: - zdolność do masowych przewozów ładunków o niższej wartości
- niskie ceny przewozowe wynikające z dużej degresji tj. przy przewozach dużej partii ładunków na duże i średnie odległości
- długi czas dostawy będący efektem małej szybkości i dużej nieregularności przewozów w tym uzależnienia od warunków pogodowych i klimatycznych
- słaba dostępność przestrzenna związana z niedopasowaniem sieci dróg wodnych do rozmieszczenia rynków zagranicznych i zbytu
- relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na wilgoć, dłużej trwający czas dostaw czy przeładunku
Transport Przesyłowy: - zdolność do masowych przewozów produktów płynnych i gazowych
- niskie koszty przemieszczania
- słaba dostępność przestrzenna będąca efektem stosunkowo rzadkiej oraz niespójnej sieci rurociągów i gazociągów
Transport lotniczy: - zdolność do przewozu relatywnie niewielkich partii produkcyjnych o specyficznej podatności naturalnej i ekonomicznej
- najkorzystniejsza oferta czasowa szczególnie na trasach dłuższych wynikająca z oferowanych prędkości eksploatacyjnej oraz dużego i wciąż rosnącego stopnia dostępności transportu lotniczego w czasie oraz jego niezawodności
- bardzo wysokie bezpieczeństwo przemieszczania ładunku szczególnie produktów wrażliwych na czas przewozu, wilgoć i wstrząsy
- konieczność wykorzystania usług dowozowo- odwozowych w związku ze stosunkowo niską dostępnością przestrzenną portów lotniczych
- występują korzyści przemieszczenia przy bardzo dużej depresji kosztów jednostkowych na danych odległościach
Transport kombinowany: - możliwość zaproponowania kombinowanej oferty przewozowej łączącej koszty różnych gałęzi transportu
- możliwość obniżenia kosztów przenoszenia przy zachowaniu wymaganego jakościowego profilu usług przewozowych
- możliwość zredukowania szkód i strat oraz prac manipulacyjnych i składowania poprzez składowanie kontenerów
- zwiększenie elastyczności dostaw poprzez zaoferowanie lepszej dostępności czasowej i obsłudze większej liczby klientów
Podstawowe korzyści i ograniczenia zastosowania oferowane przez poszczególne gałęzie transportu: 1.wykorzystanie ładowności towaru ; 2. wybór tras transportu; 3.wybór towaru, dóbr, jakie to ma być środek transportu; 4. fazy finansowania; 5. nabór, selekcja kierowców; 6. konserwacja towaru 7. zarządzanie wykonywaniem towaru
Zaopatrzenie - zakres działalności, która jest odpowiedzialna za zakup materiałów potrzebnych organizacji. Generalnie jest odpowiedzialne za dostarczenie materiałów od dostawców.
Elementy zaopatrzenia: kupno, kontakt, realizacja kontraktu, podejmowanie materiałów, transport, magazynowanie i odbieranie od dostawców.
Cel zaopatrzenia: zagwarantowanie, że materiały niezbędne do zaplanowania operacji będą dostępne w tym momencie, kiedy będą właśnie potrzebne.
Zadania zaopatrzenia:
kupno niezbędnych materiałów
zapewnienie wystarczająco dużej jakości
wybór właściwych dostawców, współpraca z nimi i rozwijanie dobrych stosunków
negocjowanie korzystnych cen z dostawcami
utrzymywanie możliwie niskiego poziomu zapasów (np. poprzez standaryzację materiałów)
finalizowanie dostaw we właściwym czasie
ścisła współpraca z działami wykorzystującymi materiały (zaspokajające ich potrzeby)
monitorowanie i analiza cen materiałów
planowanie zamówień materiałów w przedsiębiorstwie.
Punktem wyjścia jest główny plan produkcji.
Główny plan produkcji to szczegółowy plan produkcji dla każdego produktu w ramach wytwarzanego asortymentu, który określa liczbę pojedynczych produktów wytwarzanych w określonym czasie.
Planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP) - rozwinięcie głównego planu produkcyjnego w celu zaplanowania zaopatrzenia procesu produkcyjnego w niezbędne materiały czyli stworzenie szczegółowego schematu dostarczania materiałów w odpowiednim momencie.
Niezależny system planowania jest niezależny od popytu, musimy utrzymywać wysokie stany magazynowe, aby pokryć zapotrzebowanie (na podstawie danych historycznych)
Planowanie zapotrzebowania materiałów jest zależne od popytu.
RYSUNEK .
Potrzeba netto = potrzeba brutto - zapasy w magazynie - zapasy w drodze
= wielkość zamówienia
Proces planowania MRP:
Wejście - Proces - Wyjście
1. główny plan produkcji Planowanie wg. metodyki MRP 1. harmonogram produkcji
2. zestawienie materiałowe 2. harmonogram zamówień
(lista materiałów niezbędnych materiałów
do wytwarzania materiałów
określająca wielkość zużycia
materiału na jednostkę produktu)
3. czas realizacji zamówień
4. stany zapasów w przedsiębiorstwie
Procedura planowania systemu MRP:
ustal potrzeby brutto na podstawie głównego planu produkcyjnego (dla pozycji i poziomu zero)
obejmij istniejący zapas w celu otrzymania potrzeby netto (pozycji i poziomu zero) i ustal czas rozpoczęcia produkcji, aby materiały mogły być w porę dostarczone
użyj zestawienia materiałów dla kolejnych poziomów niezbędnych materiałów (jeżeli istnieją) aby przekształcić potrzeby netto określonego poziomu na potrzeby brutto poziomu następnego.
Jeśli nie ma więcej poziomów przejdź do poziomu 5 (zakończ proces planowania)
wyznacz ilość materiałów dla danego poziomu, a następnie:
obejmij zapas na składzie i zaplanowaną dostawę aby ustalić wielkość materiałów do zamówienia
ustal czas realizacji zamówienia i inne informacje aby znaleźć czas zamówienia
przejdź do etapu 3
zakończ harmonogram jeśli nie ma już żadnych poziomów materiałów.
ZALETY SYSTEMU MRP:
niski poziom zapasów - oszczędność kapitału oraz miejsca i kosztów magazynowania,
wysoki obrót zapasami
lepsza obsługa klienta - w tym mniejsze ryzyko opóźnień wywołanych deficytem materiałów
bardziej pewny i szybszy czas dostawy
materiały są zawsze dostępne kiedy są potrzebne
krótszy czas przygotowania - brak nagłych zamówień
wymusza optymalne (wiarygodne) planowanie
ustala pierwszeństwo realizowanych prac
PODSTAWOWA WADA SYSTEMY MRP :Brak możliwości zastosowania systemu, jeśli:1. nie został przygotowany główny plan produkcyjny; 2 główny plan produkcyjny jest niedokładny; 3 plany są często zmieniane; 4 plany nie są sporządzone wystarczająco wcześnie
Obsługa klienta - wszystko to co się dzieje w momencie przekazania zakupu. Jest to centralne znaczenie w pojęciu logistyki.
Jak najlepiej obsługiwać klientów?
- dostarczyć produkt jaki sobie życzy (jakość)
- po takiej cenie jakiej chce
- dostarczyć w pożądane miejsce i czas
- w odpowiedniej ilości
Czyli doprowadzamy do tego by klient był usatysfakcjonowany nowym produktem.
Satysfakcję klienta rodzi usługa.
Usługa - kreowanie produktu w momencie jego przekazywania
Decyzja o zakupie produktu jest dokonywana na podstawie oceny kombinacji 3 elementów:- właściwy produkt; - cena produktu; - oferowana obsługa klienta
Podstawowe formy obsługi klientów:
zaoferowanie korzystnych warunków finansowych, kredytowych - klient patrzy na to czy wprowadzamy możliwość spłacenia ceny w ratach itp.
zagwarantowanie dostawy w określonym czasie
skrócenie procesu fakturowania, unowocześnienie techniki fakturowania - najlepiej byłoby gdyby był to osobny dział
zagwarantowanie indywidualnych sprzedawców
zainstalowanie u klienta gotowego produktu - świadczy to o standardzie obsługi klienta
zapewnienie materiałów wspomagających sprzedaż
utrzymanie zadowalającego zapasu, które wpływa na kompletność realizacji zamówienia
sprzedaż wysyłkowa - rozszerzenie kanałów dystrybucji
Działania logistyczne mają wpływ na otrzymywanie przez klientów: - właściwego produktu; - we właściwej ilości; - we właściwej kondycji; - we właściwym miejscu
- we właściwym czasie; - po właściwych koszach; Mają one zagwarantować zadowolenie z zakupu produktu przy możliwie najniższych kosztach.
Kryteria oceny logistycznej obsługi klienta to : 1. czas 2. dostępność towaru 3. wygoda zakupu 4. minimalizacja szkód i strat w czasie dostawy 5. reagowanie na skargi klientów 6. realizacja składanych reklamacji
OBSŁUGA KLIENTA (w rozumieniu logistycznym) - to zdolność systemu logistycznego przedsiębiorstwa do zaspokojenia potrzeb klientów pod względem:
a) czasu: Chodzi o czas realizacji zamówienia, danej zamówionej pozycji co na niego wpływa:
- przygotowanie zamówienia
- dostarczenie zamówienia do dostawcy
- realizacja zamówienia
- przygotowanie wysyłki
- dostawa zamówienia do klienta
b ) niezawodność czyli zgodny z oczekiwaniami czas realizacji zamówienia, jak również bezpieczeństwo i prawidłowość realizacji zamówienie. Często uważany za najważniejszy element obsługi klienta.
c) komunikacji - dwustronny dialog pomiędzy sprzedającym, a kupującym, który pozwala realizować zamówienie.
d) wygody - zróżnicowanie ze względu na różnice potrzeb klienta. Musi to być bardzo elastyczny składnik i nie może to za dużo kosztować klienta.
Co świadczy tylko o dobrej obsłudze klienta w aspekcie praktycznym?
czas pomiędzy klientem a dostawą zamówionego towaru
minimalna wielkość zamówienia
minimalna wielkość zamówionych pozycji asortymentowych jaką akceptuje dostawca
wskaźnik procentowy pozycji na składzie (w magazynie) dostawcy których brakuje w danym momencie
udział realizowanych zamówień w realizacji do wszystkich złożonych zamówień
udział zamówień zrealizowany w stanie należytym
procentowy udział zamówień które mogą być kompletnie zrealizowane w danym momencie
procentowy udział towaru docierającego do klienta w stanie należnym.
Minimalny poziom obsługi klienta - jest wyznaczany przez: poziom usługi udzielony przez konkurencje. Wyższy poziom obsługi klienta stosowany jest w warunkach gdy daje on nam korzyści (efekty).
1