Prawo zaniku i pochłaniania promieni gamma
1.Cel ćwiczenia:
Sprawdzenie prawdziwości prawa zaniku i pochłaniania promieni gamma.
Określenie dla jakich absorbentów i dla jakich ich grubości model teoretyczny dobrze opisuje rzeczywistość.
Powyższy cel realizuje się poprzez:
a) określenie grubości połówkowej d1/2 i współczynnika absorpcji μ, w tym wypadku dla aluminium i pleksiglasu.
b) obliczenie masowego współczynnika μm z wartości mierzonych
2. Przebieg pomiarów
a) wykonanie pomiaru tła-
N |
Liczba zliczeń |
22 |
20 |
21 |
15 |
17 |
czas |
Min |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
średnia z pomiaru(N0)- 19 zliczeń
b) wykonanie pomiaru nieosłabionego promieniowania gamma-
N |
Liczba zliczeń |
242 |
279 |
278 |
269 |
271 |
czas |
Min |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
średnia- 267,8 zliczeń
Nśr- No =248,8
Ln( Nśr- No ) =5,517
c) wykonanie sprawdzenia prawa zaniku promieniowania dla różnych grubości płytek absorbentów( glin i pleksiglas).
Uwaga:
Wszystkie wartości zliczane w obecności źródła promieniowania, brane do obliczeń, zmniejszam o wartość tła ,czyli 19 zliczeń
Aluminium
Grubość płytek d [cm] |
Ilość zliczeń |
N-N0
|
ln(N-N0 )
|
|
N |
|
|
0,5 |
231 |
212 |
5,357 |
1 |
229 |
210 |
5,347 |
1,5 |
243 |
224 |
5,412 |
2 |
210 |
191 |
5,252 |
2,5 |
200 |
181 |
5,198 |
3 |
226 |
207 |
5,333 |
3,5 |
210 |
191 |
5,252 |
4 |
199 |
180 |
5,193 |
4,5 |
176 |
157 |
5,056 |
współczynnik pochłaniania μ=(7,42+1,52)x10-2 cm-1
Pleksiglas
Grubość płytek d [cm] |
Ilość zliczeń |
N-N0
|
ln(N-N0 )
|
|
N |
|
|
0,01 |
248 |
229 |
5,434 |
0,06 |
266 |
247 |
5,509 |
0,07 |
264 |
245 |
5,501 |
1 |
259 |
240 |
5,481 |
1,01 |
250 |
231 |
5,442 |
1,6 |
255 |
236 |
5,464 |
2 |
249 |
230 |
5,438 |
3 |
235 |
216 |
5,375 |
4,6 |
199 |
180 |
5,193 |
μ=(7,40+0,59)x 10-2 cm-1
:
WNIOSKI
1) promieniowanie gamma, przechodząc przez materię ulega pochłonięciu, współczynnik absorpcji μ jest większy dla aluminium niż dla pleksiglasu, co oznacza, że przy przejściu przez Al efekt osłabienia promieniowania jest mniejszy.
2) Efekt osłabienia promieniowania zależy od grubości płytek absorbentów ,wraz ze wzrostem grubości płytek, rośnie wartość współczynnika μ- spada ilość fotonów która przez płytkę przechodzi.
4) wykres pomiaru zliczania impulsów w funkcji grubości dla pleksiglasu ma bardziej liniową charakterystykę niż dla Al., dla każdego absorbentu μ ma inną wartość, w przeprowadzonym doświadczeniu wyszło, że Al. i pleksiglas mają bardzo podobną wartość μ, chociaż błąd pomiaru dla Al. jest większy.
5) Czynniki jakie mogą mieć wpływ na dokładność uzyskanych w doświadczeniu rezultatów to w tym wypadku błąd pomiaru d wynikający z niedokładności pomiaru suwmiarką, zakładam: 0,01mm, oraz błąd liczby zliczeń N pojedynczego pomiaru- jest równy √N.