Średniowiecze
Zaprezentuj „ Bogurodzicę „jako pieśń religijną, hymn narodowy i najstarszy zabytek literatury polskiej.
BOGURODZICA - pierwszy polski wiersz i najstarsza pieśń religijna, hymn narodowy przynajmniej w XV w. (odśpiewywali go polscy rycerze na polach Grunwaldu) Hymn królewski towarzyszył uroczystościom koronacyjnym Jagiellonów. Najstarszy drukowany tekst poetycki (1506r.) W Bogurodzicy Maryja ukazana jest: jako matka Chrystusa, dziewica wsławiona i wybrana przez Boga, pośredniczka między zbawicielem a ludźmi, zaufana ludzi którzy wierzą w jej pomoc w zjednaniu łask.
Omów najstarsze zabytki piśmiennictwa i literatury polskiej.
Pierwsze zdanie napisane w języku polskim „daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj” - zawarte w Księdze Henrykowskiej
„BOGURODZICA” (X - XIVw) - pierwszy polski wiersz i najstarsza pieśń religijna, hymn narodowy przynajmniej w XV w. (odśpiewywali go polscy rycerze na polach Grunwaldu) Hymn królewski towarzyszył uroczystościom koronacyjnym Jagiellonów. Najstarszy drukowany tekst poetycki (1506r.) W Bogurodzicy Maryja ukazana jest: jako matka Chrystusa, dziewica wsławiona i wybrana przez Boga, pośredniczka między zbawicielem a ludźmi, zaufana ludzi którzy wierzą w jej pomoc w zjednaniu łask.
„KAZANIA ŚWIĘTOKRZYSKIE” (XIVw) - najstarszy zabytek codziennej mowy
„KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE” (XVw)
PRZYKŁADY BIBLII: PSAŁTERZ FLORIAŃSKI, BIBLIA KRÓLOWEJ ZOFII (XIV - XVw)
Scharakteryzuj średniowieczne wzorce osobowe i ich odbicie w literaturze.
Historia ŚWIĘTEGO ALEKSEGO to wzorzec doskonałego życia bohater dąży do świętości drogą ascezy.
ASCEZA - dobrowolne wyrzeczenie się przyjemności i wygód w celu osiągnięcia doskonałości moralnej zapewniającej zbawienie. W średniowieczu bardzo częstym elementem ascezy było umartwianie ciała oraz życie w samotności
Historia Aleksego to wzorzec doskonałego życia bohater dąży do świętości drogą ASCEZY. ”Legenda o świętym Aleksym” to przykład utworu hagiograficznego.
Asceza nie była jedyną drogą osiągnięcia świętości mogło nią być także szerzenie chrześcijaństwa wśród pogan i męczeńska śmierć (np.: św. WOJCIECH) lub pomoc ubogim i chorym oraz umiłowanie całej natury, czyli tego, co stworzył Bóg (np. św. FRANCISZEK Z ASYŻU).
Przykładem rycerza doskonałego jest ROLAND. Prawdopodobnie nie jest on postacią historyczną, podobnie jak większość bohaterów eposu. PIEŚŃ O ROLANDZIE należy do epiki rycerskiej.
Porównaj i oceń dwa znane ci wzorce osobowe epoki średniowiecza.
IDEAŁ RYCERZA „Pieśń o Rolandzie” jest to bohater idealny, odważny, szlachetny. Zawsze postępuje zgodnie z kodeksem rycerskim. Jest bezgranicznie oddany ojczyźnie. Jako wzorowy chrześcijanin walczy w obronie wiary, potrafi być przyjacielem
IDEAŁ ŚWIĘTEGO „Legenda o św. Aleksym” - pochodził ze znakomitego rodu. Z całą świadomością odrzucił dobra doczesne. Skazał się dobrowolnie na poniżenie i cierpienie, umartwiał ciało , wzmacniał ducha, umarł pod schodami własnego domu nie rozpoznany. Znosił wszelkie upokorzenia. Nagrodą za męczeństwo było natychmiastowe wzięcie do nieba. Jego ciało stało się relikwią.
Były to osoby które poświęciły swoje życie dla konkretnych celów. Dążyli do tego aby żyć zgodnie ze swoim sumieniem i ideałami.