Anatomia 3 Krtań

1.Ogólne wiadomości

2.Rusztowanie chrzęstne i jego połączenia

3.Rusztowanie włóknisto-sprężyste krtani

4.Jam krtani

5.Mięśnie krtani

6.Unerwienie i unaczynienie krtanii

Ad1

Krtań(larynx) jest narządem głosu, który znajduję się w przestrzeni środkowej szyi. Jest narządem mobilnym poruszanym przez cztery mięśnie nadgnykowe i cztery mięśnie podgnykowe. Jest to narząd wydrążony, gdyż ma ścianę a wewnątrz jamę.

Ścianę krtani budują rusztowanie chrzęstne, włóknisto-spreżyste i mięśnie krtani. Jama krtani ma kształt klepsydry piaskowej przez co jest najwęższa w swej części środkowej albo pośredniej. Krtań leży pomiędzy dwoma powrózkami naczyniowo-nerwowymi szyi. W tym powrózku przebiega nerw błędny, który zaopatruje całą krtań w sensie ruchowym i czuciowym. Krtań jest pokryta od przodu przez: skórę, tkankę podskórną, blaszkę powierzchowną i przedtchawiczą powierzchni szyjnej. Blaszka przedtchawicza ma kształt trapezu równoramiennego i zawiera wszystkie mięśnie podgnykowe. Jama krtani rozpoczyna dolne drogi oddechowe swym wejściem do krtani. Wejście do krtani to jedyne połączenie jamy krtani z jamą gardła. Wejście do krtani znajduje się na poziomie części krtaniowej gardła. Między błoną śluzową gardła a błoną śluzową która pokrywa krtań od tyłu występują dwa zachyłki gardłowate. W jamie gardła następuje skrzyżowanie drogi oddechowej z pokarmową a przed zachłyśnięciem zapobiega nagłośnia. Podczas połykania nagłośnia jest podciągana do góry, przyjmuje pozycje pionową i zasłania wejście do krtani.

Ad2

W krtani występują trzy chrząstki nieparzyste (tarczowata,pierścieniowata, nagłośniowa) i trzy parzyste czyli nalewkowata, gruszkowata i klinowata.

Chrząstka tarczowata ma kształt tarczy i pełni funkcję ochronną dla całej krtani. Składa się z dwóch symetrycznych blaszek, które łączą się z przodu wytwarzając w części górnej wyniosłość krtaniową. Między guzkiem tarczowym górnym i dolnym przebiega kresa skośna. W przedłużeniu brzegu tylnego obu blaszek wyrastają ku górze rogi górne, ku dołowi rogi dolne. Dolne mają powierzchnie stawowe pierścieniowate. Obie chrząstki wytwarzają w płaszczyźnie pośrodkowej wcięcie tarczowe górne. Kąt tarczowy wynosi u mężczyzn 90 stopni, u kobiet 120. U mężczyzn więzadła głosowe są znacznie dłuższe. Chrząstka pierścieniowata pełni funkcję podporową dla całej krtani. Z przodu występuje wąski łuk a z tyłu szeroka blaszka. Na blaszce występują cztery powierzchnie stawowe: dolne dla rogów dolnych chrząstki tarczowatej i górne dla podstaw chrząstek nalewkowatych. Chrząstka nagłośniowa ma kształt siodełka od roweru albo liścia, którego wąska przednia część nazywa się szypułką. Nie styka się ona z żadną inną chrząstką co czyni ją mobilną. Chrząstka nalewkowata ma kształt tetraedru w którym wyróżnia się podstawę i trzy powierzchnie: przyśrodkową, tylną i przednio-boczną. Część przednia wydłuża się w wyrostek głosowy, na styku tych ścian powstaje wyrostek mięśniowy(?). Osie tych wyrostków są wzajemnie do siebie prostopadłe. Do wyrostka głosowego przyczepia się więzadło głosowe. Do wyrostka mięśniowego przyczepiają się różne mięśnie. Pociąganie wyrostka mięśniowego ku tyłowi i przyśrodkowo oddala od siebie dwa wyrostki głosowe i więzadła głosowe. Pociąganie wyrostka mięśniowego ku przodowi przybliża się do siebie wyrostki głosowe i więzadła głosowe.

Staw pierścienno-tarczowy jest stawem kulistym, wpływa on na napięcie więzadeł głosowych, ma on trzy więzadła. Staw pierścienno-nalewkowy jest stawem elipsoidalnym i ma tylko jedno więzadło z tyłu.

Więzadłą krtani:

a)zewnętrzne

lig. Thyrohyoideum medianum et laterale dex et sin

lig. Hyoepigloticum

lig. Cricotracheale

więzadłą nóżkowo gardłowe ramiona górne to gruszkowo gardłowe, dolne pierścienno-gardłowe

b)wewnętrzne

-Stawowe

lig. ceratocrycoideum anterius et laterale et posterius

lig. cricoarytenoideus

-Pozastawowe

lig. vocale

lig. vestibulare

lig. cricothyroideum

lig. Thyroepigloticum

W bochnie jest inny podział ale szpinda kazał się nauczyć tego ( bo niby łatwiejszy i bardziej logiczny) a jak wiadomo jego słowo jest święte. Nazwy więzadeł pisałem ze słuchu nie gwarantuje że co do literki są poprawnie zapisane.

Ad3

Rusztowanie włóknisto-spręzyste (membrana fibroelastica) służy zachowaniu kształtu jamy krtani. Rusztowanie to ma kształt klepsydry piaskowej, dwóch stożków ściętych zbliżonych do siebie podstawami. Stożek górny nazywa się błoną czworokątną a stożek dolny nazywa się stożkiem sprężystym. Do tych stożków przykleja się od wewnątrz błona śluzowa. Pomiędzy podstawami stożków tworzą się kieszonki krtaniowe, które decydują o barwie głosu.

Ad4

Jama krtani ma ścisły związek z przebiegiem błony włoknisto-sprężystej. I ona dzieli jamę krtani na trzy piętra : górne czyli przedsionek krtani (vestibulum laryngis) albo część nad-głośniowa. Część pośrodku to część pośrednia albo głośniowa . Część dolna jest podgłośniowa. Najważniejsza z tych części jest część głośniowa gdyż tutaj powstaje głos. W niej grzęzną przedmioty po zachłyśnięciu, może to prowadzić do uduszenia. Więzadło głosowe to górny wolny brzeg stożka sprężystego. Więzadło przedsionkowe to dolny wolny brzeg błony czworokątnej. Więzadło głosowe powleka fałd głosowy, który jest zdwojeniem błony śluzowej. Fałd przedsionkowy to błona śluzowa pokrywająca więzadło przedsionkowe, dlatego fałdy przedsionkowe są tępe a fałdy głosowe są ostre. Wydobywające się z tchawicy powietrze wprawia w ruch wyłącznie fałdy głosowe (bo są cienkie i łatwo drgają) podczas gdy fałdy przedsionkowe są okrągłe i nie drgają. Głośnia to dwa fałdy głosowe prawy i lewy. Szpara głośni jest międzybłoniasta czyli głosowa i międzychrząstkowa czyli oddechowa. Więzadło głosowe to górny wolny brzeg stożka sprężystego. Bocznie od tego więzadła jest mięsień głosowy to część przyśrodkowa mięśnia nalewkowego która przylega dobocznie do więzadła głosowego. Fałd głosowy to zdwojenie błony śluzowej ponad więzadłem i mięśniem. Warga głosowa to mięsień i więzadło i fałd głosowy. Fałdy głosowe są białe gdyż nie mają błony podśluzowej i tym samym naczyń.

Ad5

Dół skrzydłowo-podniebienny-czworokątna piramida

Mięśnie krtani zewnętrzne to nadgnykowe i podgnykowe, które poruszają krtanią w całości. Mięśnie wewnętrzne krtani w liczbie sześciu łączą poszczególne chrząstki. Z przodu na krtani znajduje się tylko jeden mięsień. Mięsień pierścienno-tarczowy, wpływa na napięcie więzadeł głosowych. Mięsień pierścienno-nalewkowy tylny, jest to jedyny rozwieracz szpary głośni, który jest znacznie silniejszy niżeli cała reszta zwieraczy. Mięsień pierścienno-nalewkowy boczny jest zwieraczem szpary głośni a więc antagonistą poprzedniego(! Przykład mięśna antagonistycznego na egzaminie).

Mięsięń nalewkowy poprzeczny łączy ze sobą dwie chrząstki nalewkowate, zwiera obie chrząstki nalewkowe i jest to jedyny nieparzysty mięsień krtani. Mięsień nalewkowy skośny biegnie od podstawy jednej chrząstki nalewkowatej do wierzchołka drugiej, zwiera szparę głośni. Przedłużeniem mięśni nalewkowych skośnych jest mięsień nalewkowo-nagłośniowy który biegnie w fałdzie nalewkowo-głośniowym.

Ad.6

Mięsień pierścienno-tarczowy jest unerwiony przez gałąź zewnętrzną nerwu krtaniowego górnego. Wszystkie pozostałe mięśnie krtani unerwia nerw krtaniowy dolny, który jest przedłużeniem nerwu krtaniowego wstecznego. Błona śluzowa, część górna aż do fałdów głosowych jest unerwiona przez gałąź wewnętrzną nerwu krtaniowego górnego a pozostała część przez gałąź tylną nerwu krtaniowego dolnego.

Włókna czuciowe zespalają się w krtani tworząc pętle Galena.

---