TOKSYKOLOGIA - Kulikowska

niedziela, 23 lutego 2003 8.15 - 10.15 wykład

wejściówki na ćwiczenia

trucizna - jest to substancja która po wchłonięciu do organizmu lub wytworzona w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji lub śmierć

podział:

• naturalna

• sztuczna

toksykologia - zajmuje się badaniem naukowym budowy chemicznej substancji toksycznych, ich właściwościami , przemianami w organizmie i środowisku, mechanizmami działania toksycznego a także wykrywaniem , identyfikacja i oznaczaniem

ksenobiotyk - substancja która dostaje się do organizmy

• toksykologia szczegółowa :

• toksykologia leków

• metali

• rozpuszczalników

• toksykologia środków ochrony roślin i środków chemicznych używanych w rolnictwie

• toksykologia tworzyw sztucznych i środków stosowanych w gospodarstwie domowym

• związków promieniotwórczych

• toksykologia doświadczalna

• środowiskowa

• przemysłowa

• żywności

ZATRUCIA

1. zatrucia rozmyślne :

• samobójcze [ leki barbiturany, benzodiazepiny, fenotiazyn; chinina, tal, fosforek cynku, gaz

• zbrodnicze [ arszenik, strychnina, sublimat, cyjanek potasu

2. zatrucia przypadkowe

• omyłkowe podanie leku

• środkami ochrony roślin

• chemikaliami używanymi w gospodarstwie domowym

• alkoholem metylowym

• skażona żywnością

• tlenkiem węgla

• grzybami - muchomor sromotnikowy

3. zatrucia zbrodnicze

DAWKA

Dawka - ilość substancji chemicznej podana, pobrana lub wchłonięta do organizmu w określony sposób; warunkując brak lub wystąpienie efektów biologicznych wyrażonych odsetkiem organizmów odpowiadających na ta dawkę

Dawka graniczna - progowa - wywołuje pierwsze spostrzegalne skutki biologiczne

Dawka lecznicza - terapeutyczna - wywołuje działanie farmakoterapeutyczne i nie wywołuje istotnych zakłóceń procesów fizjologicznych

Dawka toksyczna - jest to taka ilość substancji która powoduje śmierć organizmu po jednorazowym podaniu lub tez nie tylko poważne zatrucia

Dawka śmiertelna - jest to taka ilość substancji która powoduje śmierć organizmu po jednorazowym podaniu

ZATRUCIA

Zatrucie- proces chorobowy z klinicznymi objawami podmiotowymi i przedmiotowymi wywołane przez substancje chemiczne zewnątrz lub wewnątrz

Zatrucie ostre - szybki rozwój szkodliwych zmian w organizmie które powstają w ciągu krótkiego czasu po wprowadzeniu jednorazowej dawki trucizny dożoladkowo, inhalacyjna lub na skore; objawy występują po 24 godzinach ; objawy kliniczne charakteryzują się dużą dynamika

Zatrucie przewlekle - powstaje przy małych dawkach przez długi okres długi okres działania na organizm pod wpływem kumulacji trucizny w organizmie; powstają zwykle w wyniku zatruć przypadkowy [ przebieg zatruć zawodowych

Zatrucie podostre - szkodliwe zmiany w organizmie występują mniej gwałtowne po podaniu jednorazowej lub kilkakrotnej dawki; wykrycie powstałych zmian patologicznych jest możliwe po zastosowaniu fizjologicznych badań czynnościowych narządów

Drogi :

• pokarmowa - zatrucia nie zawodowe

• inhalacyjna - zatrucia zawodowe

• skórna - zatrucia zawodowe

podział i oznaczanie substancji :

substancje bardzo toksyczne trupia czaszka - T+

substancja toksyczna - trupia czaszka - T

szkodliwa - duży X - Xn

żrąca - ampułka i wylewający się kwas - C

drażniące - duży X - Xi

substancje niebezpieczne dla środowiska - śnięta ryba, drzewo bez liści - N

wybuchowa - efekt wybuchu - E

utleniająca - mały ogienek - O

skrajne łatwopalne

wysoce łatwopalne

klasyfikacja substancji toksycznych

klasyfikacja na toksyczność ostra :

klasa I bardzo toksyczne T+

klasa II toksyczne T

klasa III szkodliwe Xn

na szybkość działania :

grupa I - o działaniu szybkim, ostrym, progowym [ aldehyd chlorooctowy, benzen

grupa II - substancje o działaniu kumulatywnym [ metale ołów, rtęć

grupa III - substancje o działaniu rakotwórczym [ arsen, jego związki; azbest, benzen, kadm i jego związki, sole niklu, leki przeciwbólowe zawierające fenacetynę, sadze kominkowe; smoły węglowe

wykaz trucizn :

• arsen i jego związki z wyjątkiem siarczków arsenu

• bromek metylu

• atropina

• akroleina [ wytwarza się po kilkakrotnym smarzeniu na tym samym oleju ]

• bromocyjan

• cyjanek etylu

• cyjanek metylu

• cyjanek winylu

• naparstnica

• nikotyna i jego związki

• nitrogliceryna

• związki rtęci

CYJANOWODÓR; KWAS CYJANOWODOROWY

Klasyfikacja substancji F+, R12; T+, R26

Oznakowanie :

F+

T+

R; 12-26

S: (1/2-)7/9-16-36/37-38-45

Biotransformacja - przemiana związku

Kumulacja materialna - występują w substancjach w których się kumulują w sposób fizyczny w jakimś narządzie krytycznym [ kości, nerki,

Kumulacja czynnościowa - ze nie kumuluje się sam związek a jego efekt działania

Płukanie żołądka :

• tabletki i proszki = 3-4 godziny

• grzyby = do 3 doby najlepiej zawsze

• pieniące = nie płukać

• żrące, kwasy, ługi = nie płukać

neutralizacja :

• kwasem zatrucie = słaba zasada

• zasadą zatrucie = słaby kwas

odtrutki :

1. droga pokarmowa

* ogólna - podaje się zawsze nie jest tylko dla jednego związku

• powietrze

• tlen

• woda

• węgiel aktywny [ absorbuje trucizny , rozdrobniony, 5-6 tabletek]

• ochronne wiążące truciznę przed płukaniem żołądka

• nadmanganian potasu 0.1%,

• białko jaja kurzego [ kwasy

• mleko [ wiąże wiele trucizn na związki nierozpuszczalne, nie stosować w tłuszczach

• tlenek magnezowy [ zobojętnia kwasy nieorganiczne

* specyficzne - odtrutki dla danego związku

2. droga inhalacyjna - tlen = tlenoterapia

alkohol metylowy odtrutka etanol; doustnie [ 100-120 ml 40%] i.v. [ 500 ml 10-15 % etanol w 5 % roztworze glukozy utrzymuje stężenie etanolu we krwi 1 %

niedziela, 9 marca 2003 8.15 - 10.15

pestycydy - związki chemiczne stosowane wszystkie w rolnictwie

klasyfikacja :

1. ze względu na zastosowanie

1. zoocydy [ stosowana przeciwko szkodnikom pochodzenia zwierzęcego

• insektycydy [ środki działające owadobójczo

• mematocydy [ przeciw nicieniom

• rodentocydy [ przeciwko gryzoniom

• moluskocydy [ przeciwko ślimakom

• achicydy [ przeciwko mszycom

2. herbicydy [ przeciwko chwastom

3. fugicydy [ przeciwko grzybom

2. ze względu na budowę chemiczną

insektycydy

1. węglowodory polichlorowane

2. związki fosforoorganiczne

3. związki karbaninianowe

4. pyretdoidy

herbicydy

5. dwunitroalkilofenole

6. pochodne kwasu chlorofenoksyoctowego

7. związki bispiridiliowe

fugicydy

8. dwutiokarbaminiany

3. klasyfikacja toksykologiczna

trucizny

1. LD50 = poniżej 25 mg/kg masy ciała

2. LD50 wynosi powyżej 25 - 200 mg/kg masy ciała

szkodliwe

3. LD50 wynosi powyżej 200 - 2000 mg/kg masy ciała

nieszkodliwe

4. LD50 wynosi powyżej 2000 mg/kg masy ciała

INSEKTYCYDY

związki chloroorganiczne

1. Lindan

2. Metoksychlor

3. Aldryna

4. Dieldryna

5. DDT

Związki bardzo lotne

Bardzo dobra rozpuszczalność w tłuszczach

Łatwo przenikają do tkanki nerwowej i mózgu

Kumulują się w organizmie

Bardzo powoli metabolizowane

Kumulują się : tkanka nerwowa, wątroba, serce, tłuszczu, mózgu

Ponowne ich dostanie się z tkanki tłuszczowej do krwi może dawać objawy zatrucia ostrego

Działają na wątrobę zaburzenia funkcji i uszkodzenia

Działają na układ nerwowy

Działają układ krwiotwórczy niedokrwistość i małopłytkowość

Działanie kancerogenne powodują nowotwory

Zatrucia ostre -rzadko - musi ich być bardzo dużo

Przypadkowe lub samobójcze

Objawy:

• ze strony układu nerwowego [ niepokój; nadmierna pobudliwość nerwowa; zaburzenie koordynacji ruchu; bóle i zawroty głowy; mrowienie i drętwienie języka; drżenia mięśniowe; drgawki,; śpiączka; porażenia ośrodka oddechowego i śmierć

• serce i układ krążenia [ zaburzenia rytmu serca; tachykardia; migotanie komór serca

• oddechowy [ uczucie duszności; obrzęk płuc; toksyczny obrzęk płuc

• uszkadzają wątrobę = 2-4 dni [ żółtaczka

• uszkodzenie nerek [ mocznica

Postępowanie :

• nie podawać mleka

• dieta beztłuszczowa

• intensywna terapia zachowawcza

• nie podawać epinefryny i efedryny

mogą występować :

zapalenia nerwowe

uszkodzenia układu krwiotwórczego

fosforoorganiczne i karbaminianowe

insektycydy

duża toksyczności ostrej

preparaty do I i II klasy toksyczności

nie ulęgają kumulacji

szybko metabolizowane w organizmie i usuwane

łatwo wnikają droga pokarmowa, oddechowa i skore

zatrucia ostre - często

mechanizm działania :

zahamowanie aktywności enzymów acetylocholinoesteraza i cholinoesteraza nie jest rozkładana acetylocholina i pobudzenie układu nerwowego;

fosforylacja centrum aktywnego enzymu

karbaminianowe - proces ten jest odwracalny

objawy

• muskarynowe [ bladość powłok skórnych; wzmożone wydzielanie potu; ślinotok; łzawienie; wodnista wydzielina z nosa; nudności; wymioty; biegunka; bóle brzucha; wzmożone wydzielanie w drzewie oskrzelowym; spastyczny skurcz oskrzeli = uczucie duszności; zmęczenia źrenic i zniesienia reakcji na światło; zaburzenia widzenia; bradykardia; zaburzenia rytmu serca; spadku ciśnienia tętniczego krwi;

• nikotynowe [ drżenia włókienkowe mięsni powiek , twarzy, klatki piersiowej; tachykardia; osłabienia i porażenia mięsni w tym mięsni oddechowych; drgawki kloniczno-toniczne

• OUN [ niepokój; lęk; zawroty głowy; osłabienie lub zniesienie odruchów; porażenie ośrodka oddechowego i naczynio-ruchowego i śmierci

Zatrucia lekkie - muskarynowe

Zatrucie ciężkie -nikotynowe i OUN; mogą się pojawić bardzo szybko nawet już po paru minutach

Wnikają do organizmu drogą oddechowa, pokarmowa i skórna

Skóra - objawy tylko miejscowe może wystąpić; niewielka ilość związków

Opóźniona neurotoksyczność - pojawia się po 2-3 tygodniach po zatruciu ostrym

Syndrom pośredni - odwracalnym osłabieniu mięśni szyi i kończyn górnych

Diagnozowanie :

• wywiad z osoba zatruta lub osoba która je znalazła

• zabezpieczyć to co znajduje się wokół tej osoby, opakowanie

• charakterystyczne objawy

• oznaczyć aktywność cholinoesterazy

odtrutki :

fosforoorganiczne - siarczan atropiny i pochodne oksyny [obidoksyn, pralidoksyn]

karbaminianowymi - tylko siarczan atropiny

nie podaje się

pochodne fenotiazyny, rezerpiny, morfiny, teofiliny; nie podaje się leków które powodują polaryzacje płytki motorycznej

preparat

GLIFOSAD = rambdat

- fosforoorganiczny, nie hamuje aktywności enzymów powoduje upośledza działanie enzymatyczne; silne działanie ; podrażnienie skory, przewodu pokarmowego i dróg oddechowych; może działać OUN; zaburzenia świadomości; drgawek; bardzo wysoka temperatura; śpiączka;

Układ pokarmowy - bóle brzucha, biegunka , wymioty, krwawienia z przewodu pokarmowego, obniżenia ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, bradykardia i arytmia komorowa,

Układ oddechowy - kaszel, duszność, skurcz oskrzeli, obrzęk, zapalenia płuc

Postępowanie - nie ma odtrutek specyficznych, tlenoterapia

INSEKTYCYDY

Pyretroidy

Charakteryzacja :

• toksyczne dla owadów

• mało toksyczne dla człowieka

• nie kumulują się

• bardzo szybko rozkładają się w organizmie

• rozpuszczają się w tłuszczach -działają na układ nerwowy

mechanizm działania

zaburzenia procesu wzbudzania i czynnościowego w tkance

homeostaza wapnia

drażniąco i uczulająco

objawy:

nie

odczyny uczuleniowe

podrażnia

mdłości wymioty, biegunka

układ oddechowy - duszność, objawy astmatyczne, obrzęk płuc

układ nerwowy -zaburzenia koordynacji, pobudzenia drgawki, śpiączka, porażenia ośrodka oddechowego

brak odtrutek specyficznych leczenie objawowe

nie podawać - mleka , tłuszczów, alkoholi dieta beztłuszczowa

HERBICYDY

działają w rożny sposób na rośliny, ssaki i człowieka

maja działanie totalne = wszystkie chwasty niszczą i rośliny

działają tez układowo

pochodne kwasy chlorofenoksy octowego

dobrze wchłaniają się przez układ oddechowy, pokarmowy, skora

nie kumulują się -dość szybko rozkładane

objawy

drażniąco na błonę śluzową, skore

wykazują działanie uczulające

duże dawki - OUN [ niesporność ruchów, zaburzenia równowagi, niepokój, pobudzenia, hipertermia, porażenia ośrodka oddechowego;

przewód pokarmowy - uczucie pieczenia w jamie ustnej i przełyku; nudności; wymioty; bóle brzucha; krwawienie z przewodu pokarmowego;

zaburzenia funkcji wątroby

działanie na układ mięśniowy - osłabienie siły mięsni, bóle mięśniowe, drgawki,

układ krążenia - zaburzenia rytmu serca, migotania komór serca, długotrwałego obniżenia ciśnienia krwi

niewydolność nerek

polineuropatia

teratogenne

mutagenne

odtrutki

brak intensywna terapia zachowawcza

bispiridyliowe

preparaty - PARAKWAT; DIKWAT

dobrze wchłaniają się przez przewód pokarmowy, oddechowy, skora

wydalane z moczem

mechanizm

- wolno rodnikowy

objawy

uszkodzenie wątroby

uszkodzeni nerek

uszkodzenia mięśnia sercowego

działanie na płuca

skóra i błony śluzowe - zaczerwienieni , wystąpienia nadrzerek, obrzęku

pokarmowy - wymioty, biegunka, wymioty z domieszka krwi; bóle brzucha, pieczenia wzdłuż przełyku;

martwica komórek nerek i niewydolność nerek

martwica komórek wątroby

śródmiąższowe zapalenie płuc - objawy obrzęku płuc

wziewne -krwioplucie

krążenie - uszkodzenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu, wstrząs kardiogenny

CUN - zaburzenie świadomości, śpiączka, drgawki

Postępowanie

• płukanie żołądka

• węgiel aktywowany

odtrutek specyficznych brak

pochodne dwunitrialkilofenoli

są wycofywane z użycia

mechanizm

methemoglobinotwórcze

zatrucia rozwija się szybko

objawy:

• nudności

• zaburzenia żołądkowe

• niepokój

• zaburzenia termoregulacji

• zaczerwienieni skory

• silne pocenie się

• przyspieszenia oddechu

• tachykardia

• bardzo wysoka temperatura do 41 stopni

• sinica

• zapaść

• uszkodzenia wątroby żółtaczka

• uszkodzenie nerek

• działają silnie na błonę śluzową

postępowanie

brak odtrutki

terapia zachowawcza

FUNGICYDY

Związki dwutiokarbaninianowe

Nie maja silne toksyczności ostrej

Nie kumulują się

Wchłaniają się przez przewód pokarmowy, oddechowy

objawy

Podrażnienie skory reakcje alergiczne

Pokarmowe - nudności, bieguna

Uszkodzenie wątroby

Uszkodzenie nerek

Zaburzenia funkcji tarczycy

Postępowanie

Odtrutek brak

Leczenia zachowawcze

TIURAM - zaburzenia pracy serca, obniżenia ciśnienie krwi; zapaść; zaburzenia świadomości;

ROTENDYCYDY

Pochodne kumaryny - WARFARYNA

Dobrze wchłania się przez przewód pokarmowy i skore

Mechanizm - hamowanie syntezy protrombiny i innych czynników krzepnięcia

Uszkadza ściany naczyń włosowatych

Objawy po 8 -12 godzin i utrzymują się kilka dni

Pokarmowy -nudności, biegunka, bóle brzucha, ciemne stolce, krwawienie z przewodu pokarmowego

Skóra -wywroczyny podskórne, krwawienie z dziąseł, krwiomocz,

Silne działanie alergiczne

Postępowanie

Silna terapia zachowawcza

niedziela, 30 lutego 2003 8.15 - 10.15 wykład

ROZPUSZCZALNIKI ORGANICZNE

Cechy :

• są płynne w warunkach normalnych [ ciśnienie atmosferyczne temperatura

• rozpuszczają wielko cząsteczkowe związki organiczne

• są silnie powinowactwo do tłuszczy większe niż do wody

podział :

1. węglowodory alifatyczne [ metan, etan , propan butan ]

>5 węgla gazy; <5 węgla ciecze, <18 węgla stale

składnik benzyn

toksyczność:

oddziaływują na OUN działanie narkotyczne

są lotne ,

lipofilne,

bardzo dobrze rozpuszczają się w tłuszczach,

powinowactwo do tkanek nerwowych, szpik, nerki, wątroba

ropa naftowa i jej pochodne

N-Heksen - najbardziej toksyczny

Objawy :

• działanie narkotyczne - ból głowy

• porażenie ośrodków - oddechowy, krążenia

LECZENIE :

• w zatruciu wziewnym usunąć ze skażonej atmosfery

• podąć tlen

• w zatruciu doustnym nie płukać żołądka

• zagrożenie obrzękiem płuc

• odtrutki niema

2. aromatyczne

zawierają w cząstce pierścień benzenowy

podział :

* homologii :

benzen, [ w przemyśle, nie można stosować w przemyśle, jest\ rakotwórczy

toluen, ksyleny, [ farby, lakiery

* pochodne :

anilina, [ półprodukt do produkcji barwników

nitrobenzen [ niebezpieczna, używana w przemyśle zbrojeniowym, środki wybuchowe

właściwości fizykochemiczne :

• powinowactwo do tłuszczy

• ulęgają przemianom

BENZEN

Ulega hydroksylacji do fenolu

TOLUEN

Silne działanie niż benzen, utlenia się, nie jest rakotwórczy

Toksyczność jest związana tylko w kontakcie bezpośrednim a nie na przemiany

KSYLENY

Działanie podobne jak toluenu ale są bardziej toksyczne wtórnie po przemianach

Słabo lotny

ANILINA

działanie bezpośrednie = działanie narkotyczne

po przemianie działa na hemoglobina i ja utlenia [ nie może łatwo oddać tlenu

powoduje silna methemoglobine

NITROBENZEN

Tworzy tez methemoglibineria - wewnątrz uduszenie

LECZENIE :

• usunąć ze skażonej strefy

• podąć tlen

• płukanie żołądka = do 1 godz

• nie pozwolić do powstania methemoglobine [ podąć witaminę C 1000-1500 mg, błękit metylenowe]

• odtrutki nie ma

3. chlorowane

są podstawione atomem chloru

rodzaje :

czterochlorek węgla

chlorek metylenu [ odszczepienie chloru,

chloroetylen

chloroform

właściwości :

• związki bardzo lotne

• silne działanie narkotyczne

• niepalne

działanie toksyczne

• narkotyczne

• metabolizują się do produktów bardzo toksycznych

• wykazują działanie mutagenne i rakotwórcze

objawy :

• uszkadza wątrobę

• uszkadza nerki

• zatrzymanie akcji serca

LECZENIE :

• wynieść ze skażonej strefy

• kontrolowana hiperwentylacja

• płukanie żołądka do 1 godz

• odtrutki : witamina E [ antyoksydanty] ; NAC

4. inne

dwusiarczek węgla,

estry

DWUSIARCZEK WĘGLA

Bardzo palna

Wybuchowa

Lotna

śmierdząca

bardzo silne działanie narkotyczne

duże stężenia natychmiastowy zgon

bardzo silne działanie na nerwy

objawy :

• trwale uszkodzenie mózgu - psychozy

• parastezja - zaburzenia czucia, zanik czucia w dłoniach

• zaburzenie ustrojowych przemian tłuszczu

• wystąpienie sklerozy

• zawal serca

leczenie :

• wynieść ze strefy skażenia

• tlen do oddychania

• płukanie żołądka do jednej godziny

• kontrola hiperwentylacyjna

• odtrutki : mocznik; witamina B6 [ duże dawki ]

5. alkohole

metanol, etanol, glikole

w ustroju się utleniają

METANOL

Utlenia się do aldehydu mrówkowego kwas mrówkowy = kwasica organizmu i zgon

Zatrucia w wyniku spożycia alkoholu

ETANOL

Łatwiej się upić

GLIKOL

Toksyczność polega na metabolicie kwas szczawiowy + jony wapnia = szczawiany wapnia [ nie są rozpuszczalne]

Zatkania mikronaczyń nerek, wątroby

Leczenie

Płukanie żołądka do 30 minut

Odtrutka : alkohol etylowy, blokery dehydrogenazy alkoholowej

niedziela, 13 kwiecień 2003 8.15 - 10.15 wykład

TOKSYKOLOGIA GAZÓW

PODZIAŁ WG MECHANIZMU DZIAŁANIA :

1. duszące fizycznie

rodzaje :

• metan,

• etan

mechanizm działania polega na zmianie zawartości tlenu w powietrzu wdychanym

14-12 pogłębienie oddechu, uczucie duszności

2. duszące chemicznie

mechanizm działania :

• bezpośredni wpływ na ośrodek oddechowy porażać ten ośrodek

• wpływ na enzymy cyklu oddechowego [

• wpływa na transport tlenu w ustroju

rodzaje :

• tlenek węgla

powstaje przy niecałkowitym spalaniu węgla; powstaje w wyniku pożaru;

rzadko się zdarza zatrucie czystym tlenkiem węgla lecz mieszane

działanie :

• hemoglobina transportuje tlen; wiąże się luźnie i można go odczepić; tlenek wiąże się mocno i nie można go łatwo odczepić proces stosunkowo długi; łączy się tez z cząstkami zawierającymi żelazo;

• powoduje porażenie mięsni poprzecznie prążkowanych

objawy :

• brak objawów zewnętrznych [ twarz zaróżowiona;

5-10 lekkie ograniczenie zachowania, postrzegania

10-20 lekkie bóle głowy, zmęczenia, bicie serca, krótki oddech uwidaczniają się gdy wykonujemy jakąś prace

20-30 zawroty głowy, osłabienie i porażenie kończyn, zaburzenia świadomości

30-40 zaczerwienienie skory, utrata przytomności, zaburzenia oddechu i krążenia

40-60 głęboka utrata przytomności, porażenie oddechu

60-70 śmierć po około 10 minutach

postępowanie :

• wynieść ze skażonej atmosfery

• podawanie tlenu po wyższym ciśnieniem

• obserwacja może dojść do zmian neurologicznych, zaburzenia widzenie, zmiana w płucach o charakterze zapalnym, krwotoki z narządów miąższowych

• siarkowodór

gaz powstaje w wyniku procesów gnilnych,

mechanizm działania :

• łączy się z enzymami cyklu oddechowego prowadzi do uduszenia

• działa drażniąco tworzy alkaliczne zasadowe siarczki

• poraża ośrodek oddechowy w mózgu

0,002-0,003 - powoduje śmierć

najczęściej czyszczenie szamb

objawy :

• szybka utrata przytomności

postępowanie

• przerwanie zagrożenie

• podawanie dwutlenku węgla i tlenu [ dwutlenek węgla stymuluje oddechowanie

• podawania związków methemoglobinotwórcze [ azotan sodu, błękit metylenowy]

• dwutlenek siarki

silny reduktor ; denaturuje białka, w reakcji z woda tworzy kwas

mechanizm :

objawu :

- obrzęk płuc

postępowanie :

• sterydy

• zabezpieczenie oddechu

• podanie tlenu

• cyjanowodór

jest trucizna działa bezpośrednio na enzymy układu oddechowego powoduje uduszenie na poziomie komórkowym

gaz toksyczny może się uwalniać cyjanku sodu w środowisku kwaśnym; działa bardzo szybko

objawy :

• utrata przytomności po kilku sekundach

• śmierć po minucie

postępowanie :

• podanie tlenu

• podaje się tiosiarczan sodu; witamina B12 A [ z kobaltem ]

• wytworzenie methemoglobine

3. gazy drażniące

• amoniak

mechanizm :

w obecności wody tworzy zasadę amonowa

objawy :

• oparzenie oczu

• oparzenie śluzówek

• obrzęk płuc

postępowanie :

• przerwać narażenie

• wspomaganie oddechu

• podawać tlenu do oddychania

• obserwacja medyczna do 48 godzin

• powikłania ze strony układu oddechowego

• tlenki azotu

mechanizm:

tworzą kwasy w środowisku wodnym

objawy :

• zapalenie płuc

• obrzęk płuc

postępowanie :

• przerwać narażenie

• wspomaganie oddechu

• podawać tlenu do oddychania

• obserwacja medyczna do 48 godzin

• powikłania ze strony układu oddechowego

d. trucizny układu

BOJOWE ŚRODKI CHEMICZNE

1. neurotoksyczne

• sarim

• tabum

• VX

• Soman

ODTRUTKI :

• atropina

• oksyna

2. parzące

• S i N gaz musztardowy

Objawy:

Poparzenia silne

Bryły konsystencji plasteliny przez dotyk można się poparzyć;' charakterystycznie pachnie

Stężenie 0,0005 g/m2

Postępowanie:

Zmyć skażone miejsce dużą ilości wody

Można stosować 2 % węglanem sodu

Przemyć oczy wodą

Podajemy BAL [ kompleksuje w kompleksy nie toksyczne]

• Luizyt

ODTRUTKI :

- BAL

3. drażniące

• fosgen

zapach podobny do zgniłego siana

mechanizm:

powstaje w wyniku pożarów; termiczny rozkład rozpuszczalników chlorowanych, rozkład wszystkiego co się robi z PCV;

małe stężenie może być śmiertelne - 0,01 % w powietrzu

objawy :

uszkodzenie pęcherzyków płucnych

obrzęk płuc

działa silnie drażniąco - małe stężenie

postępowanie:

sztuczna wentylacja

tlen

• chlor

gaz ciężki, tworzy chmury;

mechanizm :

z woda kwas solny, działa drażniąco

objawy :

ślepota

drażniący

obrzęk płuc

krwotoki z płuc

kaszel

postępowanie :

utrzymanie oddechu

zapobieganie obrzęku płuc

obserwacja kliniczna

• cyjanki

ODTRUTKI :

• azotyn sodu

• tiosiarczan sodu

• witamina B12 A

12/18 toksykologia

---