ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki są to mechaniczne drgania o częstotliwości, powyżej 20kHz , czyli powyżej słyszalności człowieka. Istotą fal akustycznych, stanowiących dźwięki, są okresowe drgania cząstek: ciał stałych, cieczy lub gazów. Zakres dźwięków słyszanych przez zdrowego człowieka składa się z drgań mieszczących się w granicach od 16 do 20.000 Hz. Drgania o częstotliwościach mniejszych niż 16 Hz nazywa się infradźwiękami, a o częstotliwości większej niż 20 kHz - ultradźwiękami.
Miarą jednostki mocy ultradźwięków jest 1 Wat na cm2, czyli W/cm2 powierzchni czynnej generatora drgań. Drgania mechaniczne w zakresie częstotliwości ultradźwięków, wytwarza się za pomocą pobudzonych z zewnątrz układów drgających, które nazywają się przetwornikami ultradźwiękowymi.
Jeśli przetwornik taki umieszczony jest wewnątrz dostatecznie sprężystego ośrodka, to przekazuje drgania własne kolejnym cząsteczkom ośrodka, a te z kolei pobudzają do drgań następne i powstają fale ultradźwiękowe (będące transporterem energii).
Moc drgań zależy od amplitudy, ciśnienia wytwarzanego przez drgające cząstki, gęstości ośrodka i prędkości rozprzestrzeniania się fali. Drgające cząstki ośrodka przekazują sobie energię drgań i wytwarzają ruch falowy. Jest to fala podłużna, wykazująca w swym przebiegu wiele następujących po sobie i przesuwających się w określonym kierunku stref zagęszczeń i rozrzedzeń cząsteczek (tworzenie sił ściskających i rozciągających).Powstające wtedy w przebiegu fali różnice ciśnień, występujących w tkankach poddanych działaniu ultradźwięków powodują tzw. mikromasaż tkanek. Fale ultradźwiękowe rozchodzą się z prędkością niezależną od częstotliwości fal, lecz od gęstości ośrodka materialnego.
Im większa jest gęstość ośrodka, tym większa jest prędkość, z jaką rozprzestrzenia się fala ultradźwięków np. w powietrzu przy temp. O°C - 331,45 m/s, w wodzie przy temp. 25°C - 1497,00 m/s, w tkance tłuszczowej 1450,00 m/s, w tkankach miękkich 1540,00 m/s, w tkance kostnej 4080,00 m/s.
Biorąc pod uwagę zawartość wody w tkankach ludzkich można przyjąć, że prędkość rozchodzenia się fali ultradźwiękowej wynosi średnio 1479 m/s.
Absorpcja ultradźwięków przechodzących przez tkanki zmniejsza intensywność ich działania w miarę wzrostu odległości od powierzchni głowicy przylegającej do skóry, jest to tzw. odległość zaniku połowy energii. Jest to ważne ze względu na działanie na narządy wewnętrzne, ponieważ druga połowa energii zmniejsza się na dużej odległości i nie odgrywa większej roli.
Pochłanianie, czyli absorpcja zależy od częstotliwości ultradźwięków i właściwości ośrodka. Wolniej pochłaniane są ultradźwięki o częstotliwościach mniejszych (rzędu ok. 800 kHz) - pozwala to na głębsze nadźwiękawianie.
Natomiast ultradźwięki powyżej 2400 kHz są bardzo szybko pochłaniane przez tkanki, stwarzając możliwość nadźwiękawiania powierzchniowego.
Głębokość działania biologicznego ultradźwięków o częstotliwości 800 kHz wynosi ok. 3 cm, a dla utradźwiękawiania powyżej 3000 kHz - 1 cm.
W lecznictwie przyjmuje się, że wystarczające działanie terapeutyczne ultradźwięków o częstotliwości 800 kHz w dawkach uważanych za optymalne, występuje do głębokości około 8 cm od powierzchni nadźwiękawianej. W przypadku ultradźwięków o częstotliwości 3000 kHz wynosi tylko 1/3 tej głębokości.
Właśnie ultradźwięki o częstotliwości 3000 kHz są wykorzystywane w kosmetologii. Mała głębokość działania pozwala na bezpieczne stosowanie ich w obrębie twarzy i całego ciała, bez obawy uszkodzenia głębiej położonych tkanek. Najczęściej wykorzystuje się ultradźwięki do zwalczania cellulitu. Za pomocą ultradźwięków można również wprowadzać do skóry cząsteczki różnych składników preparatów kosmetycznych i leków (np. przeciwzapalnych i przeciwbólowych). Preparaty te muszą być w postaci żeli, które pełnią równocześnie rolę substancji sprzęgającej głowicę aparatu ze skórą· Zabieg taki nazywa się fonoforezą· Za pomocą ultradźwięków można również usuwać nadmierne owłosienie wprowadzając odpowiednią substancję niszczącą komórki macierzy włosa i zmniejszającą ponowny ich odrost.
Technika sprzęgania głowicy z ciałem.
Wnikanie ultradźwięków przez skórę jest możliwe tylko wtedy, gdy głowica przylega bezpośrednio do skóry, ponieważ warstwa powietrza powodowałaby odbicie w 99%. Spełnieniem tego warunku jest pokrycie głowicy olejem parafinowym, wazeliną lub specjalnym żelem. Kontakt głowicy ze skórą jest utrudniony w okolicach ciała, w których występują anatomiczne nierówności np. palców.
Działanie ultradźwięków na tkanki.
· mechaniczne - mikromasaż (występuje dzięki różnicy ciśnień w przebiegu fal) · fizykochemiczne - przyśpiesza rozpad białek, przechodzenie ich ze stanu żelu w zol i zwiększenie przewodności elektrycznej · cieplne - powoduje wytworzenie ciepła w tkankach · biologiczne - przeciwbólowe, zmniejszające napięcie mięśni, rozszerzanie naczyń krwionośnych, przyśpieszone wchłanianie tkankowe.
Technika wykonania zabiegu.
· dynamiczna - polega na powolnym poruszaniu głowicy po skórze ruchami kolistymi i ślizgającymi, bez nacisku, tam i z powrotem. Pole zabiegu powinno być (mniej więcej) 2 razy większe od stosowanej głowicy. W przypadku, gdy obszar jest większy, dzieli się go na odpowiednio mniejsze pola i każde nadźwiękawia się oddzielnie tą samą dawką· W czasie jednego zabiegu nie nadźwiękawia się więcej niż 2-3 pola.
· półstatyczna - polega na wolniejszym, ale również ustawicznym, przesuwaniu głowicy bezpośrednio nad ograniczonym polem zabiegu. W tym przypadku czasem zachodzi konieczność zmniejszania dawki, aby zapobiec ewentualnym uszkodzeniom mechanicznym.
Wskazania:.
otyłość
cellulit
wprowadzanie składników preparatów
usuwanie owłosienia.
Przeciwwskazania:
nowotwory,
czynna gruźlica płuc,
nerwice wegetatywne,
choroba naczyń wieńcowych,
zakrzepowe zapalenie żył,
stany po terapii rentgenowskiej,
nie zakończony wzrost kości,
stany gorączkowe i ciąża.
1 Hz - herc jest częstotliwością zjawiska okresowego, które powtarza się cyklicznie co sekundę.
Herc równa się jednemu cyklowi na sekundę, wielokrotność tej jednostki wyraża się w układzie dziesiętnym przez dodanie nastę~ujących oznaczeń przedrostków: kiloherc (1 kHz = 103 = 1000 herców), megaherc (1 MHz = 10 = 1.000.000 herców).
2