Spółka akcyjna - cechy spółki kapitałowej - kodeks spółek handlowych reguluje działalność,
- zyski straty łączenie podizał - walne zgromadzenie akcjonariuszy (zwoływane raz na rok), zatwierdza sprawozdania finansowe. Czasami zgromadzenia nadzwyczajne, zazwyczaj decyzje podejmuje zarząd. Walne zgromadzenie, zarząd i rada nadzorcza organy kierujące?
- ma osobowość prawną
- zebranie (utworzenie) kapitału warunek powstania. Rodzaje:
Łączne - założyciele,
Emisja i sprzedaż akcji (składa się na kapitał zakładowy)
Prawa akcjonariusza:
Prawo głosu na walnym zgromadzeniu
Prawo do dywidendy (udział w zyskach ) [spółka nie ma obowiązku wypłacać dywidendy]
Zyski na wypłaty dywidendy
Akumulowanie w spółce i rozwój przez to
Udział w (majątku spółki w razie likwidacji)
Kontrolny pakiet akcji - pozwala na przegłosowanie teoretycznie jest to 50% + jeden głos, czasami potrzebna jest kwalifikowana większość tzn. 75%. Czasami pakiet kontrolny jest dużo mniejszy (przy grach na giełdzie występuje duże rozproszenie - drobni akcjonariusze) przez co pakiet kontrolny jest mniejszy
Rodzaje akcji
1.podział zależny od formy przenoszenia własności
Imienne - zawierają imię i nazwisko. Mogą być wydawane przed wniesieniem pełnej wpłaty, (poniżej ceny nominalnej), uwidocznienie na nich każdej z wpłat. Są ewidencjonowane w księdze akcyjnej, w której odnotowuje się także wszelkie zmiany własności. Nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego, a ich zbywalność noże być ograniczona,
Na okaziciela - są przedlotem obrotu i nie mogą być wydawane poniżej wartości nominalnej. Nie podlegają rejestracji w księdze akcyjnej.
2. podział wg rodzaju wkładu
Gotówkowe - wydawane w zamian za wkłady pieniężne po opłaceniu co najmniej 25% wartości nominalnej
Aportowe - wydawane w zamian za wkłady rzeczowe. Powinny być w ełnip[okryt jeszcze przed zarejestrowaniem spółki
3. podział wg praw jakie dają akcje
Zwykłe- dające akcjonariuszowi prawo do głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, które podejmuje strategiczne decyzje (jeden głos z jednej akcji), prawo do dywidendy, prawo do pakietu akcji z nowej emisji ( prawo do objęcia nowych akcji proporcjonalnie do posiadanych dotychczas ilości) oraz prawo d udziały w majątku spółki po jej likwidacji.
Uprzywilejowane - dające akcjonariuszowi większe prawa niż zwykłe akcje. Np. prawo do większej ilości głosów z jednej akcji (maksymalnie 2 akcji), prawo do otrzymywania wyższej dywidendy przy czym nie może ona przekroczyć więcej niż o połowę dywidendy z akcji zwykłych akcji i akcje te nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed posiadaczami akcji zwykłych; prawo do udziału w majątku spółki po likwidacji przed posiadaczami akcji zwykłych. Z reguły są to akcje imienne, a w razie zmiany na dokumenty na okaziciela przywileje zazwyczaj wygasają.
4.
Nieme - nie dające prawa do głosu ale dające prawo do dywidendy. Są zwykle uprzywilejowane co do dywidendy i to bez żadnych ograniczeń.
Świadectwa użytkowe - wydawane w przypadku umorzenia dotychczasowych akcji, np. przy obniżeniu kapitału akcyjnego (w ciężar kapitału) lub w ciężar czystego zysku (po opłaceniu podatków) bez zmiany kapitału. Umarzne akcje są typowane najczęściej drogą losowania, a ich dotychczasowi posiadacze otrzymują w zamian świadectwa użytkowe (nie posiadają wartości nominalnej), które dają prawo do dywidendy z części zysku (po wypłacie posiadaczom akcji nominalnych) i mogą dawać prawo do głosu.
Spółka komandytowa i akcyjne co najmniej jeden komplementariusz (odpowiada całym majątkiem osobistym) i jeden akcjonariusz (ryzykuje wkładem)
Spółka partnerska - osoby wykonujące określony zawód (oddzielność odpowiedzialności) konkretnie od jednej osoby zadośćuczynienie
Spółki pojawiły się z powodu za małych kapitałów oraz ogromu ryzyka.
ZWIĄZKI PRZEDSIĘBIORSTW
Więź pozioma - łączenie 2 lub więcej przedsiębiorstw, należących do tego samego rynku, w jedną firmę (firmy wytwarzają te same produkty, związek może być ukierunkowany na zbyt lub zaopatrzenie) |
Kooperacja - współpraca
|
Więź pionowa - łączenie 2 lub więcej firm wykonujących różne fazy jednego procesu technologicznego, w jedną firmę (np. plantacja kauczuku, koncern samochodowy, wytwórnia opon, stalownia) |
|
Więź nieograniczona:
|
Koncentracja - łącznie Przedsiębiorstwa łączą się ze sobą w sposób trwały, zwykle tracą nawet formalną niezależność. Np. przyłączenie wykonawców i zdobywanie kontrolnych pakietów akcji bez prawa głosu, koalicja głosujących |
Formy fuzji:
Pool - związek poziomy, kooperacja. Umowa między firmami niezależnymi, określająca politykę zbytu lub zaopatrzenia.
Kartel - kooperacja i więź pozioma. Umowa dotycząca kształtowania ceny i rynku zbytu. Przedsiębiorstwa niezależne.
Syndykat - przekształcony kartel, niezależne przedsiębiorstwa, wspólnota reklamowa i rynek zbytu. Umowa o charakterze czasowym, ukierunkowana na zbyt.
Trust - monopolizacja, więź pozioma, koncentracja. Przedsiębiorstwa tracą niezależność
Koncern - kooperacja i więź pionowa.
Konglomerat - więź nieograniczona czasami koncentracja a czasami na podstawie umowy. Różnicowanie produkcji by zmniejszyć ryzyko strat w razie kryzysu.
Stopień monopolizacji rynku:
Monopol pełny - jedna firma, produkująca towar, który nie ma substytutu (firma decyduje o cenie przez podaż) konsument ogranicza cenę przez popyt. W praktyce nie istnieje ten rodzaj monopolu
Monopol naturalny - wynikający z np. pozycji klimatycznej, związany z warunkami glebowo-klimatycznymi, występowaniem surowców i minerałów, usługi turystyczne
Monopol państwowy - firma, której państwo gwarantuje monopol np. telekomunikacja polska, kolej, poczta, w strefie zbrojeniowej, państwo oddziałuje przez działalność licencjonowaną. Szczególne dziedziny z punktu widzenia państwa. Tego typu monopol będzie trwały dopóki nie zmienią się przepisy.
Monopol przejściowy - w przemyśle przetwórczym np. wykupienie patentu, odkrycie nowej technologii produkcji
Duopol - na rynku funkcjonuję dwie firmy, zazwyczaj dochodzi do porozumienia
Digopol - forma rynku gdzie funkcjonuje kilkanaście podmiotów. Rynek wtedy może być:
Ustabilizowany - w gałęzi osiągnięta równowaga sił a firmy nie konkurują ceną
Symetryczny - podobna sytuacja firm, przez co udział w runku podobny
Asymetryczny - jedna firma ma zdecydowaną przewagę, najlepszą technologię, najmniejsze koszty, największy udział w rynku
Nieustabilizowany - równowaga sił nie została osiągnięta i zachodzą zmiany cen
Nowa gałąź produkcji
Bankrutuje lider i dochodzi do walki o władzę
Nowy substytut i walka o pozycję (nowa sytuacja rynkowa)
Kapitał zagraniczny wchodzi na rynek
ANALIZA MARGINALNA
Czynniki produkcji : praca, ziemia, kapitał to są podstawowe. Czynniki mogą być:
Stałe - zmienne tylko w długim okresie czasu. W krótkim okresie czasu są stałe
Zmienne - można zmieniać nakłady w różnych okresach czasu.
Okres czasu: ?
Krótki - jeden czynnik jest przynajmniej stały
Długi - na tyle długi, że nakłady wszystkich czynników można zmieniać.