LITURGIA MĘKI PAŃSKIEJ

Komentarz wprowadzający (przed rozpoczęciem liturgii)

Wielki Piątek to dzień, w którym od najdawniejszych czasów Kościół powstrzymuje się od sprawowania Ofiary Eucharystycznej, lecz pozostaje z Panem podejmującym Mękę dla zbawienia świata. Jest z Jezusem w Ogrodzie Oliwnym, przeżywa z Nim pojmanie i sąd, idzie ze Zbawicielem drogą krzyżową, pozostaje przy Nim na Kalwarii i przeżywa milczenie grobu.

Liturgia Słowa wprowadza nas w tajemnicę męki Pana. Chrystus umarł za wszystkich, przeto w tym dniu Kościół zgod­nie ze swą najstarszą tradycją zanosi wielką modlitwę do Boga za cały Kościół na świecie, prosi o zjednoczenie wszystkich wierzących w Chrystusa, wstawia się za narodem wybranym.

Wielbimy Jezusa i składamy Mu dziękczynienie adorując krzyż, na którym dokonało się zbawienie świata. Nie tylko wysławiamy Pana, ale przyjmując Komunię św. z darów konse­krowanych wczoraj, jednoczymy się z Chrystusem, włączamy się w krzyżową ofiarę i ilekroć spożywamy ten Chleb, głosimy śmierć Pańską, aż przyjdzie.

Liturgię poprzedza wejście prezbitera wraz z asystą w całkowitej ciszy, oraz niezwykły w naszych czasach gest uniżenia i adoracji. Oto celebrans upadnie krzyżem przed ołtarzem, by w ten sposób wyrazić pokorne uwielbienie wobec tak wiel­kiego Misterium, które nie da się do końca pojąć i zawrzeć w słowach. My wszyscy uklękniemy na dwa kolana i oddamy hołd Jezusowi. Oto Syn Boży przyjmuje największe uniżenie i cier­pienie, aby ludzkość na nowo pojednać z Ojcem. Ten gest ce­lebransa jest tylko zewnętrznym znakiem tego, co winno być jego wewnętrzną treścią: wobec tak wielkiego miłosierdzia Bo­ga, człowiek może odpowiedzieć tylko uznaniem własnej niegodności i całkowitym oddaniem się Temu, który oddał Siebie za jego odkupienie.

Wprowadzenie przed czytaniami (po kolekcie)

Wszystkie trzy czytania dzisiejszej liturgii słowa mówią o cierpieniu Zbawiciela. On jest zapowiedzianym przez proroka Izajasza Cierpiącym Sługą Jahwe. On jest arcykapłanem Nowego Przymierza i przez swoją ofiarę otwiera nam niebo. On jest tym, który "uniżył się aż do śmierci, a była to śmierć na krzyżu". Słuchajmy słowa Bożego w postawie pokory i wiary. Niech te słowa, a zwłaszcza opis Męki Pańskiej według św. Jana, umocnią naszą wiarę i pogłębią wdzięczność do Pana, który umarł, aby nasze serca napełnić nadzieją.

Na słowa „I skłoniwszy głowę wyzionął ducha” wszyscy klękamy na znak, że Jego śmierć uobecnia się tu i teraz.

Osoby starsze i chore mogą wysłuchać opisu Męki w pozycji siedzącej.

Wprowadzenie przed modlitwą powszechną (po homilii)

Modlitwa powszechna w Wielki Piątek ma szczególnie uroczysty charakter i sięga starożytności chrześcijańskiej. Kościół pragnie objąć swoją modlitwą wszystkich ludzi i prosić o zbawienie dla nich.

Po odśpiewaniu poszczególnej intencji nastąpi chwila ciszy, w czasie której będziemy w duchu prosić Boga Ojca, aby nas wysłuchał. Następnie prezbiter podsumuje nasze modlitwy specjalną prośbą, którą my zakończymy odpowiadając głośno „Amen”. Winno ono być naszym świadomym włączeniem się i osobistym potwierdzeniem.

Wprowadzenie do adoracji Krzyża (po modlitwie powszechnej)

Nastąpi teraz kulminacyjny moment dzisiejszej Liturgii - adoracja Krzyża.

Będzie on wniesiony w trzech etapach. Liturgia w ten sposób chce nam przypomnieć, jak odsłaniała się tajemnica Krzyża. Pierwszy etap to Stary Testament, to jest wielkie oczekiwanie Narodu Wybranego na Mesjasza. Drugi etap to już samo dzieło Chrystusa, który przyszedł na ziemię, ale nie wszyscy go pojęli, nawet najbliżsi nie mogli zrozumieć tajemnicy Jego Męki i Śmierci. I w końcu pełen Krzyż, ten który został odkryty oczami Kościoła w Pięćdziesiątnicy i który jest głoszony aż do dziś przez tych, którzy w Jezusie z Nazaretu rozpoznali Syna Bożego i swego Pana.

Po każdym wezwaniu „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata” odpowiemy „Pójdźmy z pokłonem” i uklękniemy na dwa kolana. Po odsłonięciu całego Krzyża oddamy mu cześć przez ucałowanie. Podchodzić będziemy procesyjnie w dwóch rzędach. W pierwszej kolejności podejdzie duchowieństwo i służba liturgiczna, i pozostali wierni. Podchodzimy tylko nawą środkową. Po ucałowaniu Krzyża odchodzimy na boki. Ofiary przeznaczone są na utrzymanie miejsc świętych w Jerozolimie.

Od tej chwili aż do Wigilii Paschalnej przed krzyżem przyklęka się.

Wprowadzenie do Komunii Świętej (bezpośrednio po adoracji Krzyża)

Od Krzyża prowadzi nas liturgia do Komunii Świętej, byśmy mogli doświadczyć ścisłego związku między ofiarą na Krzyżu a Eucharystią. W Komunii, która jest pokarmem nowego, wiecz­nego życia, wyjednanego przez Krzyż, łączymy się z Chrystu­sem, który za nas umarł. Przyjęcie przez nas Komunii Świętej jest aktem włączenia się w tę Krzyżową Ofiarę. Za chwilę kap­łan ukaże nam już nie drzewo Krzyża, ale samego Chrystusa w Jego Eucharystycznym i uwielbionym Ciele.

Wprowadzenie przed procesją do Grobu Pańskiego

Chrystus umarł za nas i został pogrzebany. Na pamiątkę Jego przebywania w grobie będziemy czuwać przy Nim tego wieczo­ra i w dniu jutrzejszym. Trwając na modlitwie, rozważajmy Mi­sterium Męki i Śmierci Chrystusa, która przyniosła wyzwolenie całemu światu. Naszą uwagę skoncentrujmy przede wszystkim na wystawiony w monstrancji Najświętszy Sakrament, bo Grób Pański jest wy­pełniony prawdziwą obecnością żywego Chrystusa.

---