Finanse przedsiębiorstw WYKŁAD
PODATKOWE ASPEKTY ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA
Cechy finansowania obcego
Metoda finansowania obcego oznacza zaangażowanie kapitału pożyczonego, w zakresie którego przedsiębiorstwo staje się dłużnikiem wobec wierzycieli, natomiast finansowanie własne, typu udziałowego nie wiąże się z reguły z koniecznością zwrotu kapitału ani zapłaty odsetek, jednakże podmiot wnoszący kapitał do przedsiębiorstwa staje się jego współwłaścicielem.
W polskim systemie podatkowym w odniesieniu do kategorii długów, czyli kapitału obcego w postaci kredytów, pożyczek, obligacji itd. występuje tzw. OSŁONA PODATKOWA.
Sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa pozostaje zależne od rozmiarów, źródeł i kosztów zgromadzonego kapitału oraz odpowiedniego zaangażowania zgromadzonych środków w procesach gospodarczych. Stąd, pozyskiwanie kapitału należy rozpatrywać w kilku aspektach:
•oceny potrzeb kapitałowych w płaszczyźnie czasowej,
•kształtowania racjonalnej struktury kapitałów własnych i obcych
•optymalizacji kosztów kapitału z rozróżnieniem ich w czasie.
Zasady sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa
Porównanie cech kapitału własnego i obcego pozwala wskazać na szereg istotnych dla przedsiębiorstwa różnic, które mogą przesądzić o wyborze mniej lub bardziej konserwatywnej strategii. Najczęściej wskazywanymi w literaturze argumentami za podjęciem ryzyka finansowania obcego są: -pozytywny efekt dźwigni finansowej oraz możliwość uzyskania osłony podatkowej.
Osłona podatkowa (tarcza podatkowa)
OSŁONA PODATKOWA
Otrzymany kapitał pożyczkowy jest podatkowo „OBOJĘTNY” -nie stanowi przychodu dla potrzeb podatku dochodowego, również spłacone raty długu nie stanowią kosztu uzyskania przychodu.
Jednakże odsetki od pożyczonego kapitału stanowią koszt uzyskania przychodu zarówno dla przedsiębiorstw jak i w odniesieniu do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
Takie rozwiązanie powoduje, iż obliczając koszt użycia długów, dla każdej z indywidualnych form długu, obciążenie płacone pożyczkodawcom korygowane jest przy uwzględnieniu stopy podatku dochodowego.
Przykład występowania osłony podatkowej
Firma X dysponuje majątkiem o wartości 250000 zł
Jego źródła finansowania stanowią kapitały własne w kwocie 150000 zł oraz kredyt bankowy długoterminowy w kwocie 100000 zł., od którego płaci odsetki w rocznej kwocie 13000 zł.
Przychody uzyskane w poprzednim roku wyniosły 330000 zł, a koszty (bez odsetek) 230000 zł. Wszystkie koszty uznane zostały jako koszty uzyskania przychodów
Firma Y dysponuje majątkiem o wartości 250000 zł, a całość majątku finansują jedynie kapitały własne.
Przychody w roku ubiegłym wyniosły w tej firmie 330000 zł a koszty 230000 zł (wszystkie koszty stanowią koszty uzyskania przychodów). Zestawienie rachunków wyników obu firm przedstawia tab. 1.
Przykład występowania osłony podatkowej c.d.
Dane |
Firma Y |
FirmaX |
Przychody |
330 000 |
330 000 |
Koszty ogółem |
230 000 |
230 000 |
Koszty odsetek |
0 |
13 000 |
Wynik brutto (dochód) |
100 000 |
87 000 |
Podatek dochodowy 19% |
19 000 |
16 530 |
Wynik netto |
81 000 |
70 470 |
Efekt osłony podatkowej |
0 |
2 470 |
Rzeczywiste obciążenie odsetkami |
0 |
10 530 |
Sprawdzenie:
Różnica wartości zysku netto 81000 -70470 = 10530 zł
Różnica w wysokości zapłaconego podatku 19000 -16530 = 2470 zł
Efekt dźwigni kapitałowej
Uwzględnianie stopy podatku dochodowego w kalkulacji kosztu kapitału obcego, wiąże się także z efektem DŹWIGNI KAPITAŁOWEJ.
Dodatni efekt dźwigni kapitałowej występuje wówczas, gdy zastosowanie obcego kapitału pozwala podnieść efektywność wykorzystania kapitałów własnych. Jest to możliwe jedynie wówczas, gdy rentowność kapitału całkowitego będzie większa niż stopa odsetek płaconych za kapitał obcy.
Kapitały obce i konsekwencje podatkowe ich zastosowania
EMISJA OBLIGACJI
w relacjach podatkowych traktowane jest podobnie jak w innych przypadkach długu. Oznacza to, że kwota otrzymana w wyniku sprzedaży obligacji nie stanowi przychodu w ujęciu podatkowym, natomiast kwoty wykupu obligacji (spłata zobowiązań) nie są kosztem uzyskania przychodu, czyli nastąpić musi z zysku netto lub kapitału przedsiębiorstwa. Odsetki zapłacone nabywcom obligacji stanowią element kosztów uzyskania przychodui należy to uwzględnić przy ustalaniu wymaganej stopy zwrotu od obligacji.
Kredyt kupiecki (handlowy)
KREDYT KUPIECKI (handlowy)
Wierzyciel -sprzedawca za czasową rezygnację z płynności pobiera zapłatę-odsetki, które zostają bądź wliczone w odpowiednio wyższą cenę sprzedawanego dobra (ukryte oprocentowanie-możliwość skorzystania z upustu zwanego SKONTO) lub zostają wyodrębnione na fakturze. W obu wypadkach stanowią one koszt uzyskania przychodów nabywcy. Obliczając wysokość odsetek od kredytu handlowego kredytujący sprzedawca powinien uwzględnić także problem terminowości własnych rozliczeń w aspekcie podatku VAT, gdzie obowiązuje zasada MEMORIAŁOWA. Wszelkie odroczenia czy stosowanie sprzedaży na raty nie zwalnia od konieczności posiadania środków na regulację własnych zobowiązań podatkowych.