Modele nauczania i uczenia się

1.

Nauczanie podające.

2.

Nauczanie bezpośrednie.

3.

Nauczanie pojęć.

4.

Uczenie się we współpracy.

5.

Nauczanie problemowe.

6.

Dyskusja.

Nauczanie podające



Model nauczania podającego nazywany jest
również metodą organizującej zapowiedzi
(wstępnego uporządkowania).



Nauczyciel zanim przystąpi do podawania
nowych informacji, musi dostarczyć
uczniom organizującej zapowiedzi, a
podając nowe informacje wzbogacał i
intensyfikował myślenie uczniów.

Tok lekcji podającej



Składa się z czterech faz:



-przedstawienie celów lekcji i wywołanie w
uczniach nastawienia do uczenia się



-przedstawienie organizującej zapowiedzi



-podanie materiału



-rozwijanie i intensyfikowanie myślenia
uczniów (sprawdzenie, czy uczniowie
zrozumieli nowe wiadomości i rozwijanie
myślenia uczniów)

1.PRZEDSTAWIENIE CELÓW LEKCJI I WYWOŁANIE W
UCZNIACH NASTAWIENIA DO UCZENIA SIĘ.



NAUCZYCIEL POWINIEN WYKORZYSTAĆ
TECHNIKĘ WYWOŁANIA NASTAWIENIA, W CELU
PRZYGOTOWANIA UCZNIÓW DO UCZENIA SIĘ
I USTANOWIENIE „ŁĄCZNOŚCI” MIĘDZY ICH
UMYSŁAMI Z WIADOMOŚCIAMI, KTÓRE ZA
CHWILĘ ZOSTANĄ PRZEDSTAWIONE.



WAŻNE JEST ŻEBY UCZNIOWIE WIEDZIELI O
CZYM JEST DANA LEKCJA.



NP. TEMATEM DZISIEJSZEJ LEKCJI JEST
PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA.

2. PRZEDSTAWIENIE ORGANIZUJĄCEJ ZAPOWIEDZI
(WSTĘPNE UPORZĄDKOWANIE)



NP. MOŻEMY ZADAĆ PYTANIE JAKIE SĄ PRZYCZYNY

WYBUCHU WOJEN W OGÓLE .



NAUCZYCIEL MA JASNO I PRECYZYJNIE OKREŚLIĆ

PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE MIĘDZY POJĘCIAMI

ZAWARTYMI W NOWYM MATERIALE A TYMI KTÓRE UCZEŃ

JUŻ ZNA.



WTEDY WIADMOŚCI NABIERAJĄ DLA UCZNIA SENSU.



ORGANIZAJĄCA ZAPOWIEDŹ TAK JAK NASTAWIENIE

POMAGA UCZNIOM WYKORZYSTYWAĆ WIEDZĘ

UPRZEDNIĄ – WSZYSTKO TO ODDZIAŁUJE NA

UCZENIE SIĘ.

3.PODANIE NOWYCH WIADMOŚCI.



PRZEDSTAWIENIE NOWYCH WIADOMOŚCI POWINNO

BYĆ PREZENTOWANE W SPOSÓB JASNY I

PRECYZYJNY.



ISTOTĄ DLA EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ JEST

KLAROWNOŚĆ.



NAUCZYCIEL MUSI BYĆ DOBRZE PRZYGOTOWANY,

POWINIEN DOSKONALE ORIENTOWAĆ SIĘ W

TEMACIE, KTÓRY PORUSZA NA LEKCJI



NAUCZYCIEL POWINIEN POŁĄCZYĆ NOWY MATERIAŁ

Z WIEDZĄ, KTÓRĄ UCZEŃ JUŻ POSIADA, TAK ABY

STAŁ SIĘ DLA NIEGO ZNACZĄCY.



MATERIAŁ POWINIEN POSIADAĆ LICZNE ZAŁĄCZNIKI I
PRZYKŁADY, SŁOWA TAKIE JAK: DLACZEGO,
PONIEWAŻ, POWINNY BYĆ PODANE ODPOWIEDNIE
PRZYKŁADY.



WZBOGACENIE MYŚLENIA UCZNIÓW POPRZEZ
DYSKUSJE, PYTANIA, DIALOG.

4. ROZWIJANIE I WZMACNIANIE
MYŚLENIA UCZNIÓW.



NAUCZYCIEL SPRAWDZA CZY UCZNIOWIE
ZROZUMIELI NOWE WIADOMOŚCI.



POWINIEN WERBALNIE I NIEWERBALNIE
WYCHWYCIĆ SYGNAŁY ŚWIADCZĄCE O
TRUDNOŚCIACH W ROZUMIENIU
PODAWANEGO MATERIAŁU.



POWINIEN ZADAWAĆ PYTANIA DO
OMÓWIONEJ LEKCJI.

Nauczanie bezpośrednie



Model nauczania bezpośredniego
ukierunkowany jest przede wszystkim
na wspomaganie uczenia się wiedzy
proceduralnej (umiejętności) oraz
wiedzy deklaratywnej, którą można
zorganizować w łańcuch i nauczać
krok po kroku.

Tok lekcji bezpośredniej



Składa się z pięciu faz:



-podanie celów i wywołanie

nastawienia



-pokaz wiedzy lub umiejętności



-ćwiczenia pod kierunkiem



-sprawdzenie opanowania

umiejętności i wiadomości, sprzężenie

zwrotne



-rozbudowane ćwiczenia, transfer

1.Podanie celów i wywołanie
nastawienia.



Nauczyciel omawia cele lekcji,

dostarcza informacji wstępnych,

wyjaśnia dlaczego lekcja będzie

ważna.

2.Pokaz wiedzy lub umiejętności.



Nauczyciel demonstruje w poprawnej

postaci umiejętność lub podaje

tworzące łańcuch, małe porcje

wiadomości.

3.Ćwiczenia pod kierunkiem.



Nauczyciel ustala dokładną strukturę
początkowych ćwiczeń. Kiedy uczymy
się nowych umiejętności potrafimy je
uchwycić przez krótki czas, kiedy jest
ona złożona wtedy jej długość
powinna być pokazana na samym
początku. Ćwiczenia powinny
prowadzić do przeuczenia.

4.Sprawdzenie opanowania
umiejętności i wiadomości, sprzężenie
zwrotne.



Nauczyciel kontroluje prawidłowość
czynności i dostarcza informacji
zwrotnych.



Zwracać uwagę na czynności, nie na
intencję.



Dostosować sprzężenie zwrotne do
stopnia zaawansowania ucznia.

5.Rozbudowane ćwiczenia, transfer.



Nauczyciel ustala warunki
rozbudowanych ćwiczeń, zwraca
uwagę na przeniesienie (transfer)
umiejętności, na bardziej złożone
sytuacje.

Nauczanie pojęć



Model ten opracowano głównie z
myślą o nauczania pojęć kluczowych.



Intencją modelu nie jest nauczanie
ogromnych porcji wiadomości.



Dzięki temu modelowi, uczniowie
zyskują możliwość szerokiego
wykorzystywania wiedzy
szczegółowej.

Toki lekcji pojęć:



Składa się z czterech faz:



-przedstawienie celów i wywołanie
nastawienia



-wprowadzenie przykładów i nie
przykładów



-sprawdzanie przyswojenia



-analiza myślenia i scalanie efektów
uczenia się

1.Przedstawienie celów i wywołanie
nastawienia.



Nauczyciel wyjaśnia cele i stronę
techniczną lekcji.

2.Wprowadzenie przykładów i

nieprzykładów.



Uczniowie indukcyjnie odkrywają
pojęcie i jego cechy.

3.Sprawdzanie przyswojenia.



Uczniowie mają podawać własne
przykłady i nie przykłady, potrafią
zdefiniować pojęcie i znają jego cechy
istotne.

4.Analiza myślenia i scalanie efektów

uczenia się.



Nauczyciel wywołuje w uczniu proces
myślenia o własnym myśleniu.

Uczenie się we współpracy



Model uczenia się we współpracy ma kilka odmian.

Najbardziej znane to metoda podwójnej oceny w

zespołach uczniowskich (POZU), składanki i badania

zespołowe (BZ).



Charakterystyka:



- uczniowie w zespołach opanowują materiał

nauczania



- w skład zespołu wchodzą uczniowie z dobrymi,

przeciętnymi i niskimi wynikami w nauce



-zespół powinien być zróżnicowany pod względem

płci, rasy i kultury uczniów



-nagrody kierowane są do grupy a nie do jednostek

Cechy

-

Uczniowie w zespołach opanowują materiał

nauczania

-

W skład zespołu wchodzą uczniowie z

dobrymi, przeciętnymi i niskimi wynikami w

nauce

-

Kiedy tylko to możliwe zespół ma być

zróżnicowany pod względem płci, rasy i

kultury uczniów

-

Nagrody kierowane są do zespołu a nie

pojedynczych jednostek

Cel

1.

Opanowanie materiału nauczania

2.

Akceptowanie zróżnicowania ludzi

3.

Rozwijanie umiejętności społecznych i
grupowych

Odmiany modelu

Podwójna ocena w zespołach uczniowskich

Jest to chyba najprostsza metoda uczenia się we

współpracy. Nauczyciel raz na tydzień przedstawia

uczniom nowy materiał słownie lub na piśmie. Klasa

podzielona zostaje na cztero- lub pięcioosobowe

zespoły o mieszanym składzie. Członkowie zespołu

najpierw doskonalą  opanowanie materiału, a potem

pomagają sobie na wzajem w nauce. Co tydzień lub

co dwa tygodnie uczniowie przechodzą

indywidualny sprawdzian opanowania materiału

Odmiany modelu

Składanka

Klasa zostaje podzielona na pięcio- lub sześcioosobowe

mieszane zespoły. Materiał nauczania zostaje

podany na piśmie. Każdy członek zespołu ma

nauczyć się innej porcji materiału. Uczniowie

odpowiedzialni w swoich zespołach za opanowanie

tej samej partii materiału zwani grupą ekspertów

spotykają się w celu wspólnego przestudiowania

tematu i udzielenia sobie pomocy w nauczeniu się

go. Później wracają do swoich zespołów i uczą

partnerów tego, czego nauczyli się sami. Po

skończonej pracy uczniowie przystępują do

indywidualnych sprawdzianów.

Odmiany modelu

Metoda badań zespołowych

Jest to jedna z najtrudniejszych metod nauczania. Wymaga ona aby

wcześniej nauczyć uczniów umiejętności komunikowania się i

uczestniczenia w procesach społecznych. Nauczyciel dzieli dzieci

na grupy mieszane pięcio- lub sześcioosobowe lub uczniowie sami

się dobierają kierując się stosunkami koleżeńskimi lub

zainteresowaniami uczniów. Uczniowie uczestniczą w planowaniu

tematów do nauki i sposobów prowadzenia badań nad tymi

tematami. Metoda ta składa się z sześciu etapów:

1.     Wybór tematu.
2.     Wspólne planowanie
3.     Realizacja
4.     Analiza i synteza
5.     Przedstawienie opracowania końcowego
6.     Ocena 

Odmiany modelu

Technika strukturalna

Uczniowie współdziałają w małych

grupach, nagrody przyznawane są
zespołom a nie jednostkom.

POSTĘPOWANIE NAUCZYCIELA

ZADANIA PRZEDLEKCYJNE

              Dobór treści: dobranie treści zgodnie zainteresowaniami uczniów i

wstępnej ich wiedzy.

              Organizowanie zespołu: nauczyciel powinien wziąć pod uwagę cele,

które chce osiągnąć, skład rasowy i etniczny klasy, a także zdolności uczniów

              Materiały i przewodniki: po wyborze metody ważne jest zgromadzenie

materiałów w takiej ilości jak zakłada metoda. Istotne jest tu także, by

nauczyciel opracował i przekazał dzieciom pisemną instrukcje,  w której

zawarte są:



cele lekcji



co mają uczniowie do zrobienia w trakcie pracy w grupach



czas przeznaczony na poszczególne prace i czynności



datę sprawdzianów



datę publicznej prezentacji wyników



procedurę ocenia i wystawiania stopni, nagrody indywidualne i brupowe



formę sprawozdań.

PROWADZENIE LEKCJI

Toki lekcji uczenia się we

współpracy



Składa się z sześciu etapów:



-podanie celów lekcji i wywołanie

nastawienia



-podanie wiadomości (ustnie, na piśmie lub

w inny jeszcze sposób)



-przejście do pracy w grupach (zmiana

metodyczna),



-nadzorowanie grupowej lub indywidualnej

pracy uczniów i pomaganie im



-sprawdzanie rezultatów pracy grupowej



-wyrażenie uznania dla osiągnięć uczniów

Nauczanie problemowe



Metody problemowe (zwane poszukującymi) polegają na
samodzielnym dochodzeniu do wiedzy poprzez rozwiązywanie
problemów o charakterze poznawczym, decyzyjnym lub
praktycznym.



Rozwiązywanie problemów wymaga od uczniów samodzielnej
aktywności w wytwarzaniu nowych wiadomości. Do tej grupy
metod należy zaliczyć gry dydaktyczne, metody symulacyjne,
metody zadaniowe.

Toki lekcji problemowej



Składa się z pięciu faz:



-nakierowanie uczniów na problem



-przygotowanie uczniów do nauki



-samodzielne i grupowe badania



-wytwarzanie i prezentowanie

produktów i eksponatów



-analiza i ocena procesu

rozwiązywania problemu

Faza I -

Nakierowanie uczniów na problem

Omówienie celów, przedstawienie ważniejszych

wymagań logistycznych, motywowanie uczniów

do zajęcia się rozwiązywaniem problemów

przez nich wskazanych.

Faza II - Przygotowanie uczniów do nauki

Pomoc uczniom w zdefiniowaniu i

uporządkowaniu zadań związanych z

problemem.

Faza III - Samodzielne i grupowe badania

Zachęta i pomoc w zbieraniu informacji,

prowadzenie eksperymentów w
poszukiwaniu wyjaśnień i rozwiązań.

Faza IV - Wytwarzanie i prezentowanie produktów i
eksponatów

Pomoc w projektowaniu i przygotowywaniu

produktów w rodzaju sprawozdań, nagrań,

modeli; wspomaganie współpracy między

uczniami.

Faza V - Analiza i ocena procesu rozwiązywania problemu

Pomoc w poddaniu procesu badawczego

i użytych technik krytycznej i

systematycznej refleksji.

Dyskusja



,,Większa część nauczania zachodzi
za pośrednictwem mowy"



DEFINICJE : Dyskurs i dyskusja

Dyskurs to dialog z drugą osobą, różni

się od dyskusji tym, iż znamy poglądy

drugiej osoby, a w dyskusji owych

poglądów nie znamy.

Nauczyciel posługuje się dyskusją,
żeby:



doskonalić myślenie uczniów  i im
nadać znaczenie treści nauczania



zachęcać uczniów do aktywnego
zaangażowania na lekcji



umożliwić uczniom opanowanie
istotnych umiejętności
komunikacyjnych i procesów
poznawczych.

Toki lekcji dyskusji:



Składa się z pięciu faz:



-podanie celów i wywołanie
nastawienia



-ukierunkowanie dyskusji



-prowadzenie dyskusji



-zakończenie dyskusji



-omówienie

Dziękujemy za uwagę