Baza surowcowa Polski: Surowce energetyczne:

Węgiel kamienny- Zasoby węgla w Polsce - 50 mld ton. Zagłębie Górnośląskie (80,2% udokumentowanych zasobów), Lubelskie (20,9%), Dolnośląskie.40 kopalń, 53% w produkcji elektr.

Węgiel brunatny - 23 mld ton. Ponad 50% wydobycia pochodzi z rejonu Bełchatowa. Pozostałe zagłębia zlokalizowane są w rejonie Turoszowa i na obszarze Konin-Koło-Turek. Wydobycie 60-70mln t. 35% udziału w prod. Energii elektr.

Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce są niewielkie. Eksploatuje się niecałe 650 tys. ton ropy naftowej. Głównym rejonem wydobycia jest Kamień Pomorski i szelf M. Bałtyckiego u nasady przylądka Rozewie. Gaz ziemny występuje wraz z ropą naftową, a niezależnie od niej w rejonie Podkarpacia (Przemyśl, Lubaczów) oraz w Wielkopolsce (Garki, Załęcze).

Surowce metaliczne - głównie miedz (36/440tys mld t) oraz cynk i ołów (80/3wyd mln t). Górnictwo miedzi podejmują kopalnie w rejonie Lubina i Głogowa. Wydobycie rud cynku i ołowiu koncentruje się w rejonie Olkusza, Bytomia i Zawiercia. Rudy żelaza nie są już eksploatowane.

Surowce chemiczne - Złoża soli kamiennej (zasoby 85 mld t/3,5mln) występują na Kujawach, na Podkarpaciu - w Bochni i Wieliczce oraz na obszarze GOP-u, w rejonie Żor. Polska siarka odznacza się wysoką czystością i dużymi zasobami (500 mln t/680tys). Złoża występują w rejonach Tarnobrzega i Lubaczowa.

Surowce skalne - Zasoby sur. skalnych są bardzo bogate.

- wapienie i dolomity: Wyżyna Lubelska, Jura Polska, Wyżyna Kielecko-Sandomierska, rejon Opola.

- bazalty, piaskowce, marmury: Przedgórze Sudeckie

- wapienie, glinki ceramiczne, piaskowce: rejon Kielc

Koncesji wymaga: poszuk. lub rozpozn. złóż kopalin; wydob. kopalin ze złóż; bezzbiornikowe magaz. subst. oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podz. wyrobiskach górniczych.

Wniosek powinien zawierać: oznaczenie wnioskodawcy, jego siedziby i adresu; określenie numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej; określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja; określenie prawa wnioskodawcy do terenu; określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności; określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem.

Koncesja powinna określać: rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją; przestrzeń, w granicach której ma być prowadzona ta działalność; okres ważności koncesji ze wskazaniem terminu rozpoczęcia działalności; wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska.

Dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu określenia granic złoża, jego zasobów oraz geolog. warunków występ.

Powinna określać: ilość i jakość rozpoznanych kopalin, w tym także kopalin towarzyszących i współwystępujących użyt. pierw. śladowych oraz substancji szkodliwych dla środowiska występujących w złożu; położenie złoża, jego budowę geologiczną, formę i granice; elementy środowiska otaczającego złoże; hydrogeologiczne i inne geologiczno-górnicze warunki występowania złoża; stan zagospodarowania pow.

Projekt zagospodarowania złoża, sporządza ubiegający się o koncesję na wydobywanie kopalin ze złoża, na podstawie dok. geolog. z uwzględnieniem uwarunkowań techniczno-ekonomicznych.

Projekt ten powinien określać zamierzenia w zakresie:

  1)   ochrony złóż kopalin, w tym kopalin towarzyszących i użytecznych pierwiastków śladowych występujących w złożu, zwłaszcza przez ich kompleksowe i racjonalne wykorzystanie;

  2)   technologii eksploatacji, zapewniającej ograniczenie ujemnych jej wpływów na środowisko.

 Plan ruchu ZG - Ruch ZG odbywa się na podstawie planu ruchu, zgodnie z zasadami techniki górniczej. Podlega on zatwierdzeniu, w drodze decyzji, przez właściwy organ nadzoru górniczego. Dla zakładu wydobywającego kopalinę pospolitą może być sporządzony w formie uproszczonej.

Określa szczegółowe przedsięwz. niezbędne w celu zapewnienia:

bezp. powszechnego; bezp. pożarowego; bezp. i higieny pracy pracowników ZG; prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem; ochrony środowiska wraz z obiektami budowlanymi; zapobiegania szkodom i ich naprawiania.

Plan likwidacji ZG powinien przewidywać sposób wykonania następujących obowiązków:

Zabezpieczyć lub zlikwidować wyrobiska górnicze oraz obiekty i urządzenia ZG; zabezpieczyć niewykorzystaną część złoża kopaliny; zabezpieczyć sąsiednie złoża kopalin; przedsięwziąć niezbędne środki chroniące wyrobiska sąsiednich zakładów górniczych; przedsięwziąć niezbędne środki w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej.

Opłatę eksploatacyjną ustala się jako iloczyn stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny i ilości kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym. Towarzysząca: 50%/. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, stawki opłat dla poszczególnych rodzajów kopalin. Opłatę przedsiębiorca ustala kwartalnie we własnym zakresie i wnosi ją, bez wezwania, na rachunki bankowe podmiotów w terminie jednego miesiąca po upływie każdego kwartału.

Fundusz likwidacji ZG - musi go założyć przeds. który uzyskał koncesję na działalność gosp. Przedsiębiorca prowadzący:

  1)   wydobywanie kopaliny systemem podziemnym lub otworowym, bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, przeznacza na fundusz równowartość od 3 % do 10 % odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych ZG

  2)   wydobywanie kopaliny systemem odkrywkowym przeznacza na fundusz równowartość 10 % należnej opłaty eksploatacyjnej

Przeds. gromadzi środki funduszu na wyodrębnionym rachunku bankowym, dokonując wpłat na fundusz począwszy od dnia rozpoczęcia działalności.

Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce (2008r.)

Sur. energ. 57 mld t (węgiel kam. 43 mld; brunatny 13,5 mld, gaz ziemny 140 mln, metan pokładów węgla 99 mln, ropa naft. 23 mln)

Sur. metaliczne 2,5 mld t, chemiczne 86,5 mld t, skalne 55 mld t

Bilans gospodarki surowcami mineralnymi w Polsce (2008r.)

Import: 64 tys t: sur. energ. 61%, metal. 16%, chem. 7%, skalne 16%

Eksport: 29 tys t: sur. energ. 63%, metal.8%, chem. 16%, skalne 13%

Wydobycie: węgiel kamienny 79 mln t, brunatny 60 mln t miedź 23 mln t, siarka 2,6 mln t.

Klasyfikacja zasobów złóż kopalin. Zasoby geolog.: A. bilansowe: przemysłowe (z nich operatywne), nieprzemysłowe B. pozabilansowe

Zasoby bilansowe - zasoby złoża lub jego części, którego cechy naturalne spełniają wymagania określone przez kryteria bilansowości i umożliwiają podejmowanie jego eksploatacji

Zasoby pozabilansowe - zasoby złoża lub jego części, którego cechy naturalne powodują iż jego eksploatacja nie jest możliwa obecnie, ale przewiduje się, że będzie możliwa w przyszłości np. w wyniku postępu technicznego

Zasoby przemysłowe - cześć zasobów bilansowych, która może być przedmiotem opłacalnej eksploatacji

Zasoby nieprzemysłowe - część zasobów bilansowych, których eksploatacja nie jest możliwa w warunkach określonych przez projekt zagospodarowania złoża.

Kryteria bilansowości - wartości parametrów złoża, przy których jego eksploatacja jest technicznie możliwa i złoże może być przedmiotem zainteresowania przemysłu; także ogólne warunki, jakie musi spełniać złoże, by mogło być przedmiotem zagospodarowania.

Kryteria przemysłowości - graniczne wartości parametrów złoża, przy których jego eksploatacja jest technicznie możliwa i ekonomicznie uzasadniona w warunkach projektu zagospodarowania złoża - jest opłacalna.

Bilans energii elektrycznej (2008): ogółem 35,8 GW, w tym:

elektrownie zawodowe na: węgiel kamienny 15,7 GW, brunatny 9,2 GW; elektrociepłownie: na węgiel 4,5 GW, gazowe 870 MW; elektrownie: wodne 2 260 MW, wiatrowe 310 MW, biogazowe i na biomasę 120 MW

Rola węgla kamiennego i brunatnego w energetyce:

Polska czerpie energię głównie z węgla. Jest to nośnik dostarczający 2/3 energii w Polsce (łącznie węgiel kamienny i brunatny).

Węgiel kamienny: W 2005 roku przeznaczono blisko 40 mln t na produkcję energii elektrycznej.

Węgiel brunatny używany jest na rynkach lokalnych, trafia wprost do pobliskich elektrowni. W 2005 roku przeznaczono ponad 60 mln t na produkcję energii elektrycznej.

---