UWAGA SELEKTYWNA A POZYTYWNE I NEGATYWNE KONSEKWENCJE AUTOMATYZACJI (Szymura, Słabosz)

WPROWADZENIE

- automatyzacja i nabywanie wprawy

- sztywność mentalna (trudność w deproceduralizacji; badania z ekspertami) i negatywny transfer wprawy (dobrze wyuczona czynność utrudnia wykonanie czynności podobnej, ale nie tożsamej z uprzednio wyuczoną)

- przetarg między szybkością a poprawnością

* minimalny czas selekcji bodźca na poziomie płytkim- 100- 180ms

* na poziomie głębokim- 360- 480ms

- przyspieszenie procesów selekcji prowadzi do płytkiej analizy sensorycznej, bądź do kierowania się w procesie integracji cech w obiekt jedynie cechami priorytetowymi- prowadzi to do ograniczenia potencjalnie odbieranych bodźców

METODA

- MATERIAŁY

Test Zegarków Moronia- 400 bodźców obrazujących tarczę zegara; pełne godziny; 40 bodźców stanowiących sygnał; czas 2 minuty

Trzy wskaźniki wykonania testu:

1. SPEED- liczba ikon przeanalizowanych w ciągu 2 minut

2. FA- liczba fałszywych alarmów

3. OM- liczba ominięć

Parametry wykonania:

1. D- całkowita liczba błędów (FA+OM)

2. β- proporcja błędów różnego rodzaju (FA/D)

3. PROP- proporcja ogólnej liczby reakcji do sumarycznej liczby błędów (SPEED/D)

- PROCEDURA

trzykrotne wykonanie wersji 5.0, następnie jednokrotne wersji 4.0; wykonania przedzielone 60-sekundowa przerwą; pojawienie się wersji 4.0 było dla uczestników zaskoczeniem

- HIPOTEZY

-> presja czasowa spowoduje wystąpienie efektu przetargu pomiędzy szybkością a poprawnością wykonania

-> trzykrotne wykonanie testu powinno prowadzić do zautomatyzowania selekcji informacji (skrócenie czasów reakcji i wzrost poprawności)

-> obniżenie efektu przetargu między szybkością a poprawnością

-> zmiana sygnału spowoduje pogorszenie wykonania testu (ponowne zwiększenie siły przetargu)

OPIS WYNIKÓW

- automatyzacja ujawniła - wzrastała liczba analizowanych bodźców, obniżała się liczba błędów

- wyróżniono osoby wolno i szybko dokonujące selekcji (na podstawie mediany); wolne- miej błędów w ogóle, szybkie- duża liczba ominięć

- automatyzacja zniosła przetarg- w szczególności dla liczby OM

- zmiana warunków- ponowny wzrost wielkości przetargu

- silniejsza automatyzacja prowadziła do pogorszenia wydajności w ostatniej próbie, mniejsza automatyzacja- nie było zmiany efektywności wykonania

DYSKUSJA WYNIKÓW

- widoczne koszty automatyzacji w postaci zjawiska transferu negatywnego

- wprawa w wykonywaniu czynności pomagała wykonywać czynność (lepsze wykonanie u osób posiadających wprawę niż u osób wykonujących zadanie po raz pierwszy)

- ef. transferu negatywnego może być maskowany przez dużą wprawę

- efekt przetargu

- redukcja przetargu przez automatyzację

- sztywność mentalna wzmacnia efekt przetargu (czwarte wykonanie)

-> test dobry do pomiarów aspektów selektywnej uwagi (szybkości i poprawności)

-> wadą jest brak dystrakcji- badani niemal nie popełniali błędów fałszywych alarmów

---