Sentencje, Nauka języków, Łacina


Dicta Latina

Książki, literatura

Amor librorum nos unit. - Miłość do książek nas łączy.

Ex libris - Z księgozbioru

Habent sua fata libelli - I książki mają swoje losy.

Helluo librorum. - Pożeracz książek.

Homo multarum litterarum - Człowiek mający zasługi literackie, naukowe

Lectori benevolo salutem - Pozdrowienia dla życzliwego czytelnika

Lectori salutem - Pozdrowienie dla czytelnika

Libri amici, libri magistri. - Książki przyjaciółmi, książki nauczycielami.

Libros lege! Quae legeris, memento! - Czytaj książki! Pamiętaj, co przeczytałeś!

Littera docet, littera nocet. - Słowo uczy, słowo szkodzi.

Littera scripta manet - Słowo pisane pozostaje

Litterae non erubescunt. - Papier się nie czerwieni (ze wstydu).

Litterae, cum sint paucae, varie tamen collocatae innumerabilia verba efficiunt. - Litery, chociaż jest ich niewiele, jednak w różny sposób rozmieszczone tworzą niezliczone wyrazy.

Non qui plurima, sed qui utilia legunt eruditi habendi sunt. - Mądrzy są nie ci, którzy czytają wiele, ale ci, którzy czytają rzeczy użyteczne.

Non refert, quam multos, sed quam bonos habeas libros. - Nie jest ważne, jak wiele, lecz jak dobre masz książki.

Nullum est iam dictum, quod non sit dictum prius. - Nie ma już słowa, którego by przedtem nie wypowiedziano.

Otium sine litteris mors est et hominis vivi sepultura. - Życie całkiem bezczynne bez zajęć literackich jest śmiercią i grobem żywego człowieka.

Quid libris utilius atque dulcius. - Cóż jest pożyteczniejsze i milsze od książki.

Nauka, pamięć i wiedza

Cum docemus, discimus. - Gdy nauczamy, uczymy się.

Diligentia comparat divitias. - Pilność przysparza bogactwa.

Disce aliquid: nam, cum subito Fortuna recessit ars remanet. - Ucz się czegoś, bo gdy nagle los cię opuści, umiejętność zostanie.

Disce libens: quid dulcius est quam discere multa? - Ucz się chętnie: cóż jest milszego niż dowiedzieć się o wielu rzeczach?

Discere bene nemo potest, nisi qui recte intellegit. - Nikt nie może uczyć się skutecznie, kto nie rozumie właściwie.

Docendo discimus. - Nauczając uczymy się.

Doctrina multiplex, veritas una. - Nauka jest wieloraka, prawda jedna.

Errare humanum est. - Błądzić jest rzeczą ludzką.

Et gaudium et solacium in litteris - I radość i pociecha jest w nauce.

Exempla utiliora sunt quam praecepta. - Przykłady są użyteczniejsze niż wskazówki.

Exemplis discimus. - Uczymy się na przykładach.

Fas est et ab hoste doceri. - Godzi się i od wroga pobierać naukę.

Hominis mens discendo alitur et cogitando. - Umysł człowieka żywi się nauką i myśleniem.

Litterarum radices amarae sunt, fructus dulces. - Korzenie nauki są gorzkie, owoce słodkie.

Longum iter per praecepta, breve et efficax per exempla. - Długa droga poprzez zalecenia, krótka i skuteczna przez przykłady.

Memoria minuitur, nisi eam exerces. - Pamięć słabnie, jeśli jej nie ćwiczysz.

Nemo sapiens nisi patiens. - Nikt nie jest mądry, jeżeli nie jest cierpliwy.

Non scholae, sed vitae discimus. - Uczymy się nie dla szkoły lecz dla życia.

Nulla aetas ad discendum sera. - Na naukę nigdy nie jest za późno.

Omne principium difficile est. - Każdy początek jest trudny.

Prima via ardua est. - Pierwsza droga jest trudna.

Quae nocent, docent. - Co szkodzi, uczy.

Quidquid discis, tibi discis. - Czegokolwiek się uczysz, uczysz się dla siebie.

Quo semel est imbuta recens, servabit odorem testa diu. - Czym skorupka nasiąknie za młodu, tym na starość trąci.

Repetitio est mater studiorum. - Powtarzanie jest matką wiedzy.

Satius est sero quam nunquam discere. - Lepiej jest uczyć się późno niż wcale.

Scientia est potentia. - Wiedza to potęga.

Scientia magnam laetitiam parat. - Wiedza przysparza wielkiej radości.

Scientia vinces - Nauką zwyciężysz

Scio me nihil scire. - Wiem, że nic nie wiem.

Scire volunt omnes, studiis incumbere pauci. - Wiedzieć chcieliby wszyscy, ale przykładać się do nauki - nieliczni.

Scribere scribendo, dicere dicendo disces. - Nauczysz się pisać pisząc, mówić - mówiąc.

Semel scriptum, decies lectum. - Raz napisz, dziesięć razy przeczytaj.

Tantum scimus, quantum memoria tenemus. - Tyle umiemy, ile pamiętamy.

Usus magister est optimus. - Praktyka (doświadczenie) jest najlepszym nauczycielem.

Verba docent, exempla trahunt. Słowa uczą, przykłady pociągają.

Medycyna, lekarze

Aegrescit medendo - Czuje się gorzej wskutek użytych leków

Ars nulla est praestantior atque difficilior. - Sztuka, nad którą nie ma wybitniejszej i trudniejszej. (o medycynie )

Asclepiadis sententia est: curare tuto, celeriter iucundeque. - Sentencja Asklepiadesa: leczyć bezpiecznie, szybko i przyjemnie.

Bene dignoscitur, bene curatur. - Dobrze jest rozpoznawane, dobrze jest leczone.

Bona diagnosis, bona curatio. - Dobre rozpoznanie, dobre leczenie.

Chirurgus mente prius et oculis agat, quam armata manu. - Chirurg niech najpierw posłuży się rozumem i oczyma, a potem uzbrojoną ręką.

Contraria contrariis curantur - Przeciwne leczy się przeciwnymi

Cura, ut valeas! Troszcz się o zdrowie!

Curemus cuticulam! - Dbajmy o własną skórę!

Dolorem sedare opus est divinum. - Uśmierzyć ból jest dziełem boskim.

Esse chirurgus debet adulescens aut certe adulescentiae propior; manu strenua, stabili, nec umquam intremescente, eaque non minus sinistra quam dextra promptus; acie oculorum acri claroque. - Chirurg powinien być młody albo przynajmiej bliski młodości; mieć zręczną, pewną i nigdy nie drżącą rękę, nie mniej sprawną lewą niż prawą; powinien mieć ostry i bystry wzrok.

Est medicina triplex: servare, cavere, curare. - Potrójna jest funkcja medycyny: zachowawcza, zapobiegawcza, lecznicza.

Etiam sanato vulnere cicatrix manet. - Nawet po zaleczeniu rany blizna pozostaje.

Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus. - Łatwo dajemy rady chorym, gdy jesteśmy zdrowi.

Ignoti nulla curatio morbi. - Nie ma leku na chorobę nieznaną.

Immedicale corpus - Ciało niepoddające się leczeniu

Iniuriarum remedium est oblivio. - Lekarstwem na krzywdy jest zapomnienie.

Lege artis - Według zasad sztuki

Male se habet medicus, nemo si male se habuerit. - Źle ma się lekarz, jeśli nikt nie ma się źle.

Male secum agit aeger, medicum qui heredem facit. - Nierozważnie postępuje chory, który swym spadkobiercą czyni lekarza.

Mali medici est desperare, ne curet. - Zły to lekarz, który traci nadzieję, że wyleczy chorego.

Maximum remedium irae dilatio est. - Najlepszym lekarstwem na gniew jest zwłoka.

Medice, cura te ipsum. - Lekarzu, ulecz siebie samego.

Medici causa morbi inventa curationem inventam esse putant. - Lekarze sądzą, że gdy odkryli przyczynę choroby, znaleźli i sposób jej leczenia.

Medici coemeterium, iudices patibulum, consiliarii orcum implent. - Medycy zapełniają cmentarze, sędziowie szubienice, doradcy piekło.

Medici, quamquam intellegunt saepe, tamen nunquam dicunt aegris eos morituros esse - Lekarze, chociaż często wiedzą, nie mówią chorym nigdy, że umrą.

Medici, si omnibus morbis mederi possint, felicissimi essent hominum. - Gdyby lekarze mogli wyleczyć z każdej choroby, byliby najszczęśliwszymi ludźmi.

Medicina fructuosior ars nulla - Żadna sztuka nie jest płodniejsza od medycyny

Medicina soror philosophiae. - Medycyna siostrą filozofii.

Medicinae doctor - Doktor medycyny

Medicus enim nihil aliud est, quam animi consolatio. - Lekarz nie jest niczym innym jak pocieszycielem ducha.

Medicus homo est. - Lekarz jest tylko człowiekiem.

Medicus nemo nisi psychologus. - Nie jest lekarzem, kto nie jest psychologiem.

Medicus oratio. - Mowa lekarzem. - Słowo pociechy jest lekarzem ducha.

Medicus philosophus est, non enim multa est inter sapientiam et medicinam differentia. - Lekarz jest filozofem, nie ma bowiem wielkiej różnicy między mądrością i medycyną.

Modicus cibi, medicus sibi. - Lekarzem dla siebie umiarkowany w jedzeniu.

Modus curandi - Sposób leczenia

Morbi non eloquentia, sed remediis curantur. - Chorób nie leczy się wymową lecz lekami

Natura sanat, medicus curat morbos. - Natura uzdrawia, lekarz leczy choroby.

Nec quisquam melior medicus quam fidus amicus. - Nikt nie jest lepszym lekarzem niż wierny przyjaciel.

Nihil aeque sanitatem impedit, quam remediorum crebra mutatio. - Nic równie nie szkodzi zdrowiu, jak częsta zmiana leków.

Non egent, qui sani sunt, medico, sed qui male se habent. - Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy źle się mają.

Non interest, quid morbum faciat, sed quid tollat. - Nie jest ważne co chorobę wywołuje, lecz co ją usuwa.

Non minus principi turpia sunt multa supplicia, quam medico multa funera. - Nie mniej kompromitujące są dla władcy liczne wyroki śmierci, jak dla lekarza liczne pogrzeby.

Non quaerit aeger medicum loquentem, sed sanantem. - Chory nie szuka lekarza wymownego lecz takiego, który leczy.

Nulla res tam necessaria est omni generi hominum quam medicina. - Nic nie jest tak potrzebne człowiekowi jak medycyna.

Omnium profecto artium medicina nobilissima. - Ze wszystkich nauk medycyna jest najszlachetniejsza.

Operatio ne sit gravior ipso morbo. - Niech operacja nie będzie cięższa od samej choroby.

Optimum medicamentum est quies. - Najlepszym lekarstwem jest odpoczynek.

Per scientiam ad salutem aegroti - Przez wiedzę do zdrowia chorego

Praesente medico nihil nocet. - W obecności lekarza nic nie szkodzi.

Primum non nocere. - Przede wszystkim nie szkodzić.

Quae medicamenta non sanant, ferrum sanat; quae ferrum non sanat, ignis sanat; quae vero ignis non sanat, insanabilia reputare oportet. - Czego leki nie uzdrawiają, leczy skalpel; czego skalpel nie wyleczy, uzdrawia przypalanie; czego i ogień nie zdoła wyleczyć, trzeba to uważać za nieuleczalne.

Regulas diaeteticas maioris momenti in materia medica esse nemo negabit. - Każdy przyzna, że w leczeniu ważną rolę odgrywają reguły diety.

Salus aegroti suprema lex esto! - Niechaj zdrowie chorego będzie najwyższym prawem!

Senectus morbus insanabilis est. - Starość jest chorobą nieuleczalną.

Si aegrotus curatur, natura laudatur, si non curatur, medicus accusatur. - Jeśli chory zdrowieje, chwaki się naturę, jeśli nie zdrowieje, oskarża się lekarza.

Si tibi deficiant medici, medici tibi fiant haec tria: mens laeta, requies, moderata diaeta. - Jeśliby ci zabrakło lekarzy, lekarzami niech staną się dla ciebie: pogodny umysł, odpoczynek, umiarkowana dieta.

Similia similibus curantur - Podobne leczy się podobnymi

Sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem possis et magnam morbi deponere partem. - Są słowa i dźwięki, którymi mógłbyś złagodzić ten ból i usunąć wielką część choroby.

Temporis ars medicina fere est. Data tempore prosunt, et data non apto tempore vina nocent. - Medycyna jest sztuką czasu. Wina dane w odpowiednim czasie pomagają a w nieodpowiednim szkodzą.

Tempus omnia vulnera sanat. - Czas leczy wszystkie rany.

Ubi turpis est medicina, sanari piget. - Gdy środki lecznicze są szpetne, wstyd jest poddawać się leczeniu.

Ut alimenta sanis corporibus agricultura, sic sanitatem aegris medicina promittit. - Jak rolnictwo zdrowym ciałom pożywienie, tak medycyna chorym obiecuje zdrowie.

Vita brevis, ars longa, tempus praeceps, experimentum periculosum, iudicium difficile. - Życie krótkie, sztuka długa, czas zgubny, doświadczenie niebezpieczne, osąd trudny.

Zdrowie i choroba

Aegroto dum anima est, spes est. - Dopóki chory oddycha, jest nadzieja.

Bona valetudo melior est quam maximae divitiae. - Dobre zdrowie jest lepsze niż największe bogactwo.

Caseus et panis sunt optima fercula sanis. - Ser i chleb są najlepszym daniem dla zdrowych.

Cura, ut valeas. - Dbaj o zdrowie.

Dolor animi morbus multo gravior est quam corporis. - Cierpienie duszy jest znacznie cięższe niż ciała.

E magna coena fit stomacho magna poena. - Kto się przejada, zsyła na swój żołądek wielką karę.

Homini cibus utilissimus est simplex. - Dla człowieka pokarm prosty jest najpożyteczniejszy.

Intemperantia est medicorum nutrix. - Nieumiarkowanie jest żywicielem lekarzy.

Mens sana in corpore sano. - W zdrowym ciele zdrowy duch.

Morbum evitare quam curare facilius est. łatwiej jest chorobom zapobiegać niż leczyć

Non, ut edam, vivo, sed, ut vivam, edo. - Nie żyję, by jeść, lecz jem, ażeby żyć.

Saepe morborum gravium exitus incerti sunt. - Rezultaty poważnych chorób często są niepewne.

Ut sis nocte levis, sit coena brevis. - Abyś był nocą lekki, niech uczta będzie krótka

Vive memor, quam sis aevi brevis. - Żyj świadom, jak krótkie jest twoje życie.

Śmierć

Contra vim mortis non crescit salvia in hortis. - Nie ma takiej szałwi (ziela) w ogrodzie, która zmogłaby śmierć.

Contra vim mortis non est medicamen in hortis. - Przeciw mocy śmierci nie ma leku w ogrodach.

Nil habet, quod speret, quem senectus ducit ad mortem. - Kogo starość prowadzi na śmierć, nie może mieć żadnej nadziei.

Non omnis moriar. - Nie wszystek umrę.

Pulvis et umbra sumus. - Jesteśmy prochem i cieniem.

Łacina

Disce, puer Latine, ego te faciam mościpanie - Ucz się chłopcze łaciny, a ja zrobię cię panem (szlachcicem)

Latine - po łacinie

Non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire. - Znajomość łaciny może nie jest przedmiotem chluby, ale jej nieznajomość przynosi wstyd.

Nulla est medicina sine lingua Latina - Nie ma medycyny bez łaciny



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sentencje, Nauka języków, Łacina
Sentencje, Nauka języków, Łacina
Słownictwo, Nauka języków, Łacina
Modlitwy, Nauka języków, Łacina
Podstawy, Nauka języków, Łacina
Zwroty używane dzisiaj, Nauka języków, Łacina
Koniugacje, Nauka języków, Łacina
Modlitwy, Nauka języków, Łacina
Polska a cywilizacja łacińska, Nauka języków, Łacina
Deklinacje, Nauka języków, Łacina
Podstawy, Nauka języków, Łacina
Imiesłowy, Nauka języków, Łacina
Powiedzenia łacińskie, Nauka języków, Łacina
Słownictwo, Nauka języków, Łacina
Wyrażenia, nauka jezyków, Nauka wloskiego

więcej podobnych podstron