Nawyk ruchowy - nabyta, wyuczona czynność spostrzeżeniowo-ruchowa oparta o mechanizmy neurofizjologiczne, zapewniające uzyskiwanie z góry przewidzianych wyników działania z dużą pewnością i sprawnie z minimalną stratą czasu i energii, często w stanie nieświadomości wtórnej.
Nieświadomość wtórna - w mózgu tworzą się stereotypy dynamiczne i programy ruchowe, przez co dany ruch wykonujemy bez udziału świadomości.
W kształtowaniu NR istotną rolę odgrywa nauczanie i uczenie się. Wyróżnia się 3 główne części: procesy czuciowe (postrzerzeniowe), wybór działania (podjęcie decyzji), wykonanie wybranego ruchu
Podział nawyków:
zamknięte-wewnętrzne bodźce pochodzą ze środowiska wew, własnego organizmu, gdzie ruch odbywa się w stosunkowo niezmiennych warunkach. Zawodnik skupia uwagę na jego wykonaniu według z góry ustalonego programu, bez reagowania na zmiany otoczenia (ruch przeciwnika, lot piłki, tyczki slalomowe), występują w gimnastyce, jeździe figurowej, w tańcach
otwarte-zewnętrzne - podyktowane są wyborem działania, reakcją na bodźce zew w zmienny sposób. Cechuje je nieprzewidywalność gdyż nie można z góry ustalić stanu działania. Niezbędny jest wysoki stopień przewidywania. W doskonaleniu nawyków otwartych ważniejsze są zmiany w sposobach (szybkość, trafność, wybiórczość) postrzegania i podejmowania decyzji niż w samych ruchach.
pośrednie - stosowane w mało zmiennych i częściowo przewidywalnych warunkach, np. jazda na rowerze, chodzenie po linie, gra w szachy
Fazy opanowania NR
1. stworzenie wyobrażenia o działaniu ruchowym, 2. praktyczne nauczanie działania ruchowego, 3. wykonanie działania ruchowego w różnych warunkach, 4. stosowanie działania ruchowego w działalności zawodniczej
Metody I środki w opanowaniu NR
*Podanie def i nazwy działania, pokaz całościowy z podziałem na części skaładowe, objaśnienie sposobu wykonania i zastosowania, *całościowe i cząstkowe nauczanie działania w uproszczonych, łatwych, niezmienionych warunkach, *ćwiczenie działania w trudnych i złozonych warunkach, podwyższenie wysiłku fiz i psych, *ćwiczenia właściwe
Podział ze względu na ciągłość ruchów
poijedyncze - są krótkie o jasno określonym początku i zakończeniu, występują w pchnięciu szermierza, uderzeniu piłki stopą, chwycie piłki
ciągłe - ciągły, płynny ruch, trwający nieraz długi okres czasu, bez wyraźnego początki i zakończenia, np. jazda na rowerze, bieganie, pływanie
seryjne - stanowią coś pośredniego między w/w nawykami, ponieważ skuteczne wykonanie jednego ruchu warunkuje poprawne wykonanie drugiego, np. bieg przez płotki