Analiza-badanie polegające na określeniu skł. ilośc. lub jakościowego subst. metodami chem.,fiz. lub fizykochem. przy użyciu specjalistycznej aparatury.
Analiza sens.-nauka zajmująca się oceną jakości dokonywaną przez zespół oceniający za pomocą narządów zmysłówz zastosowaniem metod odpowiednich dla danego badania oraz zachowania określonych warunków.
Przymiotnik „sensoryczny”-związany z użyciem organów zmysłów
Przymiotnik „organoleptyczny” dotyczy cech produktu postrzeganych za pomocą organów zmysłów.
Próbka-podzbiór populacji podlegający bezpośrednio badaniu ze względu na daną cechę.
Metoda analityczna(próba)-sposób wykrywania lub oznaczania skł. próbki.
Próba ślepa-próba wykonywana w warunkach identycznych jak przy analizie badanej próbki lecz bez dodawania subst. badanej.
Met.jakościowa-pozwala wykryć obecność lub brak badanego składnika w próbce bez względu na jego ilość.
Met.ilościowa-pozwala oznaczyć ilość badanego składnika.
Oznaczenie-ilościowe określenie zawartości danego skł. w badanej próbce.
Ocena jakości sensorycznej :Sensoryczne metody analityczne i badanie konsumenckie.
SENSORYCZNE METODY ANALITYCZNE:
-Metody różnicowe(wykorzystywane do stwierdzenia różnic w jakości sens.pod względem określanej cechy.Wyróżniamy metody: parzystą,trójkową,duo-trio,dwóch z pięciu)
-Metoda kolejności, szeregowania(uszeregowanie kilku próbek pod względem określonej cechy np.: ze względu na intensywność smaku słonego)
-Metoda skalowania(wykorzystywana do ilościowego określania jakości i intensywności sens. produktu pod kątem wybranej cechy;wyróżniamy skale:kategorii,liczbową,graficzną)
-Metody analizy opisowej (wykorzystywana do ilośc. i jakościowej oceny sensor. produktu.Zakłada się w nich, że takie cechy jak smakowitość,zapach czy tekstura nie są cechami jednorodnymi, ale składają się z wielu cech jednost.)
-Metoda określania zmian intensywności wrażeń sensorycznych w czasie (ocena doustna)
METODY BADAŃ KOSNUMENCKICH:
-Pożądalność(stopień w jakim konsumentowi odpowiada produkt)
-Akceptacja(stosunek konsumenta do ocenianego produktu związany z jego przyjęciem lub odrzuceniem ze względu na spełniane przez niego oczekiwania konsumenckie)
-Preferencje(subiektywne reakcje konsumenta w sytuacji wyboru między co najmniej dwoma podobnymi produktami)
Kwasowość: aktywna,potencjalna i lotna
Kwas.aktywna-rzeczywiste stężenie jonów wyrażona jako ujemny logarytm z ich stężenia(met.potencjometryczna i wskaźnikowa)
Kwas.potencjalna-całkowite stężenie jonów wodorowych występujących w roztworze w postaci zdysocjonowanej i niezdysocjonowanej które ulegają zobojętnieniu w reakcji z zasadami(miareczkowanie alkacymetryczne z użyciem wskaźników alkacymetrycznych, miareczkowanie z użyciem wskaźników, miareczkowanie potencjometryczne)(molowość, procenty masowe,procenty mieszane, jednostki umowne,np.: st. Soxleta-Henkla-liczba cm3 NaOH o stęż.0,25mol/dm3 zużytego na zobojętnienie kwasów obecnych w 100 cm3 roztwory; stopnie Delbrucka-liczba cm3 NaOH o stęż. 1mol/dm3 zużytego na zobojętnienie 200 cm3 roztw.)
Kwas.lotna-wynika z obecności w produktach spoż.takich kwasów jak:octowy,masłowy,propionowy, które są lotne z parą wodną.
Barwa-zjawisko psychofiz. Związane z odbieraniem przez zmysły i przetwarzaniu w mózgu wrażeń uzależnionych od selektywnej zdolności pochłaniania lub odbijania światła o różniej dł.fali przez niektóre związki chem. o charak. barwników.
Rodzaje materii ze względu na zachowanie przy padaniu światła: przezroczyste,przeświecalne, nieprzeświecalne)
Określenia barwy:
-Jasność(określa szarości w badanej barwie)
-Dominująca długość fali(dł. Światła monochromatycznego o barwie identycznej z barwą badaną)TON
-Nasycenie barwy(procent udziału barwy widmowej światła monochrom.określnanej przez dominującą dł. Fali w stosunku do bieli
Metody oceny barwy: spektrofotometr.,kalorymetr., wzorce barwne.
Metody oznaczania gęstości: piknometr.,hydrostat.,areometryczna
Rodzaje wody występującej w produktach: woda wolna i związana (higroskopijna, kapilarna, krystaliczna,konstytucjonalna)
Metody oznaczania zawart.wody:suszenie termiczna, destylacja azeotropowa, metody densytometryczne i refraktometr., chem.,pomiar stałej dialektycznej, pomiar rezonansu jądrowo-magnetycz)
Popiół-produkt uzyskany w wyniku całkowitego spalenia subst.organicznych w produktach żywnościowych, które zapobiegają rozkładowi chlorków i utlenianiu się do chloru.
Tłuszcz surowy:składniki, które można wyekstrahować za pomocą rozpuszczalników organicznych, które nie sąlotne przy suszeniu w temp.105st.C przez 1h.
Metody oznaczania tłuszczu:ekstrakcyjno-wagowe(Soxhleta),objętościowe(Gerbera) ,ekstrakcyjno-refraktometr., instrumentalne
Wskaźniki jakości tłuszczu:
-Liczba tłuszczowa(liczba kwasowa określa ilość WKT,ilość KOH potrzebna do zobojętnienia kw.tł.zawartych w 1g tłuszczu)
-Liczba nadtlenkowa(liczba cm3 triosiarczanu sodu do miareczkowania jodu wydzielonego z roztworu KJ w wyniku działania nadtlenków zawartych w 1g tłuszczu)
-Liczba jodowa(miernik zawartości NKT)
-Liczba estrowa(jej wartość świadczy o długości łańcucha kwasów tł. występujących w tłuszczu)
Próbka laboratoryjna-próbka przygotowana do wysłania do laboratorium i przeznaczona do badania.
Sprawozdanie powinno zawierać m.in.:nazwisko i adres próbko biorcy, miejsce,datę i godzine pobrania próbki; oznakowanie i nr partii produktu; miejsce załadunku i miejsce przeznaczenia; metodę pobierania próbek; masę próbki jednostkowej;
Podstawowe cechy produktu poddawane ocenie;
-SMAK, kwaśny gorzki,słony, słodki,metaliczny
-ZAPACH korzenny,żywiczny,kwiatowy,owocowy,przypalony,zgniły i zapachy pośrednie
-WYGLĄD
-TEKSTURA cechy mechaniczne,geometryczne,powierzchniowe -KONSYSTENCJA