Wykład 11(AG), 12.05.08:

1. Błędy w definiowaniu:

1. Błąd polegający na tym, że któraś definicja może być fałszywa;

2. Błąd nieadekwatności:

• definicja adekwatna-gdy zakres wyrazu definiowanego jest równoważny zakresowi definiensa (wył. do definicji równościowej);

• we wszystkich innych przypadkach -nieadekwatne;

• definicja za wąska-stosunek nadrzędności pomiędzy definiendum a definiensem(np.: nazwa to wyrażenie, które posiada desygnaty.); za szeroka-stosunek podrzędności pomiędzy definiendum a definiensem(np.: adwokat to pełnomocnik procesowy strony.);równocześnie za wąska i za szeroka- stosunek niezależności pomiędzy definiendum a definiensem(np.: lekarz to pracownik szpitalu.);

3. Błąd Ignotum per ignotum:

• nieznane przez nieznane;

• definiens danej definicji zawiera wyraz nieznany adresatom tej definicji- jest to błąd dydaktyczny;

• jest to błąd relatywny, nie absolutny bowiem odnosi się on tylko dla danej grupy odbiorców (audytorium). Np.: zmienne zdaniowe to symbole w msc., których podstawiamy zdania w sensie logicznym;

• Błąd Idem per idem:

• to samo przez to samo;

• wyraz definiowany występuje po obu stronach definicji;

• definicje tautologiczne- zawierają błąd idem per idem (błąd błędnego koła bezpośredniego-gdy ten sam wyraz lub wyrazy znajdują się w definiensie i w definiendum. Np.: lekarz to osoba, która leczy.); błędne koło pośrednie- dot. całego cyklu definicji, jest w tedy gdy definicja zbudowana jest z 2 zdań: A to tyle co B i B to tyle co A;

• Błąd przesunięcia kategorialnego:

• pomiędzy definiendum a definiensem jest stosunek przeciwieństwa;

• dot. wyłącznie definicji sprawozdawczej;

• następuje przesuniecie do różnych kategorii ontologicznych.

2. Definicja perswazyjna:

• Została ona wprowadzona przez Stevensena;

• Służy wywołaniu zmian postaw emocjonalnych w stosunku do nazw i terminów definiowanych;

• Definicja prawa wg. R. Alexego:
























Prawo to system norm, który:

• Przyjmuje roszczenie do bycia słusznym;

• Zawiera ogół norm należących do w zasadzie społecznie skutecznej konstytucji, które nie są ekstremalnie nie sprawiedliwe oraz ogól norm, które są ustanowione zgodnie z konstytucją, wykazują przynajmniej minimalną społeczną skuteczność, a także nie są ekstremalnie niesprawiedliwe;

• Do którego to systemu należą także te zasady i inne org. normatywne, na których opiera się lub opierać się musi procedura stosowania prawa tak aby zapewnić zaspokojenie roszczenia słuszności.

• Cechy definicji perswazyjnych:

1. Użyte terminy, które są neutralne aksjologicznie, które są o pewnym zabarwieniu emocjonalnym i są pozytywne (roszczenie do bycia słusznym) i negatywnym zabarwieniu emocjonalnym(ekstremalna niesprawiedliwość);

2. Modyfikuje dotychczasowe zakresy prawa obowiązującego w stosunku do dotychczasowych definicji o charakterze pozytywistycznym;

3. Następuje zastąpienie jakiegoś dotychczasowo używanego terminu lub nazwy przez ładunek, który teraz nadaje tej nazwie lub terminowi zabarwienie emocjonalne o charakterze pozytywnym;

4. Dość często dochodzi do pomieszania definicji realnej i nominalnej.

3. Zadania egzaminacyjne na gruncie definicji:

1. Ze stosunków zakresowych- jaki stosunek zakresowy zachodzi pomiędzy nazwami A: definicja wyraźna i B: klasyczna definicja regulująca? Odpowiedź uzasadnij i podaj znaczenie i przykłady desygnatów obu nazw.

Rozwiązanie: zaczynamy od końca czyli podajemy definicje terminów i podajemy przykład(to taka w której definiendum jest wyłącznie wyraz definiowany; np.: Dom jest to budynek mieszkalny- definicja nazwy A i nazwa B- to taka, która dotyczy wyrazów bądź wyrażeń już funkcjonujących w języku, które są wieloznaczne lub nieostre, w arbitralny sposób ustala zakres nazwy nieostrej lub znaczenie jednoznaczne na wieloznaczne-nowe).

Stosunek zakresowy nie będzie tu określony bo mamy do czynienia z nazwą pustą;

2. Typowe z teorii definicji- podaj definicję projektującą wymyślonej przez siebie nazwy. Definicja ta powinna być nieklasyczna. Uzasadnij odpowiedz i wyjaśnij termin definicji projektującej.

Rozwiązanie: definicja projektująca to definicja, która wprowadza nowy wyraz do języka i w sposób arbitralny nadaje mu znaczenie- od woli projektującego zależy, jaki wyraz i jakie znaczenie- jest syntetyczna;

3. Zadanie z zakresu błędów definiowania- Np.: na czym polega błąd idem per idem?

Rozwiązanie: błąd idem per idem to błąd to samo przez to samo; wyraz definiowany występuje po obu stronach definicji; definicje tautologiczne- zawierają błąd idem per idem (błąd błędnego koła bezpośredniego-gdy ten sam wyraz lub wyrazy znajdują się w definiensie i w definiendum.); błędne koło pośrednie-dot. całego cyklu definicji,jest w tedy gdy definicja zbudowana jest z 2 zdań: A to tyle co B i B to tyle co A.

1

A-właściwe ustanowienie.

B- Społeczna skuteczność.

C-treściowa słuszność, sprawdzalność.

Od A do B- prawo pozytywne.

Od A do C prawo naturalne.

Prawo.

---