PRAWA I OBOWIĄZKI UCZNIA

scenariusz lekcji wychowawczej w klasie IV

Cel główny:

Uczeń zna swoje prawa i obowiązki.

Cele szczegółowe:

• rozumie potrzebę ustalania praw i obowiązków oraz przestrzegania ich,

• potrafi nazwać dokument, w którym zapisane są prawa i obowiązki ucznia,

• wskazuje zależność między prawami a obowiązkami,

• zaznajamia się z osobami i instytucjami, do których może się zwrócić
  o pomoc w przypadku łamania praw.

Czas trwania zajęć:

2 godziny lekcyjne

Metody, techniki i formy pracy:

• problemowe aktywizujące - gra dydaktyczna: prawo, czy obowiązek, dyskusja, gra dydaktyczna: tak - nie.

• zabawa - w ruchu drogowym każdy robi to, co chce,

• mini ankieta,

• praca w grupach,

• praca zbiorowa,

• praca indywidualna

Temat I - Poznajemy prawa i obowiązki ucznia

Przebieg lekcji:

1. Powitanie, zajęcie miejsc przez uczniów, zapoznanie z tematem zajęć.

2. Przypomnienie najważniejszych praw dziecka
   /na poprzednich godzinach wychowawczych uczniowie zapoznali się
   z Prawami Dziecka wg J. Korczaka oraz Prawami Dziecka wg Konwencji o Prawach Dziecka/.

3. Zabawa w uczestników ruchu drogowego
   /uczniowie wyobrażają sobie, że są uczestnikami ruchu drogowego: pieszymi, rowerzystami, kierowcami samochodów, w pewnym momencie przestają obowiązywać jakiekolwiek zasady ruchu drogowego i każdy może zachowywać się na drodze tak jak chce, uczniowie wychodzą na środek, zamykają oczy i udając wybranych przez siebie uczestników ruchu drogowego poruszają się po klasie/.

4. Dyskusja na temat konieczności określania praw i obowiązków
   /dyskusja ta jest naturalną konsekwencją zakończonej zabawy - poprzedzają ją pytania:

• czy podobała się wam zabawa,

• czy łatwo było poruszać się po drodze,

• co wam przeszkadzało,

• czy w tym ruchu drogowym czuliście się bezpiecznie/.

5. Dokumenty, w których zapisane są prawa i obowiązki
   /uczniowie wymieniają Kodeks Drogowy, poznany na wcześniejszych lekcjach Statut Szkoły oraz Konstytucję/.

6. „Prawo, czy obowiązek” - ułożenie zbioru praw i obowiązków ucznia
   z podanej rozsypanki - załącznik nr 1
   /uczniowie kolejno podchodzą do biurka, na którym rozłożone są karteczki, losują jedną z nich, głośno czytają jej treść i decydują czy jest to prawo, czy obowiązek i zgodnie z podjętą decyzją przypinają karteczkę do tablicy podzielonej na dwie części: prawa ucznia i obowiązki ucznia; po wylosowaniu wszystkich karteczek następuje ponowne głośne odczytanie utworzonego zbioru praw i zbioru obowiązków oraz przypięcie na gazetce klasowej wydrukowanych praw ucznia i obowiązków ucznia; poinformowanie uczniów, gdzie mogą szukać pomocy w przypadku naruszenia praw ucznia/ - załącznik nr 2.

7. Podsumowanie - gra dydaktyczna: „tak - nie”
   /uczniowie wybierają spośród siebie trzy osoby, które będą reprezentować całą klasę w konkursie ze znajomości praw i obowiązków ucznia, wybrane osoby wychodzą na środek i kolejno losują kartki z poprzedniej rozsypanki uzupełnione dodatkowymi sformułowaniami:

• Wolno mi bez opieki nauczyciela korzystać z boiska szkolnego;

• Mam prawo rozmawiać na lekcji przez telefon komórkowy;

• Mogę opuszczać lekcje bez usprawiedliwienia;

• Nie muszę zmieniać obuwia;

• Muszę uczestniczyć we wszystkich zajęciach pozalekcyjnych;

• Koniecznie muszę uczyć się religii;

• Mogę niegrzecznie odzywać się do kolegów;

• Mogę wyjść ze szkolnej dyskoteki nie zgłaszając tego faktu opiekunowi;

• Powinienem wykonywać tylko polecenia nauczycieli

• Mogę niszczyć zieleń poza szkołą;

• Nie muszę szanować sprzętu szkolnego.

Odczytują głośno treść wylosowanej kartki i odpowiadają czy to prawda; każdą poprawną odpowiedź klasa nagradza brawami; zwycięzca otrzymuje tytuł klasowego eksperta w dziedzinie znajomości praw i obowiązków ucznia/ - załącznik nr 1.

8. Podanie pracy domowej
   /uczniowie mają zastanowić się jakie kon-sekwencje niesie łamanie praw i niewywiązywanie się z obowiązków/.

9. Podziękowanie i zakończenie zajęć.

Temat II - Nagrody i kary, czyli czego mogę się spodziewać. /następna godzina wychowawcza/

Załącznik nr 1

Mogę bezpłatnie korzystać z zajęć organizowanych
i prowadzonych przez szkołę.

Mogę bezpłatnie korzystać z pomieszczeń szkolnych, urządzeń, sprzętu
i pomocy naukowych oraz księgozbioru bibliotecznego.

Powinienem mieć zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki nauki.

Powinienem mieć prawidłowo zorganizowany proces kształcenia, zapewniający rozwój moich uzdolnień
i zainteresowań.

Ocena moich osiągnięć powinna być systematyczna, jawna
i sprawiedliwa.

Należy mi się ochrona i poszanowanie własnej godności.

Mogę zgłaszać dyrektorowi szkoły i swojemu wychowawcy niezadowolenie z osiągniętych wyników i wnioskować
o ponowne ich ustalenie.

Mam prawo do dodatkowej pomocy nauczyciela
w przypadku, gdy nie radzę sobie z opanowaniem materiału programowego.

Mogę uczyć się religii.

Mogę swobodnie wyrażać swoje myśli i przekonania.

Mogę bezpłatnie korzystać z poradnictwa pedagoga
i psychologa.

Wolno mi swobodnie zrzeszać się w organizacjach dziecięcych i młodzieżowych legalnie działających
w szkole.

Wolno mi organizować imprezy klasowe i szkolne pod opieką wychowawcy.

Mogę korzystać z indywidualnego nauczania w domu,
gdy zachodzi taka potrzeba.

Mogę uzyskać pomoc w nauce.

Muszę przestrzegać zasad kultury współżycia
w odniesieniu do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły.

Powinienem systematycznie uczęszczać na zajęcia lekcyjne, nie spóźniać się na lekcje oraz przynosić wszystkie niezbędne przybory szkolne.

Muszę uczyć się systematycznie, aktywnie uczestniczyć
w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę, rozwijać swoje uzdolnienia i zainteresowania.

Powinienem aktywnie włączać się do życia społecznego
w klasie szkolnej oraz całej zbiorowości uczniowskiej szkoły.

Powinienem sumiennie wykonywać polecenia dyrektora szkoły i innych osób pracujących w szkole - nauczycieli
i wychowawców oraz pracowników obsługi.

Mam obowiązek godnie reprezentować szkołę
w kontaktach z pozaszkolnym środowiskiem społecznym
i przyrodniczym.

Muszę chronić życie i zdrowie własne i innych przed zagrożeniem.

Mam obowiązek troszczyć się o ład i porządek w szkole,
o estetykę pomieszczeń szkolnych.

Muszę szanować sprzęt szkolny oraz wyposażenie klas
i innych pomieszczeń.

Muszę zostawiać wierzchnie okrycia w szatni, zmieniać buty.

Muszę wyłączyć telefon komórkowy w czasie zajęć lekcyjnych.

Muszę pozostać na terenie szkoły podczas przerw.

Muszę usprawiedliwić każdą nieobecność niezwłocznie
po przyjściu do szkoły.

Załącznik nr 2

UCZEŃ MA PRAWO

1. Bezpłatnie korzystać z zajęć organizowanych
   i prowadzonych przez szkołę;

2. Bezpłatnie korzystać z pomieszczeń szkolnych, urządzeń, sprzętu i pomocy naukowych oraz księgozbioru bibliotecznego;

3. Do bezpiecznych i higienicznych warunków nauki;

4. Do prawidłowo zorganizowanego procesu kształcenia, zapewniającego rozwój uzdolnień i zainteresowań;

5. Do systematycznej, jawnej i sprawiedliwej oceny;

6. Do ochrony i poszanowania własnej godności;

7. Zgłaszać dyrektorowi szkoły i swojemu wychowawcy niezadowolenie z osiągniętych wyników i wnioskować
   o ponowne ich ustalenie;

8. Do dodatkowej pomocy nauczyciela w przypadku, gdy nie radzi sobie z opanowaniem materiału programowego;

9. Do nauki religii;

10. Do swobodnego wyrażania swoich myśli i przekonań;

11. Do bezpłatnego korzystania z poradnictwa pedagoga
    i psychologa;

12. Do swobodnego zrzeszania się w organizacjach dziecięcych
    i młodzieżowych legalnie działających w szkole;

13. Do organizowania imprez klasowych i szkolnych pod opieką wychowawcy;
    

14. Do nauczania indywidualnego w domu, gdy zachodzi taka potrzeba;

15. Do uzyskania pomocy w nauce.

UCZEŃ MA OBOWIĄZEK

1. Przestrzegać zasad kultury współżycia w odniesieniu
   do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły;

2. Systematycznie uczęszczać na zajęcia lekcyjne, nie spóźniać się
   na lekcje oraz przynosić wszystkie niezbędne przybory szkolne;

3. Uczyć się systematycznie, aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę, rozwijać swoje uzdolnienia i zainteresowania;

4. Aktywnie włączać się do życia społecznego w klasie szkolnej oraz całej zbiorowości uczniowskiej szkoły;

5. Sumiennie wykonywać polecenia dyrektora szkoły i innych osób pracujących w szkole - nauczycieli i wychowawców oraz pracowników obsługi;

6. Godnie reprezentować szkołę w kontaktach
   z pozaszkolnym środowiskiem społecznym
   i przyrodniczym;

7. Chronić życie i zdrowie własne i innych przed zagrożeniem;

8. Troszczyć się o ład i porządek w szkole, o estetykę pomieszczeń szkolnych;

9. Szanować sprzęt szkolny oraz wyposażenie klas i innych pomieszczeń;

10. Zostawiać wierzchnie okrycia w szatni, zmieniać buty;

11. Wyłączać telefon komórkowy w czasie zajęć lekcyjnych;

12. Pozostać na terenie szkoły podczas przerw;

13. Usprawiedliwić każdą nieobecność niezwłocznie
    po przyjściu do szkoły.

Opracowanie: Małgorzata Galanciak

---