DYDAKTYKA POJĘCIA OGÓLNE

Uczenie się- OKOŃ jest procesem w toku którego- na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. Jest ono rodzajem ludzkiej działalności, który w latach dzieciństwa i młodości uzyskuje przewagę nad innymi formami, tj. nad zabawą, pracą. Cechy świadomie organizowanego uczenia się (Wroczyński): aktywność osoby uczącej się, ukierunkowanie- dążenie osoby uczącej się do uzyskania założonego wcześniej wyniku, planowość, a wraz z nią ciągłość oraz wewnętrzna spoistość poszczególnych czynności

Nauczanie – OKOŃ przez nauczanie rozumiemy planową i systematyczną pracę nauczyciela z uczniami, polegającą na wywołaniu i utrwaleniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu- pod wpływem uczenia się i opanowania wiedzy, przeżywania wartości i własnej działalności praktycznej. Nauczanie jest działalnością intencjonalną. Wiąże się z kształceniem i wychowaniem.

Kształcenie- ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom poznanie przyrody, społeczeństwa i kultury, a zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu, jak również możliwie wszechstronny rozwój własnej sprawności fizycznej i umysłowej, zainteresowań i zdolności. Proces kształcenia opiera się na nauczaniu i uczeniu się, zakłada się w nim uczestnictwo osób nauczających i uczących się, realizowany samodzielnie przez osobę uczącą się nosi nazwę samokształcenia, które umożliwia nabycie kwalifikacji ogólnych. Rezultatem kształcenia jest wykształcenie. Kształcenie może być organizowane bezpośrednio i pośrednio.

Wychowanie- oddziaływania organizowane celowo, mające prowadzić do pożądanych zmian w funkcjonowaniu jednostek i grup. Oznacza celową interwencję w jej przebiegu. Szczególne zadania wychowawcze spoczywają tradycyjnie na rodzinie. Wychowanie obejmuje oddziaływania środowiska społecznego i przyrodniczego na człowieka, a więc zarówno spontaniczne i okazjonalne wpływy innych ludzi lub grup ludzkich, jak i wpływy przyrody.

WARTOŚCI

Wg Cichonia „wychowanie jest procesem realizowania określonych wartości”, jest procesem w którym wartości moralne „przejawiają się zarówno w treściach, metodach jak i celach”, przy czym w tych pierwszych ukazują się najwyraźniej, gdyż ich obecność w nich jest składnikiem koniecznym. Metody natomiast nie zawsze są wartościowe, gdyż mogę po prostu być dobre albo złe w sensie moralnym.
Jeżeli zaś chodzi o cele, to wartości w nich mogą przejawiać się w sposób bezpośredni, z czym mamy do czynienia, gdy celem wychowawczym jest urzeczywistnienie wprost jakiejś wartości lub grupy wartości (grupy wartości, gdyż jedną z cech specyficznych wartości jest to, że rzadko występują one samodzielnie, lecz raczej we wzajemnej zależności od siebie), lub pośredni.
Wartości współkonstytuują więc proces wychowania, ale we wszystkich wymienionych jego składnikach wartości moralne występują w inny sposób różniąc się przede wszystkim stopniem ogólności:
• w stopniu ogólnym pojawiają się w przekazywanej o nich wiedzy teoretycznej;
• w mniejszym stopniu ogólności mieszczą się w treści przyjmowanych ideałów wychowawczych;
• w bezpośredni sposób zarówno wychowanek jak i wychowawca doświadcza ich poprzez kontakt z konkretnym światem wartości.

We współczesnym świecie młody człowiek styka się ogromną ilością teorii i światopoglądów często sprzecznych ze sobą, i przez to potrzebuje on wartości, aby jego życie i życie ludzi z nim współistniejących nie straciło ludzkiego charakteru, chociażby przez fakt ryzyka zatracenia się w iluzji „łatwego i szczęśliwego” życia tak chętnie kreowanej przez media. Wartości powinny więc stać się nie tylko elementem procesu wychowania, lecz wręcz jego fundamentem.

Wyniki badań prowadzonych w latach 70., 80. i 90. by wskazać na różnice jakie zaszły w hierarchii wartości młodzieży, a które w największym skrócie przedstawiają się wyraźnie w poniższym zestawieniu:
• Lata 70. – rodzina, praca, ambicja.
• Koniec lat 70. – władza, sława, wygodne i łatwe życie.
• Lata 80. – wartości afiliacyjne, prywatność.
• Lata 90. – wartości przekształcone: dominująca rola „mieć” kosztem „być”